پروتکل میمبل ویمبل از پروتکل‌های امنیتی در حوزه کریپتوکارنسی است که برای افزایش امنیت تراکنش‌ها و مقیاس‌پذیری آنها استفاده می‌شود. این پروتکل توانسته با نشان‌دادن قدرت بالا در زمینه فعالیت خود در بلاک چین‌های مختلف استفاده شده و در نتیجه خودش را مطرح کند. این موضوع باعث شده سؤالات مختلفی در مورد ماهیت این پروتکل برای کاربران ایجاد شوند که در ادامه در مورد نحوه عملکرد این پروتکل، استفاده‌های آن در کریپتوکارنسی‌های مختلف و همچنین ویژگی‌هایی که باعث افزایش محبوبیت آن شده‌اند صحبت خواهیم کرد تا به برخی از این سوالات پاسخ دهیم.
میمبل ویمبل (Mimblewimble) چیست؟
پروتکل میمبل ویمبل نوعی پروتکل بلاک چین بوده که بر روی امنیت تمرکز دارد و هدف آن افزایش ایمنی و بازدهی تراکنشهای کریپتوکارنسی است. این پروتکل ابتدا در سال ۲۰۱۶ به کمک یک وایت پیپر و توسط یک فرد ناشناس معرفی شد. نام مستعار این فرد ناشناس Tom Elvis Jedusor بود که در واقع نام اصلی ولدمورت در نسخه فرانسوی کتاب‌های هری پاتر است. Mimblewimble یک روش نوآورانه برای طراحی بلاک چین بوده و به‌دلیل اینکه مقیاس‌پذیری و امنیت را به‌عنوان اولویت اصلی خود قرار داده است توانسته توجه زیادی را به خود جلب کند.
یکی از نویسندگان مجله بیت کوین با نام آرون ون ویردوم می‌گوید: «میمبل ویمبل می‌تواند نحوه تفکر ما درباره امنیت بلاک چین‌ها را به‌طور کلی تغییر دهد.» معرفی پروتکل میمبل ویمبل باعث شده است که تحقیقات بیشتری در زمینه بهبود قابلیت‌های امنیتی در فضای کریپتوکارنسی انجام بگیرند و در نتیجه به این موضوع توجه بیشتری شود. استفاده از Mimblewimble در کوین‌های مختلف نشان‌دهنده پتانسیل این پروتکل برای بهبود فرایند خرید و فروش بیت کوینها و سایر کریپتوکارنسی‌ها است.
پروتکل میمبل ویمبل چگونه کار میکند؟
این پروتکل برای عملکرد خود از روش‌های مختلفی استفاده میکند. برای مثال، میمبل ویمبل با استفاده از تکنیکی به نام Cut-through سایز بلاک چین‌ها را کاهش می‌دهد و آنها را مقیاس‌پذیرتر میکند. در بلاک چین‌های سنتی هر مبادله به‌شکل مجازی ذخیره‌سازی می‌شد که این موضوع می‌توانست مشکلات مقیاس‌پذیری را به‌دنبال داشته باشد. از طرفی در Mimblewimble همه تراکنش‌ها درون یک تراکنش بزرگ قرار می‌گیرند و همه ورودی‌ها و خروجی‌ها قابل مشاهده هستند. برخی دیگر از روش‌های عملکرد پروتکل میمبل ویمبل عبارت‌اند از:
رمزنگاری منحنی بیضوی (Elliptic Curve Cryptography)
رمزنگاری منحنی بیضوی یکی از قسمت‌های کلیدی در عملکرد پروتکل میمبل ویمبل است که از آن برای تولید کلیدهای عمومی و خصوصی‌ای استفاده می‌شود که در تراکنشهای مختلف کاربرد دارند. در این روش کاربر می‌تواند یک کلید خصوصی بسازد که در واقع یک عدد رندوم است. در ادامه کاربر می‌تواند از کلید خصوصی خود به‌عنوان یک کلید عمومی استفاده کند و آن را با دیگران به اشتراک بگذارد. افراد دیگر هم می‌توانند این کلید را رمزنگاری کرده یا اینکه امضای دیجیتالی آن را تایید کنند. در پروتکل میمبل ویمبل از رمزنگاری منحنی بیضوی برای تولید فاکتورهایی استفاده می‌شود که در تراکنش‌ها کاربرد دارند. در واقع با کمک این فاکتورها هر ورودی و خروجی در یک تراکنش رمزنگاری شده و از اینکه اطلاعات تراکنش مفید بمانند اطمینان حاصل می‌شود. استفاده از این فاکتورها باعث خواهد شد که تراکنش‌ها به تایید شبکه رسیده و در فرایند پیگیری آنها اختلالی ایجاد نشود.
ترکیب کردن پروتکل‌های کریپتوگرافیک (Combining Cryptographic Protocols)
دو مورد از مهم‌ترین پروتکل‌های کریپتوگرافیک استفاده‌شده در میمبل ویمبل تراکنشهای محرمانه (Confidential transaction) و کوین جوین (CoinJoin) هستند. تراکنشهای محرمانه نوعی پروتکل است که می‌تواند به فرد ارسال‌کننده کریپتوکارنسی کمک کند که مقدار ارسالی را مخفی سازد. این کار از طریق نوعی رمزنگاری با نام رمزنگاری همومورفیک قابل‌انجام است.
کوین جوین هم یک تکنیک برای بهبود امنیت تراکنش‌ها محسوب می‌شود که به چندین کاربر به‌طور هم‌زمان اجازه می‌دهد تا تراکنشهای خود را به یک تراکنش واحد تبدیل کنند. این کار باعث می‌شود که ارتباط‌دادن هر ورودی به خروجی مختص آن دشوار باشد. در پروتکل میمبل ویمبل با ترکیب شدن دو پروتکلی که به آنها اشاره شد، ضمانت امنیت بسیار قدرتمندی برای کاربران ایجاد می‌شود. در واقع Confidential Transactions باعث خواهد شد که مقدار مبادله مخفی شود و کوین جوین هم ارتباط‌دادن ورودی‌ها و خروجی‌ها را در مبادله سخت میکند.
موانع (Drawbacks)
با وجود اینکه Mimblewimble می‌تواند تا حد زیادی امنیت تراکنش‌ها را تضمین کند؛ اما برخی موارد هم می‌توانند مانع راه آن شوند. برای مثال، عدم پشتیبانی این پروتکل از زبان‌هایی مثل Ethereum باعث شده که عملکرد آن برای کاربران محدود شود. ازآنجایی‌که میمبل ویمبل یک پروتکل بلاک چین مستقل است، نمی‌توان آن را به‌راحتی با دیگر بلاک چین‌ها یا سیستم‌های مالی هماهنگ کرد. یکی دیگر از مشکلات این پروتکل که به‌شخصه با آن برخورد کرده‌ام این است که کاربران هنگام استفاده از آن باید به افراد یا سازمان‌های مختلفی که پارامترهای اولیه را تولید می‌کنند اعتماد نمایند که در دنیای کریپتوکارنسی کار مشکلی است.
میمبل ویمبل اجازه اینکه در تراکنش‌ها دوباره از آدرس‌ها استفاده شود را محدود میکند. این مسئله می‌تواند در برخی شرایط باعث ایجاد محدودیت‌هایی شود که سایر پروتکل‌ها با آنها مواجه نیستند. یکی دیگر از مشکلات این پروتکل این است که با وجود ارائه ایمنی بالا برای خود تراکنش‌ها، تاریخچه آنها را به‌خوبی محافظت نمیکند. در واقع کسی که اطلاعات موجود را می‌بیند همچنان می‌تواند بفهمد که یک آدرس خاص چه مقدار کریپتوکارنسی را به‌طور کلی دریافت یا ارسال کرده است.
کدام کوینها از پروتکل میمبل ویمبل بهره میبرند؟
ازآنجایی‌که پروتکل میمبل ویمبل یک راه مطمئن برای فراهم کردن امنیت تراکنشهای مختلف است بسیاری از کوینها از این پروتکل استفاده می‌کنند. برخی از مهم‌ترین این پروتکل ها عبارت‌اند از:
میمبل ویمبل کوین (MimbleWimbleCoin)
این کوین که یک شکل از کوین گرین به شمار می‌رود نوع کریپتوکارنسی است که بر اساس پروتکل میمبل ویمبل عمل میکند. تمرکز این کوین بر روی ارائه یک راه سریع و ایمن به کاربران است تا بتوانند تراکنشهای خود را انجام دهند و امنیت مالی خود را هم به خطر نیندازند. این کوین هم از ترکیب تکنیک‌های کریپتوگرافیک مختلف استفاده میکند تا فعالیت‌های خود را پیش ببرد. میمبل ویمبل کوین هم با انجام بازرسی‌های دوره‌ای و جایزه‌دادن به افرادی که باگ‌های این شبکه را پیدا کنند، تمرکز زیادی را بر روی امنیت اطلاعات کاربران خود قرار داده است و از بُروز حملات احتمالی جلوگیری میکند.
گرین (Grin)
گرین نوعی کریپتوکارنسی است که از میمبل ویمبل برای غیرقابل ردیابی کردن تراکنشهای خود استفاده میکند. استفاده از Mimblewimble در این کوین باعث شده است که سایر افراد نتوانند به‌طور غیرمجاز فعالیت‌های کاربران بر روی شبکه را تحت‌نظر داشته باشند یا اینکه آنها را آنالیز کنند. گرین توانسته است که خود را به‌عنوان یک کوین قابل اعتماد معرفی کرده و به کمک توسعه‌دهنده‌ها و حامی‌های قدرتمند خود امنیت را برای کاربران به ارمغان بیاورد.
بیم (Beam)
بیم هم از دیگر کوین‌هایی است که از میمبل ویمبل استفاده کرده و به کمک آن تراکنشهای خود را غیرقابل ارتباط‌دادن به یکدیگر میکند. این کوین علاوه‌بر استفاده از ترکیب پروتکل‌های کریپتوگرافیک مختلف، دارای یک سقف عرضه ۲۶۲ میلیون و ۸۰۰ هزار کوینی است که باعث می‌شود این کریپتوکارنسی کمتر دچار تورم شود و در درازمدت ارزش خود را نگه دارد. این کوین توانسته با قابلیت‌های مفید خود طرف‌داران زیادی را جذب کرده و خودش را تا مطرح کند.
لایت کوین (Litecoin)
لایت کوین یکی از کریپتوکارنسی‌های بسیار مطرح به شمار می‌رود؛ اما درحال‌حاضر از پروتکل میمبل ویمبل استفاده نمیکند. البته درخواست‌هایی برای استفاده از این پروتکل در سایدچینهای شبکه لایت‌کوین صورت گرفته‌اند. کاربران و توسعه‌دهندگان این کوین به استفاده از میمبل ویمبل علاقه نشان داده‌اند و ممکن است استفاده از آن در آینده مد نظر قرار بگیرد.
آیا بیتکوین از میمبل ویمبل استفاده میکند؟
پاسخ این سوال منفی است. بیت کوین هم مثل لایت کوین از پروتکل میمبل ویمبل در فعالیت‌های خود استفاده نمیکند؛ اما از آن در برخی سایدچینهای خود بهره می‌برد. استفاده از این پروتکل پتانسیل این را دارد امنیت بلاک چین بیت کوین را بالا ببرد. در واقع این کار می‌تواند باعث شود که تراکنشهای شبکه بیت کوین محرمانه شوند. امکان استفاده از Mimblewimble در بیت کوین تنها در شرایطی می‌تواند به وجود بیاید که کاربران این شبکه از آن حمایت کنند و توسعه‌دهندگان هم به آن علاقه نشان دهند؛ بنابراین همکاری این دو می‌تواند به شرایط بستگی داشته باشد و حتی در صورت اتفاق افتادن نیز به زمان زیادی نیاز خواهد داشت.
ویژگی‌های متمایز میمبل ویمبل کدام‌اند؟
پروتکل میمبل ویمبل دارای ویژگی‌های خاصی است که آن را نسبت به سایر پروتکل‌های استفاده‌شده در بلاک چین‌ها متمایز می‌کنند. برای مثال این پروتکل از امنیت بسیار زیادی برخوردار است و با حذف کردن آدرس‌ها باعث می‌شود که افراد شرکت‌کننده در تراکنش‌ها از درز اطلاعات خود ایمن بمانند. علاوه‌بر آن، میمبل ویمبل برای اینکه بتواند فعالیت‌های خود را انجام دهد نسبت به بسیاری از پروتکل‌های دیگر انرژی کامپیوتری کمتری مصرف میکند. از این پروتکل می‌توان به‌راحتی برای شبکه‌های مختلف هم استفاده کرد و آن را با سایدچینهای بیت کوین یا سایر کریپتوکارنسی‌ها مطابقت داد. برخی دیگر از ویژگی‌های متمایزکننده این پروتکل عبارت‌اند از:
ناشناس بودن (Anonymity)
این پروتکل با استفاده از روش‌هایی مثل حذف آدرس‌ها باعث می‌شود که اطلاعات کاربران ناشناس بمانند. در واقع بلاک چین‌های قدیمی معمولاً همه اطلاعات از حمله آدرس فرستنده، آدرس دریافت‌کننده و میزان تراکنش را در یک جدول بزرگ که به‌صورت عمومی هم در دسترس بود قرار می‌دادند؛ اما ازآنجایی‌که این اطلاعات می‌توانند افراد را به خطر بیندازند، پروتکل میمبل ویمبل سعی کرده از مخفی ماندن آنها اطمینان حاصل کند. در واقع این پروتکل همه داده‌های مربوط به تراکنش‌ها را کنار یکدیگر قرار می‌دهد و آدرس و میزان تراکنش‌ها را مخفی میکند تا تشخیص درز اطلاعات دشوار شود.
معاوضه‌پذیری (Fungibility)
پروتکل میمبل ویمبل از نظر معاوضه‌پذیری بسیار قدرتمند است و به کمک آن می‌توان هر واحدی از کریپتوکارنسی را به واحدهای دیگر تبدیل کرد. ازآنجایی‌که تراکنش‌ها در این پروتکل هیچ اطلاعات قابل شناسایی خاصی ندارند، همه کوین‌های موجود در شبکه را می‌توان به‌عنوان یک عدد دید و آنها را به‌راحتی به یکدیگر تبدیل کرد. در واقع هر دو کوینی که در شبکه میمبل ویمبل قرار داشته باشند غیرقابل تمایز از یکدیگر هستند و تاریخچه تراکنش آنها هیچ اهمیتی ندارد.
مقیاس‌پذیری (Scalability)
پروتکل میمبل ویمبل به‌عنوان یک پروتکل بسیار مقیاس‌پذیر شناخته می‌شود. در این پروتکل همه تراکنش‌ها درون یک بلاک واحد قرار می‌گیرند و در نهایت به کمک یک فرمول ریاضیاتی به نام cut-through تأیید می‌شوند. این فرمول باعث شده که دیگر نیازی به حفظ تمام تاریخچه بلاک چین نبوده و در نتیجه بلاک چین‌ها اندازه کوچک‌تر و بازدهی بیشتری داشته باشند. مخفی بودن مقدار ردوبدل شده در تراکنش‌ها هم باعث می‌شود که اندازه بلاک چین‌ها کاهش پیدا کند و در نتیجه مقیاس‌پذیری آنها افزایش یابد.
سخن پایانی
پروتکل میمبل ویمبل در مدت‌زمانی که معرفی شده است توانسته خودش را تا حد زیادی مطرح کند و سطح امنیتی بلاک چین‌های مختلفی را افزایش دهد. استفاده از این پروتکل در کریپتوکارنسی‌های گوناگون توانسته کارآمدی آن را تا حدود زیادی اثبات کند و باعث شود که بلاک چین بیتکوین و سایر شبکه‌های مطرح استفاده از این پروتکل را در دستور کار خود قرار دهند. Mimblewimble می‌تواند یک راه‌حل نوآورانه برای مقابله با مشکلات امنیتی و مقیاس‌پذیری در دنیای کریپتوکارنسی‌ها باشد که باید به آن توجه بیشتری شود. این پروتکل با وجود اینکه هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد توانسته پتانسیل خود برای ایجاد یک انقلاب در عملکرد بلاک چین‌ها را نشان دهد. برای اینکه این پتانسیل شکوفا شود لازم است که موانع سر راه میمبل ویمبل برداشته شده و به آن بهای بیشتری داده شود.
