همه‌ی ما بیت کوین را می‌شناسیم و روزانه اخبار گوناگونی پیرامون آن می‌خوانیم و می‌شنویم. BTC یک ارز دیجیتال غیر متمرکز است که رقیب سرسختی برای سیستم بانکی سنتی محسوب میشود. مطمئنا بسیاری از ما نسبت به ریشه و بنیاد این ارز دیجیتال کنجکاویم و می‌خواهیم بدانیم که بر چه دارایی‌ها و ذخایری استوار است. در بازار، رمز ارزهای زیادی با پشتوانه‌های گوناگونی ارائه شده‌اند تا با این پشتوانه‌ها، ارزش خود را حفظ کنند؛ اما پشتوانه بیت کوین چیست؟ در این مقاله از اکسبیتو به معرفی و بررسی ارز دیجیتال Bitcoin می‌پردازیم، سپس به چندی از ارزهای با پشتوانه اشاره می‌کنیم و مزایای آن‌ها را زیر ذره‌بین قرار می‌دهیم. در نهایت به پاسخ پرسش اصلی این موضوع می‌رسیم.
ارز دیجیتال بیت کوین (BTC) چیست؟
ورود تکنولوژی به زندگی بشر تغییرات چشم‌گیری را رقم زد. ظهور فناوری حوزه‌های مختلفی را مانند پزشکی، داروسازی، سرگرمی و… ، تحت‌تأثیر قرار داده و متحول کرده است. امور مالی هم از این تغییرات در امان نبوده و شکل جدیدی یافته‌اند.
در سال 2009 برای اولین‌بار بیت کوین معرفی شد و از این طریق، آغاز مسیر ارزهای دیجیتال کلید خورد. این ارز با هدف ایجاد بستری برای انجام تراکنش‌ها و انتقال دارایی بدون نیاز به واسطه و نهاد متمرکز معرفی شد. BTC نخستین و ارزشمندترین کریپتوکارنسی جهان به شمار می‌رود و از زمان پیدایش خود تاکنون فرازونشیب‌های فراوانی را به خود دیده است.
شما میتوانید در صرافی‌های متعددی از جمله اکسبیتو به خرید بیتکوین بپردازید و دارایی خود را در قالب آن نگهداری کنید. بالاترین سطح قیمت این کوین در ماه نوامبر 2021 با رقم 68789 دلار به ثبت رسیده است و از آن زمان تاکنون، اتفاقات و تحولات برجسته‌ای در حوزه‌ی کریپتو رخ داده‌اند.
ارز با پشتوانه به چه معناست؟
در دنیای بلاک چین، ارزهای دیجیتال متعددی به شکل‌های گوناگون و با ویژگی‌های مختلف وجود دارند. این ارزها از نظر امنیت، کاربرد، اهداف و… با یکدیگر متفاوت هستند؛ اما پشتوانه برای یک ارز چه جایگاهی دارد و چه تغییری رقم می‌زند؟
احتمالا عبارت «ارزهای با پشتوانه» (Asset Backed Cryptocurrencies) را در بازارهای مالی شنیده‌اید. در این حوزه، برخی از دارایی‌ها وابسته به یک کالای ملموس در دنیای واقعی هستند. در حقیقت قیمت این نوع دارایی‌ها بر اساس ارزش این کالاها تعیین میشود. به این کالاها، پشتوانه برای دارایی می‌گویند. در بازار ارزهای دیجیتال هم ارزهای با پشتوانه وجود دارند و کاربران زیادی از آن‌ها بهره می‌گیرند.
در دنیای امروز که اعتماد و مسئولیت‌پذیری جایگاه ویژه و مهمی دارد، رمز ارزهای با پشتوانه با ارائه‌ی دارایی وابسته‌ای که امکان تایید اعتبار و وارسی مجزای آن وجود دارد، حس اطمینان را در سرمایهگذاران القا میکند.
ارزهای با پشتوانه، پیوستگی مستقیم با یک کالا یا دارایی واقعی مانند طلا، نفت یا ملک دارند و معمولا هولدرهای آن ارز می‌توانند در ازای آن، کالا یا دارایی مرتبط را دریافت کنند.
این رمز ارزها برخلاف کریپتوکارنسی‌های معمول که بر اساس تقاضای بازار و معاملات، قیمت‌گذاری و تعیین ارزش می‌شوند، قیمتی معادل دارایی لینک‌شده دارند. ممکن است برخی از افراد این ارزها را «رمز ارز» ندانند؛ چرا که به‌گونه‌ای با دنیای مالی متمرکز پیوند خورده‌اند؛ درحالی‌که ذات ارزهای دیجیتال غیر متمرکز است.
ارزهای دیجیتال با پشتوانه دارایی کدامند؟
تا اینجای این مقاله با موضوع پشتوانه بیت کوین، تا حد زیادی با مفهوم ارزهای با پشتوانه در دنیای کریپتو آشنا شدیم. به‌طور خلاصه، این ارزها با یک دارایی فیزیکی و ملموس پیوند ارزش دارند. بااین‌حال، انواع گوناگونی از این گروه از رمز ارزها در بازار یافت می‌شوند و ممکن است هرکدام از آن‌ها شکل و مدل حاکمیتی منحصربه‌فردی داشته باشند.
تا به امروز، عرصه‌ی کریپتوکارنسی‌های با پشتوانه به‌شکل چشم‌گیری تکامل یافته و پروژه‌ها و دارایی‌های جدیدی پا به این بازار گذاشته‌اند. چندی از آن‌ها به‌دلیل رویکرد نوآورانه و ارزش بالقوه‌ی بالا توجه محسوسی را به خود جلب کرده‌اند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
- تتر (USDT): این ارز یکی از شاخص‌ترین نمونه‌ها در میان استیبل کوین‌های با پشتوانه‌ی ارز فیات است. هر توکن USDT ارزشی برابر با یک دلار آمریکا دارد و ذخایر این ارز به‌صورت منظم وارسی می‌شوند.
- یو اس دی کوین (USDC): این کوین هم مشابه تتر، یک استیبل کوین با پشتوانه‌ی دلار آمریکا به شمار می‌رود. این ارز به دلیل سازگاری با استانداردهای قانونی و کاربرد آن در اپلیکیشن‌های گوناگون دیفای به محبوبیت چشم‌گیری دست یافته است.
- پکس گلد (PAXG): این رمز ارز، معادل مالکیت طلای فیزیکی است. هر توکن PAXG با یک اونس تروا از شمش طلای London Gold Delivery پیوند دارد.
- بایننس یو اس دی (BUSD): بایننس یو اس دی، استیبل کوین عرضه‌شده توسط صرافی ارز دیجیتال بایننس است. این توکن پشتوانه‌ی دلار آمریکا را دارد و به‌دلیل وابستگی آن با یک صرافی معتبر آنلاین به‌شکل گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- کریپتوفرنک (XCHF): این ارز دیجیتال یک استیبل کوین برابر با فرانک سوییس است. این کوین بر بستر اتریوم کار میکند و جهت اطمینان از ذخایر آن، به شکل منظم مورد وارسی قرار می‌گیرد.
- رپد بیت کوین (WBTC): رپد بیت کوین، یک توکن ERC-20 است که معادل BTC بر روی بلاک چین اتریوم عرضه شده است. هر WBTC پشتوانه‌ای به میزان برابر با بیت کوین دارد و به کاربران امکان دسترسی به دپ‌ها (Dapps) از طریق دارایی BTC را ارائه می‌دهد.
ارزهای دیجیتال با پشتوانه دارایی چه مزایایی دارند؟
رمز ارزهای با پشتوانه دارایی، آغازگر انقلابی در دیدگاه و رویکرد گروهی از کاربران نسبت به رمز ارزهای مرسوم از جمله بیت کوین و اتریوم بوده‌اند. آن‌ها تعامل ما با دارایی‌های دیجیتال را از اساس تغییر داده‌اند. اگرچه هر دو گروه رمز ارزهای با پشتوانه و سنتی بر پایه‌ی تکنولوژی بلاک چین عمل می‌کنند، اما گروه اول ارزش ذاتی و پشتوانه‌ی ملموسی را ارائه می‌دهند.
ABCها با ترکیب قدرت بلاک چین و ارزش دارایی‌های فیزیکی و واقعی، مجموعه‌ای از مزایا را برای سرمایهگذاران و کاربران فراهم می‌کنند. در ادامه، نقاط مثبت کلیدی این گروه از ارزها را بررسی خواهیم کرد.
پایداری همراه با نوسانات محدود
یکی از برجسته‌ترین مزایای رمز ارزهای با پشتوانه، پایداری غیرقابل انکار آن‌ها در مقایسه با ارزهای معمول است. ABCها با پیوند دادن ارزش خود به دارایی‌های فیزیکی همچون فلزات گرانبها، املاک و ارزهای فیات، نوسانات قیمتی تند مبنی بر هیجانات بازار را خنثی می‌کنند. این پایداری به سرمایهگذاران حس اطمینان داده و آن‌ها را به گزینه‌ای مطلوب برای ذخیره‌ی ارزش در بلندمدت تبدیل خواهد کرد.
شفافیت در ذخایر و عملکرد
ارزهای دیجیتال با پشتوانه، شفافیت و اثبات‌پذیری را در اکوسیستم مالی تقویت می‌کنند. دارایی پشتوانه‌ی این ارزها به‌شکل رزرو نگهداری‌شده و امکان وارسی آن‌ها به‌طور علنی جهت اطمینان از درستی برابری قیمتی وجود دارد. این سطح از شفافیت به اعتماد و تعهد دامن می‌زند؛ دو فاکتوری که جهت گسترش و بهبود پذیرش این دارایی‌های دیجیتال حیاتی‌اند.
افزایش دسترسی پذیری
ABCها راه‌های جدیدی برای دسترسی به امور مالی فراهم می‌کنند. این موضوع برای افرادی که جهت دسترسی به خدمات مالی سنتی با محدودیت مواجه‌اند اهمیت دوچندان دارد. هرکسی تنها با یک گوشی هوشمند و دسترسی به اینترنت می‌تواند در این دارایی‌ها سرمایه‌گذاری کند.
مالکیت درصدی و نقدینگی
توکنیزه کردن، دارایی‌های بزرگ و گران همچون املاک و آثار هنری را به واحدهای قابل معامله‌ی کوچک تقسیم میکند. این طرح به افراد امکان سرمایه‌گذاری در بخشی از دارایی‌های گرانبها را ارائه می‌دهد. علاوه‌بر آن، این موضوع منجر به بهبود نقدینگی دارایی میشود؛ چرا که این واحدها به‌راحتی در صرافی‌های بر پایه بلاک چین قابل معامله‌اند.
کاهش ریسک در معامله
سیستم‌های مالی سنتی چندین واسطه را درگیر می‌کنند و ریسک طرف معامله (Counterparty Risk) را در تراکنش‌ها افزایش می‌دهند. از سوی دیگر، رمز ارزهای با پشتوانه از فناوری بلاک چین بهره برده و با فراهم کردن امکان تراکنش‌های پایاپای، ریسک مرتبط با واسطه‌ها را به حداقل می‌رسانند. قراردادهای هوشمند در خودکارسازی پروسه‌های مربوطه نقش حیاتی ایفا می‌کنند و با اطمینان حاصل کردن از برآورده شدن تعهدات طرفین، احتمال کلاهبرداری را کاهش می‌دهند.
ایجاد تنوع در سبد سرمایه‌گذاری
ارزهای دیجیتال با پشتوانه با فراهم کردن دسترسی به تعداد زیادی از انواع دارایی، افق سرمایه‌گذاری را گسترش می‌دهند. درحال‌حاضر، سرمایهگذاران می‌توانند از طریق دارایی‌های سنتی، رمز ارزها یا کامودیتی‌ها پورتفوی خود را متنوع کنند و به‌دنبال آن، به حداکثر سود رسیده و حداقل ریسک را متحمل شوند.
بازدهی و دسترسی جهانی
تکنولوژی بلاک چین به‌عنوان زیربنای ABCها امکان انجام بی‌درنگ تراکنش‌ها فارغ از مرزهای جغرافیایی را فراهم و نیاز به واسطه را حذف میکند. این امر منجر به کاهش هزینه تراکنش‌ها و زمان پردازش میشود. این مزیت، ارزهای با پشتوانه را به ابزاری مناسب برای انجام تراکنش‌های بین المللی و انتقال پول میان کشورها با کمترین هزینه‌ی ممکن تبدیل میکند.
آیا بیت کوین یک ارز دیجیتال با پشتوانه است؟
تا این نقطه از مقاله به مفهوم ارزهای با پشتوانه و مزایای آن‌ها پرداختیم، اما هنوز به طور دقیق و موثر پشتوانه بیت کوین را زیر ذره بین قرار نداده‌ایم. احتمالا تاکنون متوجه شده‌اید، اما باید بگوییم که بزرگترین رمز ارز جهان هیچ پشتوانه‌ای ندارد. در حقیقت، این ارز دیجیتال توسط هیچ شخص یا نهادی کنترل نمی‌شود و هیچ دارایی فیزیکی‌ای برای ارزش آن در نظر گرفته نشده است.
بااین‌حال، نبود پشتوانه بیت کوین بدین معنا نیست که این ارز فاقد ارزش واقعی می‌باشد؛ بسیاری از رمز ارزها در دنیای بلاک چین پشتوانه ندارند و همانطور که اشاره شد، قیمت و ارزش آن‌ها بر اساس تقاضای بازار مشخص میشود. همچنین، بیشتر ارزهای مورد استفاده در اقتصاد جهانی هم فاقد پشتوانه هستند. در واقع، به‌طور کلی یک ارز فیات ارزی بدون پشتوانه است.
هرچند، ارزهای صادرشده توسط دولت‌ها بر اساس مقدار پول عرضه‌شده توسط آن‌ها و باور مردم آن کشور و بقیه‌ی دولت‌ها نسبت به پایداری اقتصاد آن کشور بنا شده‌اند. بنابراین، بهتر است بیت کوین را با دارایی‌هایی که توسط یک نهاد متمرکز عرضه نشده‌اند مانند طلا و بقیه‌ی فلزات گرانبها، مقایسه کنیم.
چه چیزی امنیت شبکه بیت کوین را تامین میکند؟
در بخش قبلی مقاله خواندیم که پشتوانه بیت کوین وجود خارجی ندارد. پشتوانه برای ارزهای دیجیتال می‌تواند نقش مهمی در تامین امنیت شبکه داشته باشد. حال این پرسش پیش می‌آید که امنیت شبکه BTC چگونه تامین میشود؟
مکانیزم‌ها و روش‌های گوناگونی برای تامین امنیت شبکه‌های بلاک چینی به کار برده می‌شوند. نخستین ارز دیجیتال جهان از مکانیزم اجماع اثبات کار (Proof of Work) جهت حفظ امنیت شبکه و انجام بی‌نقص تراکنش‌ها بهره می‌برد، اما این مکانیزم چگونه کار میکند؟ در اثبات کار، از قدرت محاسباتی پردازشگرهای کامپیوتری جهت تایید تراکنش‌های رمز ارزی استفاده میشود. به‌طور دقیق‌تر، در شبکه‌ی Bitcoin ماینرها با راه‌اندازی کامپیوترهای خود این قدرت را تامین و در ازای آن، پاداشی به‌شکل بیت کوین دریافت می‌کنند.
سخن پایانی
در این مطلب، ابتدا ارز دیجیتال BTC را بررسی کردیم. در ادامه، به مفهوم ارزهای با پشتوانه پرداختیم و به تعدادی از آن‌ها اشاره داشتیم. سپس مزایای این گروه از ارزها را زیر ذره بین قرار دادیم و در نهایت، از پشتوانه بیت کوین نوشتیم.
همانطور که خواندید، بزرگترین رمز ارز جهان مانند برخی از ارزها پشتوانه‌ی خاصی ندارد و ارزش آن بر اساس کمیابی، تقاضای بازار و وضعیت معاملات تعیین میشود. بنابراین می‌توان این ارز را کاملا غیر متمرکز دانست. بااین‌حال، اگر تمایلی به ریسک‌پذیری ندارید و به‌دنبال اطمینان از حفظ ارزش هستید، میتوانید به‌سراغ ارزهای دیجیتال با پشتوانه بروید.
