وایت پیپر نیر پروتکل | (Near protocol) به زبان ساده

برای اولین‌بار، بنیان‌گذار اتریوم، ویتالیک بوترین، استفاده از فناوری بلاک چین را برای ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند پیشنهاد داد. ازاین‌طریق، نرم‌افزارهای کاربردی پدید آمدند که خدمات مالی را به‌صورت غیرمتمرکز در اختیار کاربران می‌گذاشتند. بااین‌حال، اتریوم به‌شدت از مشکل مقیاس‌پذیری رنج می‌برد و این مسئله چالش بزرگی برای نرم‌افزارهای غیرمتمرکز به حساب می‌آمد. ازاین‌رو، بلاک چین‌های جدیدی برای رقابت با اتریوم ساخته شدند. یکی از این بلاک چین‌ها نیر پروتکل (Near Protocol) با توکن بومی NEAR است که نه‌تنها رقیبی برای اتریوم محسوب می‌شود، بلکه قصد دارد با این شبکه سازگار هم باشد.

از طرفی، ویژگی‌های منحصربه‌فرد نیر پروتکل باعث شده‌اند تا بسیاری از سرمایه‌گذاران به خرید نیر علاقه‌مند شوند. به همین خاطر، در این مقاله از اکسبیتو، به‌سراغ وایت پیپر نیر پروتکل (Near Protocol Whitepaper) رفته‌ایم تا شما را با این ارز دیجیتال بیشتر آشنا کنیم. مطالعه وایت پیپر NEAR به شما کمک خواهد کرد تا سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌ای روی رمز ارز نیر پروتکل انجام دهید.

خلاصه وایت پیپر نیر پروتکل (Near Protocol)

نیر (NEAR) یک پلتفرم و نرم‌افزار غیرمتمرکز است که بر تغییر شیوه طراحی سیستم‌ها، ساخت برنامه‌ها و تعامل با وب تمرکز دارد. این سیستم پیچیده به‌دنبال یک هدف ساده است؛ در واقع، NEAR می‌خواهد به توسعه‌دهندگان اجازه دهد تا به‌راحتی نرم‌افزارهایی را بسازند که کارآمد هستند و به‌سادگی در اختیار عموم قرار می‌گیرند.

برای رسیدن به این هدف، نیر از پایه ساخته شده و بر هیچ بلاک چین دیگری اتکا نمی‌کند. این سیستم قصد دارد تا برای کاربران نهایی، تجربه کاربری جذابی را فراهم کرده و همچنین، تجارتی جدید و پایدار را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار دهد.

مقدمه وایت پیپر نیر پروتکل (Near Protocol)

اینترنت امروز با تلاش افراد بی‌شماری، توانسته به‌اندازه‌ی کافی غنی شود؛ اما در این بستر، بازیگران مهمی حضور دارند که حریم خصوصی افراد را نقض کرده و به اطلاعات شخصی آن‌ها دسترسی پیدا می‌کنند. این مسئله نارضایتی اغلب کاربران را در پی داشته است.

از طرفی، شرکت‌های محدودی توانسته‌اند کاربران زیادی را جذب کنند. این شرکت‌ها به‌خاطر قدرتی که دارند، کاربران را از جستجو برای یافتن جایگزین‌های کارآمدتر منصرف کرده‌اند. این شرکت‌ها زمانی که به قدرت می‌رسند، برخی از خدمات خود را قطع می‌کنند و بابت آن‌ها از افراد پول می‌خواهند (مانند اتفاقی که پس از خرید توییتر توسط ایلان ماسک رخ داد).

وایت پیپر نیر پروتکل معتقد است که این سیستم جدید غیرمتمرکز می‌تواند این موانع را برطرف کرده و آزادی وب را دوباره برای همگان به ارمغان بیاورد. ما قبلاً این آزادی را در امور مالی غیرمتمرکز دیده‌ایم؛ جایی که ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین و اتریوم توانسته‌اند خدمات مالی را از انحصار شرکت‌های بزرگ بیرون بیاورند و تراکنش‌های پولی را در کسری از ثانیه نهایی سازند. همین فناوری به خدمات مبتنی بر کالا نیز راه یافته و به افراد اجازه می‌دهد که بدون نیاز به مجوز، به خرید، فروش و مبادله کالاها بپردازند. به‌این‌ترتیب، کالاهای دنیای واقعی، با مالکیت حقیقی و امکان ردیابیِ تأییدشده به دنیای دیجیتالی وارد می‌شوند.

بااین‌حال، توانایی‌های بلاک چین بسیار گسترده‌تر از این‌ها است و می‌تواند آزادی داده‌ها را برای همه افراد جهان فراهم کند. ازاین‌طریق، توسعه‌دهندگان می‌توانند نرم‌افزارهای غیرمتمرکز را با استفاده از ابزارهای آماده و با سرعت زیادی ایجاد کرده و آن‌ها را با کسب‌وکار خود ادغام سازند. علاوه‌بر آن، این فناوری امکان ایجاد مشاغل جدید و نوآورانه را نیز فراهم کرده است.

ازاین‌رو، زیرساختی که برای دسترسی به این اهداف توسط وایت پیپر نیر پروتکل پیشنهاد می‌شود، NEAR نام دارد. این سیستم از همان فناوری‌ای استفاده خواهد کرد که بیت کوین را ایمن و جاودانه می‌کند. بنابراین، نیر این فناوری آشنا را اتخاذ کرده و کاربردهای آن را گسترش می‌دهد تا درها رو به آینده‌ای کاملاً جدید باز شوند.

اهمیت تمرکززدایی از نظر وایت پیپر نیر پروتکل (NEAR)

بسیاری از امکانات فعلی سیستم‌های غیرمتمرکز را می‌توان با یک شبکه جدید، به‌صورت کارآمدتر و ارزان‌تر ارائه داد. برای مثال، هزینه ذخیره‌سازی و تبادل اطلاعات در اتریوم هزاران و یا حتی میلیون‌ها برابر بیشتر از سیستمی مانند آمازون است. بنابراین، هزینه‌های زیاد یکی از اصلی‌ترین موانع پذیرش عمومی بلاک چین‌های اولیه به حساب می‌آیند.

⚠️بااین‌حال، باید به این نکته توجه داشت که دریافت هزینه‌های بیشتر، لازمه‌ی تمرکززدایی است. در سیستم‌های متمرکز، هزینه‌ها پایین در نظر گرفته می‌شوند؛ اما اطلاعات به‌طور گسترده در اختیار افراد گوناگونی، مانند پلتفرم‌های ذخیره‌سازی، توسعه‌دهندگان، سرورهای ارائه کدهای برنامه و... قرار می‌گیرند. برای مثال، مردم گمان می‌کنند که بانک‌ها دارای بالاترین سطح ایمنی هستند، اما حتی بانک‌ها هم با خطر فساد مالی و سوءاستفاده‌های اقتصادی مواجه‌اند.

در عوض، یک سیستم غیرمتمرکز برای اینکه بدون نیاز به اشخاص ثالث، بتواند امنیت داده‌ها را تأمین کند، به برآورده ساختن منابعی نیاز دارد تا به‌طور هم‌زمان ایمنی داده‌ها و محاسبات را ارائه دهد. هرچه داده‌های ذخیره‌سازی‌شده مهم‌تر باشند، طبیعتاً سیستم نیز باید از پروتکل‌های امنیتی قدرتمندتری برای محافظت از آن‌ها بهره ببرد.

به همین منظور، سیستم‌های بلاک چین بسترهای مناسبی را برای ایجاد تمرکززدایی در نرم‌افزارهای کاربردی فراهم کرده‌اند و ایجاد امنیت باعث شده است تا این نرم‌افزارها نسبت به برنامه‌های متمرکز، پیچیده‌تر باشند و هزینه‌های بیشتری را دریافت کنند. بااین‌حال، خود مفهوم تمرکززدایی نیز دارای درجاتی است و همه بلاک چین‌ها به‌طور کامل غیرمتمرکز نیستند. برای حل این مشکل، در ادامه وایت پیپر نیر پروتکل (Near Protocol)، سیستمی را معرفی می‌کنیم که قصد دارد تا تمرکززدایی کامل را برای نرم‌افزارها به ارمغان بیاورد.

نگاهی اجمالی به نیر (NEAR)

نیر (NEAR) یک پلتفرم غیرمتمرکز است که در سطح بالاییِ بلاک چین نیر پروتکل (Near Protocol) به اجرا درمی‌آید. این بلاک چین که در هزاران ماشین از سراسر جهان اجرا می‌شود، به‌شکلی طراحی شده که بدون مجوز، کارآمد و ایمن باشد تا یک لایه داده قوی و غیرمتمرکز را برای نسل جدید وب ایجاد کند. به‌طور کلی، نیر زیرساختی برای نرم‌افزارهای غیرمتمرکزی است که به استخرهای توکن، داده و هویت نیاز دارند. در نگاهی فنی‌تر، می‌توان گفت که پلتفرم نیر شبکه‌ای مقاوم است که محاسبات بدون سرور و فضای ذخیره‌سازی توزیع‌شده را ارائه می‌دهد.

اگرچه این رویکرد شباهت‌هایی به سیستم‌های فضای ابری سنتی دارد، اما در واقع، نیر راه‌و‌رسم متفاوتی را در پیش می‌گیرد. در سیستم‌های سنتی، توسعه‌دهندگان همیشه می‌توانند نرم‌افزارهای خود را تغییر دهند. بااینکه این مسئله برای به‌روزرسانی برنامه‌ها مفید است، اما مداخله‌جویی اشخاص ثالث را در پی دارد و داده‌های افراد را به خطر می‌اندازد. در عوض، در نیر پروتکل، مدیریت یک نرم‌افزار به‌طور کامل به اعضای جامعه واگذار می‌شود و هیچ شخص ثالثی توان عملیاتی لازم و امکان دخالت در عملکرد نرم‌افزار را نخواهد داشت.

به‌این‌ترتیب، نیر پروتکل قادر است تا به‌طور هم‌زمان 3 مشکل اساسی سیستم‌های قدیمی‌تر، یعنی قابلیت استفاده، مقیاس‌پذیری و امنیت را حل کند.

چالش‌های ایجاد یک جامعه‌ی ابری

به‌گفته وایت پیپر نیر پروتکل، یک سیستم که توسط جامعه اداره می‌شود و بر زیرساخت‌های ابری متکی است، با چالش‌های بالقوه‌ی زیر مواجه خواهد بود:

• همه افراد را در بر بگیرد و از دستکاری در امان باشد.

• بتواند با ایجاد انگیزه، کاربران را به مشارکت دعوت کند و جلوی رفتارهای مخرب را نیز بگیرد.

• باید از نظر تئوری امن باشد.

با توجه به چالش‌های فوق، وایت پیپر نیر پروتکل ارز دیجیتال NEAR را به‌عنوان ابزاری برای حاکمیت دموکراتیک و ایجاد انگیزه لازم در کاربران برای رفتار صادقانه، معرفی می‌کند.

چرا وجود نیر پروتکل (NEAR) ضروری است؟

بلاک چین‌های امروزی به دستاوردهای عظیمی دست یافته‌اند. بلاک چین بیت کوین که در سال 2008 راه‌اندازی شد، درحال‌حاضر حدود 300 میلیارد دلار ارزش دارد. اتریوم نیز کامپیوتری جهانی را بنا گذاشته و کاربران می‌توانند نرم‌افزارهای غیرمتمرکز خود را بر روی آن راه‌اندازی کنند. بااین‌حال، نه این بلاک چین‌ها و نه شبکه‌های بعدی، هیچ‌کدام نتوانسته‌اند به پذیرش عمومی دست یابند. این مسئله به دو دلیل رخ داده است:

• طراحی سیستم: معماری فنی این بلاک چین‌ها مشکلات زیادی را در زمینه کارایی و مقیاس‌پذیری ایجاد می‌کند.

• نحوه سازماندهی: ایجاد و تأسیس نرم‌افزارهای غیرمتمرکز بر روی این بلاک چین‌ها نیز بسیار دشوار بوده و هزینه‌های زیادی را به توسعه‌دهندگان تحمیل خواهد کرد.

رفع این مشکلات نیازمند ایجاد تغییرات اساسی در معماری پروتکل‌های فعلی است. ازاین‌رو، وایت پیپر نیر پروتکل، بلاک چین و پلتفرم NEAR را به‌عنوان مقیاس‌پذیرترین و کارآمدترین سیستم غیرمتمرکز دنیا معرفی می‌کند.

ویژگی‌های نیر پروتکل (Near Protocol)

در این بخش از وایت پیپر نیر پروتکل، درباره ویژگی‌های NEAR صحبت خواهیم کرد تا با این پلتفرم غیرمتمرکز بیشتر آشنا شوید.

قابلیت استفاده (Usability)

بلاک چین‌های جدید ادعا می‌کنند که مشکل مقیاس‌پذیری را حل کرده‌اند؛ بااین‌حال، مقیاس‌پذیری به‌تنهایی کافی نیست. فرض کنید که شما بتوانید هزاران نفر را وسط یک بیابان گردهم بیاورید؛ اگرچه این کار امکان‌پذیر است، اما کسی برای آن داوطلب نخواهد شد. بنابراین، یک بلاک چین مقیاس‌پذیر باید بتواند امکان کاربری مفیدی را برای توسعه‌دهندگان نیز فراهم سازد.

بااینکه می‌توان برخی از خدمات راه‌اندازی نرم‌افزارها را در لایه دوم بلاک چین ایجاد کرد، اما این یک راه‌حل جامع نیست. در نتیجه، به ایجاد تغییراتی اساسی در بدنه‌ی پروتکل نیاز داریم. ازاین‌رو، نیر پروتکل بستری را ارائه می‌دهد تا توسعه‌دهندگان واقعاً نرم‌افزارهای کارآمد و مورد استفاده را ایجاد کنند. این نرم‌افزارها می‌توانند شباهت زیادی به برنامه‌های وب 2 داشته باشند؛ درحالی‌که توسعه‌دهندگان نیز برای ایجاد آن‌ها به دانش خاصی نیاز ندارند.

برخی از امکانات نیر پروتکل برای توسعه‌دهندگان شامل موارد زیر هستند:

• ابزارهای قوی

• مدل‌های کسب‌وکار

• قیمت‌گذاری دقیق خدمات

• زبان‌های برنامه‌نویسی قدرتمند

مقیاس‌پذیری (Scalability)

به‌عقیده وایت پیپر نیر پروتکل، یک بلاک چین آینده‌نگر باید بتواند مقیاس‌پذیری را ارائه دهد تا امکان ذخیره‌سازی حجم بالایی از اطلاعات در زمانی اندک فراهم شود. ازاین‌رو، نیر پروتکل از رویکرد «شاردینگ» (sharding) بهره می‌برد تا بار محاسباتی و اطلاعاتی به‌صورت موازی بر دوش گره‌ها قرار بگیرد. به‌این‌ترتیب، گره‌ها به چندین شارد تقسیم می‌شوند و به‌طور موازی محاسبات شبکه را پردازش می‌کنند.

توسعه و تکامل کارآمد (Efficient Development and Evolution)

یکی از چالش‌های اساسی بلاک چین‌های موجود، نحوه توسعه و تکامل آن‌ها است. این سیستم‌ها باید بتوانند درحالی‌که غیرمتمرکز بودن خود را حفظ می‌کنند، به‌روزرسانی‌هایی را نیز انجام دهند. ازاین‌رو، نیر پروتکل توسط سرشناس‌ترین مهندسان و متخصصان ساخته شده تا هم غیرمتمرکز بودن را تضمین کند و هم در صورت نیاز، به‌روزرسانی‌های لازم را تحت رهبری جامعه به اجرا درآورد.

عدم تمرکز واقعی (Real Decentralization)

بااینکه معمولاً بیت کوین و اتریوم به‌خاطر تمرکززدایی‌شان تحسین می‌شوند، اما در اصل، آن‌ها هم با مشکل عدم تمرکز واقعی روبه‌رو هستند. برای مثال، 53 درصد از قدرت محاسباتی بیت کوین در اختیار 3 استخر استخراج بزرگ قرار گرفته است. از طرفی، اجرای گره‌های ماینینگ نیز به سخت‌افزارهای بسیار گران‌قیمتی نیاز دارد که ورود به این فرایند را برای بسیاری از افراد دشوار می‌کند. همچنین، بلاک چین‌های جدیدتر نیز تمرکززدایی را فدای دستیابی به توان عملیاتی کرده‌اند.

در همین راستا، وایت پیپر نیر پروتکل (NEAR) مکانیزمی را به نام «اثبات سهام آستانه» (Thresholded Proof of Stake) یا «نایت شید» (Nightshade) معرفی می‌کند. این مکانیزم طوری طراحی شده تا هم کارآمد باشد و هم تمرکززدایی کامل را به ارمغان بیاورد. ازاین‌رو، گره‌های بیشتری می‌توانند به اعتبارسنجی نیر پروتکل بپیوندند و ایجاد مقیاس‌بندی افقی در آن فراهم شود.

مدل کسب‌وکار جدید برای توسعه‌دهندگان و کارآفرینان (New Business Model for Developers and Entrepreneurs)

یکی از اولین مدل‌های پیشنهادی اتریوم برای کسب‌وکارها، استفاده از «عرضه‌های اولیه توکن» (ICOs) بود. این روش، انقلابی در تأمین مالی پروژه‌های غیرمتمرکز به حساب می‌آمد. بااین‌حال، در این زمینه نیز مشکلاتی، مانند تقلب و سوءاستفاده از کاربران، وجود داشتند. ازاین‌رو، وایت پیپر نیر پروتکل (Near Protocol) روشی کارآمدتر، قدرتمندتر و کمتر مداخله‌جویانه را معرفی می‌کند.

در این روش، توسعه‌دهندگان باید یک قرارداد هوشمند را در نیر پروتکل بسازند. زمانی که این قرارداد به بهره‌برداری برسد و با استقبال کاربران مواجه شود، توسعه‌دهندگان نیز از منافع مالی آن بهره‌مند خواهند شد. به‌این‌ترتیب، این شیوه هم به تقویت زیرساخت‌های نیر پروتکل می‌انجامد و هم امکان رفتارهای مخرب توسط توسعه‌دهندگان را برطرف می‌کند.

عناصر پلتفرم نیر (Elements of the NEAR Platform)

در بخش قبلی وایت پیپر نیر پروتکل (Near Protocol) با ویژگی‌های این پلتفرم جدید آشنا شدید. حالا نوبت به آن رسیده تا ببینیم که این پلتفرم چه عناصری را شامل می‌شود و چگونه به این ویژگی‌ها دست می‌یابد.

توکن نیر (NEAR Token)

ارز دیجیتال اختصاصی نیر پروتکل، NEAR نام دارد که در تمام زمینه‌های محاسباتی به کار می‌رود. این توکن یک دارایی دیجیتالی، مشابه اتر (ETH) است، که می‌تواند در موارد زیر استفاده شود:

• پرداخت هزینه خدمات ذخیره‌سازی داده‌ها و پردازش تراکنش‌ها

• تبدیل شدن به یک گره و مشارکت در فرایند اعتبارسنجی

• شرکت در تصمیم‌گیری‌های حاکمیتی و تعیین تخصیص منابع شبکه و مسیر فنی آینده‌ی آن

• ایجاد یکپارچگی اقتصادی در شبکه

• ابزار پرداخت و تبادل ارزش در نرم‌افزارهای مبتنی بر پلتفرم نیر

سایر دارایی‌های دیجیتالی (Other Digital Assets)

وایت پیپر نیر پروتکل معتقد است که با استفاده از این پلتفرم، می‌توان انواع دارایی‌های دیجیتال را نیز ایجاد و مدیریت کرد:

• سایر توکن‌ها (Other Tokens): توکن‌هایی که از طریق پل‌های بلاک چینی به نیر پروتکل انتقال می‌یابند و یا رمز ارزهایی که بر روی خود این شبکه ساخته می‌شوند، به‌سادگی می‌توانند مورد مبادله قرار گیرند.

• دارایی‌های دیجیتالی منحصربه‌فرد (Unique Digital Assets): این دارایی‌ها که تحت‌عنوان «توکن‌های غیرقابل تعویض» (NFTs) نیز شناخته می‌شوند، اقلامی کلکسیونی هستند که امروزه طرفداران زیادی یافته‌اند.

پلتفرم نیر (NEAR Platform)

اساسی‌ترین زیرساخت ارائه‌شده توسط این شبکه، پلتفرم نیر (NEAR Platform) است که «گره‌های جامعه‌محور» (Community-operated Nodes) را در خود نگهداری می‌کند. توسعه‌دهندگان می‌توانند بدون مجوز قراردادهای هوشمند را بر روی این گره‌ها مستقر کرده و کاربران نیز به‌سادگی از نرم‌افزارهای غیرمتمرکز مبتنی بر قراردادهای هوشمند بهره‌مند خواهند شد. این برنامه‌ها در زمینه‌های گوناگونی، مانند بازی‌ها و تراکنش‌های مالی، ساخته می‌شوند و وضعیت خود را بر روی بلاک چین نیر پروتکل ذخیره می‌کنند.

از طرفی، انجام محاسبات سطح بالایی بلاک چین نیز مستلزم پرداخت هزینه است. این هزینه بابت مشارکت گره‌ها، به آن‌ها پرداخت می‌شود. برای مثال، ایجاد حساب‌های جدید، استقرار قراردادها، اجرای کد توسط یک قرارداد و ذخیره داده‌ها بخشی از همین فرایندهایی هستند که به پرداخت هزینه نیاز دارند.

مجموعه توسعه نیر (NEAR Development Suite)

اگرچه پروتکل نیر منبع‌باز و بدون مجوز است، اما با در نظر گرفتن علایق کاربران نهایی، ابزارهایی را برای ایجاد نرم‌افزارهای کاربردی، در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد. به‌گفته وایت پیپر نیر پروتکل، این ابزارها عبارت‌اند از:

• کیت توسعه نرم‌افزار نیر (NEAR SDK): این کیت از زبان‌های برنامه‌نویسی Rust و AssemblyScript برای ایجاد قراردادهای هوشمند، پشتیبانی می‌کند. همچنین، کیت توسعه نیر شامل ساختارهای داده استاندارد، نمونه‌ها و ابزارهای تست مبتنی بر این دو زبان است تا توسعه‌دهندگان به‌راحتی بتوانند نرم‌افزارهای مورد نظر خود را بسازند.

• کیف پول نیر (NEAR Wallet): کیف پول نیر فضایی امن را برای کاربران نهایی و توسعه‌دهندگان فراهم ساخته تا به‌راحتی بتوانند دارایی‌های دیجیتالی خود را ذخیره و مبادله کنند.

• مرورگر نیر (NEAR Explorer): این مرورگر به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا ایرادات احتمالی را بر روی بلاک چین ردیابی کرده و به عیب‌یابی نرم‌افزارهای اختصاصی خود بپردازند.

اصول طراحی اقتصادی نیر (NEAR Economy Design Principles)

در این بخش از وایت پیپر نیر پروتکل (Near Protocol) در مورد اصول طراحی اقتصادی این پلتفرم صحبت می‌کنیم. این اصول عبارت‌اند از:

• قابلیت استفاده: قیمت‌گذاری باید به‌گونه‌ای باشد تا توسعه‌دهندگان و کاربران نهایی بتوانند به خدمات مد نظر خود دسترسی پیدا کنند.

• مقیاس‌پذیری: پلتفرم نیر باید در آستانه توجیه اقتصادی مقیاس‌بندی شود.

• سادگی: یکی از عوامل مهم در بحث اقتصادی سادگی است تا کاربران بتوانند علت پرداخت هزینه‌ها را درک کنند.

منابع ارائه‌شده (Resources Provided)

وایت پیپر نیر پروتکل اعتقاد دارد که یک فضای ابری مبتنی بر بلاک چین باید چندین منبع را برای ایجاد و اجرای نرم‌افزارهای غیرمتمرکز ارائه دهد. این منابع عبارت‌اند از:

• محاسبه (Compute): این منبع دقیقاً همان محاسبه توسط پردازشگر کامپیوتر است که کدهای قراردادهای هوشمند را اجرا می‌کند.

• پهنای باند (Bandwidth): این پهنای باند شامل پیام‌هایی است که بین کاربران ردوبدل می‌شوند. از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به پیام‌های تراکنش‌ها و ذخیره‌ داده‌ها در بلوک‌ها اشاره کرد.

• ذخیره‌سازی (Storage): داده‌ها باید به‌صورت دائمی و بدون تغییر بر روی بلاک چین ذخیره شوند.

ذی‌نفعان اقتصادی (Economic Stakeholders)

در شبکه نیر پروتکل (Near Protocol)، ذی‌نفعانی وجود دارند که به‌خاطر منافع خود، به‌دنبال پیشبرد اهداف این بلاک چین هستند. با توجه به اطلاعات موجود در وایت پیپر نیر پروتکل، این ذی‌نفعان را می‌توان به‌صورت زیر دسته‌بندی کرد:

• اعتبارسنج‌ها (Validators): آن‌ها با اجرای گره‌ها و اعتبارسنجی تراکنش‌ها، امنیت نیر پروتکل را فراهم می‌سازند.

• توسعه‌دهندگان (Developers): این افراد برنامه‌هایی را ایجاد می‌کنند که در سطح بالاییِ پروتکل به اجرا درمی‌آیند.

• دارندگان توکن (Token Holders): حساب‌ها یا افرادی هستند که موجودی توکن‌های مبتنی بر نیر پروتکل را حفظ می‌کنند.

• بنیاد نیر (NEAR Foundation): نهاد مستقلی که تلاش‌های حاکمیتی مشارکت‌کنندگان و تکامل فنی شبکه را هماهنگ می‌سازد.

• ناظران شخص ثالث (Third Party Observers): ناظران بیرون از زنجیره هستند که جلوی رفتارهای مخرب و کلاهبردارانه را می‌گیرند.

• کاربران (Users): آن‌ها از نرم‌افزارهای کاربردی مبتنی بر بلاک چین نیر پروتکل بهره‌مند می‌شوند.

فناوری نیر (NEAR Technology)

وایت پیپر نیر پروتکل (Near Protocol) یک معماری جدید و یک روش نوین شاردینگ را برای این شبکه معرفی می‌کند. عناصر کلیدی این فناوری شامل موارد زیر هستند:

• شاردینگ (Sharding): این سیستم با استفاده از روش شاردینگ به مقیاس‌بندی افقی در ابعاد بی‌نهایت دست می‌یابد.

• اجماع (Consensus): اجماع باید بین تمام گره‌های توزیع‌شده‌ای که شاردها را نگه می‌دارند، انجام شود. این اجماع با استفاده از الگوریتم جدید «نایت شید» (Nightshade) حاصل خواهد شد.

• استیکینگ و تئوری بازی (Staking Selection and Game Theory): برای دستیابی به سطح بالایی از مقیاس‌پذیری، نیر پروتکل از تئوری بازی بهره می‌برد تا گره‌ها را کاملاً به‌صورت تصادفی انتخاب کند. این گره‌ها با سهام‌گذاری یا استیکینگ به شبکه نیر پیوسته‌اند و در اعتبارسنجی مشارکت دارند.

• تصادفی بودن (Randomness): رویکرد تصادفی نیر پروتکل برای انتخاب گره‌ها، به‌خوبی جلوی هرگونه رفتار مخرب در شبکه را می‌گیرد.

در ادامه وایت پیپر نیر پروتکل، بیشتر درباره این فناوری جدید صحبت می‌کنیم.

اصول طراحی فناوری (Technology Design Principles)

تقریباً می‌توان گفت که نیر پروتکل در طراحی کل اجزای خود، به یک‌سری اصول ثابت پایبند است. به همین دلیل، این اصول در طراحی فناوری آن نیز حضور دارند:

• قابلیت استفاده: کاربران نهایی باید بتوانند با کمترین تعهد لازم و بدون خطرات امنیتی، از این شبکه استفاده کنند. توسعه‌دهندگان نیز باید اجازه داشته باشند تا نرم‌افزارهایی را مشابه وب 2 بر روی نیر پروتکل مستقر سازند. طراحی نیر پروتکل باید به‌گونه‌ای باشد تا ساخت این نرم‌افزارها در ساده‌ترین حالت ممکن فراهم شود.

• مقیاس‌پذیری: طراحی نیر پروتکل مقیاس‌بندی در سطح بی‌نهایت را به ارمغان می‌آورد. عدم تمرکز پایدار: لازم است که موانع پیوستن به شبکه به حداقل برسند تا همگان بتوانند به‌عنوان گره و اعتبارسنج به نیر پروتکل بپیوندند و تمرکززدایی پایداری را فراهم کنند.

نایت شید (Nightshade)

الگوریتم نایت شید انتزاعی بودن شاردینگ معمولی را اصلاح می‌کند و فرض می‌گیرد که همه شاردها با یکدیگر ترکیب شده‌اند تا یک بلوک را بسازند. در این فرایند، هر اعتبارسنج برای تأیید یک بلوک در نظر گرفته می‌شود و باید در مدت‌زمان تعیین‌شده، بلوک مورد نظر را نهایی کند. این تخصیص اعتبارسنجی به‌صورت دوره‌ای تغییر خواهد کرد تا همه گره‌ها در نایت شید نقش داشته باشند.

از طرفی، به هر شارد یک استخر اعتبارسنجی اختصاص داده می‌شود که این استخر، از فرایند کلی اعتبارسنجی، بیرون آمده است. بنابراین، هر اعتبارسنج که مسئول یک شارد باشد، مانند یک رهبر، باید فرایند تأیید شاردهای زیرمجموعه‌ی خود را نیز برعهده بگیرد. به‌این‌ترتیب، هم شبکه به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم می‌شود و هم این بخش‌ها در کنار هم بر روی یک بلوک کار می‌کنند. در نتیجه، مقیاس‌بندی افقی در ابعادی بی‌نهایت فراهم خواهد شد.

حاکمیت (Governance)

به‌روزرسانی‌های فنی و تخصیص منابع در نیر پروتکل (Near Protocol) توسط فرایند حاکمیت تعیین می‌شوند. حاکمیت فنی شامل رفع اشکالات، به‌روز‌رسانی پارامترهای سیستم و ایجاد تغییرات در مقیاس بزرگ‌تر در فناوری اساسی پروتکل است. حاکمیت منابع نیز به تعیین تکلیف منابع و نحوه توزیع آن‌ها برای پیشبرد اهداف نیر پروتکل اشاره دارد.

در حاکمیت فنی، هزاران اپراتور گره مستقل باید در مورد به‌روزرسانی‌ها تصمیم‌گیری کنند؛ بنابراین، این فرایند بسیار پیچیده است. پس از تأیید یک پیشنهاد توسط اپراتورها، به‌روزرسانی فنی مورد نظر در سطح پروتکل پیاده‌سازی خواهد شد. بر اساس همین تغییر، گره‌ها نیز باید به سطح جدیدی ارتقا یابند. معمولاً برای دستیابی به این تغییرات، ذی‌نفعان خارج از زنجیره تلاش‌های گوناگونی را انجام می‌دهند تا به هماهنگی لازم برای به‌روزرسانی دست پیدا کنند.

در مورد حاکمیت منابع نیز ذی‌نفعان و اعضای جامعه تصمیم‌گیری خواهند کرد. اصولاً این فرایند از طریق نظرسنجی‌ها اتفاق می‌افتد.

سخن پایانی

با مطالعه وایت پیپر نیر پروتکل (Near Protocol)، فهمیدیم که پلتفرم NEAR با استفاده از فناوری‌هایی جدید و مکانیزم‌هایی نوین، قصد دارد تا به‌طور همزمان ایمنی، مقیاس‌پذیری و کارایی را برای کاربران و توسعه‌‌دهندگان فراهم کند. نیر پروتکل بستری کاربردی را برای ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند ارائه داده، تا ساخت انواع نرم‌افزارهای غیرمتمرکز بر روی آن امکان‌پذیر شود. کارایی بالای این نرم‌افزارها باعث خواهد شد تا کاربران به ویژگی‌های وب 2 و وب 3 در کنار یکدیگر دسترسی پیدا کنند. ازاین‌رو، متوجه می‌شویم که ارز دیجیتال نیر (NEAR) نقشی اساسی را در آینده امور مالی غیرمتمرکز و نسل جدید اینترنت بر عهده خواهد داشت. در همین راستا، اگر شما قصد دارید که با خرید نیر پروتکل، بر روی این رمز ارز سرمایه‌گذاری کنید، به‌راحتی می‌توانید این کار را از طریق صرافی ارز دیجیتال اکسبیتو انجام دهید. اکسبیتو امکان خرید نیر پروتکل را با کمترین قیمت و در سریع‌ترین زمان ممکن برای شما فراهم کرده است.