با گسترش پروژه‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال، امور مالی غیرمتمرکز (Defi) پدید آمدند. در بین پروژه‌های دیفای، سینتتیکس (Synthetix) یکی از گزینه‌های بسیار جذاب است. این پروژه که بر روی شبکه اتریوم ساخته شده، به کاربران اجازه میدهد تا دارایی‌های مصنوعی را ایجاد کرده و به تجارت آنها بپردازند. ازاین‌طریق، همه افراد می‌توانند دارایی‌های موجود در دنیای واقعی را به بلاک چین انتقال داده و ارزش آنها را بر روی زنجیره بلوکی ردیابی کنند. ازاین‌رو، توکن بومی این پروژه که SNX نام دارد، توجه بسیاری از سرمایهگذاران را به خود جلب کرده است.
از طرفی، سرمایهگذاری بر روی هر ارز دیجیتالی نیاز به تحقیق و بررسی دارد و یکی از روش‌های مناسب برای تحلیل رمز ارزها، مطالعه وایت پیپر آنها است. وایت پیپر، سپیدنامه یا برگه سفید متنی به حساب می‌آید که توسط بنیان‌گذاران یک پروژه ارائه میشود و جنبه‌های فنی آن را توضیح میدهد. به همین خاطر، در این مقاله، به‌سراغ وایت پیپر سینتتیکس (Synthetix Whitepaper) رفته‌ایم تا شما را با این پروژه بیشتر آشنا کنیم. به‌این‌ترتیب، شما می‌توانید با آگاهی کامل به خرید سینتتیکس (SNX) اقدام کرده و سرمایهگذاری هوشمندانه‌ای داشته باشید.
آشنایی با ارز دیجیتال سینتتیکس (SNX)
سینتتیکس (Synthetix) یک پروتکل مبتنی بر بلاک چین اتریوم است که به کاربران اجازه میدهد تا انواع داراییها، مانند کالاها، ارزهای فیات، سهام و سایر رمز ارزها را بر روی بلاک چین ضرب کرده، نگهداری کنند و یا اینکه آنها را مورد معامله قرار دهند. این دارایی‌های مصنوعی در سینتتیکس، Synths نام دارند. ازاین‌طریق، کاربران می‌توانند ارزش دارایی‌های سنتی را به فناوری بلاک چین انتقال دهند و به‌صورت غیرمتمرکز به تجارت آنها بپردازند.
ویژگی‌های منحصربه‌فرد سینتتیکس باعث شده‌اند تا افراد زیادی رمز ارز SNX را در سبد سرمایه خود قرار دهند. اگر شما نیز پس از خواندن وایت پیپر سینتتیکس به خرید این ارز دیجیتال علاقه پیدا کردید، به‌راحتی می‌توانید از طریق صرافی ارز دیجیتال اکسبیتو به این کار اقدام کنید. اکسبیتو امکان خرید سینتتیکس را با کمترین قیمت و پایین‌ترین کارمزد برای شما فراهم کرده است.
خلاصه وایت پیپر سینتتیکس (Synthetix)
درحال‌حاضر، هیچ ارز غیرمتمرکزی وجود ندارد که برای اهداف تجاری روزمره مفید باشد. به همین خاطر، ما یک شبکه همتابه‌همتا و دارایی‌های مصنوعی را پیشنهاد می‌کنیم که برای حفظ اعتماد به یک نهاد مرکزی وابسته نیستند.
پیش از ظهور بیت کوین، تمام تلاش‌ها برای ایجاد پول‌های دیجیتالی توسط نهادهای متمرکز صورت می‌گرفتند. بااین‌حال، مدل اجماع بیت کوین به این رمز ارز اجازه داد تا به‌صورت کاملاً غیرمتمرکز به فعالیت خود ادامه دهد؛ اما سیاست‌های پولی بیت کوین منجر به نوسانات زیادی برای BTC شد.
برای رفع این چالش، وایت پیپر سینتتیکس استفاده از یک استخر وثیقه توزیع‌شده برای صدور توکن را به‌عنوان راه‌حلی برای این مشکل معرفی می‌کند. ازاین‌طریق، نه‌تنها ویژگی‌های بیت کوین حفظ می‌شوند، بلکه ثبات قیمتی نیز به آنها افزوده خواهد شد.
معرفی سینتتیکس (Synthetix)
در بخش آغازین وایت پیپر سینتتیکس (Synthetix) درباره وضعیت پول و داراییها در دنیای امروز صحبت شده و به لزوم ارائه SNX برای حل چالش‌های این حوزه پرداخته میشود.
شبکه‌های پرداخت (Payment Networks)
شبکه‌های انتقال سیستم‌های بسته‌ای هستند که کاربران می‌توانند ارزش داراییها را از طریق آنها منتقل کنند. برای مثال، «پی‌پَل» (PayPal) و «سوئیفت» (SWIFT) شبکه‌های انتقالی محسوب می‌شوند که به‌صورت روزانه توسط افراد مورد استفاده قرار می‌گیرند. توسعه‌دهندگان چنین شبکه‌های متمرکزی، کنترل کامل فعالیت‌ها و تراکنش‌ها را در اختیار دارند. بنابراین، هرلحظه امکان مسدود و یا معکوس شدن هر تراکنشی در این شبکه‌ها وجود خواهد داشت. اگرچه در ظاهر چنین رویکردی برای محافظت از دارایی‌های افراد است، اما در عمل میتواند مشکلات سیستماتیکی را برای کاربران به‌همراه داشته باشد.
در برخی از این شبکه‌های انتقال، مانند «امریکن اکسپرس» (American Express)، کاربران اعتماد دارند که کارمزدهای منصفانه‌ای را برای دریافت خدمات می‌پردازند؛ بااین‌حال، اگر این اعتماد از بین برود، معامله‌گران از دریافت خدمات خودداری خواهند کرد. در نتیجه، ارزش این شبکه‌ها به میزان اعتماد کاربران وابسته است و تا زمانی که اعتماد وجود داشته باشد، شبکه نیز دوام پیدا می‌کند.
در عوض، بیت کوین با ارائه یک شبکه بدون نیاز به اعتماد و مجوز، به همه افراد اجازه میدهد تا تراکنش‌های خود را به‌صورت آزادانه و غیرمتمرکز انجام دهند. ازاین‌طریق، مشکل اطمینان به شبکه‌های پرداخت حل شده و دیگر افراد نیازی به اعتماد نخواهند داشت؛ چراکه بیت کوین کاملاً غیرمتمرکز است و هیچ نهاد متمرکزی در آن نقش ندارد. به‌این‌ترتیب، ریسک‌های احتمالی از بین رفته و هزینه‌های تراکنش‌های واسطه‌های شخص ثالث نیز حذف شده‌اند.
ارز دیجیتال (Cryptocurrency)
به‌عقیده‌ی وایت پیپر سینتتیکس، فناوری پول دارای 3 کارکرد عمده است:
- واحد محاسبه (unit of account)
- وسیله مبادله (medium of exchange)
- ذخیره ارزش (store of value)
با رشد فناوری در سال‌های اخیر، پول به‌طور جدی نامرئی شده است؛ زیرا کمتر به‌شکل فیزیکی مورد معامله قرار می‌گیرد. از طرفی، بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال نشان‌دهنده یک پیشرفت تکنولوژیک چشمگیر در اَشکال موجود پول هستند؛ زیرا دوام، قابلیت حمل و تقسیم‌پذیری را بهبود می‌بخشند. این ارزها بدون نیاز به یک نهاد متمرکز به این ویژگی‌ها دست می‌یابند و دقیقاً همین غیرمتمرکز بودن به آنها ارزش میدهد.
سیاست‌های پولی رمز ارزها از بی‌ارزش شدن آنها جلوگیری می‌کنند و به آنها اجازه میدهند تا از سایر اشکال پولی در زمینه ذخیره ارزش پیشی بگیرند. بااین‌حال، تقاضای سوداگرایانه برای بیت کوین باعث ایجاد نوسانات زیادی در این رمز ارز میشود. این نوسانات جلوی تبدیل شدن بیت کوین به یک ابزار پرداخت و مبادله روزمره را می‌گیرند. بنابراین، یک ارز دیجیتال باید بتواند قدرت خرید افراد را در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت حفظ کند.
استیبل کوین (Stablecoin)
در این بخش از وایت پیپر سینتتیکس درباره لزوم پایداری در دنیای کریپتو صحبت میشود. ارزهای دیجیتال تغییرناپذیری داده‌های تراکنش‌ها و مقاومت در برابر سانسور را ارائه میدهند و به همین دلیل، شکل‌های بهتری از پول نسبت به دارایی‌های سنتی هستند. بااین‌حال، نوسانات زیاد مانع استفاده رایج و روزمره از آنها به‌عنوان ابزار مبادله می‌شوند. در واقع، پایداری یکی از مهم‌ترین ارزش‌ها در این حوزه است که بسیار سخت به دست می‌آید.
در همین راستا، استیبل کوین‌ها رمز ارزهایی هستند که برای حفظ و ثبات قیمت طراحی شده‌اند. در حالت ایدئال، استیبل کوین‌ها باید بتوانند ارزش دارایی‌هایی، مانند دلار آمریکا را بازنمایی کرده و ویژگی‌های کریپتوکارنسی را نیز در خود داشته باشند. چنین رویکردی میتواند نیازهای کاربران در زمینه امور اقتصادی را برطرف کند؛ چراکه معمولاً استیبل کوین‌ها از حمایت مؤسسات مالی قدرتمند بهره می‌برند. همچنین، اگر بتوان قیمت یک توکن را برابر با 1 دلار آمریکا نگه داشت، به‌راحتی می‌توان از آن به‌عنوان جایگزینی برای پول سنتی یاد کرد.
ازآنجایی‌که استیبل کوین‌ها نیازی به حساب بانکی ندارند، ابزار بسیار خوبی برای انجام تراکنش‌های غیرمتمرکز به حساب می‌آیند. همچنین، انتظار می‌رود که صرافی‌های رمز ارزی، استیبل کوین‌ها را جایگزین ارزهای فیات کنند تا هزینه تراکنش‌ها کاهش یابند و موانع استفاده گسترده از ارزهای دیجیتال برطرف شوند.
وثیقه توزیع‌شده (Distributed Collateral)
پول‌های فیات امروزی توسط دارایی‌های فیزیکی پشتیبانی نمی‌شوند و ثبات آنها برگرفته از قدرت دولت‌های صادرکننده‌شان است. در واقع، این دولت‌ها با تخصیص مالیات و انجام فعالیت‌های اقتصادی سعی می‌کنند تا ارزش پول ملی خود را حفظ کنند. بااین‌حال، سیستم‌های مالی غیرمتمرکز از چنین قدرتی بهره نمی‌برند؛ بنابراین، باید از وثیقه برای ثبات قیمت توکن‌های خود استفاده کنند.
همچنین، چنین سیستم‌هایی فقط می‌توانند از دارایی‌های موجود در زنجیره بلوکی برای ثبات قیمت توکن‌ها کمک بگیرند؛ چراکه بهره‌گیری از دارایی‌های خارجی، نیازمند وابستگی به نهادهای متمرکز خواهد بود.
از طرفی، ارزش دارایی‌های دیجیتال به‌شدت تحت‌تأثیر نوسانات بازار قرار دارد و این امر میتواند وثیقه‌های ارائه‌شده را نیز بی‌ارزش کند. در این زمینه، نیاز به رویکردی جدید است تا بتوان ارزش وثیقه را در درازمدت حفظ کرد و قیمت توکن مورد نظر را پایدار نگه داشت. در نتیجه، انتخاب یک دارایی برای وثیقه توکن‌ها باید با دقت بسیار زیادی صورت بگیرد.
از وایت پیپر سینتتیکس به لایت پیپر
تا اینجای مقاله، به وایت پیپر سینتتیکس و نگرش این پروژه به شبکه‌های انتقال و دنیای رمز ارزها پرداختیم. بااین‌حال، در زمان انتشار وایت پیپر، این پروژه و ارز دیجیتال آن "Havven" نام داشتند و از لحاظ فنی رویکرد متفاوتی را دنبال می‌کردند. بنابراین، پرداختن به ادامه وایت پیپر، شما را به مسیر اشتباهی خواهد برد.
البته پس از اینکه این پروژه به سینتتیکس تغییر نام داد، وایت پیپری را منتشر نکرده است؛ بلکه صرفاً یک لایت پیپر (Litepaper) ارائه داده که توضیحات مختصری را درباره پروژه در اختیار ما می‌گذارد. ازاین‌رو، در ادامه بررسی وایت پیپر سینتتیکس، به‌سراغ این لایت پیپر و سایر توضیحات وب‌سایت رسمی این پروژه خواهیم رفت.
عملکرد سینتتیکس (Synthetix)
سینتتیکس (Synthetix) یک پروتکل تأمین نقدینگی غیرمتمرکز است که به‌طور هم‌زمان بر روی شبکه‌های اتریوم و آپتیمیزم (یک راه‌حل لایه دو اتریوم) کار می‌کند. کاربران برای تولید دارایی‌های مصنوعی باید "Synthetix Network Token" یا همان توکن SNX را وثیقه‌گذاری کرده و دارایی‌هایی به نام «سینت‌ها» (Synths) را به دست آورند. این فرایند به‌صورت خودکار توسط قراردادهای هوشمند صورت می‌گیرد و نیازی به نظارت هیچ شخص ثالثی نخواهد بود.
در ادامه بررسی وایت پیپر سینتتیکس، سایر جنبه‌های مربوط به عملکرد سینتتیکس را توضیح می‌دهیم.
پروتکل سینتتیکس (Synthetix Protocol)
سینتتیکس یه لایه نقدینگی غیرمتمرکز بر روی اتریوم و آپتیمیزم ایجاد کرده که به یکی از بهترین پروتکل‌های نقدینگی دیفای تبدیل شده است. سهام‌گذاران یا استیک‌کنندگان (Stakers) نقدینگی این پروتکل را تأمین می‌کنند و ازاین‌طریق، پاداش به دست می‌آورند. با استفاده از این نقدینگی، معاملات دارایی‌های مصنوعی و معاملات آتی دائمی امکان‌پذیر می‌شوند. برای انجام این معاملات، اوراکل‌ها (Oracles) جدیدترین قیمت بازار را در اختیار پروتکل می‌گذارند. به‌این‌ترتیب، دیگر نیازی به دفتر سفارش سنتی و نظارت شخص ثالث نخواهد بود.
درحال‌حاضر، نقدینگی موجود در سینتتیکس برای پشتیبانی از دو نوع معاملات زیر استفاده میشود:
- اسپات سینتز (Spot Synths): مشابه معاملات اسپات یا نقطه‌ای است و ارزش دارایی‌های دنیای واقعی را ردیابی می‌کند. با این روش، معامله‌گران می‌توانند بدون در اختیار داشتن واقعی کالاهای اساسی، مالک ارزش آنها در بلاک چین باشند.
- آتی دائمی (perpetual futures): یک بورس اوراق بهادار دائمی غیرمتمرکز است که به نام "Perps" شناخته میشود. در این بازار، کاربران می‌توانند معاملات آتی دائمی را بر روی دارایی‌های مصنوعی انجام دهند و پروتکل از نقدینگی سینت‌ها به‌جای طرف مقابل معامله استفاده می‌کند؛ برای مثال، وقتی یک کاربر معامله خریدی را آغاز کرده باشد، طرف فروشنده خود پروتکل خواهد بود. این بازار کارمزدهای بسیار پایینی را از کاربران دریافت می‌کند.
رمز ارز سینتتیکس (SNX)
در ادامه مطالعه وایت پیپر سینتتیکس، به توکن SNX می‌رسیم. این توکن که رمز ارز بومی سینتتیکس است، دو وظیفه عمده دارد:
- استیکینگ (Staking): افرادی که توکن SNX را در سینتتیکس سهام‌گذاری کرده باشند، می‌توانند از این راه، پاداش دریافت کنند.
- حاکمیت (Governance): سهام‌داران قادر هستند که در نظرسنجی‌های حاکمیتی پروتکل مشارکت کرده و برای آینده پروژه تصمیم‌گیری کنند.
همان‌طور که وایت پیپر سینتتیکس هم بیان کرده است، SNX نقشی حیاتی در این پروژه دارد و امکان درآمدزایی غیرفعال را نیز برای کاربران فراهم می‌کند. درصورتی‌که شما هم به سرمایهگذاری بر روی SNX علاقه دارید، می‌توانید از طریق صرافی اکسبیتو به‌راحتی و با کمترین قیمت به خرید سینتتیکس اقدام کنید.
اوراکل‌های سینتتیکس (Synthetix Oracles)
به‌گفته‌ی وایت پیپر سینتتیکس، این پروژه از دو اوراکل «چین لینک» (Chainlink) و «پایت» (Pyth) بهره می‌برد تا داده‌های به‌روزِ قیمتی را در اختیار قراردادهای موجود بر روی اتریوم و آپتیمیزم بگذارد. وظایف این اوراکل‌ها عبارت‌اند از:
- به‌روزرسانی، ذخیره و توزیع قیمت‌های لحظه‌ای دارایی‌های خود سینتتیکس
- تعیین نرخ مبادله دارایی‌های مصنوعی
وثیقه اضافی (Additional Collateral)
از وایت پیپر سینتتیکس می‌توان دریافت که علاوه‌بر وثیقه‌گذاری توکن SNX، امکان ارائه وثیقه با ارزهای دیجیتال «دای» (DAI)، «اتریوم» (ETH) و «لیکوئیتی یو اس دی» (LUSD) نیز فراهم شده است. اعضای جامعه سینتتیکس در مورد استفاده از چنین رمز ارزهایی برای وثیقه‌گذاری تصمیم‌گیری کرده‌اند.
نقش سهام‌گذاران در سینتتیکس (Synthetix)
در این بخش از وایت پیپر سینتتیکس، به نقش استیک‌کنندگان در پروژه Synthetix خواهیم پرداخت. در این پروژه، تمام نقدینگی مورد نیاز برای ایجاد داراییها توسط فرایند استیکینگ یا سهام‌گذاری فراهم میشود. بنابراین، استیکینگ بخشی جدایی‌ناپذیر از سینتتیکس است و نقشی حیاتی در اقتصاد آن دارد.
مزایای استیکینگ
سهام‌گذاران بابت وثیقه‌گذاری در سینتتیکس، پاداش هفتگی دریافت می‌کنند. این پاداش‌ها از طریق کارمزدهایی که معامله‌گران می‌پردازند، تأمین می‌شوند. علاوه‌بر آن، به سهام‌گذاران بابت وثیقه‌گذاری توکن‌های SNX، وام بدون بهره و کارمزد تعلق می‌گیرد.
ریسک‌های استیکینگ
پاداش‌های استیکینگ کاربران با ریسک‌هایی نیز مواجه هستند. درصورتی‌که معامله‌گران معاملات موفقی را انجام دهند و از کارمزد معاف شوند، پاداش استیک‌کنندگان نیز کاهش خواهد یافت. از طرفی، ریسک‌های مربوط به قراردادهای هوشمند، اوراکل‌ها و... نیز وثیقه‌های کاربران را به خطر می‌اندازند. بنابراین، وایت پیپر سینتتیکس مسئولیت استیکینگ را به خود کاربران سپرده و در این زمینه، از پروژه سلب مسئولیت کرده است.
سخن پایانی
همان‌طور که از وایت پیپر سینتتیکس متوجه شدید، این پروتکل با دریافت نقدینگی از کاربران، امکان ایجاد و معامله دارایی‌های مصنوعی را فراهم می‌کند. ازاین‌رو، سینتتیکس یکی از مهم‌ترین پروژه‌های دیفای به حساب می‌آید که تنوع معاملات را بر روی بلاک چین افزایش میدهد. این مسئله باعث شده تا سرمایهگذاران نیز به توکن SNX علاقه پیدا کنند و این رمز ارز را در سبد سرمایه خود بگنجانند.
