در برخی از موقعیت‌ها، شخص دسترسی به سیستم کامپیوتری، خانه یا خودروی خود را به‌دلیل گم کردن گذرواژه یا کلید مربوطه از دست می‌دهد. در چنین شرایطی، احتمالا فرد دچار اضطراب و نگرانی شدیدی میشود و حتی امکان ناامیدی هم وجود دارد. در دنیای ارز دیجیتال هم چنین اتفاقی در موقعیت‌های گوناگون رخ می‌دهد و ممکن است کاربر عبارت امنیتی کیف پول کریپتویی را فراموش کرده یا گم کند.
بااین‌حال، شکل‌های مختلفی از این بحران در دنیای رمز ارزی وجود دارند. اگر دارایی بیت کوین خود را از دست داده‌اید نگران نباشید؛ چراکه در این مقاله از اکسبیتو، به بررسی روش‌های مختلف جهت بازیابی بیت کوین‌های از دست رفته می‌پردازیم. علاوه‌بر آن، جلوگیری از رخ دادن این اتفاق هم یکی از موضوعات مورد بحث در این مقاله است. با ما همراه باشید.
بیت کوین چگونه رمز ارزی است؟
طی دو دهه‌ی اخیر، رمز ارزها رشد چشم‌گیری داشته و جایگاه برجسته‌ای در میان فعالان و طرفداران حوزه‌ی تکنولوژی یافته‌اند. در این میان، بیت کوین (BTC) که توسط برخی از افراد «طلای دیجیتال» هم خوانده میشود، یکی از محبوب‌ترین ارزها است و بسیاری از افراد خارج از جامعه‌ی کریپتو، این حوزه را با نام بیت کوین می‌شناسند. آدام دریپر (Adam Draper)، بنیان‌گذار صندوق Boost در ارتباط با این ارز دیجیتال می‌گوید: «من به بیت کوین بیشتر از بانک خودم اعتماد دارم.»
بیت کوین نخستین و ارزشمندترین رمز ارز جهان به شمار می‌رود. در سال 2009، یک توسعه‌دهنده یا گروهی از توسعه‌دهندگان با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو این ارز دیجیتال را به مردم جهان معرفی کردند. این ارز به‌عنوان پول مجازی با هدف انجام مبادلات و تراکنش‌های مالی خارج از کنترل و نظارت یک نهاد، شخص یا گروهی از افراد طراحی شده است. این امر منجر به حذف جایگاه طرف سوم شخص در امور پرداختی میشود.
بزرگترین رمز ارز جهان از مکانیزم اجماع اثبات کار (Proof of Work) برای حفظ امنیت بلاک چین و تایید تراکنش‌ها پیروی میکند؛ بدین معنا که ماینرهای شبکه‌ی بیت کوین در ازای فعالیت‌های خود، پاداشی در قالب این ارز دیجیتال دریافت خواهند کرد.
خرید و فروش بیت کوین از زمان پیدایش خود تاکنون، با فرازو‌نشیب‌های زیادی در زمینه قیمت و فاکتورهای دیگر مواجه بوده است؛ بنابراین کاربرد آن به‌عنوان سرمایه‌گذاری جای بحث زیادی دارد. بالاترین قیمت این رمز ارز تا به امروز در نوامبر 2021 در سطح 68789 دلار به ثبت رسیده و از سوی دیگر، در ژوئیه 2013 پایین‌ترین سطح قیمتی آن در 65 دلار رقم خورده است.
چگونه از گم شدن بیت کوین‌های خود جلوگیری کنیم؟
گم شدن دارایی و پول، خصوصا انواع دیجیتال آن‌ها می‌تواند به‌شدت نگران‌کننده و اضطراب‌آور باشد. همیشه در تلاشیم تا از رخ دادن اتفاقات ناگوار جلوگیری کنیم؛ مورد مذکور هم یکی از این اتفاقات است. اگر شما هم بخشی از سرمایه‌ی خود را در قالب بیت کوین نگهداری می‌کنید، در این بخش از مقاله، با ما همراه باشید تا روش‌هایی را برای محافظت هرچه بیشتر و مطمئن‌تر از دارایی‌تان به شما ارائه دهیم.
روش‌ها و تدابیر گوناگونی برای کاهش احتمال گم شدن BTC وجود دارند. برخی از آن‌ها را شاید بتوان در موقعیت‌های دیگر هم استفاده کرد، اما تعدادی از آن‌ها فقط برای رمز ارزها به کار می‌روند:
- اگر دارایی را در کیف پول خصوصی نگهداری می‌کنید، مراقب عبارت بازیابی (Mnemonics) برای دسترسی به آن باشید.
- درصورتی‌که در یکی از صرافی‌های متمرکز مثل اکسبیتو بیت کوین دارید، مشخصات حساب کاربری خود را به خاطر بسپرید.
- از احراز هویت دو عاملی (2FA) در حساب‌های مرتبط استفاده کنید تا خطر هک شدن کاهش یابد.
- از پلتفرم‌های معتبر و امن برای انجام امور مالی و تراکنش‌ها بهره ببرید.
- بیشتر دارایی خود را در کیف پول‌های سرد (سخت‌افزاری) نگهداری کنید و بخش کوچکی از آن را به کیف پول‌های گرم (نرم‌افزاری) بسپارید.
- سخت‌افزار و نرم‌افزار مرتبط با دارایی و نگهداری آن را به‌طور مرتب و مداوم آپدیت کنید و آن‌ها را به‌روز نگه دارید.
- با ولت‌های multisig که به چند تایید یا امضا (Signature) برای تکمیل امور مختلف نیاز دارند کار کنید تا لایه‌ی امنیت اضافی داشته باشید.
روش‌های بازگرداندن بیت کوین بهصورت کلی کدامند؟
در حوزه‌ی کریپتو، راه‌های متعددی برای بازیابی بیت کوین‌های از دست رفته وجود دارند. اگر دسترسی به دارایی BTC خود را از دست داده و برای بازگردانی آن هنوز به نتیجه‌ی مشخصی نرسیده‌اید، با ما همراه باشید.
استفاده از سرویس بازیابی
جهت بازگردانی دارایی بیت کوین خود، میتوانید به سرویس‌ها و وب‌سایت‌های فعال در این حوزه رجوع کنید. آن‌ها آیدی بلاک چین شما را دریافت کرده و نزدیک‌ترین حدس شما به گذرواژه‌ی کیف پول را می‌پرسند. سپس با این اطلاعات، عملیات بروت فورس (Brute Force) بر روی حساب شما را آغاز می‌کنند تا به رمز عبور برسند. همانطور که احتمالا متوجه شدید، در این امر اطمینان از اعتبار و امنیت پلتفرم مورد استفاده بسیار مهم است؛ چراکه اطلاعات حساسی را به آن می‌سپارید که می‌تواند مورد سوءاستفاده قرار گیرد.
تماس با مقامات و مراجع
یکی از اولین راه‌هایی که در چنین موقعیت‌هایی به ذهن افراد می‌رسد، تماس با پلیس و نهادهای نظارتی است. در ارتباط با بازیابی بیت کوین‌های از دست رفته هم میتوان به این گزینه رجوع کرد؛ هرچند وضعیت قانونی ارزهای دیجیتال در کشور ما و حتی در جهان مشخص و شفاف نیست. بااین‌حال، اگر شخصی بدون اجازه‌ی شما در دارایی‌تان تغییری ایجاد کرده باشد، شاید نهادهای نظارتی بتوانند کمک کنند.
تماس با صرافی ارز دیجیتال خود
از مزایای برجسته‌ی صرافی‌های متمرکزی مثل اکسبیتو، دارا بودن خدمات مشتریان و پشتیبانی در دسترس است. افراد مربوطه در این بخش‌ها می‌توانند در مشکلات کاربران به آن‌ها به‌شکلی موثر کمک کنند. اگر در چنین صرافی‌هایی بیت کوین داشته‌اید، اما اکنون به آن دسترسی ندارید، با پشتیبانی آن صرافی تماس بگیرید و شرایط را برای آن‌ها توضیح دهید. آن‌ها می‌توانند به شما درباره‌ی تراکنش‌ها و انتقال دارایی در کیف پول‌ها توضیح دهند.
بررسی تاریخچه تراکنش‌ها
در برخی از موارد، ممکن است انتقال یا عملیات دیگری با دارایی خود انجام دهیم، اما فراموش کنیم. به‌دنبال آن تصور می‌کنیم که دارایی ما گم شده یا از دست رفته است، درحالی‌که خودمان در تراکنش دست داشته‌ایم. در چنین شرایطی جهت اطمینان می‌توانیم سابقه‌ی تراکنش‌های انجام‌شده را در کیف پول یا صرافی ارز دیجیتال خود ملاحظه کنیم. همچنین، اگر فردی بدون اطلاع شما دست به اقدامی زده باشد هم احتمال مشخص شدن آن در تاریخچه وجود دارد.
بهره‌گیری از کاوشگرهای بلاک چین
در دنیای بلاک چین، ابزارهایی وجود دارند که اطلاعات و جزئیات تراکنش‌ها و ولت‌ها را به نمایش می‌گذارند. این وب‌سایت‌ها می‌توانند در بازیابی بیت کوین‌های از دست رفته نیز نقش مثبتی ایفا کنند. اگر شما یک کیف پول رمز ارزی دارید، اما نمی‌دانید که از آن برای کدام دارایی استفاده کرده‌اید، میتوانید آدرس آن ولت را در کاوشگر وارد کنید تا از وضعیت آن و سابقه‌ی عملیات مرتبط با آن آگاه شوید.
چه روش‌هایی برای احیای بیت کوین‌های از دست رفته وجود دارند؟
تا اینجای مقاله با راه‌های کلی بازیابی بیت کوین‌های از دست رفته آشنا شدیم. حال، می‌خواهیم به‌شکلی جزئی‌تر و فنی‌تر به این موضوع بپردازیم. در این بخش، چندی از روش‌های مشخص به‌همراه پلتفرم‌های مربوطه را بررسی می‌کنیم.
بکاپ کیف پول رمز ارزی
بسیاری از فعالان و افراد باتجربه در این حوزه، ذخیره‌ی مشخصات ورود به ولت را توصیه می‌کنند. روش‌های گوناگونی برای انجام این کار وجود دارند و اگر قبلا بکاپ تهیه کرده‌اید، شاید استفاده از آن دسترسی به دارایی‌تان را بازگرداند.
- بکاپ ابری: اگر عبارت امنیتی یا گذرواژه‌ی ولت خود را در فضای ابری آپلود کرده باشید، میتوانید از آن جهت دسترسی به دارایی خود بهره بگیرید.
- فایل Wallet.dat: اگر از نرم‌افزار Bitcoin Core استفاده می‌کنید، این فایل در کامپیوتر شخصی شما ایجاد و ذخیره شده است که می‌تواند حاوی اطلاعات مربوط به دارایی شما باشد.
- پروتکل BIP 32: این پروتکل در کیف پول‌های سخت‌افزاری ترزور (Trezor) برای عبارات امنیتی مورد استفاده است.
تکنیک فلش‌بک ویتنامی
اگر اطلاعاتی از کیف پول بیت کوین خود به یاد داشته باشید، این اطلاعات می‌توانند در بازیابی بیت کوین‌های از دست رفته مفید واقع شود. به‌عنوان مثال، سعی کنید نوع ولت مورد استفاده، آدرس ایمیل و دیگر اطلاعات مرتبط با کیف پول را به یاد آورید. با توجه به نوع ولت، میتوان اقدامات مختلفی انجام داد.
- کیف پول وب: با بررسی سابقه‌ی مرورگر خود، به اطلاعات مرتبط با وب‌سایت ولت دسترسی پیدا می‌کنید.
- کیف پول موبایل: اگر اپلیکیشن ولت را از گوشی همراه خود حذف کرده‌اید، میتوانید آن را در پلتفرم‌هایی مثل گوگل پلی پیدا و دوباره دریافت کنید.
- ولت کامپیوتر: پوشه‌های گوناگون در هارد دیسک رایانه شخصی خود، خصوصا فولدرهای مخفی را بررسی کنید.
- ولت کاغذی: ممکن است کیف پول رمز ارزی کاغذی خود را در جایی مانند کتاب یا بر روی میز کار تان گم کرده باشید.
استفاده از ابزارهای ریکاوری
سرویس‌های مختلفی برای بازیابی فایل‌ها از هارد دیسک کامپیوتر شما در انواع رایگان و پولی در سطح اینترنت یافت میشوند. اگر نرم‌افزار کیف پول بیت کوین شما در رایانه شخصی‌تان بوده و اکنون فایل مربوط به ولت از حافظه‌ی رایانه حذف شده است، میتوانید از طریق این سرویس‌ها فایل مذکور را بازیابی کنید.
- Recuva: یک نرم‌افزار رایگان که فایل‌ها را از بخش‌های مختلفی مثل هارد دیسک، کارت حافظه و … ریکاوری میکند.
- EaseUS Data Recovery Wizard: این برنامه امکان دسته‌بندی فایل‌های یافت‌شده بر اساس نوع آن‌ها را ارائه می‌دهد.
- Puran File Recovery: این اپلیکیشن نسبت به موارد دیگر، فایل‌های بیشتری را شناسایی و بازگردانی میکند.
- GlarySoft File Recovery: این نرم‌افزار رابط کاربری آسانی دارد و برای افرادی که آشنایی کمتری در این زمینه دارند، مناسب است.
- Disk Drill: این پلتفرم با فرایند ساده‌ی خود، امکان ریکاوری داده‌ها از انواع گوناگون حافظه را ارائه می‌دهد.
سخن پایانی
از دست دادن دارایی رمز ارزی می‌تواند شدیدا ناامیدکننده باشد، اما قطعا ماجرا در همین نقطه تمام نمی‌شود. در این مقاله، به‌شکل‌های مختلف بازیابی بیت کوین‌های از دست رفته را بررسی کردیم. همچنین، نکاتی را برای جلوگیری از گم شدن BTC ارائه دادیم. ارزهای دیجیتال استعداد زیادی بر تمرکززدایی دارند و این موضوع، می‌تواند بازگردانی دارایی را سخت کند. بااین‌حال، روش‌ها و ابزارهای مورد بحث در این مطلب می‌توانند با توجه به نوع کاربری اشخاص، مفید واقع شوند و در نهایت، بیت کوین‌های افراد را به آن‌ها بازگردانند.
