گرم شدن زمین یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در سراسر جهان است که به تغییرات آب و هوایی دیگر دامن می‌زند. این تغییرات به اکوسیستم آسیب می‌زند و باعث مرگ موجودات زنده خواهد شد، برای همین بلاکچین و دیگر فناوری‌ها به کمک انسان ها آمدهاند. برخی از تغییرات آب و هوا که با مدرن شدن جوامع به وجود اتفاق اصلاً برای کره زمین و موجودات زنده خوب نیست. تکنولوژی‌هایی همچون بلاکچین هم به دنبال روش‌هایی برای جلوگیری از این پدیده هستند.
تکنولوژی بلاکچین از طریق ظهور ارزهای دیجیتال مانند ارز بیت کوین به شهرت بالایی دست یافته است. استفاده گسترده‌تر از پتانسیل تکنولوژی بلاکچین میتواند به هموار کردن مسیر برای بسیاری از مزایای دیگر، از جمله استفاده از آن برای حفاظت از محیط‌زیست کمک کند. بلاکچین میتواند همه‌چیز را از زنجیره تأمین گرفته تا کاهش انتشار گازهای گلخانهای ردیابی کند، تجارت انرژی سبز را فعال کند و زبالههای پلاستیکی را به پول نقد تبدیل کند. مجموعه‌ای از ابتکارات و استارتاپ‌ها در حال ورود به این تکنولوژی هستند.
تکنولوژی بلاکچین چیست؟
بلاکچین یک فناوری مدیریت اطلاعات است که از معماری پردازش توزیع‌شده برای افزایش انعطاف‌پذیری تراکنش‌های داده در برابر تغییرات غیرمجاز، هک‌ها و فسادها استفاده میکند. فناوری بلاکچین میتواند از فرستنده و گیرنده داده در برابر سرقت هویت غیرمجاز محافظت کند. برای مثال، وقتی نهادهای باج افزار درخواست پرداخت باج به‌صورت ارز دیجیتال میکنند، اهمیت بلاکچین مشخص میشود. طرفداران ارزهای دیجیتال از این واقعیت لذت می‌برند که رویکرد بلاکچین واسطه‌ها را از انتقال ارزش همراه با هزینه‌های مرتبط با آن‌ها حذف میکند؛ یعنی بلاکچین غیرمتمرکز است و هیچ نهاد و شخص ثالثی روی بلاکچین نظارت ندارد.
ایده بلاکچین اولین بار در سال 1991 توسط دبلیو اسکات استورنتا (W. Scott Stornetta) و استوارت هابر (Stuart Haber) ارائه شد. این دو فیزیکدان بر روی زنجیره‌ای از بلوک‌های امن رمزنگاری کار می‌کردند. راه‌اندازی بلاکچین دستکاری در اسناد را غیرممکن کرد. مهم‌ترین دستاورد بلاکچین راه‌اندازی بیت کوین بود. سال 2009 فرد ناشناسی به اسم «ساتوشی ناکاموتو»، سندی را منتشر کرد و در آن درباره‌ی این ارز دیجیتال گفت.
بیشتر بشناسید: ساتوشی ناکاموتو کیست؟
وایت پیپر بیت‌کوین توانایی بلاک چین برای افزایش اعتماد دیجیتال را توضیح می‌داد. پردازش در بلاکچین آن‌قدر غیرمتمرکز است که امکان اعمال هیچ‌گونه کنترلی برای یک نهاد واحد وجود نخواهد داشت. این اساس راه‌اندازی بیت کوین در سال 2010 را تشکیل داد. اولین ارزی که بر روی بلاکچین ایجاد شد ارز بیت کوین نام دارد. فناوری بلاکچین کاربردهای بالقوه دیگری فراتر از ارزهای دیجیتال دارد. اساساً بلاکچین برای هر فرآیندی که نیاز به سوابق ثبت‌شده با امنیت بالا از داده‌ها دارد قابل‌استفاده است.
بلاکچین چگونه از آب‌وهوا حفاظت میکند؟
تکنولوژی همیشه بهترین دوست آب‌وهوا نبوده است. از انقلاب صنعتی که رابطه ما با کره زمین را برای همیشه تغییر داد، تا دستگاه‌های مدرن که نشان می‌دهند ما دائماً انرژی مصرف می‌کنیم و به کوه‌های زباله الکترونیکی اضافه می‌کنیم. در دهه اخیر یکی از بزرگترین مشکلات بشر تغییرات اقلیمی یا Climate Change بوده است که هنوز حل نشده است.
به نظر می‌رسد هر قدم انسان در آینده زمین را در معرض خطر بیشتری قرار می‌دهد. اما انقلاب صنعتی چهارم میتواند این روند را کاهش دهد. بلاکچین در خط مقدم این حرکت قرار دارد. این دفتر کل عمومی که ظاهراً فسادناپذیر است، امکان تراکنش‌های دیجیتال شفاف و جهانی را در سراسر جهان فراهم میکند و میتواند اقدامات مفید آب و هوایی را تقویت کند.
مبادلات همتا به همتا (Peer-to-Peer) و ردیابی مستقیم محصولات باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش اعتماد میشود. این فناوری همچنین میتواند برای پاداش دادن به اقدامات مفید آب و هوایی مورد استفاده قرار بگیرد. حتی سازمان ملل متحد هم از تکنولوژی‌هایی که برای کمک به نظارت بر پیشرفت کشورها در کاهش انتشار گازهای گلخانهای ایجاد می‌شوند، حمایت میکند. تصور کنید که شما مسئول مواد غذایی در یک شرکت خدمات غذایی هستید که می‌خواهید برای محصولات خود به منابع پایدار مراجعه کنید.
شما چگونه می‌توانید به زنجیره تأمین خود اعتماد کنید؟ آیا به کاغذهایی که همراه محصول ارسال میشود اعتماد دارید؟ آیا باید ممیزی‌های منظم و پرهزینه تأمین‌کننده خود را انجام دهید تا بررسی کنید که آیا آنچه را که می‌گویند انجام می‌دهند؟ فناوری بلاکچین راه‌حل‌هایی را برای این معضلات محیطی ارائه می‌دهد. سازمان بینالمللی حفاظت از حیاتوحش جهانی (WWF) با توسعهدهنده سیستمهای بلاکچین ConsenSys و Sea Quest برای آزمایش و پیادهسازی ابزار ردیابی بلاکچین برای صنعت ماهی تن اقیانوس آرام کار میکند.
به‌زودی یک اسکن ساده بسته‌بندی ماهی تن در گوشی‌های هوشمند، کل داستان ماهی تن را از صید تا پختن آن نشان خواهد داد. سابقه بلاکچین گواهی می‌دهد که ماهی به‌طور قانونی و به‌دوراز شرایط ظالمانه صید شده است یا خیر. پس از صید ماهی در کشتی ماهیگیری، ماهی با شناسایی فرکانس رادیویی (RFID) برچسب‌گذاری میشود و متعاقباً QR کدهای صادر شده در هر مرحله از پردازش تا تحویل نهایی خرده‌فروشی را دریافت میکند. در جای دیگر، مزایای بلاکچین برای حفاظت از حیاتوحش در آفریقا تجزیه‌وتحلیل شده است. مزایای بلاکچین در سه حوزه مشهود است: اثربخشی نظارت بر محیط‌زیست، کارایی و هزینه‌های مبادله و توزیع عادلانه سود.
زنجیره تامین چه تاثیری بر آب‌وهوا دارد؟
ردیابی زنجیره تأمین در پشت محصولات «سبز» تقریباً غیرممکن است. اما برنامه‌های مبتنی بر بلاکچین مانند Foodtrax به مصرف‌کنندگان این امکان را می‌دهد تا محصولات را از منبع تا قفسه فروشگاه دنبال کنند. سوپرمارکت‌های زنجیره‌ای چندملیتی در حال حاضر از سیستم مشابهی استفاده میکند که به این معنی است که مشتریان می‌توانند بسته‌بندی را برای اطلاعات دقیق در مورد منبع و فرآیندهای تولید محصول اسکن کنند.
در همین حال، پروژه ردیابی زنجیره تامین بلاکچین به نام WWF به مصرف‌کنندگان کمک میکند تا از محصولات مرتبط با ماهیگیری غیرقانونی و نقض حقوق بشر با ردیابی صید اقیانوس آرام از کشتی تا سوپرمارکت در سراسر جهان اجتناب کنند. این فناوری همچنین میتواند امکانات تجارت کربن را گسترش دهد و همچنین سیاست حفاظت از آب‌وهوا را تشدید کند. همچنین به کشورها کمک میکند تا با محاسبه انتشار گازهای گلخانهای و اجتناب از دستکاری داده‌ها میزان این گازها را کاهش دهند.
IBM با آزمایشگاه بلاکچین انرژی مستقر در پکن برای افزایش شفافیت در تجارت کربن چین کار میکند، اما بلاکچین همچنین میتواند تجارت کربن را در دسترس تر کند. ماتیاس گلبر، مدیر ارشد محیط‌زیست در New Era Energy مستقر در سنگاپور گفت: «جمعآوری و تأیید داده‌ها بدون بلاکچین میتواند تا 40 هزار دلار (33,700 یورو) هزینه داشته باشد که شرکت‌های کوچک را از رده خارج میکند.
بیشتر بخوانید: کاربرد فناوری بلاکچین در صنایع مختلف
نظارت بر پروژه‌های سبز
همین مکانیسم همچنین میتواند در ارزیابی ابتکارات سبز انقلابی ایجاد کند. ماریون ورلز مدیر اجرایی بنیاد استاندارد طلایی است که پروژه‌های کاهش انتشار گازهای گلخانهای را تأیید میکند به‌نوبه خود روی راه‌حل‌های بلاکچین برای حفاظت از آب‌وهوا کار میکند. او پروژه‌ای را مثال می‌زند که سازمانش به‌صورت آزمایشی برای تهیه اجاق‌های آشپزی کم آلاینده برای خانوارها اجرا میکند. در این پروژه حسگرهایی به اجاق‌های آشپزی اضافه شده‌اند که به پایگاه دادههای ابری دیجیتال متصل می‌شوند و اطلاعات را مستقیماً به پلتفرم بلاکچین با هزینه بسیار کمتر ارسال میکنند.
این فناوری همچنین میتواند به مشارکت بیشتر سرمایه‌گذاران در چنین پروژه‌هایی کمک کند. فرض کنید از طریق یک پلتفرم آنلاین تأمین مالی جمعی از پروژه اجاق‌گاز حمایت کردید. سپس می‌توانید پول خود را ردیابی کنید تا مطمئن شوید که به جایی که باید رسیده است یا خیر. همچنین می‌توانید تأثیر پروژه را دنبال کنید؛ به این معنی که تعامل شما با زدن دکمه «اهدا» به پایان نمی‌رسد و می‌توانید بر کل پروژه نظارت داشته باشد.
ارزهای دیجیتال و زمین پاک
ابتکارات مختلف از مبادلات همتا به همتا برای تجارت انرژی‌های تجدید پذیر استفاده میکنند. برای مثال، خانه‌هایی با پنل‌های خورشیدی روی پشت‌بام می‌توانند از هر نیروی مازادی که تولید میکنند اعتبار کسب کنند و نیاز به شبکه‌های برق متمرکز را کاهش دهند و سیستم انرژی را کارآمدتر کنند.
ابتکاری به نام بانک پلاستیک در تلاش است تا توکن‌های بلاکچینی را که از جمعآوری زبالههای پلاستیکی به دست می‌آید به ارز جدیدی برای کمک به جوامع فقیر ابتدا در هائیتی و اکنون در چندین کشور در سراسر جهان تبدیل کند. این توکن‌ها را می‌توان به پول نقد، مواد غذایی یا کوپن‌های آموزشی تبدیل کرد. بااین‌حال، موانعی برای افزایش چنین طرح‌هایی وجود دارد.
فناوری بلاکچین و مصرف انرژی
محاسبات پیچیده‌ای که وارد شبکه‌های بلاکچین می‌شوند، انرژی زیادی مصرف میکنند. طبق گزارش بانک جهانی، هنوز بسیاری از مشکلات فنی و حریم خصوصی داده‌ها وجود دارند که باید حل شوند. هارالد راتر، رهبر نوآوری در ابتکار نوآوری آب‌وهوای اتحادیه اروپا Climate-KIC می‌گوید که تنظیم بلاکچین نیز بسیار پیچیده است. به گفته راتر، برنامه نویسان اولیه بلاکچین به دنبال ساخت سیستمهای تنظیم شده بودند.
ولی حالا طرفداران این فناوری در مورد اینکه آیا آن را بدون نظارت نگه دارند یا آن را با چارچوب‌های قانونی توافق شده تطبیق دهند، اختلاف‌نظر دارند. این موضوع فقط به استارت‌آپ‌های فناوری و ابتکارات مالی عمومی که در حوزه بلاکچین فعالیت میکنند، مربوط نمیشود. خیلی از شرکت‌های بزرگ فناوری به فکر استفاده بهینه از بلاکچین هستند تا بتوانند از محیط‌زیست محافظت کنند و انرژی‌های کمتری را هدر بدهند. غول انرژی آلمان RWE یکی از شرکت‌هایی است که در فناوری بلاکچین سرمایه‌گذاری کرده است.
به نظر شما بلاکچین چطور به محیط‌زیست کمک میکند؟
