OneCoin یک طرح پانزی مبتنی بر ارز دیجیتال بود. زنی به نام Ruja Ignatova چهره اصلی این کلاهبرداری بزرگ که در سال 2015 ایجاد شد و پس از جذب چهار میلیارد دلار، دو سال بعد به پایان رسید. این طرح پانزی که به عنوان بزرگترین کلاهبرداری ارز دیجیتال در جهان شناخته می‌شود، رویدادهای جالبی را شامل می‌شد که اگر یک تازه‌وارد به جهان کریپتو باشید، دانستن آنها خالی از لطف نیست.
ظهور وان‌کوین
روجا ایگناتوا وان کوین را در سال 2014 راه‌اندازی کرد و ادعا کرد که مانند هر ارز دیجیتال دیگر کار می‌کند. ادعا این بود که OneCoins را می‌توان مثل هر ارز دیجیتال دیگری استخراج کرد و از آن برای پرداخت استفاده کرد. با این حال، هیچ مدل بلاک‌چین یا سیستم پرداختی برای OneCoin وجود نداشت. به عبارتی هیچ ساز و کار عملی و واقعی برای انجام تراکنش، استخراج یا بلاک‌چین فعالی وجود نداشت.
این شرکت دوره‌های آموزشی مانند دوره‌های مربوط به ارزهای دیجیتال را به فروش رساند. این تجارت اصلی آن محسوب می‌شد. این دوره‌ها علاوه بر آموزش‌های مرتبط به ارزهای دیجیتال و بلاک‌چین شامل حوزه‌های دیگری مانند سرمایه‌گذاری هم می‌شد. این دوره‌ها بخشی از یک طرح بازاریابی چند سطحی (MLM) بود که در آن به خریداران برای جذب شرکت‌کنندگان بیشتر، جوایزی ارائه می‌شد. این در واقعی نوعی بازاریابی نتورکی در کنار خرید دوره‌های آموزشی ارزهای دیجیتال بود که استراتژی بسیار هوشمندانه‌ای برای به حداکثر رساندن سود به حساب می‌آمد.
خریداران بسته‌های دوره قرار بود توکن‌هایی را دریافت کنند که می‌توانستند از آنها برای استخراج OneCoins استفاده کرد. گفته می‌شود که بسیاری از مطالب دوره ارائه شده متعلق به تولیدکنندگان محتوایی بود که نسبت به استفاده از آن راضی نبودند. به عبارتی همان دوره‌های آموزشی هم از سایر آموزش‌دهندگان حوزه کریپتوکارنسی دزدیده شده بودند و عوامل وان‌کوین به خودشان زحمت تولید محتوای آموزشی را هم نداده بودند.
صرافی OneCoin
صرافی وان کوین برای تبدیل OneCoin به ارزهای دیگر و معامله داخلی ارزهای دیجیتال ایجاد شده بود. البته که با توجه به هوشمندی فرایندها برای به حداکثر رساندن سود، اعضا باید بسته‌های آموزشی بعد از مبتدی را خریداری می‌کردند تا بتوانند از این صرافی استفاده کنند. پس از مدتی در صرافی وان کوین برخی محدودیت‌های خرید ارز ایجاد شد که اگر از بیرون گود به آن نگاه می‌کردید، احتمالا حدس می‌زدید که چیزی در این داستان درست نیست.
محدودیت های فروش بر اساس سطح بسته آموزشی خریداری شده در حساب ها قرار داده شد. در ژانویه 2017، صرافی تعطیل شد. پیش از خاموش شدن، OneCoin اکثر درخواست‌های برداشت را رد کرد. صرافی تنها راه برای وابستگان برای پول نقد بود.
صرافی وان کوین برای مدتی محدودیت‌های شدیدتری ایجاد کرد که امکان این را به کاربران اجازه نمی‌داد ارزهای خود را به فروش برسانند. در نهایت صرافی وان کوین در ژانویه سال 2017 بسته شد و وان کوین هم تمام درخواست‌های برداشت را رد کرد. معدود افرادی که توانستند پول‌های خود را از صرافی بیرون بیاورند افرادی بودند که به نحوی به پروژه وصل بودند. درست حدس زدید، فقط خودی‌ها به پولشان رسیدند و تمام افرادی که روی این ارز سرمایه‌گذاری کرده‌بودند پول خود را در صرافی وان کوین جا گذاشتند.
وان کوین، یک کلاهبرداری
در سال 2016، سوالات زیادی در مورد OneCoin مطرح شد زیرا بسیاری از کشورها شروع به بررسی این شرکت کردند و برخی آن را یک شرکت هرمی نامیدند. این ادعا برای اولین بار توسط انجمن فروش مستقیم در نروژ در مارس 2016 مطرح شد؛ البته که تب و تاب افراد برای سرمایه گذاری روی بیت کوین بعدی و بهترین پروژه ارز دیجیتال، باعث شد دقتی به این مسئله نکنند.
در اواخر همان سال (در دسامبر 2016)، بانک مرکزی مجارستان نسبت به اینکه OneCoin یک طرح هرمی است هشدار داد. در سال 2017، OneCoin ادعا کرد که اولین شرکتی است که توسط دولت ویتنام مجوز گرفته و به طور قانونی مجاز به استفاده به عنوان ارز دیجیتال است. دولت ویتنام این ادعا را رد کرد. کلاهبرداری OneCoin به حدی بزرگ شد که چندین بانک مرکزی نسبت به سرمایه گذاری در آن هشدار دادند، مانند بانک ملی کرواسی در سال 2017، و بانک های مرکزی لتونی، سوئد و نروژ در سال 2016. در سال 2017، سازمان نظارت بر امور مالی فدرال آلمان اعلام توقف سرمایه‌گذاری کرد.
روجا در سال 2017 ناپدید شد و برادرش، کنستانتین ایگناتوف، به جای او به عنوان چهره شاخص وان کوین به میدان آمد. البته که بعد از تحقیقات جدی که توسط پلیس و نیروهای امنیتی انجام شد حکم جلب برای تمام افراد دست‌اندرکار در واین کوین صادر شد. یکی از بنیانگذاران گرین وود در سال 2018 و کنستانتین در نوامبر 2019 دستگیر شدند.
کنستانتین به کلاهبرداری و پولشویی اعتراف کرد. گرین وود در حال مذاکره با مقامات در مورد توافق احتمالی است. OneCoin در طول حیات پر پیچ و خم خود معامله نشد و نتیجه ویژه‌ای برای صاحبان خود نداشت. همین امروز هم نمی‌توان از آن برای خرید چیزی استفاده کرد یا آن را با چیزی معامله کرد.
رویدادهای مهم
در این بخش قصد داریم رویدادهای مهم حول محور وان کوین را به ترتیب زمان از آغاز پروژه تا پایان آن توضیح خواهیم داد.
سال 2015
در 30 سپتامبر 2015، کمیسیون نظارت مالی بلغارستان (FSC) هشداری درباره خطرات بالقوه در ارزهای دیجیتال جدید صادر کرد و به عنوان مثال OneCoin را ذکر کرد. پس از اخطار، OneCoin تمام فعالیت خود را در بلغارستان متوقف کرد و شروع به استفاده از بانک‌های کشورهای خارجی برای رسیدگی به حواله‌های سیمی از شرکت کنندگان کرد.
سال 2016
در فوریه 2016، روزنامه بریتانیایی Daily Mirror نوشت که OneCoin / OneLife یک کلاهبرداری سریع ثروتمند شدن و آن را "عملاً بی‌ارزش" خواند. این شرکت و این طرح در لیست‌های نظارتی بسیاری از مقامات قرار دارد. از جمله مقامات بلغارستان، فنلاند، سوئد، نروژ و لتونی هستند. مقامات بسیاری از کشورها نسبت به خطرات احتمالی مرتبط با مشاغلی مانند OneCoin هشدار داده‌اند و افراد مرتبط با OneCoin از جمله مدیر عامل Ruja Ignatova و برادرش Konstantin Ignatov را تحت پیگرد قانونی قرار داده‌اند.
در مارس 2016، انجمن فروش مستقیم در نروژ نسبت به OneCoin هشدار داد و آن را با یک طرح هرمی مقایسه کرد. در دسامبر 2016، سازمان ضد انحصار ایتالیا "حکم موقتی را علیه شرکت One Network Services Ltd.، فعال در ترویج و انتشار ارز دیجیتال OneCoin" و نمایندگان آن در ایتالیا اتخاذ کرد و فعالیت های آنها را به عنوان "سیستم فروش هرمی غیرقانونی" توصیف کرد.
دستور توقف تبلیغ و فروش OneCoin در ایتالیا در 27 فوریه 2017، AGCM پس از پایان تحقیقات خود، تمامی فعالیت های OneCoin را تا اطلاع ثانوی ممنوع کرد. در دسامبر 2016، بانک مرکزی مجارستان هشدار داد که OneCoin یک طرح هرمی است و در چین در همان سال چندین عضو و سرمایه گذار OneCoin دستگیر و دارایی به ارزش 30.8 میلیون دلار آمریکا توقیف شدند.
سال 2017
در مارس 2017، بانک ملی کرواسی (HNB) به مردم توصیه کرد در تصمیم‌گیری‌های مربوط به OneCoin "احتیاط زیادی به خرج دهند"، خاطرنشان کرد که عملیات OneCoin تحت نظارت HNB نیست و هشدار داد که ضررهای احتمالی به طور کامل متحمل خواهد شد.
در 23 آوریل 2017، پلیس هند 18 نفر را در ناوی بمبئی به دلیل سازماندهی یک رویداد استخدام OneCoin دستگیر کرد. پلیس به صورت مخفیانه در این مراسم شرکت کرد تا قبل از اینکه تصمیم به اقدام بگیرد، درباره اتهامات قضاوت کند. تحقیقات بیشتر با هدف نشان دادن سطوح بالاتر هرم آغاز شد. در ماه می، تحقیقات 24.57 کرور روپیه (3.32 میلیون دلار) در 9 حساب بانکی بازیابی کرد.
75 کرور روپیه دیگر (10.12 میلیون دلار) قبل از اینکه مقامات بتوانند آن را ضبط کنند، منتقل شد. در اوایل ماه مه دو نفر دیگر دستگیر و 24 کرور روپیه (3.24 میلیون دلار) دیگر از حساب های بانکی کشف و ضبط شد. یک تیم تحقیقاتی ویژه متشکل از 15 نفر از جمله 4 کمک بازرس پلیس زیر نظر بازرس ارشد پلیس شیواجی آوات با هدف اعلام شده پیگیری رد پول و احتمالا منجر به دستگیری بیشتر تشکیل شد.
در 27 آوریل 2017، سازمان نظارت مالی فدرال آلمان (BaFin) دستور توقف و توقف را برای Onecoin Ltd، دبی، و OneLife Network Ltd، بلیز صادر کرد.[40] این سازمان به این نتیجه رسید که تجارت در OneCoin تقلبی بوده است. در 28 آوریل 2017، بانک تایلند هشداری را علیه OneCoin صادر کرد و اعلام کرد که این یک ارز دیجیتال غیرقانونی است و نباید از آن در تجارت استفاده شود. در 29 مه 2017، کمیسیون خدمات مالی بین‌المللی بلیز (IFSC) اخطاری درباره شرکت OneLife Network Ltd صادر کرد که بدون مجوز یا مجوز از IFSC یا هر مقام دیگری تجارت تجاری انجام می‌دهد.
سال 2018
در 17 و 18 ژانویه 2018، پلیس بلغارستان به درخواست دادستانی در بیله فلد آلمان به دفتر OneCoin در صوفیه یورش برد. پلیس آلمان و یوروپل در این جنایت و تحقیقات شرکت کردند. همچنین 14 شرکت دیگر مرتبط با OneCoin مورد بازجویی قرار گرفتند و 50 شاهد مورد بازجویی قرار گرفتند. سرورهای OneCoin و سایر شواهد مادی کشف و ضبط شد.
در 3 مه 2018، بانک مرکزی ساموآ (CBS) تمام معاملات ارزی مربوط به OneCoin و OneLife را ممنوع کرد. این بانک قبلاً در ماه مارس هشداری در مورد OneCoin صادر کرده بود. CBS OneCoin را به عنوان یک طرح هرمی با ریسک بسیار بالا توصیف می کند.
سال 2019
در سال 2019 (موافقت نامه، 4 اکتبر؛ علنی شد، 12 نوامبر)، برادر روجا ایگناتوا، کنستانتین ایگناتوف، به تقلب و پولشویی در ارتباط با این طرح اعتراف کردند. در 21 نوامبر 2019، دادگاه فدرال نیویورک، وکیل مارک اسکات را به دلیل نقشش در انتقال 400 میلیون دلار به خارج از ایالات متحده به جرم پولشویی و کلاهبرداری بانکی مجرم شناخت.
در 24 نوامبر 2019، بی‌بی‌سی تحقیقات مفصلی درباره OneCoin و Ignatova با عنوان "Cryptoqueen: چگونه این زن از جهان کلاهبرداری کرد، سپس ناپدید شد" منتشر کرد. خبرنگاران معتقدند که ایگناتوا با هویت جعلی در فرانکفورت زندگی می کند.
سال 2020
در سال 2020، فایل‌های FinCEN نشان داد که BNY Mellon 137 میلیون دلار از تراکنش‌های مربوط به OneCoin را به FinCEN معرفی کرده است.
سال 2021
شرکت OneCoin، Ruja Ignatova و Gilbert Armenta در آزمایشی در حال انجام در ایالات متحده به طور پیش فرض مشخص شدند.
سال 2022
در ماه مه 2022، یوروپل ایگناتوا را به فهرست «تحت تعقیب‌ترین افراد اروپا» اضافه کرد و برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری او شود، جایزه 5000 یورویی در نظر گرفت. در 30 ژوئن، اداره تحقیقات فدرال ایگناتوا را به فهرست ده فراری تحت تعقیب FBI اضافه کرد و برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری او شود تا 100000 دلار جایزه تعیین کرد.
احتمالا الان مهمترین سوال این است که روجا که بود و الان کجاست؟
روجا ایگناتوا (Ruja Ignatova) کیست؟
بنیان‌گذار تحصیل‌کرده آکسفورد، همچنین دکترای حقوق، قبلاً شریک مشارکتی در McKinsey & Company بوده است. رزومه کاری، سبک زندگی مجلل و استراتژی‌های بازاریابی پر زرق و برق هوشمندانه او به ویژه سرمایه گذاران و مشتریان بالقوه را به OneCoin کشاند. طبق گزارش وال استریت ژورنال، این شرکت آنقدر پول به دست آورد که بنیانگذاران آن نمی‌دانستند آن را کجا بگذارند. آنها، پول‌ها را به صورت نقدی در دفاتر و آپارتمان‌ها در بلغارستان، هنگ کنگ، دبی و کره جنوبی جمع کردند. اسب‌های مسابقه‌ای اصیل خریدند و حدود 30 میلیون دلار برای خرید یک میدان نفتی در ماداگاسکار وام دادند. این شرکت بین سه ماهه چهارم سال 2014 تا سه ماهه سوم سال 2016 3.35 میلیارد یورو فروش داشته است.
بله! روجا شاید مغز متفکر این پروژه بوده باشد اما قطعا در آن تنها نبود. برادرش نیز در این کلاهبرداری تاریخی با او همراه بود. جالب است بدانید بعد از اینکه روجا با خانواده از بلغارستان به آلمان مهاجرت کرد، یک زندگی معمولی و عادی داشت. اما خب، از زنی با توانایی‌های او بیش از این بر می‌آمد.
دکتر ایگناتوا باید برای آینده خود برنامه‌های بزرگتری در مقابل سبک زندگی امن طبقه متوسط رو به بالا در آلمان داشته باشد. او پس از مدتی ادعایی در مک‌کینزی در بلغارستان، یک شرکت ماشین‌آلات آلمانی را در سال 2012 "نجات داد". اما پس از "نجات شرکت" از ورشکستگی و فروش مجدد آن، صاحبان جدید مجبور شدند دوباره ورشکستگی کنند، زیرا ایگناتوا و پدرش شرکت را برای دارایی‌هایش غارت کرده بودند. هر دو به اتهام کلاهبرداری محکوم شدند و به حبس تعلیقی محکوم شدند.
در سال 2014، روجا با راه اندازی OneCoin در کنار دو شخصیت کلیدی دیگر در این داستان، به طلای کلاهبرداران دست یافت: سباستین گرین وود و برادرش کنستانتین ایگناتوف. ایگناتوا گرین‌وود را از «کلاهبرداری آزمایشی» BigCoin خود می‌شناخت، که نوعی نسخه آلفای کلاهبرداری OneCoin بود. بسیاری از طرح‌ها و پویایی‌های کلاهبرداری مورد استفاده در BigCoin بعداً برای OneCoin بازیافت شدند.
جرائم روجا ایگناتوا
در سال 2012، او به دلیل کلاهبرداری در آلمان در ارتباط با خرید شرکتی توسط او و پدرش پلامن ایگناتوف که اندکی بعد در شرایط مشکوکی اعلام ورشکستگی کرد، محکوم شد. او به 14 ماه حبس تعلیقی محکوم شد. در سال 2013، او درگیر یک کلاهبرداری بازاریابی چند سطحی به نام BigCoin بود. در سال 2014، او یک طرح پانزی به نام OneCoin را تأسیس کرد.
در سال 2022، پلیس آلمان تحقیقات از "یک وکیل از نوایزنبورگ" را برای پولشویی احتمالی تایید کرد: انتقال 7.69 میلیون یورو توسط ایگناتوا به یکی از حساب‌های خصوصی خود در سال 2016. در ژانویه 2022، پلیس آپارتمان‌ها و دفاتر را بازرسی کرد.
در ماه مه سال 2022، پلیس یوروپل ایگناتوا را به لیست "تحت تعقیب" خود اضافه کرد. در 30 ژوئن 2022، اداره تحقیقات فدرال ایگناتوا را در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک با تحقیقات جنایی IRS و دفتر دادستانی ایالات متحده در منطقه جنوبی نیویورک، ایگناتوا را به فهرست ده فراری تحت تعقیب FBI اضافه کرد و برای اطلاعات تا 100000 دلار جایزه ارائه کرد. منجر به دستگیری او شد.
کلام آخر
وان کوین داستان یک کلاهبرداری بسیار بزرگ است که در نهایت باعث از دست رفتن سرمایه‌ی میلیون‌ها انسان در سراسر جهان شد. در این داستان عبرتی هست برای کسانی که قصد دارند روی پروژه‌های ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کنند.
