سرمایه‌گذاری در بازار بیت کوین همیشه با ریسک نوسانات شدید قیمت بیت کوین و از دست رفتن سرمایه همراه است. به همین دلیل، سرمایه‌گذاران به‌دنبال بررسی روش‌هایی هستند که بتوانند نشانه‌های تغییرات در بازار بیت کوین را شناسایی کنند و تصمیمات استراتژیک سرمایه‌گذاری بگیرند. شاخص فلاکت بیت کوین یا BMI یک شاخص عددی است که می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا بفهمند دارندگان بیت کوین در چه وضعیت احساسی نسبت به قیمت بازار بیت کوین هستند و فرصت خوبی برای خرید و فروش بیت کوین فراهم آمده است. این شاخص بر مبنای نوسانات قیمت بیت کوین و ارزیابی تریدهای انجام‌شده محاسبه می‌شود. در ادامه جزئیات بیشتری از این شاخص تشریح شده است.
آشنایی با تاریخچه بیت کوین (BTC)
رمز ارز بیت کوین ابتدا در ژانویه ۲۰۰۹ میلادی بوسیلهٔ یک برنامه‌نویس ناشناس با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)، فعالیت خود را شروع کرد. هویت این شخص هنوز هم فاش نشده است. او در سال ۲۰۰۸ با یک مقاله سیستم بلاک چین را که اساس بازار رمز ارز به حساب می‌آید، توضیح داد. با معرفی جایزه برای کسانی که در تولید سکه‌های بیت‌کوین از طریق حل مسائل پیچیدهٔ ریاضی با کامپیوترهای خود همکاری کنند، رشد بیت کوین حالت انفجاری به خود گرفت و فعالان بسیاری از سراسر جهان در این پروژه مشارکت کردند و قیمت ارز دیجیتال بیت کوین نیز به‌طور شگفت‌آوری افزایش یافت.
با وجود موفقیت‌های اولیهٔ بسیار خوب در کسب سود از بازار بیت کوین، تا کنون بارها قیمت بیت کوین با نوسانات شدیدی مواجه شده و دردسرهای بسیاری برای سرمایه‌گذاران در این حوزه ایجاد کرده است. همین مسئله سرمایه‌گذاران این حوزه را نسبت به گرفتن تصمیمات خرید یا فروش بیت کوین نگران می‌کند؛ زیرا ممکن است کل سرمایهٔ خود را به‌سرعت از دست بدهند. تا کنون راهکارهای متنوعی برای شناسایی سیگنال‌های خرید و فروش بیت کوین معرفی شده‌اند و شاخص فلاکت بیت کوین یکی از این راهکارها است که از داده‌های تاریخی بازار بیت کوین برای تشخیص سیگنال خرید یا فروش استفاده می‌کند.
شاخص فلاکت بیت کوین (BMI) چیست؟
شاخص فلاکت بیت کوین (BMI) یک شاخص عددی است که توسط توماس لی (Thomas Lee) استراتژیست وال‌استریت و هم‌بنیان‌گذار Fundstrat Global Advisor در سال ۲۰۱۸ میلادی طراحی شده و حرکت و احساسات دارندگان بیت کوین را اندازهگیری می‌کند. بنا به گفتهٔ او «شاخص BMI یک نماینده از احساس سرمایه‌گذاران نسبت به حرکت قیمت بیت کوین است.»
این شاخص با کمک عواملی از قبیل تعداد تریدهای برنده از کل تریدها و نوسان قیمت بیت کوین محاسبه می‌شود. بنا به این شاخص که عددی بین صفر تا ۱۰۰ را نشان می‌دهد، مقدار کمتر از ۲۷ بیان می‌کند که دارندگان بیت کوین دچار فلاکت شده‌اند و بیانگر فرصت خوب خرید بیت کوین است؛ درحالی‌که مقدار بالای ۶۷ پتانسیل فروش را نمایش می‌دهد.
شاخص فلاکت بیت کوین (BMI) چگونه کار می‌کند؟
به‌دلیل نوسانات بازار بیت کوین، همواره سرمایه‌گذاران و تریدرها نگران وضعیت بازار هستند و تصمیمات خرید، نگهداری یا فروش بیت کوین خود را بر اساس سیگنال‌های بازار می‌گیرند. طبیعت بازار بیت کوین این است که احتمال دارد ناگهان روند صعودی یا نزولی را در پیش بگیرد و هوشمندانه تصمیم گرفتن در چنین شرایطی برای فعالان این بازار که به‌دنبال سرمایه‌گذاری و کسب سود از آن هستند، بسیار مهم است شاخص فلاکت بیت کوین سه دیدگاه را در مورد وضعیت کلی دارندگان بیت کوین به نمایش می‌گذارد که می‌تواند در گرفتن تصمیمات استراتژیک در این بازار به سرمایه‌گذاران کمک کند:
- شاخصی از احساس بازار: شاخص فلاکت بیت کوین به‌عنوان یک ابزار عددی، حرکت و احساس بازار بیت کوین را مشخص می‌کند. بدین ترتیب، به سرمایه‌گذاران در درک وضعیت فلاکت دارندگان بیت کوین کمک کرده و این شناسایی بر اساس قیمت رمز ارز بیت کوین و نوسان بازار صورت می‌گیرد.
- سیگنال‌های زمان خرید/فروش: شاخص فلاکت بیت کوین اغلب به‌عنوان شاخصی برای خرید یا فروش بیت کوین به کار برده می‌شود. وقتی که شاخص پایین باشد، یک فرصت خرید بیت کوین به دست می‌آید؛ زیرا شاخص نشان می‌دهد که بازار در وضعیت فلاکت قرار دارد. برعکس وقتی که شاخص بالا باشد، نشان می‌دهد که فرصت خوبی برای فروش است؛ زیرا بازار در شرایط بسیار راضی قرار گرفته و در نتیجه، سیگنال بازار، فرصتی مناسب را برای فروش بیت کوین نشان می‌دهد.
- یک ابزار نهایی پیش‌بینی نیست: با اینکه شاخص فلاکت بیت کوین می‌تواند به درک حس بازار کمک کند، یک ابزار قطعی پیش‌بینی نیست. باید شاخص فلاکت بیت کوین را در ترکیب با دیگر روش‌ها و ابزارهای تحلیل بازار به کار گرفت؛ زیرا این شاخص کلیه عوامل اثرگذار ممکن بر قیمت بیت کوین را در نظر نمی‌گیرد.
تاریخچه شاخص فلاکت بیت کوین (BMI) چگونه بوده است؟
شاخص فلاکت بیت کوین در چند موقعیت مهم تاریخی در تاریخچهٔ بیت کوین عملکرد خود را نشان داده است که چند مورد آن بدین شرح هستند:
- در شکست بیت کوین در دسامبر ۲۰۱۷ قیمت بیت کوین به نزدیک ۲۰ هزار دلار رسید؛ ولی به‌سرعت شروع به افت کرد. در فوریه ۲۰۱۸ قیمت آن به زیر ۷ هزار دلار رسید و در انتهای سال ۲۰۱۸ به زیر ۴ هزار دلار سقوط کرد. در این دوره شاخص فلاکت بیت کوین به‌شدت بالا بود که نشان می‌داد، سطح فلاکت بالایی در بین دارندگان بیت کوین رخ داده است.
- در طی دورهٔ رشد بیت کوین در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، رمز ارز بیت کوین رشد قابل توجهی را نشان داد و از قیمت ۴ هزار دلار در مارس ۲۰۲۰ به ۶۰ هزار دلار در آوریل ۲۰۲۱ رسید. با افزایش قیمت، شاخص فلاکت بیت کوین کاهش یافت که نشان می‌داد سرمایه‌گذاران کمتر دچار فلاکت هستند.
- سقوط بیت کوین در آوریل تا می ۲۰۲۱: قیمت بیت کوین در آوریل ۲۰۲۱ به بالاترین قیمت تاریخی خود یعنی ۶۹ هزار دلار رسید؛ ولی در انتهای می ۲۰۲۱ به حدود ۳۵ هزار دلار سقوط کرد. این سقوط شدید در یک دورهٔ زمانی کوتاه موجب یک افزایش سریع در شاخص فلاکت بیت کوین شد که نشان‌دهندهٔ فلاکت اساسی در بین سرمایه‌گذاران بود.
این مثال‌ها را در ذهن داشته باشید و توجه کنید که شاخص فلاکت بیت کوین تنها بر اساس قیمت تعیین نمی‌شود و در واقع پیچیده‌تر از این است.
چگونه شاخص فلاکت بیت کوین (BMI) را تحلیل کنیم؟
به‌طور کلی اگر بخواهیم با یک نمودار شاخص فلاکت بیت کوین را در یک بازهٔ زمانی نمایش دهیم، شکل زیر که تغییرات قیمت بیت کوین و شاخص فلاکت بیت کوین را با هم به نمایش می‌گذارد، نکات جالبی را نشان می‌دهد.
چنان‌که ملاحظه کردید این نمودار تغییرات را در فاصله سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۸ میلادی به نمایش می‌گذارد؛ یعنی از زمانی که بیت کوین به عرضه عمومی درآمد شروع می‌شود و همان‌طور که می‌بینید خطوط خط‌چین قرمز رنگ عمودی نقاط مهم زمانی را که مقدار شاخص فلاکت بیت کوین کمتر از ۲۷ شده و سیگنال خرید را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌کند، نمایش می‌دهد. در ادامه جزئیات بیشتری از نحوه تحلیل شاخص فلاکت بیت کوین را توضیح می‌دهیم.
امتیازهای بالای شاخص فلاکت بیت کوین (بین ۶۷ تا ۱۰۰)
در این حالت، سرمایه‌گذاران و تریدرها بسیار راضی هستند و تمایل به خرید بیت کوین دارند. در نتیجه زمان مناسبی برای فروش بیت کوین است.
امتیازهای متوسط شاخص فلاکت بیت کوین (بین ۲۸ تا ۶۶)
در این حالت، سرمایه‌گذاران و تریدرها حس خاصی نسبت به تغییرات بازار ندارند و عملا نگه داشتن بیت کوین می‌تواند بهترین انتخاب باشد؛ زیرا هنوز جهت‌گیری بازار در آشفتگی قرار دارد و به یک سمت مشخص حرکت نمی‌کند که بتوان روی موج آن سوار شد و سود کسب کرد.
امتیازهای کم شاخص فلاکت بیت کوین (بین صفر تا ۲۷)
در این وضعیت، حس فلاکت در سرمایه‌گذاران و تریدرهای بیت کوین مشاهده می‌شود. سیگنالی که برای خرید بیت کوین بنا به شاخص فلاکت بیت کوین تعریف شده، عدد ۲۷ و کمتر از آن است.
آیا شاخص فلاکت بیت کوین (BMI) برای سرمایه‌گذاران بیت کوین مفید است؟
شاخص فلاکت بیت کوین در فضای تجارت/تأمین مالی یک ابزار مفید است؛ چراکه به سرمایه‌گذاران یک سنجهٔ کیفی از نوسان بازار بیت کوین می‌دهد و کمک می‌کند تا تصمیمات خرید یا فروش خود را بگیرند. این ابزار احساس فعلی دارندگان بیت کوین را بر اساس عواملی از قبیل نسبت تعداد تریدهای برنده به تریدهای بازنده و ارزش رمز ارز، کمّی‌سازی می‌کند. در نتیجه، نوعاً یک شاخص فلاکت بیت کوین بالا نشانگر یک بازار گاوی (مثبت) بوده و به سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری بیشتر چراغ سبز نشان می‌دهد و از سوی دیگر، یک شاخص پایین نشان‌دهندهٔ یک بازار خرسی (منفی) است و فرصت خوب برای خرید را به سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد. به‌این‌ترتیب، درک شاخص فلاکت بیت کوین می‌تواند برای ارزیابی ریسک و استراتژی سرمایه‌گذاری در جهان پویای رمز ارز سودمند باشد.
بااین‌حال، تحقیقات هاجک، هیکرووا و ساهوت (Hajek, Hikkerova, Sahut) که در ۲۰۲۳ میلادی در ژورنال ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شد، نشان داد که علی‌رغم نبود توافق جهانی، مطالعات بسیاری توانسته‌اند همبستگی بین قیمت‌های بیت کوین و احساس بازار را نشان دهند. بااین‌وجود، به‌دلیل کمبود شواهد علمی متقن، این محققین نیز توصیه می‌کنند که در کنار شاخص فلاکت بیت کوین از دیگر ابزارهای پیش‌بینی آیندهٔ بازار بیت کوین استفاده شود.
چه انتقاداتی به شاخص فلاکت بیت کوین (BMI) وارد است؟
یکی از انتقادات به این شاخص، مربوط به این است که یک شاخص تکنیکی تمام‌عیار نیست؛ به این معنی که به‌تنهایی نمیتوان از آن برای گرفتن تصمیمات خرید، نگهداری یا فروش بیت کوین استفاده کرد؛ زیرا این شاخص بر اساس اطلاعات گذشته عمل می‌کند و نمی‌تواند ما را مطمئن سازد که روندِ شروع‌شده به همین شکل ادامه خواهد داشت. در واقع، ماهیت ذاتی بازار بیت کوین به این شکل بوده که نوسانات ناگهانی شدیدی را می‌تواند تجربه کند و ریسک از دست دادن سرمایه در این بازار اساساً بسیار بالا است.
علاوه‌بر آن، شاخص فلاکت بیت کوین نمی‌تواند پیش‌بینی کند هکرها چه زمانی به یک صرافی بیت کوین حمله کرده یا چه زمانی کمیسیون اسناد و اوراق بهادار (SEC) یک صرافی با پشتوانه بیت کوین را تأیید می‌کند. این شاخص تنها به شما می‌گوید در هر لحظهٔ زمانی در گذشته، سرمایه‌گذاران و تریدرها چه احساسی نسبت به بازار داشته‌اند و تلاش می‌کند از این راه سیگنال‌های خرید و فروش بیت کوین را ارائه دهد.
سخن پایانی
شاخص فلاکت بیت کوین (BMI) یک شاخص عددی است که در سال ۲۰۱۸ میلادی معرفی شد و با نشان دادن احساس سرمایه‌گذاران و تریدرها نسبت به قیمت بیت کوین، می‌تواند سیگنال‌های خرید و فروش را برای سرمایه‌گذاران بازار بیت کوین نمایش دهد. بااین‌حال، این شاخص یک شاخص تکنیکال تمام عیار نیست و لازم است در کنار آن، از دیگر تکنیک‌های تخصصی پیش‌بینی آیندهٔ بازار استفاده کنیم.
