بیت کوین با زبان برنامه‌نویسی و کدهای رمزنگاری‌شده به وجود آمده است. زمانی که کلمه برنامه‌نویسی و کامپیوتر را می‌شنویم، ممکن است هک شدن و حملات هکرها به ذهنمان بیاید. مخصوصا برای بیت کوین که یک دارایی است و اگر کسی بتواند آن را هک کند، افراد زیادی دارایی خود را از دست خواهند داد. بااین‌حال، آیا امکان هک کردن بیت کوین وجود دارد. چه تمهیداتی اندیشیده شده تا بیت کوین امن بماند و کسی نتواند شبکه آن را هک کند. در این مقاله در مورد خصوصیات امنیتی شبکه بیت کوین حرف می‌زنیم و به شما اطمینان می‌دهیم که هک کردن بیت کوین کار بسیار سختی است. با ما همراه باشید.
آشنایی با بیت کوین (BTC)
بیت کوین به‌عنوان یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز در سال ۲۰۰۹ وارد بازار شد. در این سال، نظام بانکداری سنتی با بحران مواجه بود و بسیاری از مردم قرار دادن پول‌هایشان را در بانک‌ها، خطرناک می‌پنداشتند. بیت کوین با هدف ایجاد یک سیستم پرداخت همتابه‌همتا پا به عرصه گذاشت. هیچ نهاد مرکزی‌ای بر خرید و فروش بیت کوین نظارت نمی‌کند و همه تراکنش‌ها بر بستر بلاک چین انجام می‌شوند.
بلاک چین یک دفترکل توزیع‌شده است. دفترکل در حسابداری به جایی می‌گوییم که تمام تراکنش‌ها در آن ثبت می‌شوند. همه کاربران در این دفترکل حساب دارند و موجودی حساب آنها مشخص است. در موسسات مالی و بانک‌ها این دفترکل تنها در اختیار بانک است؛ اما در بلاک چین، همه کاربران می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. تنها کافی‌ست که یک نسخه از بلاک چین را دانلود کرده و روی سیستم کامپیوتری خود اجرا کنند. غیرمتمرکز بودن بلاک چین، به این سیستم کمک کرده است تا از خرابکاری و فساد مالی دور باشد و قدرت در میان تمام اجزای شبکه تقسیم شود.
امنیت بلاک چین چگونه است؟
بلاک چین با استفاده از «تکنیک‌های رمزنگاری» و «مکانیزم اجماع» امنیت خود را تامین می‌کند. تراکنش‌ها در بلاک چین رمزنگاری می‌شوند و در بلاک‌ها قرار می‌گیرند. بلاک‌های تولیدشده هم با کمک کدهای رمزی به بلاک‌های قبلی متصل می‌گردند. کل زنجیره بلاک چین از این طریق به وجود می‌آید. اگر کسی قصد حمله به آن را داشته باشد، باید به تمام بلاک‌ها حمله کند که این کار امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل هک کردن بلاک چین از راه سنتی کاملا بعید است و هکرها باید به‌دنبال راه‌های تازه‌ای برای دستکاری سیستم بلاک چین باشند.
بلاک چین چگونه مورد حمله واقع می‌شود؟
همانطور که گفتیم بلاک چین یک سیستم غیرمتمرکز است، یعنی همه کاربران می‌توانند در تولید بلاک‌های جدید و تایید تراکنش‌ها مشارکت کنند. این اتفاق از طریق «مکانیزم اجماع» صورت می‌گیرد. مکانیزم اجماع بیت کوین الگوریتم «اثبات کار» است و بیت کوین‌های جدید استخراج یا ماین می‌شوند. ماینرها در بلاک چین بیت کوین نقش مهمی دارند. آنها با حل کردن مسائل سخت ریاضی، تراکنش‌ها را تایید کرده و در بلاک‌ها ثبت می‌کنند. هرچه قدرت محاسباتی یک ماینر بیشتر باشد، شانس بالاتری برای تایید تراکنش و دریافت بیت کوین دارد.
مهم‌ترین حمله‌ای که ممکن است بلاک چین بیت کوین با آن روبه‌رو شود، «حمله ۵۱ درصد» است. این حمله در صورتی اتفاق می‌افتد که یک ماینر بیش از ۵۰ درصد از قدرت محاسباتی شبکه بیت کوین را در اختیار داشته باشد. به این قدرت محاسباتی «هش ریت» هم گفته می‌شود. هش ریت بالای ۵۰ درصد، به یک ماینر امکان می‌دهد تا در تراکنش‌های شبکه قبل از تایید شدن، تغییر ایجاد کند. هر تراکنش باید ۶ بار تایید شود تا یک تراکنش موفق باشد. به‌عنوان مثال اگر شما بخواهید یک بیت کوین را به کیف پول دوستتان بفرستید، این تراکنش ابتدا در یک بلاک تایید شده، اطلاعات تایید آن در بلاک بعدی ثبت می‌شوند و این روند تا ۶ بلاک ادامه پیدا می‌کند. تراکنش‌هایی که نتوانند این مراحل را پشت‌سر بگذارند، تراکنش‌های ناموفق نامیده می‌شوند. هکرها این تراکنش‌های ناموفق را به آدرس‌های ناشناس می‌فرستند و در شبکه اختلال ایجاد می‌کنند.
هک کردن کیف پول‌ها
دارایی بیت کوین افراد بر بستر بلاک چین ثبت می‌شود، اما چگونه می‌توان به آن دسترسی داشت؟ کیف پول‌ها به افراد این امکان را می‌دهند تا بیت کوین خود را ذخیره کرده و در شبکه انتقال دهند. در شبکه بیت کوین، هر فرد دارای یک کلید خصوصی و یک کلید عمومی است. کلید عمومی یا آدرس کیف پول، مانند شماره کارت بانکی شماست. اگر بخواهید به کیف پول خود بیت کوین واریز کنید، به این آدرس نیاز دارید. کلید خصوصی مانند رمز کارت بانکی شماست و با استفاده از آن می‌توانید به بیت کوین خودتان دسترسی داشته باشید. این رمز در واقع از یک‌سری کدهای رمزنگاری‌شده تشکیل شده است که دارایی شما را بر بستر بلاک چین مشخص می‌کند.
کیف پول‌ها انواع مختلفی دارند و به دو دسته کیف پولهای سرد و گرم تقسیم می‌شوند. کیف پولهای گرم، شامل ولت‌های نرم‌افزاری و کیف پولهای متعلق به صرافی‌ها هستند. کیف پولهای سخت‌افزاری و کاغذی هم جزء کیف پولهای سرد به حساب می‌آیند.
کارشناسان ارز دیجیتال بر نگهداری از کلید خصوصی کیف پول نزد خود، توصیه زیادی می‌کنند. کیف پولهای گرم معمولا بیشتر در معرض حمله قرار می‌گیرند؛ چون به‌صورت نرم‌افزاری و اپلیکیشن هستند و امکان دسترسی به آنها وجود دارد. اگر کسی کلید خصوصی کیف پول شما را پیدا کند، به‌راحتی می‌تواند آن را خالی کرده و دارایی شما را بدزدد. بااین‌حال کیف پولهای سخت‌افزاری از امنیت بیشتری بهره می‌برند و نمیتوان به‌راحتی آنها را هک کرد.
هک کردن صرافی‌های ارز دیجیتال
صرافی‌های ارز دیجیتال دارای کیف پولهای اختصاصی هستند و نقدینگی خود را در این کیف پول‌ها ذخیره می‌کنند. علاوه‌بر این، این صرافی‌ها به کاربران خود سرویس کیف پول نیز ارائه می‌دهند؛ یعنی کاربران می‌توانند بیت کوین خود را در کیف پول صرافی بگذارند. دراین‌صورت، صرافی‌ها هم به دارایی آنها دسترسی خواهند داشت. این مسئله صرافی‌ها را به گزینه‌ای جذاب برای هک کردن تبدیل می‌کند. اگر هکری موفق به هک کردن صرافی شود، می‌تواند دارایی‌های افراد زیادی را به سرقت ببرد.
این اتفاق در سال‌های گذشته افتاده و بزرگترین آنها، مربوط به هک صرافی ژاپنی Mt.Gox بوده است. در سال ۲۰۱۴ این صرافی مورد حمله قرار گرفت و حدود ۸۵۰ هزار بیت کوین به سرقت رفت. این صرافی ۳ سال قبل از آن هم هک شد و حدود ۹ میلیون دلار از دارایی بیت کوین خود را از دست داد.
چرا بیت کوین را می‌توان «ضد هک» در نظر گرفت؟
بیت کوین یک شبکه بزرگ است که توسط تمام کاربران خود کنترل می‌شود. همه ماینرها در فرایند تایید تراکنش‌های جدید شرکت دارند و بر آن نظارت می‌کنند. اگر تراکنشی بخواهد در شبکه اتفاق بیفتد، تمام ماینرها یا نودها آن را زیر نظر دارند و تایید می‌کنند. در نتیجه هک کردن چنین شبکه غیرمتمرکزی کاری سخت و نشدنی به نظر می‌رسد. هرچه تعداد ماینرها زیادتر شود، ایجاد بلاک‌های جدید در شبکه سخت‌تر شده یا به عبارت دیگر، سختی شبکه افزایش می‌یابد. این تمهیدات کار را برای هکرها سخت و پرهزینه می‌کنند و احتمال هک شدن شبکه بیت کوین را بسیار کاهش می‌دهند.
چه اتفاقی می‌افتد وقتی شخصی بخواهد بلاک چین بیت کوین را هک کند؟
بلاک چین تنها یک نسخه مرکزی ندارد بلکه به‌اندازه تمام نودهای شبکه کپی شده است. هر کاربری به‌راحتی می‌تواند یک نسخه از بلاک چین را روی کامپیوتر خود دانلود کند و به یک نود در شبکه تبدیل شود. در نتیجه همه می‌توانند از تراکنش‌های جدید باخبر شده و آنها را دنبال نمایند. اگر کسی بخواهد در بلاک چین بیت کوین دستکاری کند، باید به بیش از ۵۰ درصد از نودها دسترسی داشته باشد؛ به عبارت دیگر، باید بتواند بیش از ۵۰ درصد از این نسخه‌های بلاک چین را هک کند. با دسترسی به این تعداد از نودها، امکان هک کردن و دستکاری تراکنش‌های شبکه به وجود می‌آید که کاری سخت و دور از ذهن است.
چرا برخی از بیت کوین‌ها دزدیده شده‌اند؟
مهم‌ترین عامل دزدی بیت کوین‌ها، حفاظت نکردن از کلید خصوصی کیف پول است. همانطور که گفتیم اگر کسی کلید خصوصی یک کیف پول را به دست آورد، به دارایی مالک ولت هم دسترسی خواهد داشت. اگر کاربران دارایی دیجیتال خود را در مکان‌هایی ناامن مثل کیف پولهای گرم صرافی‌های ارز دیجیتال و یا کیف پولهای نرم‌افزاری نامعتبر قرار دهند، امکان به سرقت رفتن بیت کوین آنها زیاد می‌شود.
قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز نیز ممکن است، هک شوند. این اپلیکیشن‌ها سرویس‌های مالی سنتی مانند وام گرفتن، سپرده‌گذاری و … را به‌صورت غیرمتمرکز به کاربران خود ارائه می‌دهند. برای استفاده از این سرویس‌ها نیز باید تحقیقات لازم را به عمل آورد. اگر اپلیکیشن غیرمتمرکزی نقطه‌ضعف امنیتی داشته باشد، هکرها می‌توانند با رخنه در آن، دارایی کاربران اپلیکیشن را به سرقت ببرند.
سخن پایانی
شاید اگر از بیت کوین به‌عنوان غیرمتمرکزترین ارز دیجیتال بازار نام ببریم، گزافه‌گویی نکرده باشیم. ساتوشی ناکاموتو تلاش بسیاری انجام داد تا بیت کوین تحت‌نظارت هیچکس نبوده و همه دارندگان آن در شبکه سهم داشته باشند. او بزرگترین مالک بیت کوین است و در کیف پولی که به ساتوشی ناکاموتو نسبت داده‌شده، میلیاردها دلار بیت کوین وجود دارد. بااین‌حال، تاکنون به این بیت کوین‌ها دست نزده و حتی انتقالشان هم نداده است. به همین دلیل، بیت کوین از امنیت بالایی بهره می‌برد، اما تهدیداتی مانند تمرکز قدرت در استخرهای نقدینگی و ماینرها وجود دارند. فعالان و دوست‌داران بیت کوین در تلاشند تا این تهدیدات را از بین ببرند و به تمرکززدایی هرچه بیشتر شبکه در آینده کمک کنند.
