بلاک‌چین بیت‌کوین اولین شبکه‌ای است که بستر را برای تراکنش‌های ارز دیجیتال فراهم کرد. در بدو ورود به جهان تکنولوژی، شبکه بیت‌کوین بسیار شگفت انگیز به نظر می‌رسید ام از بعد مدتی مشکلات و سرعت پایین آن باعث شد بسیاری به فکر بهبود آن بیوفتند. شبکه‌ی لایتنینگ حاصل این تفکر حل مسئله و بهبود سیستم است که بستری بر رشد شبکه را ایجاد می‌کند. در ادامه به بررسی ابعاد و عناصر مهم در شبکه لایتنینگ بیت کوین خواهیم پرداخت.
شبکه لایتنینگ چیست؟
شبکه لایتنینگ یک کانال پرداخت آف‌چین با قفل زمانی است. یعنی کاربران می‌توانند خارج از شبکه BTC، یعنی در شبکه‌ای خارج بلاک‌چین بیت کوین را تعمیر کنند و آن را برای سایر کاربران ارسال کنند. دارایی‌ها تقریباً فورا ارسال می‌شوند و مانند تراکنش‌های شبکه بیت کوین، نیازی به شخص ثالث قابل اعتماد ندارند. شبکه لایتنینگ راه‌حلی امیدوارکننده برای حل مشکلات شبکه بیت کوین در نظر گرفته است.
شبکه لایتنینگ بیت کوین
شبکه لایتنینگ لایه دومی است که به بلاک چین بیت کوین (BTC) اضافه شده است تا امکان تراکنش‌های خارج از شبکه را فراهم کند؛ یعنی تراکنش‌های بین کاربرانی که در شبکه بلاک‌چین نیستند. کانال‌های پرداخت متعدد بین کاربران بیت‌کوین لایه دوم را تشکیل می‌دهند. شبکه لایتنینگ یک روش تراکنش دو طرفه است که در آن طرفین می‌توانند پرداخت انجام دهند یا ارز دریافت کنند. لایه دو با مدیریت تراکنش‌ها، خارج از شبکه اصلی بلاک چین (لایه اول)، مقیاس‌پذیری برنامههای بلاک چین را افزایش می‌دهد، در حالی که همچنان از الگوی امنیتی غیرمتمرکز قدرتمند شبکه اصلی بهره می‌برد. در این روش کاربران به راحتی از شبکه بیت کوین بهره برده و به خرید و فروش بیت کوین می‌پردازند.
مقیاس پذیری مانع مهمی است که پذیرش گسترده ارزهای دیجیتال را محدود می کند. اگر به درستی مقیاس‌بندی شود، یک شبکه بلاک چین می تواند میلیون‌ها تا میلیاردها تراکنش را در ثانیه انجام دهد (TPS). در این زمینه، شبکه لایتنینگ کارمزدهای پایینی را با انجام تراکنش‌ها و تسویه‌حساب‌های خارج از زنجیره دریافت می‌کند و موارد استفاده جدیدی مانند پرداخت‌های خرد فوری را امکان‌پذیر می‌کند که می‌تواند سوال قدیمی «آیا می‌شود با ارز دیجیتال قهوه خرید؟» را حل کند، زمان پردازش را تسریع کند و هزینه‌ها را کاهش دهد.
تاریخچه شبکه لایتنینگ
شبکه لایتنینگ در سال 2015 توسط دو محقق، تادئوس دریجا و جوزف پون، در مقاله‌ای با عنوان "شبکه لایتنینگ بیت‌کوین" پیشنهاد شد. نوشته‌های آنها بر اساس بحث‌های قبلی درباره کانال‌های پرداختی که توسط ساتوشی ناکاموتو ساخته شده است. ناکاموتو کانال‌های پرداخت را برای توسعه‌دهنده همکار مایک هرن، که مکالمات را در سال 2013 منتشر کرد، توضیح داد.
در ابتدا، بیت‌کوین تنها می‌توانست هفت تراکنش را در ثانیه انجام دهد، با فرض اینکه هر تراکنش حدود 300 بایت باشد. بعلاوه، بلاک‌های بیت‌کوین در آن زمان دارای محدودیت تراکنش یک مگابایتی بودند، بنابراین مطمئناً جایی برای تقریباً 47000 تراکنش بیت‌کوین وجود نداشت که در یک بلوک قرار گیرند. کانال‌های پرداخت خارج از زنجیره شبکه لایتنینگ برای رفع عدم مقیاس‌پذیری بیت‌کوین ایجاد شده‌اند، زیرا این کانال‌ها امکان انجام تراکنش‌های مختلف و کوچک‌تر را بدون شلوغی شبکه فراهم می‌کنند.
در سال 2016، درایجا و پون Lightning Lab را تأسیس کردند، شرکتی که به توسعه شبکه لایتنینگ اختصاص داشت. با وجود تغییرات مختلف اعضای تیم در طول زمان، لایتنینگ لبز تلاش کرد تا این پروتکل را با شبکه اصلی بیت کوین سازگار کند. پس از سافت فورک مبتنی بر SegWit بیت کوین در سال 2017، که فضایی را برای تراکنش‌های بیشتر در هر بلوک آزاد کرد و یک باگ قدیمی بیت کوین به نام انعطاف پذیری تراکنش را از بین برد، یک پیشرفت ممکن شد. این باگ به کاربران امکان داد تا تراکنش‌های جعلی را انجام دهند، به شبکه دروغ بگویند و بیت کوین را در کیف پول خود نگه دارند.
به دلیل آزمایش پیش از راه‌اندازی، توسعه‌دهندگان می‌توانند بلافاصله برنامه‌هایی را در شبکه لایتنینگ بسازند. برنامه‌ها شامل موارد استفاده ساده مانند کیف پول و پلتفرم‌های قمار بودند که از قدرت تراکنش‌های خرد شبکه لایتنینگ بهره می‌بردند. در سال 2018، لایتنینگ lab سرانجام نسخه بتای شبکه لایتنینگ خود را در شبکه اصلی بیت کوین راه اندازی کرد. در این زمان، شخصیت‌های عمومی مانند جک دورسی، بنیانگذار توییتر، مشارکت خود را با این پروژه آغاز کردند. به عنوان مثال، دورسی گروهی از توسعه دهندگان را استخدام کرد تا با پرداخت بیت کوین به آنها، به طور انحصاری روی توسعه شبکه لایتنینگ تمرکز کنند. او همچنین قصد دارد در آینده شبکه لایتنینگ را در توییتر پیاده‌سازی کند.
عملکرد شبکه لایتنینگ
این پروتکل، ایجاد یک کانال پرداخت همتا به همتا را بین دو طرف، مانند مشتری و کافی شاپ، امکان پذیر می‌کند. پس از ایجاد، کانال به آنها اجازه می‌دهد تا تعداد نامحدودی از تراکنش‌ها را ارسال کنند که تقریباً فوری و همچنین ارزان هستند. این به عنوان دفتر کوچک خود برای کاربران عمل می‌کند تا برای کالاها و خدمات حتی کوچک‌تر مانند قهوه، بدون تأثیر بر شبکه بیت کوین هزینه پرداخت کنند.
برای ایجاد یک کانال پرداخت، پرداخت کننده باید مقدار مشخصی بیت‌کوین را در شبکه قفل کند. هنگامی که بیت‌کوین قفل شد، گیرنده می‌تواند مقادیری از آن را به دلخواه خود فاکتور کند. اگر مشتری می‌خواهد کانال را باز نگه دارد، می‌تواند انتخاب کند که بیت‌کوین را به طور مداوم اضافه کند. با استفاده از کانال شبکه لایتنینگ، هر دو طرف می‌توانند با یکدیگر معامله کنند. وقتی با تراکنش‌های معمولی در بلاک چین بیت‌کوین مقایسه می‌شود، برخی از تراکنش‌ها به گونه‌ای متفاوت مدیریت می‌شوند. به عنوان مثال، زمانی که دو طرف یک کانال را باز و بسته می‌کنند، تنها در بلاک‌چین اصلی به‌روزرسانی می‌شوند.
دو طرف می‌توانند بدون اینکه بلاک چین اصلی را بگویند به طور نامحدود بین خود وجوه انتقال دهند. از آنجایی که تمام تراکنش‌های درون یک بلاک چین نیازی به تایید همه گره‌ها ندارند، این استراتژی به طور قابل‌توجهی زمان تراکنش‌ها را افزایش می‌دهد. گره‌های شبکه لایتنینگ قادر به مسیریابی تراکنش‌ها با ترکیب کانال‌های پرداخت فردی بین طرف‌های مربوطه هستند. بنابراین، شبکه لایتنینگ نتیجه بسیاری از سیستم‌های پرداخت است که به یکدیگر مرتبط هستند.
در نهایت، زمانی که دو طرف تصمیم به پایان معامله بگیرند، می‌توانند کانال را ببندند. سپس تمام اطلاعات کانال در یک تراکنش ادغام می‌شود که برای ضبط به شبکه اصلی بیت‌کوین ارسال می‌شود. یکپارچه‌سازی تضمین می‌کند که ده‌ها تراکنش کوچک به طور همزمان شبکه را اسپم کنند و آنها را به یک تراکنش ساده تبدیل می‌کند که اعتبارسنجی گره‌ها زمان و تلاش کمتری را نیاز داشته باشد. بدون کانال‌های پرداخت، تراکنش‌های کوچک‌تر مانع تراکنش‌های بزرگ‌تر می‌شوند، شبکه را شلوغ می‌کنند و گره‌های بیشتری را برای اعتبارسنجی اضافه می‌کنند.
مقیاس پذیری
بیت‌کوین قرار است یک سیستم پول الکترونیکی باشد که در آن شرکت کنندگان می‌توانند مستقیماً برای یکدیگر پول ارسال کنند. یک سیستم پولی که توسط یک دفتر مرکزی کنترل نمی‌شود، بلکه بر اساس یک پروتکل کامپیوتری است. از لحاظ نظری، این سیستم پولی باید برای همه در جهان قابل دسترسی باشد. این یک استاندارد جهانی ارز را به ارمغان می‌آورد. یک "زبان" مشترک برای همه نوع بشر. اما تبدیل این نظریه به واقعیت چندان آسان نیست. اگرچه بیت کوین در حال حاضر یک سیستم پول الکترونیکی است که هیچ واسطه کنترلی ندارد، اما همه مردم نمی‌توانند از آن استفاده کنند. دلیل این امر مقیاس پذیری است.
مشکل زمانی مشخص می شود که تصور کنیم روزانه چند معامله در اقتصاد جهانی انجام می‌شود. در حالی که فناوری بیت کوین می‌تواند به راحتی مبالغ عظیمی از پول را منتقل کند، اما در مورد تراکنش‌های با فرکانس بالا به محدودیت‌های خود می‌رسد. دلیل این امر فنی است: بلاک چین که تمام تراکنش‌ها روی آن ثبت می‌شود، تنها فضای محدودی را برای تراکنش‌ها ارائه می‌دهد.
راهکارهای آن‌چین و آف‌چین
رویکرد آن‌چین، محدود کردن بلوک‌ها به 1 مگابایت است، یک حد بالایی جدید برای بلوک تعیین شده است. به این ترتیب، تراکنش‌های بیشتری در اتوبوس جای می‌گیرد که همچنان هر 10 دقیقه یکبار حرکت می‌کند. با فرض افزایش اندازه بلوک به 10 مگابایت، تعداد تراکنش‌ها در هر ثانیه 10 برابر افزایش می‌یابد. راه بهبود ظرفیت بلاک چین با افزایش اندازه بلاک در هارد فورک بیت کوین بیت کوین کش (BCH) منعکس شده است.
جایگزین برای این، پوسته پوسته شدن خارج از زنجیره است. هدف در اینجا بهبود ظرفیت تراکنش خود بلاک چین نیست، بلکه ایجاد سطح دوم برای تراکنش‌هایی است که به سطح اول یعنی بلاک چین متصل می‌شوند. این لایه دوم، جنبه‌های امنیتی بیت کوین را به ارث می‌برد و همچنین امکان تراکنش‌های بسیار بیشتری را فراهم می‌کند. بنابراین به جای مقیاس بندی خطی مانند رویکرد زنجیره‌ای، لایه دوم می‌تواند میلیون‌ها تراکنش را مدیریت کند. و این بلافاصله، برای مقادیر بسیار کم و با امنیت مشابه با خود سیستم بیت کوین. این روش مقیاس گذاری بیت کوین در خارج از بلاک چین، شبکه لایتنینگ نیز نامیده می‌شود.
مزایا و معایب شبکه لایتنینگ
این شبکه اهمیت بسیار زیادی در بهبود عملکرد شبکه بیت‌کوین دارد. با این حال، این شبکه مزایا و معایب زیادی دارد که اهمیت بسیار زیادی دارد. در ادامه به بررسی این مزایا و معایب خواهیم پرداخت.
مزایای شبکه لایتنینگ
در ادامه به بررسی سه مورد از مهمترین مزایای شبکه لایتنینگ خواهیم پرداخت.
- سریع و ارزان
مزایای آشکار شبکه لایتنینگ، تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تر است که پرداخت‌های خرد را به گونه‌ای امکان‌پذیر می‌کند که قبلاً هرگز امکان‌پذیر نبود. بدون شبکه لایتنینگ، کاربران باید برای یک تراکنش ساده هزینه های بالایی بپردازند و سپس یک ساعت یا بیشتر منتظر بمانند تا اعتبار آن تایید شود. زمان انتظار طولانی‌تر برای تراکنش‌های کوچک‌تر رخ می‌دهد، زیرا ماینرها تصمیم می‌گیرند تا تراکنش‌های بزرگ‌تر را تأیید کنند، زیرا پاداش‌های بیشتری برای انجام این کار دریافت می‌کنند.
- امنیت بالا
شبکه لایتنینگ به بلاک چین بیت کوین متصل است و به صورت یک لایه در بالای آن وجود دارد. این اتصال به این معنی است که شبکه لایتنینگ همچنان از پروتکل های امنیتی بیت کوین سود می برد. سپس کاربران می‌توانند بلاک‌چین اصلی را برای تراکنش‌های بزرگ‌تر انتخاب کنند و بدون نگرانی در مورد امنیت، آن را به شبکه لایتنینگ با بلاک‌چین‌های کوچک‌تر تغییر دهند. کانال‌های پرداخت شبکه لایتنینگ نیز تراکنش‌های خصوصی را ارائه می‌کنند، زیرا تماشاگران نمی‌توانند به هر تراکنش فردی نگاهی بیاندازند، بلکه فقط بسته کلی را دارند.
- اتمیک سوآپ
علاقه مندان به ارزهای دیجیتال همچنین سوآپ های اتمی را آزمایش کرده اند، که عمل مبادله یک ارز دیجیتال به ارز دیگر بدون استفاده از شخص ثالث یا صرافی است. اتمیک سوآپ مفیدتر از مبادله در صرافی هستند، زیرا مبادله تقریباً فوری را با کارمزد یا انتقال کیف پول کم یا بدون هزینه ارائه می دهند.
معایب لایتنینگ
در کنار همه مزایای شبکه لایتینینگ بیت کوین، معایبی هم دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
- سازگاری کیف پول
شخص باید یک کیف پول سازگار با شبکه لایتنینگ تهیه کند تا در واقع از آن استفاده کند. در حالی که پیدا کردن کیف پولی که با شبکه لایتنینگ کار می کند آسان است، کاربر باید آن را از یک کیف پول سنتی بیت کوین تامین کند. تراکنش اولیه از کیف پول سنتی به کیف پول شبکه لایتنینگ هزینه دارد، بنابراین کاربران مقداری بیت کوین را برای تعامل با پروتکل از دست می دهند. پس از قرار گرفتن وجوه در کیف پول شبکه لایتنینگ، کاربران باید بیت کوین خود را برای ایجاد یک کانال پرداخت قفل کنند.
- فرایندهای مشکل‌ساز
اگر یکی از شرکت‌کنندگان در کانال پرداخت تصمیم به برداشت مقداری وجوه بگیرد، باید به طور فعال کانالی را ببندد و قبل از استفاده از وجوه، آن بیت کوین را پس بگیرد. برای مثال نمی توان مقداری پول برداشت و کانال را باز گذاشت. حتی بستن یا باز کردن یک کانال پرداخت مستلزم آن است که هر دو طرف شرکت کننده یک تراکنش اولیه به نام هزینه مسیریابی را انجام دهند. در حالی که باز کردن یک کانال از نظر مفهومی ساده است، همه این پرداخت‌های اضافی فرآیند را از آنچه بسیاری از کاربران بالقوه به آن توجه می‌کنند، گران‌تر می‌کند.
- معاملات آفلاین
یکی از بزرگترین مشکلات شبکه لایتنینگ، کلاهبرداری‌های معاملات آفلاین است. اگر یکی از شرکت‌کنندگان در یک کانال پرداخت تصمیم بگیرد آن را ببندد در حالی که طرف دیگر آفلاین است، اولی می‌تواند وجوه را بدزدد. وقتی طرف دوم بالاخره آنلاین شد، برای انجام هر کاری خیلی دیر است. کلاهبردار می تواند بدون هیچ راهی برای تماس با آنها آفلاین بماند.
همچنین، شبکه لایتنینگ از اشکالاتی مانند پرداخت‌های گیر افتاده رنج می برد، که تراکنش‌های خروجی هستند که تأیید را نمی‌بینند. شبکه بیت‌کوین پرداختی را بازپرداخت می‌کند، اما دریافت آن ممکن است چند روز طول بکشد، زیرا تراکنش‌های معتبر اولویت بیشتری نسبت به تراکنش‌های گیر کرده در راستی‌آزمایی دارند.
- رگولاتور
رگولاتورها ممکن است در درک شبکه لایتنینگ به اندازه کافی برای تصویب قانون مناسب دچار مشکل شوند. اگر رگولاتورها با مشکل مواجه شوند، کاربران اصلی رمزارز ممکن است برای استفاده از شبکه لایتنینگ نیز دچار مشکل شوند. حتی اگر رگولاتورها پروتکل را درک کنند، ممکن است به دلیل ناشناس بودن شبکه لایتنینگ اجازه ندهند. تراکنش‌های ناشناس ممکن است قانون‌گذاران را بترسانند، زیرا آنها فقط می‌توانند تراکنش نهایی را پس از بستن کانال پرداخت خود توسط کاربر ببینند، نه تراکنش‌های فردی انجام شده در یک کانال.
آینده شبکه لایتنینگ
با این حال، خوشبختانه برای شبکه لایتنینگ، پذیرش در حال افزایش است. بر اساس DappRadar، بیش از 110 میلیون دلار بیت کوین وجود دارد که در شبکه لایتنینگ قفل شده است. این افراد می توانند افرادی باشند که برای کالاها و خدمات، استفاده از برنامه ها، قمار و موارد دیگر پول می پردازند.
برخی از برنامه ها برای استفاده از شبکه حیاتی هستند، مانند کیف پول های سازگار با شبکه لایتنینگ. با توجه به اینکه شبکه لایتنینگ یک پروتکل مجزا از شبکه اصلی بیت کوین است، به نوع دیگری از کیف پول نیاز دارد تا کاربران بتوانند کانال های پرداخت ایجاد کنند. معامله گران نمی توانند از شبکه لایتنینگ بدون کیف پول های بهینه استفاده کنند. اگر پذیرش شبکه لایتنینگ به رشد خود ادامه دهد، صنعت می تواند از توسعه دهندگان کیف پول بیشتری انتظار داشته باشد که پشتیبانی شبکه لایتنینگ را ادغام کنند. کاربران اختصاصی همچنین می توانند به یک گره تبدیل شوند و زمان تراکنش های شبکه لایتنینگ را افزایش دهند.
همچنین شایان ذکر است که توسعه لایتنینگ به عنوان یک راه حل لایه دو در پروژه های مختلف گسترش یافته است. صرافی‌های ارزهای دیجیتال نیز شروع به پشتیبانی از این پروتکل کرده‌اند و شبکه لایتنینگ را تا حد امکان به بسیاری از معامله‌گران می‌رسانند. صرافی هایی که شبکه لایتنینگ را ادغام می کنند به معامله گران اجازه می دهند مقادیر کمتری از بیت کوین را به صورت ارزان و فوری (حتی زمانی که بیت کوین شلوغ است) برداشت کنند. بدون شبکه لایتنینگ، کاربران ممکن است به دلیل فناوری سنتی بیت کوین، از کارمزدهای بالای تراکنش و زمان انتظار رنج ببرند.
برج مراقبت، یک سرویس حفاظتی شخص ثالث متشکل از گره های تخصصی مختلف، نیز به شبکه لایتنینگ معرفی شده است. برخی از گره ها هر از گاهی آفلاین می شوند و کانال های پرداخت خود را برای کلاهبرداری های تراکنش آفلاین باز می گذارند. یک شرکت‌کننده می‌تواند به جای اینکه کانال خود را بدون نظارت رها کند، هزینه کمی به یک برج مراقبت بپردازد و یک دال مرتبط با تراکنش کانال ارائه دهد. برج مراقبت از دال برای شناسایی کانال کاربر در بین بقیه استفاده می کند و آن را زیر نظر دارد. اگر برج مراقبت فعالیت مخربی را احساس کند، مانند تلاش طرف مقابل برای بستن کانال پرداخت، به طور خودکار وجوه را مسدود کرده و آن را به کاربر آفلاین بازپرداخت می کند. برج مراقبت نیز با حذف وجوه مخرب از کانال، آن ها را جریمه می کند.
کلام آخر
شبکه لایتنینگ بیت کوین می‌تواند اهمیت بسیار زیادی برای کاربران دارد و به همین دلیل بهتر است شما این مقاله را به خوبی بخوانید و البته اگر پرسشی دارید، با ما در کامنت‌ها به اشتراک بگذارید.
