ازآنجایی‌که بیت کوین (Bitcoin) توسط یک فرد ناشناس توسعه داده شد، برای بسیاری از افراد، این سؤال پیش می‌آید که کنترل بیت کوین دست چه کسی است. ارائه‌ی پاسخی دقیق به این سؤال اهمیت فراوانی دارد؛ چراکه باعث اعتمادسازی در نزد کاربران میشود و می‌تواند به پذیرش بیشتر بازار ارزهای دیجیتال کمک کند. در واقع، بیت کوین رمز ارزی است که به نظارت هیچ نهاد متمرکزی، مانند دولت‌ها و بانک‌ها، نیازی ندارد و این ویژگی منحصربه‌فرد تأثیر به‌سزایی بر ارزش این دارایی می‌گذارد؛ به‌طوری که امروزه بسیاری از سرمایه‌گذاران باتجربه به خرید بیت کوین علاقه نشان می‌دهند. به همین خاطر، در این مقاله از اکسبیتو، قصد داریم تا به نحوه کنترل بیت کوین بپردازیم و شما را با پادشاه رمز ارزها بیشتر آشنا کنیم.
آشنایی با بیت کوین (BTC)
بیت کوین (BTC) اولین ارز دیجیتال دنیا است که در سال 2009، توسط فردی ناشناس، با نام مستعار «ساتوشی ناکاموتو» (Satoshi Nakamoto)، پایه‌گذاری شد. این ارز مجازی به‌صورت رمزنگاری‌شده بر روی شبکه‌ای غیرمتمرکز، با همین نام (Bitcoin)، صادر و اجرا میشود. در واقع، بیت کوین به‌عنوان جایگزینی برای پول‌های سنتی به بازار آمد تا محدودیت‌های سیستم‌های مالی متمرکز را برطرف کرده و امکان دسترسی به خدمات ارزی غیرمتمرکز را برای تمام مردم جهان فراهم کند.
در ابتدا، قیمت بیت کوین ارزش چندانی نداشت؛ به‌طوری که در 22 مه 2010، فردی به نام «لازلو هانیچ» (Laszlo Hanyecz) با پرداخت 10 هزار BTC، دو عدد پیتزا خرید. درحالی‌که اگر امروز (دسامبر 2023) شما برای خرید دو عدد پیتزا چنین مبلغی را بپردازید، هرکدام از آن‌ها برایتان حدود 20 هزار میلیارد تومان آب خواهد خورد. بنابراین، با گسترش دنیای رمز ارزها و توسعه امور مالی غیرمتمرکز، بیت کوین ارزش فراوانی پیدا کرده است و بسیاری از دولت‌ها، مؤسسات، شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران کلان نیز به خرید بیت کوین اقدام می‌کنند.
ازآنجایی‌که بیت کوین به تحریم‌های جهانی و محدودیت‌های قانونی تن نمی‌دهد، ابزار بسیار خوبی برای انتقال ارزش به حساب می‌آید. خصوصاً ساکنان کشورهایی، مانند ایران، که با تحریم‌هایی مواجه هستند، به‌راحتی می‌توانند از BTC برای پرداخت‌های بین‌المللی و حواله‌های برون‌مرزی استفاده کنند. اگر شما نیز به استفاده از این رمز ارز سرشناس علاقه دارد، میتوانید از طریق صرافی ارز دیجیتال اکسبیتو، به‌سرعت و با کمترین قیمت، به خرید بیت کوین اقدام نمایید. صرافی اکسبیتو امکان خرید و فروش انواع ارزهای دیجیتال را با بهترین نرخ و پایین‌ترین کارمزد فراهم کرده است.
خالق بیت کوین چه کسی است؟
در سال 2008، فردی ناشناس، با نام مستعار «ساتوشی ناکاموتو»، مقاله‌ای را با عنوان «بیت کوین: یک سیستم نقدی الکترونیکی همتابه‌همتا» منتشر کرد و درباره شرایط فنی ارز BTC توضیح داد. در فوریه 2009، ناکاموتو در یک پست بلاگ نوشت: «من یک سیستم نقدی الکترونیکی منبع‌باز همتابه‌همتای جدید را به نام بیت کوین توسعه داده‌ام. این ارز کاملاً غیرمتمرکز بوده و بدون سرور مرکزی یا طرف‌های مورد اعتماد کار میکند؛ زیرا به‌جای اعتماد، مبتنی بر اثبات رمزنگاری (crypto proof) بنا شده است. این ارز را امتحان کنید یا به وایت پیپر آن نگاهی بیندازید.»
همین پست باعث شد تا میلیون‌ها نفر به شبکه بیت کوین بپیوندند و به استخراج BTC مشغول شوند. از آن زمان، گمانه‌زنی‌های فراوانی درباره هویت خالق بیت کوین وجود داشته‌اند. در این زمینه، نام‌های مختلفی مانند «دوریان ناکاموتو»، «ایلان ماسک» و «استیو جابز» مطرح می‌شوند. برای مثال، شخصی ادعا کرد که در تمام مک‌بوک‌های فروخته‌شده در سال 2018، یک نسخه از وایت پیپر بیت کوین وجود داشته است و به همین دلیل، استیو جابز می‌تواند همان ناکاموتو باشد. همچنین، در مارس 2014، مجله «نیوزویک» (Newsweek) مدعی شد که دوریان ناکاموتو همان بنیان‌گذار بیت کوین است؛ چراکه شباهت‌هایی با او دارد و خودش نیز گفته که به‌تازگی همکاری‌اش را با این پروژه متوقف کرده است. بااین‌حال، هم خود دوریان این مطلب را رد کرد و هم یک روز بعد، ساتوشی صراحتاً نوشت: «من دوریان ناکاموتو نیستم.» این آخرین پستی بود که او منتشر کرد.
علی‌رغم حرف‌و‌حدیث‌هایی که در این زمینه وجود دارند، تنها موارد زیر را در مورد ناکاموتو، می‌توانیم قاطعانه بیان کنیم:
- با توجه به مُهرهای زمانی پست‌ها و ایمیل‌ها، احتمالاً او در بریتانیا ساکن بوده است.
- او در برخی از کلمات، به‌جای املای آمریکایی، از نوشتار بریتانیایی استفاده می‌کرد.
- به نظر می‌رسد که ساتوشی مالک مقادیر زیادی بیت کوین باشد و درحال‌حاضر، یک میلیاردر محسوب میشود.
چه کسی بیت کوین را کنترل میکند؟
ساتوشی ناکاموتو هویتی ناشناس را انتخاب کرد تا بیت کوین (Bitcoin) بتواند همیشه غیرمتمرکز بماند و به هیچ شخص و نهادی وابسته نباشد. به‌این‌ترتیب، کنترل بیت کوین در اختیار میلیون‌ها کاربر از نقاط مختلف جهان قرار گرفته است. پروتکل این شبکه طوری طراحی شده که منبع‌باز باشد و به هرکسی اجازه مشارکت بدهد. ازاین‌رو، تصمیم‌گیری در مورد تغییرات پروتکل به ماینرها و هزاران نود در شبکه Bitcoin واگذار شده و آن‌ها هستند که به‌روزرسانی‌های احتمالی را پیشنهاد می‌دهند. همچنین، گروه‌های قدرتمندی، مانند استخرهای استخراج و توسعه‌دهندگان، می‌توانند در این زمینه اعمال نفوذ داشته باشند؛ اما باید بدانید که نفوذ با کنترل بیت کوین تفاوت دارد و هیچ‌کس نمی‌تواند در ماهیت غیرمتمرکز این شبکه اختلال ایجاد کند. پس بیایید تا در ادامه، بازیگران کلیدی در کنترل بیت کوین را مورد بررسی قرار دهیم.
توسعه‌دهندگان (Developers)
توسعه‌دهندگان نقشی حیاتی در بلاک چین بیت کوین دارند. آن‌ها ایده‌هایی نوآورانه را برای ایجاد تغییرات در نرم‌افزار این شبکه ارائه می‌دهند. بااین‌حال، توسعه‌دهندگان نمی‌توانند گره‌ها را به پذیرش این تغییرات وادار کنند. وظیفه توسعه‌دهندگان نظارت بر بلاک چین بیت کوین بوده و آن‌ها به‌دنبال ایمنی و عملکرد صحیح شبکه هستند.
آن‌ها هر مشکلی را که پیش بیاید برطرف می‌کنند و در صورت نیاز، سیستم را بهبود می‌بخشند. کافی است زمانی که از بلاک چین بیت کوین استفاده می‌کنید، تلاش‌های این افراد را در نظر بگیرید، تا متوجه شوید که آن‌ها چه نقش مهمی در کنترل بیت کوین و عملکرد صحیح آن دارند.
ماینرها (Miners)
استخراج‌کنندگان یا ماینرها نیز عده‌ای دیگر از بازیگران مهم کنترل بیت کوین هستند و نقش بسیار مهمی در عملکرد این بلاک چین دارند. آن‌ها با اعتبارسنجی و پردازش تراکنش‌ها، ایمنی شبکه را فراهم می‌کنند. ماینرها با اتصال سیستم‌های کامپیوتری خود به بیت کوین، تابع ریاضی پیچیده این شبکه را حل کرده و بلوک‌های جدید را به بلاک چین می‌افزایند. پاداش‌هایی که این کاربران بابت فعالیت خود به دست می‌آورند، همان ارزهای دیجیتال استخراج‌شده هستند. این فرایند تحت‌عنوان «ماینینگ» (Mining) شناخته میشود.
البته باید به این نکته توجه داشت که بیت کوین عرضه محدودی دارد و فقط به‌اندازه 21 میلیون واحد تولید خواهد شد. ازاین‌رو، با پیوستن ماینرهای بیشتر به شبکه، رقابت برای ماینینگ افزایش یافته و استخراج BTC دشوارتر میشود.
ماینرها اهمیت زیادی در کنترل بیت کوین دارند؛ چراکه آن‌ها می‌توانند تراکنش‌هایی با کارمزدهای بالاتر را برای پردازش انتخاب کنند. البته ماینرها نمی‌توانند در زمینه قوانین و تصمیمات حاکمیتی شبکه دخالت داشته باشند. بنابراین، تصمیم‌گیری‌های حیاتی بیت کوین به اجماع سراسری جامعه نیاز دارند.
گره‌ها (Nodes)
هر گره یا نود در شبکه Bitcoin نیز در زمینه حاکمیت و کنترل بیت کوین حائز اهمیت است. گره‌ها کامپیوترها یا دستگاه‌هایی هستند که با تأیید تراکنش‌ها، یکی کپی از وضعیت بلاک چین را حفظ می‌کنند. همچنین، آن‌ها وظیفه انتقال داده‌ها به سایر نودها را نیز بر عهده دارند. گره‌ها با بررسی دقیق تراکنش‌ها، مطمئن می‌شوند که آن‌ها با قوانین بیت کوین مطابقت داشته باشند و ازاین‌نظر، اختلالی در شبکه رخ ندهد.
علاوه‌بر آن، هر نود در شبکه Bitcoin با بررسی مطابقت بلوک‌ها با قوانین پروتکل، اطمینان حاصل میکند که هزینه‌ی اضافی‌ای به کاربران تحمیل نشود. ازاین‌رو، افراد با اجرای یک «گره کامل» یا «فول نود» (Full Node)، به تمرکززدایی این شبکه کمک می‌کنند؛ زیرا دیگر هیچ شخص ثالثی نمی‌تواند در کنترل بیت کوین دخالت داشته باشد و فرایندها از طریق هزاران گره انجام می‌شوند. این مسئله امنیت و شفافیت بالایی را برای بلاک چین بیت کوین به‌همراه می‌آورد.
صرافی‌ها (Exchanges)
صرافی‌ها نه‌تنها در کنترل بیت کوین، بلکه در کل بازار ارزهای دیجیتال نقشی حیاتی را بر عهده دارند. آن‌ها پلتفرم‌هایی هستند که امکان خرید بیت کوین و سایر رمز ارزها را با پرداخت انواع دارایی‌ها، برای کاربران فراهم می‌کنند. برای مثال، شما به‌راحتی میتوانید از طریق صرافی اکسبیتو، با پرداخت ریالی و یا تتری، به خرید بیت کوین اقدام نمایید.
صرافی‌ها بین خریداران و فروشندگان ارتباط برقرار کرده و ازاین‌طریق، نقدینگی بازار ارزهای دیجیتال را فراهم می‌کنند. همچنین، همه افراد می‌توانند در این صرافی‌ها، پول‌های سنتی خود را با رمز ارزها معاوضه کرده و از مزایای این دارایی‌های مدرن بهره‌مند شوند.
بااین‌حال، باید به این نکته توجه داشته باشید که صرافی‌ها کنترل بیت کوین را در اختیار ندارند، بلکه تنها معاملات این رمز ارز را تسهیل می‌کنند. البته برخی از بهترین صرافی‌ها، با توجه به شهرت و نقدینگی بالایی که دارند، می‌توانند بر روی بازار ارزهای دیجیتال تأثیر بگذارند؛ اما این قضیه ارتباطی به قوانین حاکمیتی و ارزش بیت کوین نخواهد داشت. در نتیجه، قدرت نهایی کنترل بیت کوین در بین کاربران، توسعه‌دهندگان، ماینرها و انواع نود در شبکه Bitcoin توزیع شده است.
سخن پایانی
بیت کوین (Bitcoin) اولین داراییِ دیجیتالی بود که بر اساس سیستمی غیرمتمرکز و همتابه‌همتا پایه‌گذاری شد. در واقع، کنترل بیت کوین در اختیار هیچ نهاد متمرکزی قرار ندارد و این ویژگی یکی از دلایل اصلی محبوبیت فراوان این رمز ارز به حساب می‌آید. بااینکه برخی از ارزهای جدیدتر ادعای تمرکززدایی دارند، اما بسیاری از آن‌ها توسط توسعه‌دهندگانشان اداره می‌شوند. در عوض، ناشناس بودن ساتوشی ناکاموتو و روش کدگذاری بیت کوین باعث شده که هیچ شخص ثالثی نتواند در مدیریت آن اعمال نفوذ کند.
