بیت کوین (BTC) چیست و چرا به وجود آمد؟
بیت کوین (BTC) یک شکل انقلابی از ارز دیجیتال است که اولین‌بار در سال ۲۰۰۹ به دست شخص یا گروهی از اشخاص ناشناس ملقب به ساتوشی ناکاموتو ساخته شد. برخلاف ارزهای سنتی، خرید و فروش بیت کوین به بانک‌های مرکزی یا دولت‌ها وابسته نیست. در عوض، این ارز دیجیتال به‌عنوان یک سیستم غیرمتمرکز عمل کرده و تراکنش‌ها را در یک پایگاه داده دیجیتالی به نام دفترکل یا لجر (ledger) ذخیره میکند. این عدم تمرکز به این معنی است که هیچ شرکت یا دولتی نمی‌تواند در مورد نحوه عملکرد ارز یا نحوه استفاده مردم از آن تصمیم‌گیری کند. در واقع، دلیل ساخت بیت کوین نیز همین بوده است که هیچ قدرتی در دنیا نتواند کنترلی روی این سیستم مالی داشته باشد.
اگر می‌پرسید پس چه کسی این شبکه را کنترل میکند؟ در پاسخ باید بگوییم که این ماینرهای بیت کوین هستند که به‌طور جمعی به اجرای این شبکه می‌پردازند. ماینرها با تایید تراکنش‌های کاربران به‌کمک توان پردازشی رایانه‌های خود، پاداش بیت کوین را دریافت می‌کنند. این انگیزه اقتصادی باعث می‌شود تا آنها همیشه به فعالیت در این شبکه و ایمن نگه داشتن آن ترغیب شوند.
آیا بیت کوین ایمن است؟
بیت کوین ثابت کرده که یک شبکه پرداخت امن، کاربردی و کارآمد است. فناوری مورد استفاده در بیت کوین با قوانین ریاضی محافظت می‌شود و دائماً توسط کاربران بهبود می‌یابد. نرم‌افزار این شبکه نیز به‌طور فعال توسط جامعه روبه‌رشد توسعه‌دهندگان بررسی و ممیزی می‌شود.
اگرچه در گذشته حملاتی در رابطه با بیت کوین وجود داشته‌اند، اما آنها معمولاً نتیجه امنیت پایین یا سهل‌انگاری شخص یا سرویسی بوده‌اند که بیت کوین‌ها را در اختیار داشته است. بنابراین، اهمیت دارد که تدابیر امنیتی هر سرویس بیت کوینی را که استفاده می‌کنید، به‌دقت بررسی نمایید. گفتنی است، همان‌طور که کاربران بیشتری به شبکه بیت کوین روی می‌آورند، این سیستم امن‌تر می‌شود؛ زیرا این‌گونه منابع بیشتری به بستن حفره‌های امنیتی و بررسی تغییرات پیشنهادی در پروتکل بیت کوین اختصاص می‌یابند.
انواع روش‌های نگهداری بیت کوین کدامند؟
امروزه انواع مختلفی از کیف پول های بیت کوین وجود دارند. این ولت‌ها شامل کیف پول تحت وب، کیف پول موبایل یا دسکتاپ و همچنین کیف پول سخت افزاری و کاغذی می‌شوند. در ادامه به بررسی هر کدام از این روش‌ها می‌پردازیم:
کیف پول موبایل
کیف پولهای موبایل اپلیکیشن‌هایی هستند که میتوانید آنها را روی گوشی خود نصب کنید. این اپلیکیشن‌های آنلاین یکی از ساده‌ترین و راحت‌ترین راه‌ها برای راه‌اندازی کیف پول محسوب می‌شوند. شما میتوانید کیف پولهای مختلفی را از طریق اپ استور اپل یا گوگل پلی روی موبایل خود نصب کنید.
برخی از نمونه‌های کیف پول موبایل عبارت‌اند از:
- Trust Wallet
- Atomic
کیف پول تحت وب
کیف پولهای تحت وب، کیف پولهای آنلاینی محسوب می‌شوند که از طریق مرورگر وب (مثلاً گوگل کروم یا فایرفاکس) قابل دسترسی هستند. آنها به شما اجازه می‌دهند دارایی‌های دیجیتال خود را بدون نیاز به نصب نرم افزار کنترل کنید. برخی از آنها (مانند متامسک) را حتی میتوانید به‌عنوان پلاگین به مرورگر خود اضافه نمایید.
نمونه‌های کیف پول تحت وب شامل موارد زیر هستند:
- Metamask
- MyEtherWallet
کیف پول دسکتاپ
کیف پول دسکتاپ مشابه کیف پول موبایل است، با این تفاوت که شما آن را بر روی کامپیوتر خود نصب می‌کنید. این یک راه ساده برای ذخیره رمز ارزهای شما محسوب می‌شود؛ اما توجه داشته باشید که خطر هک شدن کیف پولهای دسکتاپ نیز وجود دارد. به همین خاطر، امنیت رایانه شما حرف اول را می‌زند. همچنین توصیه می‌کنیم که از کلیدهای خصوصی خود بک‌آپ (Backup) بگیرید تا در صورت خراب شدن سیستم، به کیف پول دسکتاپ خود دسترسی داشته باشید.
برخی از نمونه‌های کیف پول دسکتاپ به شرح زیر هستند:
- Ledger Live
- Exodus
کیف پول سخت افزاری
کیف پولهای سختافزاری محبوب‌ترین روش برای ذخیره‌سازی بیت کوین به شمار می‌روند. این ولت‌ها به شکل یک فلش مموری هستند و به‌طور خاص برای ذخیره کلیدهای خصوصی طراحی شده‌اند. کیف پولهای سخت افزاری از کیف پولهای موبایل یا کیف پولهای دسکتاپ ایمن‌تر هستند؛ به این دلیل که دارایی‌ها را به‌صورت آفلاین ذخیره می‌کنند.
نمونه‌های کیف پولهای سخت افزاری عبارت‌اند از:
- Ledger
- Trezor
کیف پول کاغذی
یکی دیگر از راه‌های نگهداری سرد بیت کوین، کیف پولهای کاغذی هستند که به‌عنوان کیف پول فیزیکی نیز شناخته می‌شوند. در این روش، کلیدهای خصوصی و همچنین آدرس‌های عمومی بر روی یک تکه کاغذ چاپ یا یادداشت می‌شوند. کیف پول کاغذی را می‌توان با مراجعه به یک پلتفرم تولیدکننده کیف پول کاغذی ایجاد کرد. توصیه می‌کنیم هنگام تولید کلیدها آفلاین باشید و پس از اتمام فرایند، تاریخچه مرورگر خود را حذف کنید.
چگونه امنیت بیت کوین‌های نگهداری شده را بالا ببریم؟
اگر شما هم جزء آن دسته از افرادی می‌باشید که همیشه نگران امنیت بیت کوین‌های خود هستید، در اینجا 10 روش برتر نگهداری بیت کوین از دید مجرمان سایبری را برایتان آورده‌ایم. با پیاده‌سازی تکنیک‌هایی که در ادامه توضیح دادیم، دیگر نیاز نیست نگران امنیت دارایی‌های دیجیتال خود باشید.
1- از یک کیف پول سخت افزاری استفاده کنید
چرا باید کیف پولهای سختافزاری را بر سایر گزینه‌ها ترجیح دهیم؟ کیف پولهای سختافزاری (که اغلب به آن کیف‌پول‌های سرد می‌گویند) امن‌ترین راه برای ذخیره بیت کوین محسوب می‌شوند؛ زیرا این ولت‌ها هیچ دسترسی به اینترنت ندارند و کاملاً آفلاین هستند.
کیف پول گرم دائماً به اینترنت متصل بوده و در برابر نفوذ هکرها آسیب‌پذیرتر است؛ اما کیف پول سرد از طریق پورت USB به کامپیوتر شما وصل می‌شود و به همین دلیل، یک لایه امنیتی اضافی در برابر تهدیدات خارجی اضافه میکند. از محبوب‌ترین کیف پولهای سخت افزاری بیت کوین می‌توان به لجر نانو ( Ledger Nano) و ترزور (Trezor) اشاره کرد.
2- احراز هویت دومرحله‌ای (2FA) را فعال نمایید
احراز هویت دومرحله‌ای (که تحت‌عنوان 2FA یا تأیید دومرحله‌ای نیز شناخته می‌شود) یک ویژگی امنیتی مهم است که میتوانید برای ایمن نگه داشتن کیف پول بیت کوین خود فعال کنید. هنگامی که یک کیف پول بیت کوین جدید را ایجاد می‌‌سازید، از شما خواسته می‌شود رمز عبور خود را وارد کرده و شناسه کاربری‌تان را دریافت کنید. به‌طور پیش‌فرض، این‌ها تنها اطلاعات مورد نیاز برای دسترسی به کیف پول شما هستند.
اما با راه‌اندازی 2FA در کیف پول بیت‌کوین خود، یک مرحله اضافی برای ورود (Login) به کیف پول شما اضافه می‌شود؛ به‌این‌صورت که قبل از لاگین کردن، به وارد نمودن یک رمز عبور یک‌بار مصرف نیز نیاز خواهید داشت. این روش باعث می‌شود امنیت کیف پول شما بالاتر رود.
3- کیف پول بیت کوین خود را رمزگذاری کنید
این روشی دیگر برای ایمن کردن کیف پول دیجیتال شماست. در حالت رمزگذاری‌شده، زمانی که هکرها سعی می‌کنند به حساب کیف پول بیت کوین شما دسترسی پیدا کنند، رمز عبور منحصر‌به‌فردی برای قفل کردن بیت کوین‌های خود تعیین می‌کنید.
4- کلیدهای خصوصی را آفلاین نگه دارید
با جدا کردن کلید خصوصی خود از دنیای آنلاین میتوانید از کیف پول خود محافظت کنید. میتوانید با یادداشت کردن آن روی کاغذ و نگهداری در مکانی امن، به‌جای ذخیره آن در موبایل یا لپ‌تاب خود، کلیدتان را ذخیره کنید. کلیدهای خصوصی شما بسیار مهم هستند. پس در حفظ امنیت آنها تردید نکنید.
5- هرگز از کلید/عبارت سید پیش‌ساخته استفاده نکنید
اخیراً مشاهده شده که سارقان بلاک چین به‌راحتی کلیدهای خصوصی را حدس می‌زنند و رمز ارزها را می‌دزدند. آنها از این روش برای فروش کیف پولهای کاغذی پیش‌ساخته یا هک‌شده در پلتفرم‌های تجارت الکترونیک مانند ایبی (eBay) یا آمازون استفاده می‌کنند. این کیف پولهای از پیش ساخته‌شده توسط هکرهایی ایجاد می‌شوند که یک کپی از عبارت سید (معمولاً 24 کلمه ای) را ذخیره کرده و منتظر هستند تا شما ارزهای دیجیتال خود را واریز کنید.
6- ویژگی چند امضایی را فعال کنید
اگر برای مدت طولانی با بیت کوین سروکار دارید و سرمایه زیادی را معامله می‌کنید، توصیه می‌شود ویژگی چند امضایی یا مولتی سیگ (Multisig) را فعال کنید. مولتی سیگ (multi-sig) زمانی مفید است که چندین امضاکننده به حساب کیف پول شما وصل باشند. برای تراکنش در کیف پول چند امضایی به دو یا چند کلید خصوصی برای امضا و تایید تراکنش نیاز خواهید داشت؛ روشی که امنیت دارایی‌های شما را به‌شدت بالا می‌برد.
7- از رمزهای عبور گوناگون برای حساب‌های مختلف استفاده کنید
یکی دیگر از جنبه‌های کلیدی امنیت کیف پول بیت کوین، قوی بودن رمز عبور است. رمز عبور کیف پول بیت کوین باید ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک و کاراکترهای خاص و اعداد باشد. همچنین رمز عبوری که استفاده می‌کنید باید محرمانه بوده و به هیچ قیمتی نباید آن را با کسی به اشتراک بگذارید.
8- از یک آنتی‌ویروس قوی استفاده کنید
نرم افزار آنتی‌ویروس از کیف پول بیت کوین شما در برابر تهدیدات سایبری به‌خوبی محافظت میکند. به همین دلیل، توصیه می‌شود از یک نرم افزار آنتی‌ویروس قوی استفاده کنید که کیف پول شما را از ملات مخرب در امان نگه می‌دارد. بنابراین قبل از نصب کیف پول، دستگاه خود را به‌خوبی با آنتی‌ویروس اسکن کنید.
9- از کیف پول دیجیتال خود بک‌آپ بگیرید
پشتیبان‌گیری یا بک‌آپ (Backup) به شما امکان می‌دهد زمانی که موبایل خود را گم کردید (یا لپتاپتان خراب شد)، به کیف پول خود مجدداً دسترسی پیدا کنید. برخی از ولت‌ها دارای ویژگی بک‌آپ (Backup) داخلی هستند.
برای این منظور به‌دنبال گزینه "Export private keys" در منوی کیف پول خود بگردید. پس از آنکه از کیف پول خود بک‌آپ گرفتید، فایل آن را در یک فلش مموری یا یک جای امن دیگر ذخیره کنید.
10- یک کیف پول جداگانه برای تراکنش‌های روزانه بسازید
امروزه پرداخت‌های موبایلی درحال افزایش هستند. اگر به‌طور روزانه تراکنش انجام می‌دهید، میتوانید یک کیف پول مجزا برای تراکنش‌های کوچکی که در طول روز انجام می‌دهید بسازید. علاوه‌بر این، میتوانید چندین کیف پول و چندین آدرس مختلف به ولت خود اضافه کنید.
سخن پایانی
این روزها، ذخیره امن بیت کوین یکی از دغدغه‌های بزرگ کاربران است. روش‌های مختلفی برای نگهداری بیت کوین وجود دارند؛ از جمله کیف‌پول گرم، کیف پول سرد و کیف پولهای چند امضایی. هر روشی مزایا و معایب خود را داشته و تحقیق و انتخاب روشی که با تخصص فنی شما مطابقت دارد ضروری است. به‌طور کلی، کیف پول سخت افزاری، کیف پول کاغذی و کیف پول چند امضایی به‌دلیل ذخیره آفلاین کلیدهای خصوصی شما، امن‌ترین روش نگهداری بیت کوین در نظر گرفته می‌شوند. در آخر، هر روشی که انتخاب می‌کنید، همیشه به یاد داشته باشید که کلیدهای خصوصی خود را امن نگه دارید و هرگز آنها را با کسی به اشتراک نگذارید.
