بیت کوین (Bitcoin) اولین شبکه غیرمتمرکز و همتابه‌همتای مالی بود که ارز دیجیتال BTC را برای جهانیان به ارمغان آورد. این رمز ارز به‌مرور مشهور شد و امروزه سرمایه‌گذاران زیادی به خرید بیت کوین اقدام می‌کنند. از طرفی، BTC به‌عنوان ابزاری برای پرداخت‌های بین‌المللی، خریدوفروش، حواله‌های برون‌مرزی و... نیز کاربرد دارد. شهرت این رمز ارز باعث شد که بلاک چین‌ها و توکن‌های جدیدی به بازار بیایند. برخی از این شبکه‌ها بسیار نوآورانه هستند و خدمات مختلفی را به کاربران ارائه می‌دهند. بااین‌حال، بلاک چین بیت کوین از این قافله جا ماند. ازاین‌رو، در سال‌های اخیر، پروتکل‌ها و راه‌حل‌های گوناگونی برای توسعه این بلاک چین ارائه شده‌اند که یکی از آن‌ها، استاندارد توکن BRC-20 است.
استاندارد توکن BRC-20 بیت کوین به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا ارزهای اختصاصی خود را بر روی این بلاک چین پرمخاطب ایجاد و اجرا کنند. در این بین، میم کوینها (Meme Coins) نیز سهم مهمی از این بازار دارند. به همین خاطر، در این مقاله از اکسبیتو، بررسی می‌کنیم که توکن BRC-20 چیست و مهم‌ترین میم کوین‌های بیت کوین کدامند.
توکن BRC-20 چیست؟
استاندارد توکن BRC-20 یک استاندارد آزمایشی است که منحصراً بر روی بلاک چین بیت کوین کار میکند. BRC-20 در سال 2023، توسط یک تحلیلگر معمایی بلاک چین، با نام مستعار «دومو» (Domo)، پیشنهاد شد. این استاندارد به توسعه‌دهندگان کمک میکند تا از طریق پروتکل «اوردینالز» (ordinals)، توکن‌های قابل تعویض اختصاصی خود را بسازند. برای مثال، «اوردی» (ORDI)، «وی ام پی ایکس» (VMPX) و «پپه» (PEPE) برخی از مشهورترین ارزهای مبتنی بر استاندارد توکن BRC-20 هستند.
BRC-20 که مخفف عبارت "Bitcoin Request for Comment 20" به‌معنای «درخواست بیت کوین برای توضیحات شماره 20» است، شباهت فراوانی به همتای خود در شبکه اتریوم، یعنی ERC-20 دارد. به همین خاطر، کارشناسان این استاندارد را نسخه‌ی بیت کوین ERC-20 می‌دانند. ازآنجایی‌که پیشنهادات ایجاد تغییرات در بیت کوین، از طریق فرایندی به نام BIP ارائه می‌شوند، این استاندارد نیز با همین روش پیشنهاد شده است. بااین‌حال، BRC-20 تنها نسخه آزمایشی این استاندارد به حساب می‌آید؛ یعنی BRC-2 ،BRC-1 و... وجود ندارند.
توکن‌هایی که بر اساس این استاندارد صادر می‌شوند، همگی قابل تعویض هستند؛ برای مثال، دو توکن با نام‌های PEPE ارزشی برابر دارند و میتوان آن‌ها را با یکدیگر تعویض کرد. ازاین‌طریق، توکن‌های جدیدی در بلاک چین بیت کوین ایجاد می‌شوند که می‌توانند با قراردادهای هوشمند این شبکه تعامل داشته باشند.
تاریخچه توکن BRC-20 چیست؟
در نوامبر 2021، شبکه بیت کوین تحت یک به‌روزرسانی به نام «تپ روت» (Taproot) قرار گرفت. تپ روت امکان ذخیره‌سازی داده‌های بیشتری را در بلوک‌های بیت کوین فراهم کرد؛ ازاین‌رو، دروازه‌ای به روی قابلیت‌های جدیدی، مانند «اوردینالز» (Ordinals)، گشوده شد. البته پیش از تپ روت نیز تلاش‌هایی برای افزایش حجم بلوک‌های بیت کوین صورت گرفته بودند، اما هیچ‌کدام به‌اندازه تپ روت به موفقیت دست نیافتند.
در سال 2023، توسعه‌دهنده‌ای به نام «کیسی رودرمور» (Casey Rodarmor) پروتکل اوردینالز را ایجاد کرد. این پروتکل قابلیت ایجاد توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs) را به شبکه بیت کوین افزود. توسعه‌دهندگان برای ایجاد NFTها توسط اوردینالز، باید داده‌ها را بر روی کوچک‌ترین واحد بیت کوین، یعنی «ساتوشی» (Satoshi)، ثبت کنند. در واقع، ساتوشی‌ها همگی دارای تاریخچه‌ای هستند؛ برای مثال، ساتوشی‌هایی که در ابتدا توسط بنیان‌گذار بیت کوین، ساتوشی ناکاموتو، استخراج شده‌اند، ارزش ذاتی پیدا کرده‌اند. در نتیجه، میتوان از این ارزش ذاتی برای ایجاد توکن‌های غیرقابل تعویض بهره برد.
ازاین‌رو، کاربردهای جدیدی به شبکه بیت کوین اضافه شد و کاربرانی، مانند کلکسیونرها نیز به این بلاک چین روی آوردند. در همان هفته‌های آغازین شروع به کار اوردینالز، شرکت‌های بزرگی توکن‌های غیرقابل تعویض خود را بر روی شبکه بیت کوین راه‌اندازی کردند. اغلب این مجموعه‌ها با سرعت بالایی به فروش رسیدند. این نوآوری باعث شد که توسعه‌دهنده‌ای ناشناس، با نام مستعار دومو، به فکر استفاده از اوردینالز برای ایجاد یک استاندارد توکن‌سازی بیفتد. به‌این‌ترتیب، استاندارد توکن BRC-20 در مارس 2023 پایه‌گذاری شد.
توکن BRC-20 چگونه کار میکند؟
برای اینکه نحوه عملکرد استاندارد توکن BRC-20 بیت کوین را بشناسید، باید با فناوری زیربنایی آن آشنا شوید. در واقع، زمانی که یک ساتوشی استخراج می‌شود، به آن یک «شماره سریال» اختصاص می‌یابد. ازاین‌رو، سریال‌ها ترتیب قرارگیری ساتوشی‌ها در بلاک چین را نشان می‌دهند. پروتکل اوردینالز از این خاصیت بهره می‌برد تا ویژگی‌هایی اضافی را مانند متن، تصویر و صدا به ساتوشی‌ها بیفزاید. به این فرایند، «کتیبه» (Inscription) گفته می‌شود؛ یعنی اطلاعات بر روی هر ساتوشی حک خواهند شد. بنابراین، استاندارد توکن BRC-20 نیز از همین ویژگی «کتیبه ترتیبی» یا «کتیبه اوردینالز» (Ordinals Inscription) استفاده میکند.
اگرچه تمام توکن‌های مبتنی بر این استاندارد بر اساس کتیبه ترتیبی ساخته می‌شوند، اما همه اوردینالزها با BRC-20 مطابقت ندارند؛ چراکه میتوان دارایی‌های دیگری را نیز بر اساس خاصیت ترتیبی ایجاد کرد. از طرفی، هر توکن BRC-20 با استفاده از «داده‌های جیسون» (JSON) که توافق‌نامه تبادل اطلاعات بر اساس زبان جاوا اسکریپت است، کدنویسی می‌شود. این کد به توکن‌های اوردینالز ویژگی‌های جدیدی را اضافه کرده است. ازاین‌طریق، کاربران می‌توانند توکن‌ها را بر روی بلاک چین بیت کوین ایجاد، ضرب و منتقل کنند.
تاثیر BRC 20 بر کارمزد تراکنش بیت کوین چیست؟
نسبت به تراکنش‌های ساده‌ی همتابه‌همتای بیت کوین، ایجاد و انتقال توکن BRC-20 پیچیده‌تر بوده و به فضای ذخیره‌سازی بیشتری نیاز دارد. معمولاً یک تراکنش معمولی بیت کوین به چند کیلوبایت فضا محتاج است؛ درحالی‌که یک توکن BRC-20 که به‌وسیله‌ی «کتیبه ترتیبی» ایجاد شده، می‌تواند تا 4 مگابایت فضا اشغال کند.
در توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs) شبکه اتریوم و بلاک چین‌های مشابه، ویژگی‌های مضاعفی مانند تصویر، صدا و متن، در یک فضای ذخیره‌سازی شخص ثالث قرار گرفته و به توکن لینک می‌شوند؛ اما در NFTهای اوردینالز، تمام این موارد به‌همراه خود توکن داخل بلوک ثبت خواهند شد. در نتیجه، در هنگام انجام تراکنش، توکن و ملحقاتش باید یکجا منتقل شوند. این مسئله نشان می‌دهد که کتیبه‌های ترتیبی فضای زیادی را اشغال می‌کنند.
ازاین‌رو، رقابت برای گنجاندن اطلاعات در بلوک‌ها افزایش خواهند یافت. این قضیه کارمزد تراکنش‌های بلاک چین بیت کوین را نیز افزایش می‌دهد؛ یعنی هر کسی که هزینه بیشتری بپردازد، می‌تواند زودتر تراکنش خود را ثبت کند. این رقابت باعث خواهد شد که «ممپول» (mempool) بهطور مداوم بزرگ و بزرگ‌تر شود. ممپول یک فضای ذخیره‌سازی است که تراکنش‌های تأییدنشده، پیش از پردازش، در آن قرار می‌گیرند.
در ماه مه 2023، برخی از معامله‌گران مجبور شدند که روش جدیدی را با نام «جایگزین با کارمزد» (replace-by-fee) پیشنهاد دهند. این روش درخواست میکند که نسخه جدیدی از تراکنش به گره‌ها ارائه شود. این نسخه جایگزین کارمزد بالاتری دارد و موجب می‌شود که گره‌ها این تراکنش‌ها را زودتر تأیید کنند. در همان زمان، صرافی بایننس اعلام کرد که کارمزد تراکنش‌های فعلی با هزینه معاملات معمول مطابقت ندارند و برخی از تراکنش‌های این صرافی تأیید نمی‌شوند.
ازاین‌رو، تراکنش‌های استاندارد توکن BRC-20 تقاضا برای ثبت اطلاعات در بلوک را افزایش می‌دهند و این مسئله بهطور مستقیم کارمزد معاملات را بالا می‌برد. ازآنجایی‌که وجود گره‌ها برای ادامه حیات و تأمین امنیت شبکه بیت کوین ضروری است، درحال‌حاضر هیچ روشی برای جلوگیری از این افزایش قیمت وجود ندارد؛ به‌این‌ترتیب، هرکسی که کارمزد بیشتری بپردازد، می‌تواند زودتر تراکنش خود را ثبت کند.
توکن BRC-20 چه ویژگی‌هایی دارد؟
علی‌رغم اینکه BRC-20 یک استاندارد آزمایشی است، اما استفاده از کدنویسی «جیسون» ویژگی‌های منحصربه‌فردی را به توکن BRC-20 می‌افزاید. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که توکن اوردینالز، به‌صورت یک ارز نیمه‌تعویضی درآید و با توکن‌های قابل تعویض رایج تفاوت‌هایی داشته باشد. به همین خاطر، در این بخش، به ویژگی‌های استاندارد توکن BRC-20 بیت کوین می‌پردازیم.
استقرار (Deploy)
توکن BRC-20 هنوز در مرحله آزمایشی به سر می‌برد؛ بااین‌حال، برخی از کدهای «جیسونِ» آن راه‌اندازی شده‌اند. ازاین‌طریق، میتوان توکن‌های جدیدی را در بلاک چین مستقر کرد. برای این کار، باید به یک کیف پول سازگار با BRC-20، مانند «یونی سَت» (UniSat)، بروید. درصورتی‌که دستورالعمل‌های این کیف پول را دنبال کنید، می‌توانید توکن BRC-20 خود را بسازید. ابتدا باید یک پست (Post) جدید ایجاد کرده و ویژگی‌های ارز خود را مانند میزان عرضه و محدودیت ضرب کردن، تعیین نمایید.
ضرب کردن (Mint)
برای ایجاد توکن BRC-20 جدید، کاربر باید یک توکن غیرقابل تعویض (NFTs) مبتنی بر «جیسون» را بسازد. پس از تعیین مشخصات ارز مورد نظر، این کاربر در حراج «گس فی» (کارمزد شبکه) شرکت میکند تا برای ایجاد توکن، با سایر متقاضیان به رقابت بپردازد.
انتقال (Transfer)
روش انتقال توکن BRC-20 نیز با سایر ارزهای قابل تعویض متفاوت است. برای انجام این کار، ابتدا ارسال‌کننده باید «تابع انتقال» را در کیف پول مبدأ بنویسد. پیش از تأیید، باید از صحت اطلاعات تابع اطمینان حاصل شود. درصورتی‌که توکن ارسالی دارای کتیبه است، کاربر باید به این نکته توجه داشته باشد که در برخی از سیستم‌ها، کتیبه بعد از توکن ارسال می‌شود. ازاین‌رو، بعد از اینکه توکن‌ها به دست طرف مقابل رسیدند، نوبت به فرستادن کتیبه خواهد رسید.
معروف‌ترین توکن‌های BRC-20 کدامند؟
طبیعتاً معروف‌ترین ارز دیجیتال مبتنی بر شبکه بیت کوین، ارز BRC است که بزرگ‌ترین دارایی رمزنگاری‌شده دنیا به حساب می‌آید. بسیاری از سرمایه‌گذاران به این رمز ارز علاقه دارند و آن را در سبد سرمایه خود گنجانده‌اند. درصورتی‌که شما هم قصد سرمایه‌گذاری روی این ارز دیجیتال را دارید، به‌راحتی و با سرعت زیاد می‌توانید، از طریق صرافی آنلاین اکسبیتو، به خرید بیت کوین اقدام کنید. صرافی ارز دیجیتال اکسبیتو امکان خرید و فروش بیت کوین را با بهترین قیمت و کمترین کارمزد برای شما فراهم کرده است.
از طرفی، ارزهای جدیدی نیز با استفاده از استاندارد توکن BRC-20، بر روی بلاک چین بیت کوین ایجاد شده‌اند. ازاین‌رو، قصد داریم که در این بخش، به معرفی معروف‌ترین توکن‌های BRC-20 بپردازیم.
اوردی (Ordi)
اوردینالز کوین (Ordinals Coin)، با نماد اختصاری ORDI، اولین رمز ارز توسعه‌یافته با استاندارد BRC-20 است. این ارز که در دسامبر 2023 پایه‌گذاری شد، به‌سرعت مورد معامله قرار گرفت و اخبار اصلی دنیای کریپتو را به خود اختصاص داد. توکن ORDI توسط خالق استاندارد BRC-20، یعنی «دومو»، راه‌اندازی شده و با ارزش بازاری در حدود 161 میلیون دلار، یکی از توکن‌های معروف شبکه بیت کوین به حساب می‌آید.
پپه (PEPE)
پپه (PEPE) یکی دیگر از ارزهای مبتنی بر استاندارد BRC-20 محسوب می‌شود که به‌صورت یک «میم کوین» (Meme Coin) راه‌اندازی شده است. منظور از میم کوین ارزهای دیجیتالی هستند که بر پایه سرگرمی و شوخی ایجاد می‌شوند و قدرت خودشان را از جامعه هواداری‌شان دریافت می‌کنند. پپه روزبه‌روز مشهورتر می‌شود و فرصتی را برای سرمایه‌گذاری در بلاک چین بیت کوین فراهم میکند.
البته میم کوین پپه در ابتدا بر روی بلاک چین اتریوم و با استاندارد ERC-20 ساخته شد؛ ازاین‌رو، بیشتر کاربران پپه‌ی اتریومی را می‌شناسند و این رمز ارز در بلاک چین بیت کوین، به شهرت لازم دست نیافته است. بااین‌حال، انتظار می‌رود که این توکن BRC-20 نیز به‌اندازه همتای خود در اتریوم معروف شود.
ووجک (WOJAK)
ووجک (WOJAK) یکی دیگر از انواع توکن BRC-20 محسوب می‌شود که به‌خاطر ویژگی‌های منحصربه‌فرد و انعطاف‌پذیری آن در صنعت بلاک چین مشهور شده است. در واقع، ووجک کاربردهای متمایزی دارد و می‌تواند با انواع پلتفرم‌ها و نرم‌افزارهای امور مالی غیرمتمرکز ادغام شود. این رمز ارز قادر است که به‌صورت ابزاری برای تأمین نقدینگی، ییلد فارمینگ و مکانیزم‌های حاکمیتی به کار رود.
علاوه‌بر آن، ووجک یک میم کوین نیز به حساب می‌آید و سعی دارد تا فرهنگ میم را در بلاک چین بیت کوین گسترش دهد. به همین خاطر، WOJAK یکی از کاربردی‌ترین توکن‌های مبتنی بر استاندارد BRC-20 در نظر گرفته می‌شود.
سخن پایانی
از ابتدای پیدایش دنیای کریپتو، خرید بیت کوین و سرمایه‌گذاری روی این رمز ارز رواج فراوانی داشته است. بااین‌حال، بلاک چین بیت کوین به‌اندازه ارز دیجیتال خود نتوانست پیشرفت کند و از سایر شبکه‌های کریپتو عقب ماند. ازاین‌رو، در سال‌های اخیر، راه‌حل‌های مختلفی به کمک بیت کوین آمده‌اند تا این بلاک چین به حوزه امور مالی غیرمتمرکز پا بگذارد. یکی از همین را‌ه‌حل‌ها، استاندارد توکن BRC-20 است. این استاندارد به توسعه‌دهندگان کمک میکند تا ارزهای دیجیتال منحصربه‌فردی را بسازند که دارای ویژگی‌های جالبی هستند. به همین خاطر، ارزهای مختلفی به‌صورت توکن BRC-20 توسعه یافته‌اند. اگرچه هیچ‌کدام از این ارزها نمی‌توانند با ارزش و قیمت بیت کوین رقابت کنند، اما آن‌ها نیز به‌نوبه‌ی خود، دارایی‌های قابل اعتنایی در صنعت کریپتو محسوب می‌شوند.
