پیام‌رسان‌های اجتماعی تقریبا محبوب‌ترین برنامه‌های موبایل برای برقراری ارتباط در جامعه هستند. سرعت، کیفیت و امنیت مهمترین عناصر مورد رقابت میان پیام‌رسان‌ها می‌باشند که توسعه دهندگان برای ارائه هرچه بهتر این عناصر با یکدیگر رقابت می‌کنند. توسعه‌دهندگان از مسیرهای متعددی برای دستیابی هر چه بهتر به عناصر یاد شده تلاش می‌کنند. در سال‌های اخیر با گسترش بلاک چین، این فناوری هم به یکی از راه‌های بالا بردن سرعت، کیفیت و امنیت پیام‌رسان‌ها تبدیل شده است. پیام‌رسان‌های غیرمتمرکز دسته‌ای از پیام‌رسان‌ها هستند که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه کاربران قرار گرفته‌اند. با اهمیت پیدا کردن مسئله امنیت در میان کاربران پیام‌رسان‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌های غیرمتمرکز پرطرفدارتر شده‌اند. در این مقاله قصد داریم به بررسی چیستی پیامرسان غیرمتمرکز و معرفی نمونه‌هایی از آن بپردازیم.
پیام رسان غیر متمرکز (Decentralized messenger) چیست؟
پیام‌رسان‌های متمرکز معمولا توسط کمپانی‌های بزرگ اداره می‌شوند. با ثبت نام کاربران در این برنامه‌ها کمپانی‌ها تمام اطلاعاتی که آن‌ها برای ثبت نام وارد می‌کنند را در اختیار خواهند داشت. از معروف‌ترین این پیام‌رسان‌ها می‌توان به واتساپ اشاره کرد. پیام‌رسان‌های متمرکز معمولا از یک الگوی ساختاری شبیه به هم بهره می‌برند. در ساختار اینگونه پیام‌رسان‌ها، کمپانی‌ها هستند که ذخیره دادهها و پیام‌های کاربران را مدیریت می‌کنند. مشکل کاربران با اینگونه پیام‌رسان‌ها، عدم کنترل کاربر بر اطلاعات وارد شده در آن هاست. کاربران نمی توانند جلوی دسترسی‌های نادرست به این اطلاعات را بگیرند. مهمترین خطری که در این ساز و کار، اطلاعات کاربران را تهدید میکند، خطر هک شدن پلتفرم‌هاست. اگر یک هکر بتواند سیستم امنیتی بسته این پیام‌رسان‌ها را هک کند تمام اطلاعات کاربران به خطر می‌افتد.
در طرف دیگر پیام‌رسان‌های غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین قرار دارند. پیام‌رسان‌های بلاک چین ساختار شبکه ای کاملا متمایز از پیام‌رسان‌های متمرکز دارند. ساختار غیرمتمرکز برنامه‌های بلاک چین، پیام‌رسان‌های آن را نیز هرچه بیشتر پایدار میکند. برنامه‌های بلاک چین ظرفیت امنیتی بیشتری نسبت به پیام‌رسان‌های متمرکز دارند چرا که به جای داشتن چند سرور برای ذخیره‌سازی اطلاعات، به نودهای شبکه وابسته هستند و هک شدن چند نود، کل شبکه را به خطر نمی‌اندازد. از طرف دیگر، پیام‌رسان‌های بلاک چین اطلاعات کاربران یا پیام‌های آن‌ها را در سرورها ذخیره نمی‌کنند.
اگرچه هنوز تعداد کاربران پیام‌رسان‌های غیرمتمرکز کمتر از کاربران پیام‌رسان‌های متمرکز است، اما پیشبینی‌ها نشان می‌دهد به زودی با اهمیت پیدا کردن موضوع امنیت اطلاعات، کاربران از سمت پیام‌رسان‌های متمرکز به سوی پیام‌رسان‌های غیرمتمرکز کوچ می‌کنند. البته این موضوع به کیفیت خدماتی که پیام‌رسان‌های مبتنی بر بلاک چین ارائه می‌دهند نیز بستگی دارد.
پیامرسان غیرمتمرکز برنامه‌ای است که توسط مرکز خاصی کنترل نمی‌شود و پیام‌ها بدون نیاز به شخص ثالث بین دو نفر ارسال و دریافت می‌شوند. استفاده از این نوع پیام‌رسان‌ها بیشتر مورد پسند کسانی است که دوست ندارند اطلاعات شخصی خود را در اختیار کمپانی‌های سازنده پیام‌رسان‌های متمرکز قرار دهند.
در پیام‌رسان‌های مبتنی بر بلاک چین، برخلاف پیام‌رسان‌های سنتی log in با استفاده از ایمیل یا شماره موبایل صورت نمی‌گیرد، بلکه کاربر باید از یک آدرس کیف پول کریپتوکارنسی استفاده کند.
بهترین پیام‌رسان‌های مبتنی بر بلاک چین کدامند؟
حال که به چیستی پیام‌رسان‌های مبتنی بر بلاک چین آشنا شدید بهتر است چند اپلیکیشن کاربردی در این زمینه را نیز بشناسید که در صورت لزوم بتوانید از آن ها استفاده کنید. این برنامه‌ها جزء پرطرفدارترین پیام‌رسان‌های مبتنی بر بلاک چین هستند که حتی شاید پیش از این هم نام آن‌ها را شنیده یا حتی از آن‌ها استفاده کرده باشید.
Secretum
سکرتوم یک برنامه پیامرسان مبتنی بر بلاک چین سولانا است. برای این برنامه هیچ سرور متمرکز یا احراز هویتی در کار نیست. تمام چیزی که نیاز دارید یک آدرس کیف پول کریپتوکارنسی است. این برنامه همچنین دارای یک توکن بومی به نام SER است که برای کار کردن شبکه ضروری است. کاربران همچنین می‌توانند با استفاده از برنامه SER را استیک و کسب سود کنند. این برنامه همچنین ساز و کاری برای ارسال و دریافت کریپتوکارنسی و توکن‌های غیر‌مثلی دارد. به لطف ظرفیت بالای شبکه سولانا برای پردازش تراکنش‌ها، معاملات درون این برنامه با کارمزد بسیار پایین انجام می‌شوند. سازندگان برنامه مدعی هستند، secretum می‌تواند ضعف‌های برنامه‌های قدیمی را پوشش دهد.
ChatSecure
برنامه چت سکیور یک برنامه اوپن سورس است که تنها برای آیفون منتشر شده و قابلیت ارسال پیام نفر به نفر را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این برنامه ادعا میکند بهترین سطح امنیتی را از نظر کریپتوگرافی برای کاربران به وجود آورده است و برخلاف دیگر برنامه‌ها، درجه امنیتی Military grade را به معنای واقعی کلمه میسر کرده است. برای ورود به این برنامه می‌توانید از اکانت گوگل خود نیز استفاده کنید. حتی اگر می‌خواهید امنیت خود را به طور مضاعف بالا ببرید می‌توانید با استفاده از سرور شخصی خود به آن متصل شوید.
Dust
داست را می‌توان پیشکسوت پیام‌رسان‌های مبتنی بر بلاک چین دانست. این برنامه در سال 2014 رونمایی شد و مورد استفاده کاربران قرار گرفت. در این برنامه هم تنها فرستنده و گیرنده می‌توانند پیام‌ها را مشاهده کنند. قابلیت داستینگ که در این برنامه قرار دارد در هر 24 ساعت چت‌ها را پاک میکند. همچنین کاربران قادر به تعیین قابلیتی هستند که پیام‌ها درست بعد از خوانده شدن توسط آن‌ها پاک شود. وقتی یک پیام در این پیامرسان پاک می‌شود برای همیشه از بین می‌رود، چرا که هیچ سروری برای ذخیره شدن این دادهها وجود ندارد. در این برنامه یک مرورگر هم وجود دارد که به کاربران اجازه می‌دهد به صورت ناشناس در وب جستجو کنند.
Wickr
یکی دیگر از برنامه‌های غیرمتمرکزی که با هدف محافظت از داده‌های کاربران به وجود آمده ویکر است. این برنامه دارای یک تایمر برای پاک کردن خودکار پیام‌هاست که هر شش روز یک بار این کار را انجام می‌دهد. با استفاده از قابلیت شردر، کاربران می‌توانند عکس‌ها، پیام‌ها و... خود را از دستگاه‌هایی که این برنامه در آن‌ها نصب شده حذف کنند. چت‌های گروهی تا مرز 10 نفر نیز از دیگر قابلیت‌هایی است که در این برنامه تعبیه شده است.
Echo
اکو برنامه‌ای غیرمتمرکز است که رابط کاربری آسان آن باعث جذب کاربران می‌شود. این برنامه علاوه بر این که خدمات چت غیرمتمرکز را در اختیار کاربران قرار می‌دهد فرصت معامله ذخیره‌سازی و خرج کردن ارزهای دیجیتال را نیز در اختیار آن‌ها می‌گذارد. سازندگان برنامه مدعی هستند، هدف از ساخت آن، آسان کردن نقل و انتقال پول به راحتی انتقال یک پیام متنی بود. این برنامه از ارزهای فیات نیز پشتیبانی میکند.
E-Chat
ای-چت یک پیامرسان چندکاره است که به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به شخص ثالث با یکدیگر چت کنند. این برنامه همچنین قابلیت انتقال و ذخیره کریپتوکارنسی را نیز دارد. برنامه‌ی ای-چت یک توکن به نام ECHT نیز دارد که از درون برنامه قابل انتقال است. این توکن و برنامه بر بستر اتریوم به وجود آمده‌اند. همانطور که می‌دانید بستر اتریوم به خاطر امنیت و کارایی، یکی از مناسب‌ترین گزینه‌ها برای ایجاد توکن و ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز است.
Status
استاتوس یک برنامه بسیار خلاقانه بر بستر بلاک چین اتریوم است. این پیامرسان قابلیت‌های متعددی از بلاک چین را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. استاتوس اطمینان داده که اطلاعات کاربران و چت‌ها در اختیار هیچ شخص ثالثی قرار نمی‌گیرد و همه پیام‌ها به اصطلاح END TO END هستند، یعنی پیام‌ها تنها برای فرستنده و گیرنده قابل مشاهده است. این برنامه علاوه بر خدمات ارسال پیام، به عنوان یک کیف پول برای ارزهای مبتنی بر اتریوم نیز استفاده می‌شود. مرورگر غیرمتمرکز این برنامه نیز اجازه دسترسی به تعداد زیادی از برنامه‌های بلاک چین اتریوم را می‌دهد. برای استفاده از این برنامه لازم نیست هیچ اطلاعات شخصی وارد آن کنید.
Cryptviser
کریپتویزر یک برنامه پیامرسان بسیار کاربردی است که امنیت کاربران را اولویت خود قرار داده است. پیام‌های شخص به شخص برای کاربران و کسب و کارها یکی از این موارد است. یکی از ویژگی‌های کریپتویزر وجود یک ساز و کار برای ارتباط امن میان کمپانی‌هاست. تنها کاربرانی که احراز هویت شده‌اند می‌توانند به این بخش دسترسی داشته باشند. اگرچه استفاده این برنامه از نودهای غیرمتمرکز به کسی اجازه نفوذ به شبکه آن را نمی‌دهد. این ویژگی برای کمپانی‌هایی که می‌خواهند راه‌های ارتباطی آن‌ها امن و محرمانه باشد اهمیت زیادی دارد. این برنامه هم برای دسکتاپ و هم برای موبایل در دسترس است. اگرچه این برنامه توسط شرکت کریپتویزر ارائه شده است ولی برنامه طوری طراحی شده که هیچ کسی نمی‌تواند به پیام کاربران دسترسی داشته باشد.
Telegram (مشکوک به مبتنی بر بلاک چین نبودن)
اگرچه تلگرام هنوز یک پیامرسان غیرمتمرکز نیست ولی آنطور که از صحبت مدیران آن می‌توان برداشت کرد، این برنامه در حال بررسی اضافه کردن ابزارهای غیرمتمرکز و حرکت به سمت اکوسیستم غیرمتمرکز است. یکی از ابزارهایی که بنیانگذار تلگرام قصد دارد به این نرم افزار اضافه کند، صرافی غیرمتمرکز می‌باشد. به دنبال وجود یک صرافی غیرمتمرکز برنامه‌های دیگری نظیر کیف پول نیز به آن وارد خواهند شد.
BlackBerry Messenger (مشکوک به مبتنی بر بلاک چین نبودن)
پیامرسان بلک بری توسط سازنده گوشی‌های بلک بری به بازار عرضه شد. این برنامه ابتدا تنها در گوشی‌های بلک بری قرار داشت و در سال 2013 تصمیم گرفته شد برای همه گوشی‌های اندروید و Ios نیز منتشر شود. این برنامه تاکنون کمتر از 100 میلیون کاربر در جهان کسب کرده است. ویژگی‌هایی مانند تماس صوتی و اشتراک گذاری مکان نیز در این برنامه امکان پذیر است.
سخن پایانی
پیام‌رسان‌های غیرمتمرکز با هدف ارائه فضایی امن برای مکالمه بین دو شخص بدون وجود هیچ شرکت ثالثی به وجود آمده‌اند. برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که معرفی کردیم تنها تعدادی از برنامه‌های برتر در این زمینه بودند. ممکن است شما هم تعدادی از این برنامه‌های غیرمتمرکز را در سطح وب دیده باشید. تاکنون از یکی از این پیام‌رسان‌های غیرمتمرکز استفاده کرده‌اید؟ اگر پاسخ شما آریست نظر خود را در بخش کامنت‌ها با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.
