عوامل و فاکتورهای بسیاری در قیمت ارزهای دیجیتال موثرند و برای هرکدام از این عوامل می‌توان تحلیل مخصوص به خود ارائه داد. به طور کلی چهار نوع تحلیل در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارد. تحلیل تکنیکال یکی از شناخته‌شده‌ترین و محبوب‌ترین تحلیل‌های بازار است که نه فقط در بازار ارزهای دیجیتال، بلکه در بازارهای دیگر نیز بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. تحلیلگران و تریدرها به کمک تحلیل تکنیکال نقاط ورود و خروج خود را مشخص می‌کنند و محدوده‌های حساس قیمتی را پیدا می‌کنند. تحلیل دوم تحلیل آنچین یا روی زنجیره است. این تحلیل فقط مختص به بازار ارزهای دیجیتال است، چون ارزهای دیجیتال روی بلاک چین قرار دارند و همه تراکنش‌ها روی بلاک چین ثبت می‌شوند. این مساله شفافیت ارزهای دیجیتال را بالا می‌برد و می‌توان تراکنش‌ها و مراودات مالی را روی بلاک چین دنبال کرد.
سومین تحلیل مورد استفاده در بازار، تحلیل احساسات است که آن هم در ارزهای دیجیتال بسیار تاثیرگذار است. چون ارزهای دیجیتال بسیار کامیونیتی محور هستند، با احساسات افراد و سرمایه‌گذاران نوسان پیدا می‌کنند. در آخر هم به تحلیل فاندامنتال می‌رسیم. تحلیل فاندامنتال به ارزش یک دارایی اهمیت می‌دهد و با هدف ارزش‌گذاریِ دارایی انجام میشود. ما می‌توانیم به کمک تحلیل فاندامنتال، ارزش یک ارز دیجیتال را بسنجیم و ببینیم که آیا ارزان‌تر از ارزش خود معامله میشود یا گران‌تر. در این مقاله قصد داریم در مورد تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال و شاخصهای اقتصادیِ مهمی که در آن دخیل هستند حرف بزنیم. شما با خواندن این مقاله نسبت به شاخصهای مهم اقتصاد کلان، اطلاعات بیشتری کسب خواهید کرد و ارتباط میان آنها و ارزهای دیجیتال را یاد خواهید گرفت. با ما همراه باشید.
مفهوم تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis) چیست؟
تحلیل فاندامنتال یا بنیادی راهی برای اندازه‌گیری ارزش ذاتی (intrinsic value) یک دارایی یا ارز دیجیتال است. ارزش ذاتی به معنای ارزش واقعی یک دارایی است. زمانی که ما ارزش ذاتی یک ارز دیجیتال را پیدا کنیم و با قیمت آن در بازار مقایسه کنیم، به گران بودن یا ارزان بودن آن پی می‌بریم. این مفهوم در بازارهای مالی دیگر به خوبی قابل مشاهده است. زمانی که می‌خواهید یک ماشین بخرید و قیمت واقعی آن را در بازار می‌دانید، اگر ماشینی پیدا کنید که زیر قیمت اصلیِ بازار است، سود خوبی به دست خواهید آورد. هدف اصلی تحلیل فاندامنتال هم به دست آوردن قیمت اصلی یک ارز دیجیتال و پیدا کردن ارزهایی است که پایین‌تر از قیمت ذاتی خود، در بازار معامله می‌شوند.
در بازارهای مالی معیارهای مختلفی برای تحلیل فاندامنتال وجود دارد. به عنوان مثال در بازار سهام، از شاخص‌هایی مانند P/E استفاده می‌کنیم که قیمت یک سهم را بر میزان درآمد آن تقسیم می‌کند. هرچه این عدد پایین‌تر باشد، ارزش آن سهم افزایش می‌یابد و قیمت عادلانه‌تری برای خرید خواهد داشت. در دنیای ارزهای دیجیتال، فاکتورها و عوامل بنیادی متفاوت و مختص به این بازارند.
فاکتورهایی که برای تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرند، تیم توسعه‌دهنده، کاربردهای ارز دیجیتال، نحوه و میزان توزیع آن، توکنومیک ارز دیجیتال و موارد متعدد دیگری است که در بازارهای دیگر وجود ندارند.
علاوه بر این عوامل، شاخصهای اقتصاد کلان نیز تاثیر زیادی بر بازار ارزهای دیجیتال دارند. همانطور که در سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۱ دیدیم، با افزایش تورم در بیشتر کشورهای جهان و افزایش نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی، قیمت بیت کوین و ارزهای دیجیتال هم ریزش داشتند. این ریزش همگام با دیگر دارایی‌های ریسکی مانند بازار سهام بود و همبستگی زیادی میان این دو وجود داشت و هنوز هم ادامه دارد. بنابراین برای اینکه بتوانیم به خوبی ارزهای دیجیتال را تحلیل کنیم، باید از اقتصاد کلان هم سر دربیاوریم و شاخصهای مهم اقتصادی مانند تورم، نرخ بیکاری، تولید ناخالص ملی و … در این حوزه را بشناسیم.
در ادامه ما ۱۰ شاخص مهم و کلیدی اقتصادی را برای شما معرفی می‌کنیم و تاثیر هرکدام از آنها را در اقتصاد با هم مرور خواهیم کرد.
چرا باید تحلیل بنیادی انجام دهیم؟
تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) به ما نشان می‌دهد که محرک‌های اصلی قیمت چه هستند و به چه دلیل قیمت بالا و پایین می‌رود. ما در این مقاله صرفا به متغیرهای اقتصاد کلان و تاثیر آنها بر بازار ارزهای دیجیتال می‌پردازیم و عوامل دیگر را، در مقاله‌های بعدی بررسی می‌کنیم.
اقتصاد کلان فاکتورها و شاخص‌هایی را برای اندازه‌گیری فعالیت‌های اقتصادی وضع می‌کند و از طریق آنها پیشرفت یا رکود اقتصادی را می‌سنجد. زمانی که شاخصهای اقتصادی وضعیت را مثبت و رو به رشد ارزیابی می‌کنند، بازارهای مالی شکوفا می‌شوند و سرمایه‌گذاری در آنها با سود خوبی رو به رو خواهد شد. از طرف دیگر با شروع رکود اقتصادی، فعالیت‌ها کم‌رنگ می‌شوند و سرمایه‌گذاران با رویکردی محافظه‌کارانه خرید و فروش می‌کنند.
در بازار دو نوع دارایی وجود دارد. یکی دارایی‌های پرریسک مانند بازار سهام و اوراق بهادار که در زمان رشد اقتصادی، رشد می‌کند و سود خوبی نصیب سرمایه‌گذاران خود خواهند کرد. این دارایی‌ها در زمان افت بازار، با کاهش ارزش روبه رو می‌شوند و قیمتشان ممکن است کاهش پیدا کند. نوع دیگری از دارایی‌ها، دارایی‌های کم‌ریسک هستند که همیشه ارزش خود را حفظ می‌کنند و در مواقع بحرانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. دارایی‌هایی مانند طلا و اوراق قرضه با درآمد ثابت در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.
بیت کوین در ابتدا به عنوان طلای دیجیتال معرفی شد اما در ادامه نوسانات زیادی را تجربه کرد. در سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، بیت کوین همبستگی زیادی را با شاخصهای اقتصاد کلان مانند تورم نشان داد و با ریزش بازار سهام، بیت کوین هم سقوط کرد. بازار ارزهای دیجیتال و بیت کوین به دلیل عمر کم خود، هنوز رفتار مشخصی از خود نشان نداده‌اند و نمی‌توانیم آنها را مطلقا یک دارایی پرریسک یا کم ریسک بدانیم. به همین دلیل باید تمام این عوامل را در تحلیل آنها در نظر بگیریم. با شناخت این شاخص‌ها و مفهوم آنها می‌توانیم تحلیل دقیق و جامع‌تری داشته‌باشیم و رفتار قیمتی ارزهای دیجیتال را با دقت بیشتری دنبال کنیم.
10شاخص تحلیلی مهم در تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis) کدامند؟
برای اینکه بدانیم اقتصاد کلان و شاخصهای مهم آن چه تاثیری در بازار ارزهای دیجیتال دارند، ابتدا باید این شاخص‌ها را بشناسیم و تاثیر هرکدام را در اقتصاد و بازار ارزهای دیجیتال بدانیم. در حال حاضر شاخصهای مهم اقتصادی در سراسر دنیا تاثیرگذارند، اما شاخصهای اقتصاد آمریکا قدرت بیشتری داشته و کل دنیا را تحت تاثیر قرار می‌دهند. این شاخص‌ها به صورت دوره‌ای، ماهانه، سه ماهه، یک ساله و ... منتشر می‌شوند و در اختیار عموم قرار می‌گیرند. برای دیدن آنها باید به تقویم‌های اقتصادی مراجعه کنیم. در این تقویم‌ها شاخص اقتصادی مربوط به تمام کشورهای جهان به همراه ساعت و تاریخ دقیق انتشار آن، داده‌های قبلی و پیش‌بینی‌ها آورده می‌شوند. سایت investing.com یکی از منابع مهم و معتبر برای دریافت داده‌ها و شاخصهای اقتصادی است و بسیار مورد استفاده تحلیلگران قرار می‌گیرد. ما در این قسمت ۱۰ شاخص مهم و بنیادی اقتصاد را برای شما معرفی می‌کنیم و در مورد تاثیر آنها بر ارز دیجیتال صحبت خواهیم کرد.
1_ تولید ناخالص داخلی (GDP)
تولید ناخالص داخلی یک شاخص مهم و کلی برای سنجش سلامت یک اقتصاد است. انتشار این شاخص تاثیر زیادی روی بازار ندارد، چون در فواصل زمانی بلندمدت منتشر میشود و با توجه به داده‌های دیگرِ اقتصادی قابل پیش‌بینی است. به همین دلیل، بازار از قبل نتیجه آن را در قیمت‌های خود آورده‌است، البته در صورتی که با پیش‌بینی‌ها هم‌خوان نباشد، می‌تواند بازار را تکان دهد.
تولید ناخالص داخلی یکی از شاخصهای مهم برای مشخص کردن مراحل چرخه اقتصادی است. چرخه اقتصادی به معنای حرکت اقتصاد میان رشد و رکود است و به کمک شاخص GDP می‌توان فهمید که در چه مرحله‌ای از این چرخه هستیم. از نظر تکنیکالی، رکود در اقتصاد به زمانی گفته میشود که در دو فصل متوالی، تولید ناخالص داخلی در حال کاهش باشد. با تغییر روند این شاخص،اقتصاد از فاز رکودی خود خارج میشود و متعادل میشود.
همانطور که گفتیم شاخص تولید ناخالص ملی یک شاخص تاخیری است و داده تازه‌ای را منتشر نمی‌کند. تحلیلگران از این شاخص برای تایید پیش‌بینی‌ها و انتظارات خود از اقتصاد استفاده می‌کنند.
2_ شاخص اشتغال بخش غیر کشاورزی (Non-Farm Payroll)
کسب و کارها با اشتغال همبستگی زیادی دارند و چرخه آنها به هم وابسته است. تغییرات شاخص اشتغال بخش غیر کشاورزی معمولا با تغییرات تولید ناخالص ملی هم‌راستا هستند و می‌توان از این شاخص برای پیش‌بینی تولید ناخالص ملی استفاده کرد. تفاوت اصلی میان این دو شاخص زمان انتشار آنهاست. شاخص اشتغال بخش غیر کشاورزی به صورت ماهانه منتشر میشود، اما GDP یا تولید ناخالص ملی به صورت فصلی و با تاخیر بیشتر انتشار میابد. اطلاعات مربوط به اشتغال برای بانک‌های مرکزی بسیار مهم است و سیاست‌های پولی خود را براساس آن تنظیم می‌کنند. به این ترتیب سیاست‌های پولی تنظیم شده می‌توانند بازار ارز دیجیتال را به شدت تحت تاثیر قرار دهند.
3_ نرخ بیکاری (Unemployment Rate)
نرخ بیکاری درصد افرادی است که به صورت فعال دنبال کار می‌گردند. مواقعی که اقتصاد در حال بهبود است، نرخ بیکاری با کمی تاخیر عمل می‌کند. حتی زمانی که تولید ناخالص ملی به کف خود می‌رسد، نرخ بیکاری ممکن است افزایش پیدا کند، چون این نرخ وابستگی زیادی به احساسات مصرف‌کنندگان دارد. زمانی که نرخ بیکاری به مدت زیادی افزایش پیدا می‌کند، باعث آسیب به احساسات مصرفکننده شده و در نتیجه رشد اقتصادی هم کم میشود. هرچه بازار کار ضعف بیشتری از خود نشان دهد، برای بازارهای ریسکی مانند سهام و دلار تاثیر منفی شدیدتری از خود به جا خواهد گذاشت. اگر ارزهای دیجیتال با دارایی‌های ریسکی همبستگی نشان دهد، باعث کاهش و ریزش این بازار نیز خواهد شد.
4_ نرخ بهره بانکی (Federal Funds Rate)
کمیته فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) ۸ بار در سال جلسه دارند و در این جلسات سیاست‌های پولی آمریکا را تنظیم می‌کنند. تصمیمات این جلسه (FOMC) بر بازارهای مالی تاثیرات بسیاری می‌گذارد. مقامات بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره بانکی را تعیین می‌کنند و همانطور که در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ شاهد بودیم، بازار ارزهای دیجیتال نیز نوسانات زیادی را با آن تجربه خواهد کرد. در این سال‌ها بانک مرکزی آمریکا به دلیل افزایش تورم، سیاست‌های انقباضی را در پیش گرفت و نرخ بهره را افزایش داد. با افزایش نرخ بهره، مردم و فعالان اقتصادی پول خود را از بازارهای مالی بیرون می‌کشند و این اقدام باعث کاهش قیمت سهام و ارزهای دیجیتال خواهد شد.
5_ شاخص ضریب اعتماد مصرفکننده (Consumer Confidence Index)/ شاخص احساسات مصرفکننده دانشگاه میشیگان (University of Michigan Index of Consumer Sentiment)
یکی از مهمترین محرک‌های بازار، احساست مصرف‌کنندگان است. هرچه افراد احساس مثبت‌تری نسبت به بازار داشته‌باشند و مخارج خود را افزایش دهند، رشد اقتصادی نیز افزایش می‌یابد. برای اینکه بدانیم مصرف‌کنندگان چه حسی نسبت به بازار دارند، شاخصهای زیادی وجود دارند، اما این دو شاخص بهترین و مهمترین هستند. وقتی که افراد نسبت به کار خود اطمینان داشته و نسبت به آینده خوشبین باشند، مخارج خود را افزایش خواهند داد و به تبع آن رشد اقتصادی افزایش می‌یابد. افزایش مخارج نشان دهنده افزایش تقاضا در بازار است و افزایش تقاضا در میان مدت منجر به تورم و رونق بازارهای مالی پر ریسک از جمله ارز دیجیتال میشود. شاخص احساسات مصرفکننده (CCI) هر ماه منتشر میشود، در صورتی که شاخص احساسات مصرفکننده دانشگاه میشیگان دو بار در ماه منتشر میشود. این شاخص‌ها تاثیر زیادی در بازارهای ریسکی مانند بازار سهام و فارکس دارند و بازار کریپتوکارنسی هم از آنها می‌تواند تاثیر زیادی بپذیرد.
6_ شاخص قیمت مصرفکننده (CPI)
شاخص قیمت مصرفکننده، بهای کالا و خدمات را در طول زمان اندازه‌گیری می‌کند و روی یک شاخص نشان می‌دهد. این شاخص نشان می‌دهد که سرعت افزایش یا کاهش قیمت‌ها در طول زمان چگونه است. شاخص قیمت مصرفکننده یا CPI، یکی از مهمترین شاخصهای اقتصادی برای اندازه‌گیری تورم است. بانک‌های مرکزی برای تعیین نرخ بهره و سیاست‌های اقتصادی خود، این شاخص را در نظر می‌گیرند. زمانی که CPI افزایش پیدا می‌کند، نشان‌دهنده افزایش تورم است و بانک مرکزی به سمت سیاست‌های انقباضی اقتصادی می‌رود، تا تورم را کاهش دهد. سیاست‌های انقباضی باعث افزایش قدرت دلار و ریزش بازارهای ریسکی مانند بازار سهام و ارز دیجیتال می‌شوند.
7_ شاخص تولیدات صنعتی (Industrial Production Index)
شاخص تولیدات صنعتی میزان صادرات آمریکا را اندازه‌گیری می‌کند و سه حوزه استخراج معادن، تولید و انرژی را شامل میشود. بانک مرکزی آمریکا این شاخص را گردآوری کرده و در اواسط هر ماه منتشر می‌کند. بخش صنعتی در کنار بخش ساختمان و ساخت و ساز، بسیار مهم است و می‌تواند ایده‌های خوبی را به تحلیلگران برای تغییرات اقتصادی بدهد. شاخص تولیدات صنعتی هم دوره‌ای است، یعنی بین حرکات آن و تغییراتی که در چرخه کسب و کار رخ می‌دهد، ارتباط وجود دارد. همبستگی میان این شاخص و فعالیت‌های اقتصادی به قدری است که می‌توان به کمک آن میزان تولید ناخالص ملی را اندازه‌گیری کرد.
8_ شاخص میزان استفاده از ظرفیت تولید (Capacity Utilization)
این شاخص، میزان استفاده بخش تولید را از ظرفیت خود نشان می‌دهد. به این معنا که آیا واحدهای صنعتی در حال استفاده از ظرفیت خود به طور کامل هستند یا اینکه پایین تر از ظرفیت کار می‌کنند. ظرفیت کامل در این شاخص اینگونه تعریف میشود: بالاترین میزان خروجی و محصولاتی که به صورت پایدار و در یک شرایط واقع‌بینانه تولید می‌شوند. این شاخص هم نشان دهنده سلامت اقتصادی است و هم می‌تواند اطلاعاتی را در مورد تورم در اختیار ما قرار دهد. براساس تاریخچه داده‌ها، اگر این شاخص کمتر از ۷۸ درصد باشد، احتمال رکود اقتصادی افزایش می‌یابد و یا اینکه نشان‌دهنده این است که ما در رکود اقتصادی قرار داریم. از طرف دیگر بالا رفتن شاخص نشان‌دهنده کار بیشتر، اشتغال بیشتر و میزان درآمد بیشتر است. این میزان درآمد به مصرف بیشتر می‌انجامد و تقاضا برای محصولات بالا می‌رود. با بالارفتن تقاضا، قیمت محصولات نیز افزایش می‌یابد و ممکن است به افزایش نرخ تورم بیانجامد. طبق تجربه، افزایش نرخ تورم منجر به رونق بازار ارز دیجیتال شده و قیمت رمز ارز‌ها روند صعودی به خود می‌گیرد.
9_ شاخص خردهفروشی (Retail Sales)
این شاخص تخمینی از میزان فروش خرده‌فروش‌ها و تغییرات آن نسبت به ماه قبل را نشان می‌دهد. اگر تغییرات ماهانه این شاخص زیاد باشد، می‌تواند در بازار آشفتگی به وجود بیاورد. این شاخص نزدیکی بسیاری به مخارج شخصی مصرفکننده (Personal Consumption Expenditures) دارد و مخارج مصرف‌کنندگان تاثیر زیادی بر رشد اقتصادی آمریکا می‌گذارد. هرچه میزان فروش بیشتر باشد، احتمال افزایش قیمت‌ها نیز بالا می‌رود و می‌تواند منجر به تورم بالاتر شود. از طرف دیگر با کاهش شاخص خردهفروشی، دلار آمریکا و بازار سهام تضعیف میشود. تضعیف قیمت دلار نشان‌دهنده محبوب شدن بازار ارز دیجیتال در آن بازه زمانی است.
10_ شاخص سفارشات کالاهای بادوام (Durable Goods Orders)
کالاهای بادوام به اقلامی گفته میشود که حداقل برای ۳ سال عمر می‌کنند. به زبان دیگر کالاهایی هستند که به صورت مداوم خریداری نمی‌شوند. اگر تقاضا برای این کالاها بالا باشد، نشان می‌دهد که شرکت‌ها نسبت به آینده اقتصاد خوشبین هستند و برای دارایی‌های ریسکی از جمله ارز دیجیتال خوب است. تقاضای کم نشان‌دهنده اوضاع اقتصادی ضعیف است و بازاری خرسی را نشان می‌دهد.
سخن پایانی
شاخصهای اقتصاد کلان، از مهمترین شاخصهای اقتصادی بنیادین هستند که در بازارهای مالی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بازارهای مالی از جمله فارکس، کامودیتی‌ها، اوراق قرضه، بازار سهام و ... از این شاخص‌ها تاثیر زیادی می‌پذیرند. این بازارها عمر زیادی دارند و در طول سالیان رفتارهای مشخصی از خود نشان داده‌اند. به همین دلیل می‌توان تاثیر این شاخص‌ها را بر آنها سنجید و به کمک آنها آینده را پیش‌بینی کرد. با این حال، بازار کریپتوکارنسی به دلیل جوان بودن نسبت به دیگر بازارها، هنوز رفتار کاملا مشخصی از خود نشان نداده‌است و نمی‌توان به طور قطع در مورد آن صحبت کرد. به همین دلیل باید به صورتی پویا آن را زیر نظر گرفت و تاثیر شاخص‌ها را بر آن سنجید
