ارز دیجیتال ریپل (XRP) چیست؟
ریپل (XRP) یک ارز دیجیتال بوده که با هدف ارائه جایگزینی برای بیت کوین طراحی شده است. این ارز دیجیتال با تمرکز خاصی بر روی تراکنش‌های سریع و کم‌هزینه به بازار آمد. البته این هدفی بوده که اکثر ارزهای دیجیتال در فضای کریپتو آن را دنبال می‌کنند، اما ریپل به‌دنبال ارائه این عملکرد به‌عنوان یک سرویس برای کسبوکارها است.
برخلاف بیت کوین که به مکانیزم اجماع اثبات کار (POW) اتکا دارد، ریپل بر پایه یک الگوریتم اجماع به نام مدل توافق بیزانس فدرال (FBA) عمل می‌کند. این مدل برای اعتبارسنجی و ثبت تراکنش‌ها نیازی به استخراج یا سهام‌گذاری (استیکینگ) ندارد؛ در عوض، برای دستیابی به اجماع و حفظ دفترکل تراکنش‌ها، به گره‌های اعتبارسنج قابل اعتمادی که تحت‌عنوان فهرست گره‌های منحصربهفرد (Unique Node List) شناخته می‌شوند، متکی است.
علاوه‌بر این، ریپل APIهایی را ارائه داده که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند تا برنامه‌های خود را به‌طور یکپارچه به شبکه ریپل متصل کنند و تبادل دارایی‌ها و اطلاعات را تسهیل نمایند. ریپل با استفاده از فناوری دفترکل توزیع‌شده، یک پلتفرم غیرمتمرکز و شفاف برای تراکنش‌های مالی جهانی ارائه می‌دهد.
پیدایش ریپل به سال 2004 برمی‌گردد؛ چهار سال قبل از انتشار وایت پیپر بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو. در آن زمان، رایان فوگر (Ryan Fugger) به‌دنبال ایجاد سیستمی بود که به مردم اجازه دهد پول خود را به‌روشی غیرمتمرکز تولید کنند و قدرت را در دستان خود بگیرند. به همین دلیل است که او اولین نسخه از سیستم را به نام RipplePay.com ایجاد کرد. در سال 2011، جد مک‌کالب (Jed McCaleb) درحال توسعه یک ارز دیجیتال با سیستمی برای تأیید تراکنش‌ها به‌شکلی متفاوت از بیت کوین بود که در آن به‌جای استفاده از ماینینگ، از اجماع بین همه اعضای شبکه استفاده می‌شد. در سال 2012، جید با کریس لارسن (Chris Larsen) همکاری کرد و آنها این پروژه را به فوگر ارائه دادند، سپس آنها OpenCoin را در همان سال تأسیس کردند.
یک سال بعد، در سال 2013، آنها ارز دیجیتال XRP را توسعه دادند. در سال 2015، نام این پروژه از Ripple Labs Inc به Ripple تغییر یافت؛ نامی که تا به امروز حفظ شده است.
ریپل چگونه کار می‌کند؟
ریپل یک رویکرد نوآورانه برای فناوری بلاک چین و خدمات مالی در پیش گرفته است. درک نحوه عملکرد آن می‌تواند به کاربران کمک کند تا در فضای همیشه درحال تحول ارزهای دیجیتال، چه به‌عنوان مصرف‌کننده، سرمایه‌گذار یا کارآفرین، پیشرفت کنند.
الگوریتم اجماع
برخلاف بسیاری از شبکه‌های بلاک چین دیگر که از اثبات کار یا اثبات سهام استفاده می‌کنند، ریپل از یک الگوریتم اجماع جایگزین بهره می‌برد. این بدان معناست که تراکنش‌ها در شبکه ریپل توسط گروهی از اعتبارسنج‌های قابل اعتماد اعتبارسنجی می‌شوند. این اعتبارسنج‌ها در مورد ترتیب و اعتبار تراکنش‌ها به اتفاق نظر می‌رسند.
صدور XRP
ریپل بخش قابل توجهی از 100 میلیارد توکن XRP را حفظ کرده و مقدار کمی از آن را به‌صورت دوره‌ای برای تامین مالی عملیات شبکه و افزایش نقدینگی به بازار عرضه می‌کند.
تامین نقدینگی
XRP به‌عنوان تامین‌کننده نقدینگی در شبکه ریپل عمل می‌کند. هنگامی که دو طرف می‌خواهند با ارزهای مختلف فیات معامله انجام دهند، XRP به‌عنوان یک واسطه عمل می‌کند و اجازه می‌دهد وجوه به‌سرعت و کارآمد بین آنها منتقل شود. به‌عنوان مثال، اگر شخصی بخواهد برای گیرنده‌ای در ژاپن که می‌خواهد ین ژاپن دریافت کند، دلار آمریکا بفرستد، XRP می‌تواند به‌عنوان ارز واسطه برای تسهیل این مبادله استفاده شود.
سرعت و کارمزد تراکنش
ریپل با هدف ارائه تراکنش‌های بین‌مرزی سریع و مقرون‌به‌صرفه طراحی شده است. الگوریتم اجماع ریپل امکان تسویه تراکنش‌ها را در عرض چند ثانیه فراهم می‌کند و استفاده از XRP به‌عنوان یک پل می‌تواند هزینه‌های تراکنش را در مقایسه با روش‌های بانکداری سنتی کاهش دهد.
دروازه‌ها
کاربران باید به‌کمک دروازه‌ها (Gateways) در شبکه ریپل اعتماد ایجاد کنند. خطوط اعتماد (Trust lines) به شرکت‌کنندگان اجازه می‌دهند تا پول را در شبکه مبادله کرده و درعین‌حال، یکپارچگی سیستم را حفظ کنند. دروازه‌ها به‌عنوان پل بین شبکه ریپل و مؤسسات مالی خارجی عمل کرده و به آنها اجازه می‌دهند به‌طور یکپارچه به یکدیگر متصل شده و معاملات انجام دهند. در اینجا نگاهی اجمالی به نقش گیت‌وی‌‌ها یا دروازه‌ها خواهیم داشت:
- تامین‌کننده نقدینگی: دروازه‌ها انتقال دارایی‌های مختلف از جمله ارزهای فیات، ارزهای دیجیتال و کالاها را در سراسر شبکه ریپل امکان‌پذیر می‌کنند. آنها با انتشار و بازخرید دارایی‌ها در شبکه به‌عنوان تامین‌کننده نقدینگی فعالیت دارند.
- خطوط اعتماد: دروازه‌ها خطوط اعتماد (Trust Lines) را با سایر شرکت‌کنندگان در شبکه ایجاد کرده و امکان جابه‌جایی امن دارایی‌ها را فراهم می‌کنند. این خطوط اعتماد، روابط اعتباری بین دروازه‌های مختلف را تعریف کرده و شفافیت و پاسخگویی در معاملات را تضمین مخواهند کرد.
دروازه‌ها ستون فقرات شبکه ریپل هستند و جریان کارآمد دارایی‌ها و نقدینگی را تسهیل می‌کنند. ریپل از طریق ادغام آنها، قابلیت همکاری و مقیاس‌پذیری شبکه را تقویت کرده و آن را به یک راه‌حل ایدئال برای مؤسسات مالی جهانی تبدیل می‌کند.
تمرکززدایی
شبکه ریپل و دفترکل XRP در مقایسه با سایر ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین یا اتریوم متمرکزتر است، آن هم به این دلیل که ریپل لیستی طولانی از اعتبارسنج‌ها را ارائه می‌دهد.
همچنین در پشت صحنه، پلتفرم ریپل شامل یک صرافی ارز دیجیتال، یک سیستم تسویه ناخالص آنی (real-time gross settlement) و یک شبکه حواله است.
- صرافی بازاری است که به افراد و موسسات امکان مبادله، خرید یا فروش ارزهای مختلف را می‌دهد.
- سیستم تسویه ناخالص آنی (RTGS) یک سیستم مالی است که امکان انتقال فوری وجوه بین دو یا چند بانک یا موسسه مالی را فراهم می‌کند.
- شبکه حواله (remittance network) پلتفرمی است که به افراد یا کسبوکارها امکان ارسال و دریافت پول در سراسر مرزها را می‌دهد.
در نهایت، ریپل از فناوری دفترکل توزیع‌شده (به جای فناوری بلاک چین) برای پشتیبانی از انتقال توکن ها و ارزهای دیجیتال استفاده می‌کند. ازآنجایی‌که پروتکل کاملاً باز است، هر کسی می‌تواند بدون نیاز به مجوز به آن دسترسی داشته باشد. این به بازیگران بانکی و غیربانکی اجازه می‌دهد تا پروتکل ریپل را در سیستم‌های خود بگنجانند.
ریپل از چه تکنولوژی استفاده کرده است؟
ریپل از انواع فناوری‌ها برای تسهیل تراکنش‌های بین‌مرزی و ایمن استفاده می‌کند که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
دفترکل توزیع‌شده
شبکه ریپل به‌عنوان پلی بین سیستم‌های پرداخت مختلف عمل می‌کند و امکان انتقال پول را به‌شیوه‌ای سریع و کارآمد فراهم می‌سازد. این سیستم از طریق استفاده از یک دفترکل مشترک به نام ریپل لجر (XRP Ledger) که به‌عنوان یک پایگاه داده مشترک برای همه شرکت‌کنندگان عمل می‌کند، به این مهم دست می‌یابد.
این دفترکل یا لجر تسویه آنی پرداخت‌ها را امکان‌پذیر می‌سازد و تضمین می‌کند که همه مبادلات شفاف و ایمن هستند. علاوه‌بر این، سیستم ریپل از ادغام پروتکل‌های پرداخت مختلف پشتیبانی می‌کند و آن را با زیرساخت‌های موجود سازگار می‌سازد.
این قابلیت همکاری برای پذیرش گسترده فناوری ریپل بسیار مهم است؛ زیرا امکان انتقال آسان وجوه بین مؤسسات مالی مختلف و شبکه‌های پرداخت را فراهم می‌کند.
الگوریتم اجماع RPCA
شبکه ریپل از یک الگوریتم اجماع به نام الگوریتم اجماع پروتکل ریپل (RPCA) استفاده می‌کند. این الگوریتم با تکیه بر شبکه‌ای از اعتبارسنج‌های قابل اعتماد که تراکنش‌ها را تأیید می‌سازند، امکان تراکنش‌های سریع و ایمن را در شبکه ریپل فراهم می‌کند.
اعتبارسنج‌های ریپل با هم کار خواهند کرد تا بر سر وضعیت دفترکل به اجماع برسند و از یکپارچگی و قابلیت اطمینان شبکه ریپل اطمینان حاصل کنند. این الگوریتم پروتکل منحصربهفرد چیزی است که ریپل را از سایر ارزهای دیجیتال متمایز کرده و آن را به یک راه‌حل کارآمد و مقیاس‌پذیر برای پرداخت‌های جهانی تبدیل می‌کند. نحوه عملکرد پروتکل RPCA به صورت زیر است:
- هنگامی که یک تراکنش در شبکه ریپل آغاز می‌شود، گره خود فرستنده تراکنش را تأیید کرده و آن را با یک کلید خصوصی امضا می‌کند.
- تراکنش به گروهی از گره‌های قابل اعتماد در شبکه مخابره می‌شود.
- گره‌ها تراکنش جدید را به لیستی از تراکنش‌های دیگر اضافه می‌کنند که در انتظار پردازش هستند. این لیست، استخر تراکنش (transaction pool) نامیده می‌شود.
- هر گره تراکنش جدید را در استخر تراکنش چک کرده و لیستی از تراکنش‌ها را ایجاد می‌کند تا در لجر بعدی گنجانده شود. به این فهرست، مجموعه کاندیدشده تراکنش‌ها می‌گویند.
- هر گره مجموعه کاندیدشده خود را با گره‌های مورد اعتماد دیگر به اشتراک می‌گذارد و مجموعه کاندیدشده ارسالی توسط گره‌های دیگر را بررسی می‌کند.
- هر گره تصمیم می‌گیرد که آیا لیست کاندیدشده را همانطور که هست حفظ کرده یا آن را با استفاده از بخشی از لیست کاندید گره دیگر بهینه کند.
- این فرایند به اشتراک‌گذاری، بررسی و بهبود مکرر مجموعه‌های کاندید تکرار می‌شود تا زمانی که اکثریت قریب‌به‌اتفاق گره‌ها بر روی مجموعه‌ای از تراکنش‌های کاندیدشده برای گنجاندن در دفترکل بعدی توافق کنند.
- هنگامی که اکثریت اعتبارسنج‌ها بر روی مجموعه تراکنش‌های کاندید به توافق می‌رسند، یک دفترکل جدید ایجاد می‌کنند که تراکنش‌ها در آن درج می‌شوند و آن را به شبکه مخابره خواهند کرد. سپس دفترکل به بلاک چین اضافه می‌شود که یک تاریخچه عمومی از تمام تراکنش‌های شبکه را ارائه می‌دهد.
پروتکل RTXP
RTXP یک پروتکل متن‌باز است که از فناوری دفترکل توزیع‌شده مشابه بلاک چین برای تسهیل پرداخت‌های بین‌المللی استفاده می‌کند. این پروتکل به‌دلیل مکانیزم اجماع منحصربهفرد، الگوریتم مسیریابی، دروازه‌ها (Gateways) و IOUها شناخته شده است. دروازه‌ها به‌عنوان نقاط ورود و خروج برای تراکنش‌های داخل شبکه ریپل عمل می‌کنند. تراکنش‌ها از طریق IOUها تسهیل می‌شوند که نشان‌دهنده تعهدات بدهی بین کاربران و دروازه‌ها هستند.
قابلیت همکاری
در شبکه ریپل، می‌توانید به قابلیت همکاری (interoperability) یکپارچه بین مؤسسات مالی مختلف و شبکه‌های پرداخت دست پیدا کنید. این امر با معماری زیربنایی ریپل امکان‌پذیر شده است. قابلیت همکاری در سیستم ریپل از طریق استفاده از دارایی‌های دیجیتال منحصربه‌فردی به نام IOU به دست می‌آید که امکان تراکنش سریع بین ارزهای مختلف را فراهم می‌کند. این قابلیت همکاری برای پذیرش گسترده فناوری ریپل بسیار مهم است؛ زیرا امکان انتقال یکپارچه وجوه بین مؤسسات مالی مختلف و شبکه‌های پرداخت را فراهم می‌سازد.
توکن‌های IOU
IOUها توکن‌هایی در شبکه ریپل هستند که می‌توانند در هر کیف پول ریپلی ذخیره شوند. همانطور که می‌توانیم انواع توکن‌های اتریوم را در یک والت اتریوم ذخیره سازیم، هر شرکت‌کننده در شبکه ریپل می‌تواند یک IOU صادر کند. بااین‌حال، شما مالک IOU نیستید. این توکن نمایانگر آن چیزی هست که شما بدهکارید؛ بنابراین، این توکن یک بدهی است، تعهدی برای بازپرداخت چیزی که در زندگی واقعی دریافت کرده‌اید.
ریپل‌نت کلود
ریپل‌نت کلود (RippleNet Cloud) یک سرویس مبتنی بر ابر (Cloud) است که به مؤسسات مالی اجازه می‌دهد تا به‌راحتی به RippleNet، شبکه پرداخت جهانی ریپل، متصل شوند. RippleNet Cloud به‌خاطر امکان استقرار سریع‌تر، هزینه‌های عملیاتی کمتر و تعمیر و نگهداری آسان‌تر در مقایسه با راه‌حل‌های سنتی داخلی شناخته شده است.
خط اعتبار
ریپل یک خط خدمات اعتباری (Credit Line) را به مشتریان واجد شرایط ارائه داده که به آنها امکان می‌دهد با استفاده از XRP به پرداخت‌های بین‌المللی دسترسی داشته باشند. این سرویس با ارائه سرمایه اولیه برای سرمایهگذاری یا توسعه، به رشد کسبوکارها کمک می‌کند.
پروژه تحقیقات بلاک چین دانشگاهی (UBRI)
ریپل طرح UBRI را برای پشتیبانی و تسریع تحقیقات دانشگاهی، توسعه فنی و نوآوری در بخش‌های بلاک چین، ارزهای دیجیتال و پرداخت‌های دیجیتال راه‌اندازی کرد. این تیم با دانشگاه‌های سراسر جهان همکاری می‌کند.
فناوری پشت XRP در آینده چگونه تکامل خواهد یافت؟
فناوری زیربنایی ریپل برای پاسخگویی به نیازهای درحال تغییر صنعت پرداخت جهانی به‌طور مداوم درحال تکامل است. برخی از زمینه‌های بالقوه‌ای که فناوری ریپل می‌تواند در آنها تکامل یابد عبارت‌اند از:
پردازش موازی تراکنش‌ها
فناوری زیربنایی ریپل امکان پردازش موازی تراکنش‌ها و اجرای هم‌زمان چندین تراکنش را فراهم می‌کند. این نه‌تنها مقیاس‌پذیری شبکه را افزایش می‌دهد، بلکه عملکرد بالای پلتفرم را حتی در زمان ازدحام شبکه حفظ می‌کند.
این ویژگی تضمین خواهد کرد که ریپل بتواند نیازهای معاملات تجاری خرید و کلان را برآورده سازد.
بهبود مستمر مکانیزم اجماع
الگوریتم اجماع پروتکل ریپل (RPCA) یک مکانیزم منحصربهفرد است که پردازش سریع و کارآمد تراکنش را امکان‌پذیر می‌کند. برخلاف مکانیزم‌های اثبات کار یا اثبات سهام، در RPCA توافق بر سر ترتیب و نتیجه تراکنش‌ها بین گره‌های اعتبارسنج حاصل می‌شود. این رویکرد نوآورانه منجر به پردازش سریع‌تر تراکنش و توان عملیاتی بالاتر ریپل می‌شود.
گسترش به صنایع جدید
پتانسیل ریپل فراتر از بخش‌های بانکی و مالی است. ریپل در بازارهای تخصصی مانند اکوسیستم‌های گیم، توکن‌سازی دارایی‌ها و حتی در حوزه مدیریت زنجیره تامین و ردیابی دارایی‌ها قابلیت استفاده دارد. این تنوع، سازگاری و پتانسیل XRP برای ایجاد انقلاب در صنایع مختلف را نشان می‌دهد.
ادغام فناوری‌های جدید
ریپل می‌تواند فناوری‌های نوظهوری مانند هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشینی را برای بهبود کارایی و دقت قابلیت‌های پردازش پرداخت خود ادغام کند.
قابلیت همکاری
ریپل می‌تواند قابلیت همکاری خود را با سایر شبکه‌های بلاک چین و سیستم‌های پرداخت سنتی برای تسهیل تراکنش‌های یکپارچه برون‌مرزی تقویت کند.
مقیاس‌پذیری
ریپل ممکن است به تمرکز بر بهبود مقیاس‌پذیری شبکه خود ادامه دهد تا حجم بیشتری از تراکنش‌ها را به‌طور هم‌زمان پردازش کند. این می‌تواند شامل پیاده‌سازی راه‌حل‌هایی مانند راه‌حل‌های شاردینگ یا مقیاس‌پذیری لایه ۲ باشد.
سخن پایانی
ریپل یک ارز دیجیتال برای افرادی است که معتقدند بانکداری سنتی باید نوسازی شود. ارزش XRP که به‌عنوان واسطه بین سیستم مالی سنتی و سیستم مالی غیرمتمرکز (دیفای) عمل می‌کند؛ از سرعت پردازش و هزینه پایین آن برای مؤسسات مالی ناشی می‌شود. کارشناسان معتقدند که ریپل می‌تواند پرداخت‌ها و حواله‌های بین‌المللی را مختل کند و سیستم بانکی و مالی را متحول سازد. این شبکه پرداخت مبتنی بر بلاک چین حتی می‌تواند جایگزین شبکه سوئیفت (SWIFT) شود و تراکنش‌های سریع و ارزان را در سطح بین‌المللی ارائه دهد. حال، نظر شما راجع به رمز ارز ریپل چیست؟ آیا این ارز دیجیتال روزی جایگزین سیستم مالی سنتی خواهد شد؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
