بلاک چین و ارزهای دیجیتال با هدف غیرمتمرکز کردن دنیای مالی و فیزیکی به وجود آمدند؛ اما چند اشکال مهم دارند. یکی از مهم‌ترین اشکالات شبکه‌های بلاک چینی، ایزوله بودن و جزیره‌ای عمل کردن آن‌هاست؛ یعنی تعامل‌پذیری میان بلاک چین‌ها پایین بوده و نمی‌توانند به‌راحتی با هم ارتباط برقرار کند. به همین دلیل، پروژه‌های بلاک چینی، روی بهبود زیرساخت‌های خود متمرکز شده‌اند. پولکادات (DOT) یکی از موفق‌ترین پروژه‌هایی است که برای افزایش تعامل‌پذیری و یکپارچه کردن ساختار شبکه‌های بلاک چینی، فعالیت میکند.
پروتکل پولکادات تلاش میکند تا موانع بین اکوسیستم‌های مختلف بلاک چین را از میان بردارد و ارتباط بدون واسطه بین این شبکه‌ها را امکان‌پذیر سازد. پولکادات را می‌توان به‌عنوان شبکه‌ای از شبکه‌ها در نظر گرفت که حتی به معماری‌های بسیار متفاوت بلاک چین اجازه میدهد تا با یکدیگر تعامل داشته باشند. در این مقاله شما را بیشتر با اکوسیستم پولکادات آشنا می‌کنیم و ویژگیهای آن را با هم بررسی خواهیم کرد.
پولکادات (DOT) چگونه رمز ارزی است؟
پولکادات یک شبکه بلاک چین نسل آینده است و فضای مورد نظر را برای توسعه انواع پروژه‌های وب ۳ و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps) فراهم میکند. این شبکه شامل یک اکوسیستم چند زنجیره‌ای یا مولتی چین است که همه این زنجیره‌ها به هم متصل هستند و با هم ارتباط دارند. طراحی خاص شبکه پولکادات، توجه جامعه بزرگی از توسعه‌دهندگان و کاربران را به خود جلب کرده و به‌عنوان یکی از پیشروترین پروژه‌ها در حوزه ارزهای دیجیتال شناخته میشود.
پولکادات با استفاده از توکن بومی خود یعنی DOT، تلاش دارد تا بسیاری از محدودیت‌های مرتبط با بلاک چین‌ها مانند مقیاس‌پذیری، تعامل‌پذیری و امنیت را حل کند. این پروژه در سال 2016 شروع به کار کرد و پس از انتشار وایت پیپر آن توسط گوین وود (Gavin Wood)، توکن DOT در آگوست سال ۲۰۲۰ وارد بازار شد.
ساختار چندزنجیره‌ای و انقلابی پولکادات، با استفاده از پاراچین‌ها (Parachain) یا بلاک چین‌های موازی طراحی شده است که هر کدام برای موارد استفاده یا کارکردهای خاصی بهینه شده‌اند. این زنجیره‌های موازی در نهایت به یک بلاک چین مرکزی که زنجیره رله (Relay Chain) نامیده میشود، اتصال پیدا می‌کنند. زنجیره رله، قلب پولکادات و مسئول امنیت و همکاری بین‌زنجیره‌ای در شبکه است. این بلاک چین مرکزی، به تراکنش‌ها امکان میدهد تا در چندین بلاک چین توزیع شوند و در نتیجه مقیاس‌پذیری و کارایی را بهبود بخشند.
پولکادات همچنین از یک مدل حاکمیتی نوآورانه استفاده میکند که در آن همه دارندگان توکن می‌توانند در شکل‌دهی به آینده شبکه مشارکت داشته باشند. هولدرهای توکن DOT با رأی دادن در مورد ارتقا و تغییرات پیشنهادی، به توسعه آن کمک می‌کنند و این تغییرات بدون نیاز به ایجاد فورک در شبکه قابل اجرا هستند. پولکادات از مکانیزم اجماع «اثبات سهام نمایندگی‌شده» (NPoS) استفاده میکند که از نظر انرژی، کارآمدتر از سیستم‌های اثبات کار است و مقیاس‌پذیری بالاتری را امکان‌پذیر می‌سازد.
تاریخچه قیمتی پولکادات به چه صورت است؟
ارز دیجیتال پولکادات با نماد DOT ابتدا در سال ۲۰۱۷ و با قیمت ۰.۲۹ دلار به بازار عرضه شد. عرضه دوم این ارز دیجیتال در سال ۲۰۲۰ اتفاق افتاد و در این عرضه، قیمت آن در حدود ۱.۲۵ دلار بود. با ورود به بازار، پولکادات در یک روند صعودی قرار گرفت و در سال ۲۰۲۱ در اوج قرار داشت. پولکادات توانست در ماه نوامبر سال ۲۰۲۱ به بالاترین قیمت خود، یعنی ۵۲ دلار برسد.
با رسیدن به قله قیمتی، ارز دیجیتال پولکادات هم با دیگر ارزهای بازار وارد روند نزولی شد که تا رسیدن به کف قیمتی در ماه اکتبر سال ۲۰۲۳ ادامه داشت. در این زمان توکن DOT کف قیمتی خود را لمس کرد و به محدوده ۳.۵ دلاری رسید. از اواخر سال ۲۰۲۳ تا کنون که در ماه مارس سال ۲۰۲۴ به سر می‌بریم، ارز پولکادات وارد یک روند صعودی شده است و در محدوده ۱۱ دلاری قرار دارد.
مزایای سرمایه گذاری در پولکادات چیست؟
ارز دیجیتال پولکادات به‌دلیل طراحی خاص خود، مزایای زیادی را برای توسعه‌دهندگان و کاربران اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز فراهم کرده است. اکوسیستم پولکادات از بلاک چین‌های زیادی تشکیل شده که با هم ارتباط کراس چینی یا بین زنجیره‌ای دارند. در نتیجه از توکن DOT می‌توان در تمام این شبکه‌ها استفاده کرد. در این بخش مزایای شبکه پولکادات را به‌صورت دقیق‌تر با هم بررسی می‌کنیم.
مقیاس‌پذیری و سرعت بالا
ارز دیجیتال پولکادات با کمک پاراچین‌های خود، سرعت و مقیاس‌پذیری بالایی را تجربه میکند. مقیاس‌پذیری به‌معنای افزایش ظرفیت شبکه به‌دنبال افزایش تعداد کاربران و تراکنش‌های آن است؛ یعنی هرچه تعداد کاربران افزایش پیدا کند، شبکه کند نشود و بتواند تراکنش‌ها را با سرعت و هزینه کم انجام دهد.
برخلاف بلاک چین‌های تک‌زنجیره‌ای، پولکادات پردازش تراکنش‌ها را در میان چندین پاراچین توزیع میکند. هر پاراچین میتواند تراکنش‌های خود را به‌طور مستقل مدیریت کرده و مانند واحدهای پردازش موازی عمل کند. این امر باعث افزایش قابل توجه توان عملیاتی شبکه در مقایسه با یک زنجیره منفرد میشود که در تلاش برای همگام شدن با حجم بالای تراکنش‌ها است.
تعامل‌پذیری با شبکه‌ها و بلاک چین‌های دیگر
قابلیت همکاری یا تعامل‌پذیری (Interoperability) در پولکادات به توانایی شبکه‌های بلاک چین مختلف، برای برقراری ارتباط و تبادل داده یا دارایی اشاره دارد. این موضوع، مانع بزرگی برای پذیرش گسترده فناوری بلاک چین بوده است. پولکادات با معماری نوآورانه خود، این چالش را به‌طور مستقیم برطرف میکند.
زنجیره رله (Relay chain) به‌عنوان مرکز اصلی شبکه پولکادات شناخته میشود. این زنجیره، ارتباط بین پاراچین‌ها را تسهیل میکند که اساساً بلاک چین‌های مستقلی با اهداف خاص هستند. پاراچین‌ها از طریق زنجیره رله با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و به تبادل دارایی و اطلاعات می‌پردازند.
تکنولوژی شاردینگ بلاک چین در پولکادات
پولکادات از تکنولوژی شاردینگ برای افزایش مقیاس‌پذیری خود استفاده میکند. برای درک این تکنولوژی یک پایگاه داده بزرگ را تصور کنید. شاردینگ این پایگاه داده را به بخش‌های کوچک‌تر و قابل مدیریت‌تری تقسیم میکند. هر بخش، که یک شارد (shard) نامیده میشود، بخشی از کل داده‌ها را در خود جای میدهد. سپس تراکنش‌ها به‌صورت موازی در سراسر این شاردها پردازش می‌شوند و ظرفیت شبکه برای رسیدگی به تراکنش‌ها را به‌طور قابل توجهی بالا می‌برند.
رویکرد فعلی شاردینگ بر خود زنجیره اصلی پولکادات یا ریلی‌چین تمرکز دارد. با تقسیم ریلی‌چین به شاردها، پولکادات میتواند تراکنش‌ها را به‌صورت موازی روی هر شارد تأیید کند و در نتیجه توان عملیاتی کلی شبکه را به‌طور تصاعدی افزایش دهد.
مصرف انرژی بسیار پایین در شبکه پولکادات
پولکادات در مقایسه با بلاک چین‌های سنتی اثبات کار (PoW) مانند بیت کوین، دارای مصرف انرژی بهینه‌تری است. این بلاک چین از یک مکانیزم اجماع «اثبات سهام نمایندگی‌شده» (NPoS) استفاده میکند. در این مکانیزم، اعتبارسنج‌ها برای ایمن‌سازی شبکه، توکن‌های DOT خود را استیک می‌کنند. آن‌ها توسط سایر هولدرهای توکن، برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها انتخاب می‌شوند.
ازآنجایی‌که اعتبارسنج‌ها برای حل معماهای پیچیده (مانند اثبات کار) رقابت نمی‌کنند، نیازهای محاسباتی NPoS بسیار کمتر بوده و این امر به‌معنای مصرف انرژی کمتر برای ایمن‌سازی شبکه است. مصرف انرژی کمتر این مکانیزم اجماع در مقایسه با اثبات کار، به‌معنای انتشار کربن کمتر برای پولکادات خواهد بود. این مسئله یک مزیت اساسی برای کاربران و سرمایه‌گذاران طرفدار محیط زیست به شمار میرود.
پتانسیل رشد پولکادات
با افزایش پذیرش ارزهای دیجیتال، پولکادات پتانسیل پیشی گرفتن از رقبای شناخته‌شده‌تر مانند اتریوم یا سولانا را دارد. این ارز دیجیتال در واقع یکی از رقبای اصلی اتریوم محسوب میشود و بسیاری از تحلیلگران و تریدرهای ارز دیجیتال، به پولکادات لقب «قاتل اتریوم» را داده‌اند؛ چون علاوه‌بر پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، میتواند تراکنش‌هایی با سرعت بالا و هزینه کم را پشتیبانی کند.
سرعت بالای تراکنش‌های پولکادات
پولکادات درحال‌حاضر قادر به پردازش حدود ۱۰۰۰ تراکنش در ثانیه است. با تکمیل راه‌اندازی این شبکه، انتظار میرود توان عملیاتی آن به بیش از ۱,۰۰۰,۰۰۰ تراکنش در ثانیه برسد. بنابراین، پولکادات قادر به حل مشکل مقیاس‌پذیری بلاک چین‌ها خواهد بود و در برابر راه‌حل‌های پرداختی سنتی، با قدرت قد علم میکند. با وجود اینکه فناوری بلاک چین بیش از ۱۰ سال است که در دسترس عموم قرار گرفته است، اما مسائل مقیاس‌پذیری پتانسیل پذیرش آن را محدود کردهاند و تاکنون، مانع از پذیرش این تکنولوژی توسط تعداد زیادی از مردم شده‌اند.
H3. حل مشکلات اتصال با کمک پولکادات مسائل مربوط به اتصال در بلاک چین‌ها، به مشکل برقراری ارتباط و تعامل شبکه‌های مختلف بلاک چین با یکدیگر اشاره دارند. این میتواند مانعی بزرگ برای پذیرش گسترده فناوری بلاک چین باشد، زیرا توانایی همکاری و یکپارچه‌سازی برنامههای کاربردی و سرویس‌های مختلف را محدود میکند.
پولکادات با برقراری ارتباط بین پاراچین‌ها، محیطی مشارکتی را ایجاد کرده است. در این محیط مشترک، توسعه‌دهندگان می‌توانند عملکردهای بلاک چین‌های مختلف را برای ایجاد برنامههای کاربردی و نوآورانه ترکیب کنند. قابلیت همکاری، انباشت داده‌هایی را که بین بلاک چین‌های جداگانه وجود دارد، از بین می‌برد. این امر به اکوسیستمی متحدتر و به هم پیوسته‌تر منجر میشود که در آن داده‌ها به‌صورت آزادانه بین برنامههای کاربردی مختلف در جریان هستند.
معایب سرمایه گذاری در پولکادات چیست؟
درحالی‌که ارز دیجیتال پولکادات پتانسیل بالایی برای رشد دارد، اما مانند هر سرمایه‌گذاری دیگری، خطرات و معایبی نیز به‌همراه دارد. در اینجا به برخی از معایب کلیدی سرمایه‌گذاری در پولکادات اشاره می‌کنیم:
نوسانات قیمتی
بازار ارزهای دیجیتال ذاتا ناپایدار است و قیمت ارزها میتواند به‌شدت در نوسان باشد. پولکادات نیز از این قاعده مستثنا نیست. ارزش توکن DOT میتواند تحت‌تأثیر عوامل مختلفی مانند اخبار صنعت، احساسات بازار و تغییرات حجم معاملات به‌طور قابل توجهی افزایش یا کاهش یابد. این نوسانات قیمتی بالا می‌توانند برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر مناسب باشند، اما برای کسانی که به‌دنبال سرمایه‌گذاری‌های باثبات‌تر هستند، نگران‌کننده هستند.
رقابت
فضای بلاک چین مملو از پروژه‌های نوآورانه است که برای جلب توجه رقابت می‌کنند. اتریوم، سولانا (Solana) و کازموس (Cosmos) تنها چند نمونه از بلاک چین‌هایی هستند که با راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری و تعامل‌پذیری خود، مستقیماً رقیب شبکه پولکادات به شمار می‌آیند. موفقیت نهایی پولکادات تا حد زیادی به توانایی آن در متمایز کردن خود از رقبا و ارائه ارزش پیشنهادی قوی به توسعه‌دهندگان و کاربران بستگی دارد.
ابهامات مقرراتی
صنعت ارزهای دیجیتال هنوز یک حوزه نسبتاً جدید به شمار می‌آید و قوانین و مقررات آن در بسیاری از کشورها در حال تدوین هستند. ابهامات مقرراتی می‌توانند بر قیمت و پذیرش ارزهای دیجیتال تأثیر بگذارند. تغییرات ناگهانی در مقررات، نوسانات شدید قیمتی ایجاد می‌کنند و محاسبات تریدرها و معامله‌گران ارزهای دیجیتال را به هم می‌ریزند. بااین‌حال، مشاهده می‌کنیم که قانون‌گذاران دید مثبتی به کریپتوکارنسی‌ها پیدا کردهاند و قوانینی در راستای منافع سرمایه‌گذاران وضع می‌کنند.
پذیرش محدود
ارز دیجیتال پولکادات هنوز در مراحل اولیه پذیرش قرار دارد؛ درحالی‌که تعداد پروژه‌های درحال توسعه روی شبکه پولکادات درحال افزایش هستند، اما میزان پذیرش آن در مقایسه با بلاک چین‌های تثبیت‌شده‌ای مانند اتریوم، هنوز محدود است. پذیرش گسترده برای موفقیت بلندمدت پولکادات ضروری بوده، اما دستیابی به آن، نیازمند زمان و تلاش برای جذب کاربران و توسعه‌دهندگان خواهد بود.
تازه بودن نسبت به دیگر پروژه‌ها
پولکادات در مقایسه با برخی از بلاک چین‌های رقیب، پروژه نسبتاً جدیدی به شمار میرود. فناوری‌های جدیدتر همیشه با ریسک‌هایی همراه هستند، زیرا عملکرد و قابلیت اطمینان آن‌ها در بلندمدت هنوز به اثبات نرسیده است. درحالی‌که پتانسیل بالایی برای رشد وجود دارد، اما این تازگی نسبی میتواند برخی از سرمایه‌گذاران محتاط را به عقب‌نشینی وادار کند.
درحال توسعه بودن
پروتکل پولکادات همچنان درحال توسعه است و برخی از ویژگیهای کلیدی آن، مانند شاردینگ روی ریلی چین هنوز به‌طور کامل پیاده‌سازی نشده‌اند. راه‌اندازی موفق این ویژگی‌ها برای دستیابی به حداکثر قابلیت مقیاس‌پذیری و تعامل‌پذیری پولکادات حیاتی است. هرگونه تأخیر یا مشکل فنی در توسعه میتواند بر اعتماد سرمایه‌گذاران تأثیر بگذارد.
ریسک کلی بازار کریپتوکارنسی
کل صنعت ارزهای دیجیتال، یک کلاس دارایی نسبتاً پرخطر در نظر گرفته میشود. ارزهای دیجیتال مستعد نوسانات شدید قیمتی هستند و بازار آن‌ها فاقد ثبات و مقررات سنتی بازارهای مالی است. سرمایه‌گذاری در پولکادات مستلزم پذیرش ریسک کلی مرتبط با کل این بخش خواهد بود.
سخن پایانی
با در نظر گرفتن مزایای کلی برای کارآفرینان، توسعه‌دهندگان، کاربران و سرمایه‌گذاران، به نظر می‌رسد که روند تکامل پولکادات روندی روبه‌رشد خواهد بود. توکن DOT هم به‌عنوان توکن حاکمیتی پروتکل و هم برای استیک کردن جهت ایمن‌سازی شبکه یا اتصال بلاک چین‌های جدید عمل میکند. این ویژگی نشان‌دهنده هدف این پروژه برای ایجاد مشوق در کاربران است. در واقع، استیک کردن DOT با متوسط بازدهی سالانه ۱۴ درصد، یکی از باارزش‌ترین مشوق‌ها در حوزه‌ی ارزهای دیجیتال به حساب می‌آید.
شبکه پایدار و قابل اعتماد این پلتفرم، به‌همراه پایبندی به نقشه راه، آینده امیدوارکننده‌ای را برای آن رقم خواهد زد. پولکادات از منظر فناوری و ارزش اقتصادی، یکی از هوشمندانه‌ترین نوآوری‌ها در صنعت بلاک چین به شمار میرود. همچنین، از دیدگاه اکوسیستم، در سال‌های اخیر شاهد رشد چشمگیری بوده و پروژه‌های باکیفیت زیادی روی آن ساخته شده‌اند. بنابراین می‌توان آن را به‌عنوان یک پلتفرم مهم غیرمتمرکز زیر نظر داشت.
