در دنیای بلاک چین، گروهی از ارزهای دیجیتال هستند که پایداری قیمتی بالایی دارند. معمولا قیمت این رمز ارزها، با ارزش یک ارز فیات برابری می‌کند. به چنین کوین‌هایی استیبل کوین گفته میشود. تعدادی از این استیبل کوین‌ها بهطور متمرکز مدیریت می‌شوند، اما انواع غیرمتمرکز آن‌ها هم در دسترس هستند. دای (DAI)، یک استیبل کوین غیرمتمرکز است که اهمیت زیادی دارد و جایگاه برجسته‌ای در حوزه کریپتو کسب کرده؛ اما چرا این ارز مهم است؟ در این مقاله از اکسبیتو، تاریخچه و نحوه عملکرد دای را بررسی می‌کنیم و ویژگی‌های برجسته این رمز ارز را شرح می‌دهیم. با ما همراه باشید.
تاریخچه ارز دیجیتال دای (DAI) چیست؟
پیش از پرداختن به اهمیت دای و ویژگی‌های شاخص آن، بهتر است تاریخچه این ارز دیجیتال و عملکرد آن را بررسی کنیم. مطالعه این بخش، درک بهتر و عمیق‌تری نسبت به این ارز به شما ارائه می‌دهد.
دای نوعی استیبل کوین مبتنی بر اتریوم است که عرضه و توسعه آن توسط پروتکل میکر (Maker) و سازمان غیرمتمرکز MakerDAO مدیریت میشود. سازمان‌های غیرمتمرکز بهطور کاملا خودگردان و بر پایه قراردادهای هوشمند کار می‌کنند.
یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد DAI این است که این رمز ارز، توسط یک فرد یا گروهی کوچک از توسعه‌دهندگان راه‌اندازی نشده و همانطور که اشاره کردیم، توسعه آن توسط MakerDAO و پروتکل میکر انجام صورت گرفت. این سازمان به شکل دموکراتیک توسط هولدرهای توکن حاکمیتی MKR مدیریت میشود. در واقع، این هولدرها می‌توانند در تصمیمات و طرح‌های کلیدی پیرامون توسعه دای، پروتکل میکر و MakerDAO نقش داشته باشند. حق رای این افراد به مقدار توکن‌های میکر آن‌ها وابسته است.
خود سازمان MakerDAO توسط رون کریستنسن، کارآفرین دانمارکی در سال 2015 راه‌اندازی شد. کریستنسن پیش از شروع به کار بر روی اکوسیستم Maker، در کپنهاگ، پایتخت دانمارک به تحصیل در حوزه‌های بیوشیمی و کسب‌وکار بین‌الملل مشغول بود.
قیمت ارز دیجیتال DAI برابری قیمتی با دلار آمریکا دارد. جهت تامین وثیقه این استیبل کوین، از ترکیبی از چند رمز ارز دیگر استفاده میشود. در زمان مینت توکن‌های جدید دای، این ارزها در خزانه‌های قرارداد هوشمند سپرده‌گذاری می‌شوند.
نسخه فعلی دای در نوامبر 2019 راه‌اندازی شد. درحال‌حاضر، این ارز دیجیتال در میان 25 رمز ارز بزرگ بازار جای گرفته است و بیش از 5 میلیارد دلار ارزش بازاری (Market Cap) دارد.
نحوه عملکرد دای به چه صورت است؟
در بخش پیشین این مقاله با تاریخچه ارز دیجیتال دای و راه‌اندازی آن آشنا شدیم. همانطور که مطالعه کردید، سازمان غیرمتمرکز MakerDAO توسعه و عرضه این توکن را بر عهده دارد و قیمت آن تا حدی با ارزش دلار آمریکا برابر است. در ادامه، عملکرد این استیبل کوین را بهطور جامع بررسی می‌کنیم.
دای از طریق یک سیستم خودکار قرارداد هوشمند بر بستر بلاک چین اتریوم اجرا میشود. این سیستم توسط سازمان MakerDAO اداره میشود. در حقیقت، کاربران وثیقه‌ای در قالب رمز ارزهای دیگر همچون ETH ارائه می‌دهند و این عمل از طریق یک قرارداد هوشمند تحت عنوان پوزیشن بدهی وثیقه (CDP) انجام خواهد شد. زمانی که وثیقه سپرده‌گذاری میشود، کاربران می‌توانند در برابر آن توکن DAI ایجاد کنند. مقدار دای قابل ایجاد توسط یک فرد، به ارزش وثیقه ارائه‌شده بستگی دارد.
دای برای حفظ قیمت خود در سطح مطلوب، از چه ابزاری بهره می‌گیرد؟ این استیبل کوین برای حفظ پایداری ارزش خود، از مکانیزمی با نام بازخورد نرخ هدف (TRFM) استفاده می‌کند. اگر ارزش DAI به زیر قیمت 1 دلار افت کند، مکانیزم TRFM طوری تنظیم میشود تا تقاضا افزایش یابد و قیمت آن دارایی به سطح هدف خود بازگردد.
بر خلاف استیبل کوین‌های سنتی که به پشتوانه ارزهای فیات نگهداری‌شده در بانک‌ها کار می‌کنند، پشتوانه ارز DAI شامل رمز ارزها بوده و این کوین به طور غیرمتمرکز طراحی شده است؛ یعنی دای بدون وجود یک نهاد متمرکز عمل می‌کند. همچنین، تمام عملیات و امور در سیستم MakerDAO شفاف هستند و ازآنجاییکه این عملیات بر بستر بلاک چین رخ می‌دهند، امکان بررسی آن‌ها توسط هرکسی وجود دارد.
ماهیت غیرمتمرکز DAI و پایداری این ارز، آن را به یک دارایی منحصربه‌فرد در دنیای کریپتو به‌عنوان ابزاری برای ذخیره سرمایه و انجام مبادلات مالی تبدیل کرده‌اند.
چه ویژگی‌هایی دای (DAI) را مهم و ضروری می‌کنند؟
در بخش‌های پیشین این مطلب، به تاریخچه ارز دیجیتال DAI پرداختیم و نحوه عملکرد این پروژه بلاکچینی را بررسی کردیم. همانطور که اشاره کردیم، تولید و ایجاد این توکن بر اساس وثیقه‌گذاری انجام میشود.
استیبل کوین دای از زمان راه‌اندازی نسخه اولیه آن در سال 2017، توجه افراد و سازمان‌های زیادی را به خود جلب کرده است. درحال‌حاضر، DAI سومین استیبل کوین بزرگ در بازار محسوب میشود و سهم بزرگی از این حوزه را در دست دارد. با وجود این موارد، چه چیزی این ارز را در مقایسه با جایگزین‌های محبوب دیگر همچون تتر (USDT) به گزینه‌ای شاخص و مهم تبدیل کرده است؟ در ادامه، به چندی از ویژگی‌های برجسته این کوین اشاره می‌کنیم.
غیرمتمرکز بودن
یکی از دلایل اصلی متفاوت بودن دای نسبت به بقیه رقبای برجسته، عملکرد غیرمتمرکز آن است. این ارز با بهره‌گیری از بقیه رمز ارزها به‌عنوان پشتوانه و وثیقه خود، عملکردش را به‌دور از تمرکزگرایی و سازمان‌های متمرکز حفظ می‌کند.
اگر بخواهیم ساده نگاه کنیم، دای صرفا یک استیبل کوین مانند بقیه استیبل کوین‌ها در بازار دیده میشود؛ اما MakerDAO مدلی متفاوت را جهت دستیابی به سطح بالایی از تمرکززدایی پیش گرفته است.
عملکرد چند وثیقه‌ای
یکی دیگر از نکات قابل توجه مرتبط با کوین دای، انعطاف‌پذیری آن در پذیرش انواع گوناگون وثیقه است. در رابطه با بسیاری از دیگر استیبل کوین‌ها، معمولا وثیقه فقط در قالب یک ارز فیات یا رمز ارز معین پذیرفته میشود. از سوی دیگر، DAI از بسیاری از رمز ارزهای گوناگون به‌عنوان وثیقه پشتیبانی می‌کند. به‌عنوان مثال، دای ارزهای ETH ،COMP ،BAT و USDC را در قالب وثیقه می‌پذیرد.
اگرچه پروتکل میکر در روزهای نخست خود صرفا از اتریوم برای وثیقه پشتیبانی می‌کرد، اما این پروژه به‌عنوان یک سیستم استیبل کوین چند وثیقه‌ای، تکامل یافته است. DAI با پشتیبانی از رمز ارزها در قالب وثیقه، می‌تواند ریسک کاربران را کاهش دهد و بهطور همزمان، پایداری قیمت را بیشتر کند.
نرخ ذخیره DAI
ویژگی برجسته دیگر مرتبط با سیستم استیبل کوین دای، DAI Savings Rate یا نرخ ذخیره دای (DSR) است. DSR یک ابزار استثنایی بوده که به هولدرهای توکن DAI امکان کسب سود و بهره بر روی موجودی دای آن‌ها را ارائه می‌دهد. هولدرهای توکن بومی سازمان MakerDAO یعنی صاحبان MKR، حق امتیاز تعیین نرخ ذخیره دای یا DSR از طریق رای‌دهی را دارند.
در حقیقت، هولدرهای توکن MKR به‌عنوان ضامن عملکرد و حفظ قیمت دای ایفای نقش می‌کنند. هولدرهای MKR در ازای اطمینان از عملکرد صحیح توکن‌های تحت وثیقه و سیستم DAI، پاداش می‌گیرند.
تحت مدیریت جامعه MakerDAO
همانطور که اشاره کردیم، دای نوعی استیبل کوین غیرمتمرکز است؛ یعنی هیچ نهاد یا سازمان متمرکزی در مدیریت بر آن دخالت ندارد. در واقع، این پروتکل توسط سازمان خودمختار غیرمتمرکز MakerDAO و اعضای آن مدیریت میشود. بهطور دقیق‌تر، هولدرهای توکن MKR حاکمیت و مدیریت بر پروتکل Maker و دای به‌عنوان استیبل کوین آن را بر عهده دارند. این هولدرها به اندازه موجودی MKR خود، حق رای داشته و می‌توانند در طرح‌های پیشنهادی مختلف تاثیرگذار در پروتکل Maker و استیبل کوین دای، نقش داشته باشند.
اعضای جامعه MakerDAO به شرکت در تصمیمات، بحث‌ها و فروم‌های مدیریتی تشویق می‌شوند. این موضوع به شنیده شدن دیدگاه‌ها و صداهای گوناگون در فرایند تصمیم‌گیری کمک می‌کند.
قابل برنامه‌ریزی
یکی دیگر از موارد شاخص مرتبط با استیبل کوین دای، امکان نوشتن کد برای انجام امور بهطور خودکار در این پروتکل است. DAI این قابلیت را به‌دلیل ساخته شدن بر بستر بلاک چین اتریوم کسب کرده؛ چراکه Ethereum امکان بهره‌گیری از قراردادهای هوشمند را به این استیبل کوین ارائه می‌دهد. قراردادهای هوشمند، قراردادهایی با اجرای خودکار هستند که شرایط توافق بهطور مستقیم در کد آن‌ها نوشته میشود. این نرم‌افزارها عملیاتی همچون تولید DAI، حفظ پیوند قیمتی آن با دلار آمریکا و مدیریت سیستم MakerDAO را به‌شکل خودکار انجام می‌دهند.
قابلیت مورد بحث، یک ویژگی کلیدی به شمار می‌رود که به DAI امکان فعالیت به‌عنوان یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز و پایدار در اکوسیستم DeFi را ارائه می‌دهد.
رقیق‌سازی توکن MKR
رقیق‌سازی توکن MKR یا MKR Dillution، دیگر قابلیت پروتکل Maker بوده که آن را نسبت به بسیاری از رقبا متمایز می‌کند، اما نحوه عملکرد این ویژگی چگونه است؟ زمانی که مقدار چشم‌گیری از توکن MKR لیکوئید میشود، سازمان MakerDAO با مینت کردن MKR و ارائه توکن‌های مینت شده در بازار آزاد، به این چالش پاسخ می‌دهد و ازاین‌طریق، ضرر و خسارت پدید آمده را تا حد زیادی جبران می‌کند. این فرایند، تعداد توکن‌های MKR در چرخه را کاهش داده و بر موجودی هولدرهای این توکن تاثیر می‌گذارد.
لیکویید خودکار
لیکوئید خودکار در پروتکل میکر، زمانی رخ می‌دهد که نرخ وثیقه یک کاربر به پایین‌تر از سطح حداقل، یعنی 150 درصد، افت کند. زمانی که چنین شرایطی شکل می‌گیرد، قراردادهای هوشمند سازمان MakerDAO بهطور خودکار شروع به فروش وثیقه واگذاری‌شده می‌کنند تا بدهی کاربران را پوشش دهند. این ویژگی، به کاربران انگیزه بیشتری برای حفظ نرخ وثیقه پیشنهادی می‌دهد.
معامله و تبدیل آسان به ارزهای فیات
شما میتوانید استیبل کوین دای را از طریق پلتفرم‌های معاملاتی مختلف، به‌راحتی با ارزهای فیات مبادله کنید. به‌عنوان مثال، صرافی اکسبیتو ارز DAI را با بهترین قیمت از طریق فرایند ثبت‌نام و احراز هویت ساده و بدون دردسر به کاربران ارائه می‌دهد. امکان خرید دای با دریافت ریال و همچنین، فروش دای در ازای پرداخت ریال در این پلتفرم وجود دارد.
رمز ارز دای (DAI) را کجا ذخیره کنیم؟
تا این بخش از مطلب به تاریخچه ارز دیجیتال DAI و نحوه عملکرد آن به‌عنوان یک استیبل کوین پرداختیم. همچنین، به ویژگی‌ها و دلایل اهمیت این پروتکل در دنیای کریپتو اشاره کردیم. با وجود این موارد، پس از خرید این رمز ارز این سوال ایجاد میشود که آن را کجا نگهداری و ذخیره کنیم؟ در ادامه، به این پرسش پاسخ می‌دهیم.
پلتفرم‌ها و کیف پول‌های متعدد و گوناگونی برای نگهداری ارزهای دیجیتال مختلف در دنیای بلاک چین در دسترس هستند. این اپلیکیشن‌ها می‌توانند برای کاربران با توجه به نیازهای متفاوت آن‌ها، مناسب باشند. در ادامه، نام چندی از کیف پول‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مناسب نگهداری DAI را مشاهده می‌کنید:
- کیف پول سخت‌افزاری لجر (Ledger)
- کیف پول نرم‌افزاری اتمیک (Atomic)
- ولت نرم‌افزاری متامسک (Metamask)
- ولت نرم‌افزاری اکسودس (Exodus)
- ولت سخت‌افزاری ترزور (Trezor)
- تراست ولت (Trust Wallet)
- کیف پول نرم‌افزاری سیف پل (Safepal)
- کیف پول اختصاصی اکسبیتو
مورد آخر این لیست، کیف پول صرافی ارز دیجیتال اکسبیتو بود که از آن هم میتوانید برای نگهداری استیبل کوین دای و انجام معاملات با دارایی خود، بهره ببرید.
سخن پایانی
در این مقاله از اکسبیتو، در ابتدا تاریخچه ارز دیجیتال DAI را مرور کردیم و به نحوه عملکرد این استیبل کوین و پروتکل Maker پرداختیم. سپس، ویژگی‌ها و دلایل اهمیت این رمز ارز و جایگاه آن در مقایسه با دیگر استیبل کوین‌ها را بررسی کردیم و در نهایت، از چند پلتفرم مناسب نگهداری این کوین نوشتیم.
دای، نوعی استیبل کوین غیرمتمرکز است که از رمز ارزهای گوناگون جهت تامین وثیقه خود بهره می‌گیرد. هیچ سازمان و نهاد متمرکزی در مدیریت و حاکمیت این پروتکل نقش ندارد و این موضوع در کنار چند ویژگی برجسته دیگر، این ارز را به جایگاهی شاخص در دنیای کریپتو رسانده است. بهطور کلی، DAI با وجود قابلیت‌های خود، سهم بزرگی از بازار رمز ارز را در دست دارد و یکی از بزرگ‌ترین استیبل کوین‌های جهان محسوب میشود.
