هر روز تکنولوژی‌های جدیدی وارد بازار می‌شوند و عملکرد شبکه‌های بلاک چینی را افزایش می‌دهند. این تکنولوژی‌های جدید، هزینه تراکنش‌ها را کاهش داده و سرعت آنها را زیاد می‌کنند. بیت کوین به‌عنوان اولین ارز دیجیتال بازار، تاحدودی از رقابت و تکنولوژی‌های جدید جامانده است. پلتفرم‌هایی مانند لایتنینگ نتورک که پلتفرم‌های لایه دو شناخته می‌شوند، به بیت کوین کمک می‌کنند تا امکانات تازه‌ای را در خود گسترش دهد؛ امکاناتی مانند دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز و ان اف تی‌ها. در کنار این امکانات ممکن است مشکلات امنیتی نیز برای شبکه به وجود آیند. یکی از حملات شناخته‌شده شبکه لایتنینگ نتورک، «چنل جمینگ» یا مسدود شدن کانالهای پرداختی است. در این مقاله به صورت دقیق‌تر شما را با لایتنینگ نتورک آشنا می‌کنیم و در مورد تهدیدات شبکه حرف می‌زنیم. با خواندن این مقاله دید بهتری نسبت به امنیت شبکه بیت کوین و سرمایه‌گذاری بر اساس آن پیدا خواهید کرد. با ما همراه باشید.
شبکه لایتنینگ چه ارتباطی با بیت کوین دارد؟
بیت کوین دو امتیاز مهم دارد، یکی امنیت بالا و دیگری غیرمتمرکز بودن؛ اما از سرعت و مقیاسپذیری پایین رنج می‌برد. به این حالت، معضل سه‌گانه در بلاک چین‌ها گفته میشود. معضل سه‌گانه یعنی هیچ بلاک چینی نمي‌تواند در آن واحد، سه مزیت غیرمتمرکز بودن، مقیاسپذیری و امنیت را با هم داشته باشد. برای حل این مسئله راهکارها و شبکه‌های لایه دو به وجود آمدند. لایتنینگ نتورک بهترین شبکه لایه دو برای بلاک چین بیت کوین است. این شبکه به خرید و فروش بیت کوین کمک می‌کند تا سرعت پردازش تراکنش‌های خود را افزایش دهد و تجربه بهتری برای کاربران فراهم آورد.
شبکه لایتنینگ تعداد کانالهای پرداختی بیت کوین را افزایش می‌دهد. در نتیجه فضای بیشتری برای انجام تراکنش‌ها بین کاربران به وجود می‌آید. با ایجاد این کانال‌ها، کاربران می‌توانند تعداد زیادی تراکنش لحظه‌ای و کم‌هزینه را بین هم رد و بدل کنند. در واقع شبکه لایتنینگ، یک دفترکل کوچک‌تر است که تراکنش‌های کم را ثبت کرده و بلاک چین اصلی بیت کوین را تحت‌تاثیر قرار نمی‌دهد.
برای ایجاد این کانالهای پرداختی، ابتدا فرستنده مقدار مورد نظر بیت کوین را در بلاک چین قفل می‌کند. از این طریق امکان ایجاد کانال پرداختی در شبکه ایجاد میشود. کاربران می‌توانند با توجه به میزان بیت کوین قفل‌شده، تراکنش‌های خود را انجام دهند. اگر نیاز به بیت کوین بیشتری باشد، باید به بیت کوین قفل‌شده در شبکه اضافه شود. در این فرایند بلاک چین اصلی درگیر نشده و صرفاً به‌عنوان پشتوانه عمل می‌کند. زمانی که تراکنش‌های دو طرف انجام شدند و به پایان رسیدند، مقدار پایانی روی بلاک چین اصلی به ثبت می‌رسد.
چنل جمینگ (Channel Jamming) چیست؟
حمله چنل جمینگ بر پایه مسدود کردن کانالهای پرداختی است. هر تراکنشی که به کانال فرستاده میشود، زمان مشخصی را برای نهایی شدن در نظر می‌گیرد. اگر گیرنده تراکنش آن را نهایی نکند، تراکنش‌های فرستاده‌شده معلق می‌مانند تا زمانشان به پایان برسد. از طرفی هر کانال ظرفیت مشخصی برای پردازش تراکنش‌ها دارد. در حمله چنل جمینگ، کاربر تعداد زیادی تراکنش را از طریق کانال لایتنینگ نتورک به سمت خودش می‌فرستد، یعنی فرستنده و گیرنده تراکنش‌ها یک نفر است. او تراکنش‌ها را نهایی نمی‌کند، در نتیجه همه تراکنش‌ها در کانال معلق می‌مانند و کانال پرداختی مسدود میشود.
انواع چنل جمینگ کدامند؟
چنل جمینگ به دو صورت می‌تواند اتفاق بیفتد:
１_ مسدود کردن ظرفیت کانال پرداختی: هر کانال پرداختی در شبکه لایتنینگ، دارای ظرفیتی مشخص از نظر مقدار بیت کوین است. در این روش، کاربر به‌اندازه ظرفیت کانال، بیت کوین ارسال کرده و کل ظرفیت را اشغال می‌کند. در نتیجه کانال مسدود میشود و تراکنش دیگری امکان‌پذیر نیست.
２_ مسدود کردن تعدادی: هر کانال پرداختی علاوه‌بر محدودیت در مقدار بیت کوین، در تعداد تراکنش‌ها نیز محدود است. یعنی تنها ۴۸۳ تراکنش در کانال می‌توانند معلق بمانند. اگر بیشتر از این مقدار تراکنش، درخواست فرستاده شود، از سقف کانال بیشتر بوده و باعث بسته شدن کانال خواهد شد.
بر این اساس، هکرها از دو طریق می‌توانند کانال پرداختی را مسدود کرده و به عبارت دیگر، چنل جمینگ کنند. هرکدام از این دو روش هزینه متفاوتی برای هکرها دارند. مسدود کردن ظرفیت کانال، روشی پرهزینه‌تر است، چون باید مقدار زیادی بیت کوین را به کانال فرستاد. روش دوم به‌صرفه‌تر به نظر می‌رسد، چون حداقل تراکنش‌ها بسیار کم است و فرستادن ۴۸۳ تراکنش انجام‌نشده به شبکه با مقدار کم، هزینه پایین‌تری دارد.
چرا برخی می‌خواهند شبکه لایتنینگ را مسدود کنند؟
دلایل مختلفی برای انجام این حمله می‌توان در نظر گرفت. یکی از مهم‌ترین آنها حمله به خود شبکه بیت کوین است. هکری که می‌خواهد به شبکه بیت کوین حمله کند، تمام کانالهای پرداختی اصلی شبکه را مسدود می‌کند. با این کار بیشتر کانالهای پرداختی بدون استفاده می‌مانند و عملکرد شبکه دچار اختلال میشود. این حمله هزینه زیادی را برای هکرها در بر دارد؛ اما با رشد بیشتر بیت کوین و تبدیل شدن آن به معادلی برای ارزهای فیات، دور از ذهن نیست. اگر سازمان‌های بزرگ و دولت‌ها بیت کوین را خطری برای خود ببینند، ممکن است با این حمله موجودیت آن را زیر سوال ببرند.
دلیل دیگری که برای حمله جمینگ وجود دارد، از میان بردن رقبا است. درحال‌حاضر فروشگاه‌ها و پلتفرم‌های زیادی از لایتنینگ بیت کوین برای پرداخت‌های خود استفاده می‌کنند. اگر یکی از این فروشگاه‌ها بخواهد کانالهای پرداختی رقیب خود را مسدود کرده و دچار اختلال کند، می‌تواند از طریق حمله جمینگ وارد شود. در نتیجه مشتریان آن فروشگاه ترغیب خواهند شد تا از فروشگاه‌ها و کانالهای پرداختی دیگر استفاده کنند. با ادامه این حملات، کانالهای پرداختی مورد نظر محبوبیت خود را از دست می‌دهند و اعتبارشان از بین می‌رود. اگر هکرها بتوانند به‌صورت مداوم به یک کانال پرداختی حمله کنند، حمله آنها به‌صرفه‌تر و کاراتر خواهد بود. با این استراتژی، تعداد کوین‌های کمتری نیاز است و می‌توان در یک چرخه همیشگی به کانال پرداختی مورد نظر حمله کرد.
روش‌های پیشنهادی برای کاهش چنل جمینگ کدامند؟
جلوگیری از مسدود کردن شبکه یا چنل جمینگ، اعتبار لایتنینگ نتورک بیت کوین را افزایش می‌دهد و کاربران بیشتری از آن استفاده خواهند کرد. اگر تمهیدات لازم برای این مسئله در نظر گرفته نشود، عملکرد شبکه دچار اختلال خواهد شد و حریم خصوصی کاربران زیر سوال می‌رود. روش‌های زیر برای جلوگیری از چنل جمینگ پیشنهاد می‌شوند:
تغییر در تنظیمات نودها (Node configuration)
با محدود کردن پرداخت‌ها می‌توان تا حدودی از چنل جمینگ جلوگیری کرد. برای این کار نیازی به تغییرات زیادی در پروتکل لایتنینگ شبکه نیست، بلکه تنها باید تعدادی تغییرات را از قبیل موارد زیر ایجاد کرد:
１_ کاهش مهلت انجام تراکنش‌ها: با این راهحل، هکرها باید تعداد بیشتری تراکنش را به کانال پرداختی بفرستند تا به‌اندازه کافی کانال را مسدود نگه دارند. این کار هزینه حمله را برای آنها افزایش می‌دهد.
２_ افزایش حداقل هر تراکنش: ازاین‌طریق هکرها باید مقدار بیشتری بیت کوین را در حساب خود قفل کنند. این کار عیب بزرگی هم دارد؛ با افزایش حداقل تراکنش‌ها، امکان پرداخت‌هایی با مبالغ کم نیز از بین می‌رود و کارایی شبکه لایتنینگ کاهش می‌یابد.
３_ کاهش تراکنش‌های کانالهای مشکوک: با کاهش تعداد تراکنش‌های معلق در کانالهای پرداختی مشکوک نیز می‌توان جلوی این حملات را گرفت.
تعیین اعتبار برای هر نود در شبکه (Reputation)
کانالهای پرداختی در شبکه بیت کوین بین دو نود برقرار می‌شوند. هر نود در واقع کیف پولی است که ارز دیجیتال بیت کوین را می‌فرستد یا دریافت می‌کند. در این روش، نودها به نود مقابل خود امتیاز می‌دهند. اگر تراکنشی بیشتر از حد معمول طول بکشد، می‌توان امتیاز پایین‌تری به طرف مقابل داد و ازاین‌طریق، نودها بر اساس امتیاز داده‌شده، رتبه‌بندی می‌شوند.
مظنون شدن به نودها (Provable blaming)
اگر تراکنش‌های یک نود با تاخیر مواجه شوند و این تاخیر قابل اثبات باشد، نودها باید کانال پرداختی خود را ببندند. اگر نودی در این مورد تعلل کند، از طرف نودهای دیگر مورد مجازات قرار خواهد گرفت. نکته منفی این راهکار، اختلال در عملکرد کانالهای پرداختی است. از طرفی، بستن کانال برای نودها هزینه‌بر بوده و آنها باید کارمزد پرداخت کنند.
اعتبار پرداختی (Payment credits)
یکی دیگر از راهکارها برای جلوگیری از مسدود شدن کانالهای پرداختی، ملزم کردن نودها به انجام عملیاتی در شبکه است. با انجام این عملیات، آنها اعتبار کسب می‌کنند و می‌توانند تراکنش خود را انجام دهند. به‌عنوان مثال، می توان نودها را برای انجام تراکنش به حل مسائل ریاضی واداشت؛ درست مثل مکانیزم اثبات کار بیت کوین. زمانی که وظیفه محوله انجام شد، نودها اجازه دارند تا تراکنش خود را انجام دهند.
سخن پایانی
لایتنینگ نتورک محبوب‌ترین و پرطرفدارترین راهکار لایه دو در شبکه بیت کوین است. این شبکه به بیت کوین امکان می‌دهد تا سرویس‌های دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز، ان اف تی‌ها و بازی‌های بلاک چینی را در اختیار کاربران بگذارد. در نتیجه بلاک چین بیت کوین از سایر بلاک چین‌ها عقب نمی‌ماند و کاربران آن، مجبور به مهاجرت به شبکه‌های دیگر نیستند. هر روز تعداد بیشتری کیف پول وارد این شبکه می‌شوند و از امکانات آن استفاده می‌کنند. اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز زیادی برای راحتی استفاده از آن ایجاد شده‌اند و لایتنینگ نتورک درحال گسترش است. هرچه غیرمتمرکز بودن این شبکه افزایش یابد و کاربران بیشتری در آن مشارکت داشته باشند، هزینه خرابکاری برای هکرها نیز بیشتر میشود. بااین‌حال باید تمام کاستی‌ها و مشکلات شبکه‌های غیرمتمرکز را در نظر داشت و برای سرمایه‌گذاری و استفاده از آنها، تحقیقات لازم را به عمل آورد.
