شبکه آربیتروم (Arbitrum) یک راه‌حل لایه دوم برای شبکه اتریوم (Ethereum) است. این شبکه تلاش دارد مسئلهٔ مقیاس‌پذیری و کارایی اتریوم را بهبود بخشد. این شبکه با افزایش امنیت اتریوم به دیگر پروژه‌ها اجازه می‌دهد تا برنامه‌های کاربردی نسل بعدی را تولید کنند. این شبکه نزدیک به ۵۲ درصد از سهم بازار لایه دوم را در اختیار دارد و به پشتیبانی قدرتمند برای شبکه اتریوم تبدیل شده است. در ادامه، این شبکه را با جزئیات بیشتری توضیح می‌دهیم.
شبکه آربیتروم (ARB) چیست؟
شبکه آربیتروم (Arbitrum) توسط شرکت Offchain Labs طراحی شده است و بنیان‌گذاران آن «اد فلتن» (Ed Felten) یک استاد دانشگاه پرینستون، «استیون گلدفدر» (Steven Goldfeder) و «هری کالوندر» (Harry Kalonder) هستند. ماهیت شبکه آربیتروم یک راه‌حل لایه دوم بوده که هدف آن بهبود مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم و فعال‌سازی امکان اجرای تراکنش‌های سریع و ارزان حتی در صورت مشغول بودن شبکهٔ اتریوم است. مقیاس‌پذیری اتریوم از بزرگترین چالش‌های دنیای رمز ارز محسوب می‌شود و شبکه آربیتروم به کاربران کمک میکند که حتی در دوره‌هایی که استفادهٔ بالایی از شبکه اتریوم وجود دارد، تراکنش‌های کارآمدی را در dAppهایی که بر بلاک چین قابل برنامه‌ریزی اتریوم اجرا میشوند، به انجام برسانند؛ زیرا پروتکل آربیتروم زیرساخت اجرای سریع و ارزان معاملات در بستر شبکه اتریوم را فراهم می‌سازد و تفاوتی ندارد در حوزه مالی غیرمتمرکز (DeFi) یا NFT یا دیگر کاربردهای فعلی و آینده از آن بهره‌برداری کنید.
آربیتروم چگونه کار میکند؟
به‌طور طبیعی وقتی تراکنش‌های شبکهٔ اتریوم (چه یک انتقال ساده یا تراکنش DeFi یا یک خرید NFT) در زمان بالا بودن استفاده از شبکه انجام شوند، هزینه‌های تراکنش به‌طور ناگهانی افزایش می‌یابند و زمان اجرا نیز به‌طور غیرعادی بالا می‌رود. این معضل باعث می‌شود که در زمان اوج مصرف، گاهی مبالغ دلاری سه رقمی برای کارمزد یک تراکنش دریافت شوند که موجب غیراقتصادی شدن خرید بسیاری از NFTها و انجام نقل‌و‌انتقالات ساده می‌شود. عملا مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم یک مانع جدی برای توسعه‌دهندگان و کاربران است که با کمک شبکه آربیتروم این مشکل حل خواهد شد.
لازم است بدانید پروتکل آربیتروم (Arbitrum) با توکن خاص خود یعنی ARB عرضه می‌شود. توکن ARB یک توکن حاکمیتی است که به‌عنوان یک مؤلفهٔ کلیدی از اکوسیستم آربیتروم عمل کرده و به سرمایه‌گذاران فرصت سرمایه‌گذاری در پلتفرم آربیتروم را می‌دهد. توکن ARB بر خلاف اتریوم یک توکن صرفا کاربردی نیست که کاربرد آن پرداخت هزینه‌های تراکنش داخلی باشد؛ بلکه ARB یک توکن حاکمیتی کلاسیک است و به‌عنوان شکلی از قدرت رأی‌گیری عمل میکند و به دارندگان توکن اجازهٔ رأی دادن و نظر دادن در مورد موضوعاتی مثل جهت‌گیری پلتفرم، تغییرات فنی و ویژگی‌های جدید را می‌دهد.
دارندگان توکن ARB حتی می‌توانند بر نحوهٔ استفاده از وجوه توسط DAO که پروتکل آربیتروم را مدیریت میکند، تأثیر بگذارند. این توکن همچنین به‌عنوان امنیت در ایجاد اجماع به کار برده می‌شود. دارندگان توکن ARB می‌توانند سکه‌های خود را در شبکه در دسترس قرار دهند و در ازای آن پاداشی در قالب ARB جدید کسب کنند. بدین ترتیب، این توکن علاوه‌بر موارد گفته‌شده، ابزاری برای سرمایه‌گذاری در پلتفرم آربیتروم است.
دلایل منحصربه‌فرد بودن آربیتروم کدامند؟
از مهم‌ترین دلایل منحصربه‌فرد بودن آربیتروم این است که یک لایه دوم دور از بلاک چین اصلی می‌سازد و در نتیجه می‌تواند وظایف پردازش تراکنش سنگین نیازمند عملکرد بالا را اجرا کند. در واقع، این راهکار زنجیره اصلی اتریوم را بارگیری کرده و مسائل شناخته‌شدهٔ مقیاس‌پذیری آن را دور می‌زند و فارغ از شلوغ بودن شبکهٔ اصلی عمل میکند.
علاوه‌بر این، سطح بالای سازگاری آن با شبکه اتریوم به توسعه‌دهندگان در تولید راهکارهای جدید و به کاربران برای دریافت خدمات بهتر از شبکه اتریوم کمک بسیار مؤثری خواهد کرد.
سازگاری بالا با ماشین مجازی اتریوم (EVM)
از مزایای جذاب پروتکل آربیتروم سازگاری کامل آن با ماشین مجازی اتریوم (EVM) است که حتی قابلیت به‌اشتراک‌گذاری زبان برنامه‌نویسی با شبکهٔ اتریوم را دارد. در نتیجه توسعه‌دهندگان فرصت خواهند داشت تا به‌راحتی و با صرفه‌جویی در زمان، dApp ها و قراردادهای هوشمند خود را به پروتکل آربیتروم منتقل کنند؛ زیرا دیگر مجبور نیستند یک زبان برنامه‌نویسی جدید یاد بگیرند و بخش‌های بزرگی از کد خود را بازنویسی نمایند. یک مزیت جذاب که هر توسعه‌دهنده‌ای قدر آن را می‌داند.
ابزار قدرتمند توسعه‌دهنده
شرکت پشتیبان شبکه آربیتروم به‌شدت برای توسعه این ابزار قدرتمند تلاش میکند و درحال‌حاضر حداقل ۵۷۷ برنامهٔ کاربردی، پروژه و ابزار توسعه‌دهنده برای آربیتروم در دسترس قرار دارند و این فهرست همچنان درحال گسترش است. می‌توانید مجموعهای از این ابزارها را در آدرس alchemy.com/ecosystem/arbitrum مستقیما مشاهده کنید. سازگاری کامل ماشین مجازی آربیتروم با ماشین مجازی اتریوم فرصت شگفت‌انگیزی در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می دهد تا طرح‌های خود را به‌خوبی به شبکه آربیتروم منتقل کرده و از سرعت و کیفیت آن بهره‌برداری کنند.
هزینه‌های پایین
شبکه آربیتروم به‌علت اجرای تراکنشها در خارج از لایه ۱ اتریوم، هزینه‌های بسیار پایینی دارد. هزینه تقریبی تراکنش در آربیتروم ۰.۰۵ دلار آمریکا بوده که نسبت به هزینه شبکه اتریوم بسیار مقرون‌به‌صرفه است. آربیتروم تلاش دارد تا با پایین آوردن هزینه‌های شبکه اتریوم یک راهکار جایگزین کارآمدتر و اقتصادی‌تر برای کاربران باشد.
شروع فعالیت منصفانه
نسخه اول آربیتروم (Arbitrum One) در ۳۱ آگوست ۲۰۲۱ به اجرا درآمد که شبکه اصلی اکوسیستم رمز ارزی آربیتروم بود. در این نسخه کل اکوسیستم و پردازش تراکنش‌های آن را به‌وسیله ماشین مجازی آربیتروم (AVM) انجام می‌داد که با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار بود.
در ۳۱ آگوست ۲۰۲۲ نسخه اول آربیتروم به نسخه نیترو (Arbitrum Nitro) انتقال یافت. در این نسخه به‌روزرسانی فنی عمده‌ای در اکوسیستم آربیتروم 1 انجام شد و شبکه آربیتروم را سریع‌تر، سازگارتر با ماشین مجازی اتریوم و ارزان‌تر کرد.
اکوسیستم به‌خوبی طراحی شده
اکوسیستم آربیتروم به‌خوبی طراحی شده و دارای مزایای زیر است:
- مقیاس‌پذیری: شبکه آربیتروم باعث می‌شود بلاک چین اتریوم ساده‌تر مقیاسپذیر شود. تراکنش‌های شبکه اتریوم با کمک شبکه آربیتروم کارآمدتر پردازش شده و دارای حجم بالاتری از عملیات در زمان انتقال فریم کوتاه‌تری هستند و این موجب کاهش بار بر شبکه اصلی اتریوم و کاهش هزینه‌ها برای کاربران خواهد بود.
- کارایی بهبودیافته: شبکه آربیتروم تراکنشها را بسیار سریع‌تر و با هزینه‌های کمتری در مقایسه با شبکه اصلی اتریوم پردازش میکند. این کار باعث تقویت کارآمدی برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز شده و ساخت قراردادهای هوشمند پیچیده را ممکن می‌سازد.
- سازگاری با اتریوم: اکوسیستم آربیتروم به‌طور کامل با اتریوم سازگاری دارد.
- حفظ حریم خصوصی بهینه‌شده: شبکه آربیتروم جزئیات تراکنش و قرارداد هوشمند را از شبکه اصلی اتریوم مخفی میکند. در نتیجه، داده‌های شخصی شرکت‌کنندگان در اکوسیستم بهتر محفوظ می‌مانند.
- توسعه اکوسیستم: شرکت پشتیبان آربیتروم به‌طور فعال با ارائهٔ ابزارها، کتابخانه‌ها و منابع برای توسعه برنامه‌های کاربردی بر شبکه آربیتروم به تقویت توسعه اکوسیستم خود می‌پردازد.
آربیتروم چه تفاوتی با سایر لایه‌های دوم دارد؟
آربیتروم یک پروتکل لایه دوم اتریوم است. در واقع یک پروتکل لایه دوم اتریوم گزینه‌ای مقیاسپذیر برای این بلاک چین بوده که تحت زنجیره اصلی اجرا می‌شود و با تخلیه بخشی از بار کاری بلاک چین اولیه، انتظار می‌رود عملکرد آن را افزایش دهد. انواع پروتکل‌های لایه دوم وجود دارند و می‌توانند بهبود عملکرد لایه اصلی اتریوم را با دسته‌بندی تراکنشها، به کار بردن محاسبات خارج از زنجیره و دیگر روش‌ها عملی سازند.
مهم‌ترین وجه تمایز آربیتروم با دیگر راهحلهای لایه دوم اتریوم، دارا بودن شبکه بلاک چین مستقل است و این راه‌حل بر روی شبکه اتریوم اجرا نمی‌شود.
تفاوت آربیتروم و آپتیمیسم (Optimism) چیست؟
دو گزینه مقیاس‌پذیری لایه دوم برای اتریوم یعنی آربیتروم و آپتیمیسم (Optimism) نسبت به شبکه اصلی اتریوم، زمان‌های تراکنش سریع‌تر و کارمزد کمتری را ارائه می‌دهند. بااین‌حال، آنها از نظر معماری، امنیت و عملکرد متفاوت هستند.
یک تفاوت آربیتروم و آپتیمیسم در استفاده از شبکه اتریوم است. آپتیمیسم بر شبکه اتریوم اجرا می‌شود؛ ولی آربیتروم بلاک چین خود را دارد.
احراز ایمنی در آربیتروم با کمک تأیید خوشبینانه (Optimistic Verification) که با اثبات تقلب (Fraud Proof) ترکیب شده است، اجرایی می‌شود. به این معنی که برای تکمیل سریع تراکنشها از راستی‌آزمایی خوشبینانه استفاده شده و درعین‌حال از اثبات تقلب برای شناسایی تراکنش‌های نامناسب بهره برده می‌شود. درحالی که آپتیمیسم از اثبات تقلب تک دور (Single-round fraud proof) برای تضمین امنیت معاملات استفاده میکند که روشی آسان‌تر و کاراتر از روش آربیتروم است؛ ولی امنیت کمتری نسبت به آن دارد.
به‌طور کلی هزینه‌های آربیتروم از آپتیمیسم کمتر است؛ زیرا آربیتروم نیازمند خرید گس بر لایه اصلی اتریوم نیست. آپتیمیسم دارای اکوسیستم توسعه بهتر و آسان‌تری برای استفاده نسبت به آربیتروم بوده؛ اگرچه آربیتروم دارای مزایای مقیاس‌پذیرتر بودن و امنیت بالاتر است.
آربیتروم از چه نوع گس فی استفاده میکند؟
در شبکه آربیتروم هر کاربر در هنگام ثبت یک tx دو هزینه را پرداخت میکند:
- هزینه پوستر (Poster) که در صورت بازپرداخت، برای منابع لایه ۱ مانند داده تماس مورد نیاز برای ارسال tx، استفاده می‌شود.
- هزینه شبکه که برای منابع لایه دوم محاسبه شده و شامل محاسبات، ذخیره‌سازی و دیگر بارهای گره‌های لایه دوم است که برای سرویس دادن tx تحمیل می‌شود.
چگونه یک DApp را در شبکه آربیتروم (Arbitrum) اجرا کنیم؟ برای اجرای یک dApp بر شبکه آربیتروم، لازم است چند گام را طی کنید:
- کامپایل کردن قراردادهای هوشمند نوشته‌شده توسط زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی (Solidity) به فرمت آربیتروم که از طریق کامپایلر آربیتروم با ایجاد یک ماشین مجازی آربیتروم انجام می‌شود.
- تعریف کردن تأییدکنندگان: این کار برای ردیابی اجرای ماشین مجازی صورت می‌گیرد تا مطمئن شوید که اجرای ماشین مجازی درست انجام می‌شود. لازم است بدانید که لایه دوم از تضمین AnyTrust برای توسعه‌دهندگان بهره می‌برد و در نتیجه عملیات تأیید به آسانی به میزان مدتی که هر یک از آنها آنلاین باشند و منصفانه عمل کنند، اجرا می‌گردد.
- ارتباط برقرار کردن با پل اتریوم (EthBridge): گام نهایی در مهاجرت dApp به آربیتروم تماس گرفتن با پل اتریوم برای برقراری ارتباط با ماشین مجازی اجرا شده بر آربیتروم و تأییدکنندگان آن است. این قرارداد هوشمند آربیتروم را به اتریوم متصل کرده و dApp شما را مجاز به ارسال و دریافت اتر (ETH) یا هر توکن مبتنی بر اتریوم بر ماشین مجازی شما میکند.
- ثبت کردن dApp ها بر DappRadar: درصورتی‌که مراحل را دنبال کرده و dApp مبتنی بر اتریوم خود را به آربیتروم منتقل کردید، می‌توانید آن را در فهرست رتبه‌بندی DappRadar ثبت کنید.
سخن پایانی
شبکه آربیتروم به‌دنبال حل مشکل مقیاس‌پذیری و کارایی شبکهٔ اتریوم بوده و با استقبال بسیار خوب کاربران و توسعه‌دهندگان مواجه شده است. شبکه آربیتروم شبکه اصلی اتریوم را به زنجیرهٔ آربیتروم متصل کرده و اجازه می‌دهد دارایی‌ها بین دو شبکه منتقل شوند. توکن ARB زنجیره آربیتروم را امن کرده و به‌عنوان مشوق مشارکت‌کنندگان و برای اعمال حاکمیت عمل میکند. مزایای کلیدی شبکه آربیتروم شامل مقیاس‌پذیری، کارایی، سازگاری با اتریوم، حفظ حریم خصوصی و رشد اکوسیستم از طریق ابزارهای توسعه‌دهنده و مشوق‌های مناسب هستند.
با توجه به نکات گفته‌شده اگر می خواهید روی راه‌حل مقیاس‌پذیری مدرن برای بلاک چین اتریوم سرمایه‌گذاری کنید و در پروتکل Arbitrum و موفقیت آن مشارکت داشته باشید، می‌توانید توکن‌های ARB را در اکسبیتو خریداری نمایید. کارشناسان اکسبیتو در کلیه خدمات تخصصی خرید و فروش ارزهای دیجیتال در خدمت شما هستند.
