در دنیای ارزهای دیجیتال پروژههای متعددی مشغول فعالیت هستند که چند سال دیگر تعدادی از آن‌ها موفق خواهند شد و تعداد دیگری نیز اصلا وجود نخواهند داشت. برای کسانی که قصد سرمایه‌گذاری در این بازار را دارند این که پروژههای درست را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند اهمیت زیادی دارد. برای انتخاب پروژه درست، ابتدا باید لیستی از پروژه‌ها را پیش روی خودمان بگذاریم و به شیوه‌ای اصولی آن‌ها را بررسی کنیم. شاید گستردگی بلاک چین و دنیای کریپتوکارنسی این کار را برای ما کمی پیچیده کند به همین خاطر باید از راهنمایی حرفه‌ای‌ها بهره ببریم. این راهنمایی‌ها حاصل سال‌ها تجربه و یادگیری است و شانس انتخاب درست پروژه کریپتوکارنسی برای سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد. در ادامه این مطلب به بررسی نکاتی خواهیم پرداخت که به ارزیابی درست یک پروژه بلاک چین کمک میکند.
پروژه کریپتو چیست؟
پروژه کریپتو مبتنی بر بلاک چین، پروژه‌ای است که بر اساس تولید زنجیره‌ای از بلاک‌ها شکل گرفته است. در هر‌کدام از این بلاک‌ها اطلاعات شبکه ذخیره می‌شود. امروزه پروژههای کریپتوکارنسی مختلفی در دنیای بلاک چین حضور دارند که می‌توانند خصوصی یا عمومی باشند. نکته اینجاست کههمه این پروژه‌ها دارای شبکه بلاک چین مجزا نیستند.
در واقع بسیاری از پروژههای فعال حال حاضر کریپتوکارنسی به صورت قرارداد هوشمند بر روی یکی از شبکه‌های ایمن بلاک چین مانند اتریوم فعال هستند. صرافی‌های غیرمتمرکز، dapps ،NFTها، بازی‌های متاورسی و... از جمله این پروژه‌ها هستند. با گسترش بازار ارزهای دیجیتال، این پروژه‌ها نیز فرصت این را پیدا کردند که با جذب سرمایه مناسب، پلتفرم‌های خود را گسترش دهند.
پروژه کریپتوکارنسی در حالت معمول، دارای چشم‌انداز، تیم با سابقه، وایت‌پیپر با کیفیت، توکنومیک، پتانسیل رشد، موارد استفاده، پتانسیل حضور در بازار، ارائه محصول، حجم بازار، پلتفرم، شفافیت و نقشه راه است. زمانی می‌توانیم پروژه‌ای را قوی بدانیم که در اکثر این موارد نمره خوبی داشته باشد.
برخی از پروژههای کریپتوکارنسی مانند بیت کوین، تنها به عنوان روشی برای پرداخت مورد استفاده قرار می‌گیرند، در حالی که برخی دیگر از پروژه‌ها علاوه بر اینکه توکن‌های نقدپذیر دارند، اما با اهداف متفاوتی به وجود آمده‌اند. مثلا اتریوم با ماشین مجازی خود، بستری خارق العاده برای فعال شدن قراردادهای هوشمند به وجود آورده است.
انواع پروژههای بلاک چین کدامند؟
طی سال‌های اخیر، پروژههای بلاک چین یکی پس از دیگری رشد کرده‌اند. برخی از آن‌ها به رشد یکدیگر کمک کردند. از آن جایی که این پروژه‌ها متن باز هستند، حتی برخی پروژه‌ها براساس پروژههای دیگر شکل گرفته‌اند. پروژههای بلاک چین دارای طیف گسترده‌ای از عملکردها هستند و برای اهداف مختلفی به وجود آمده‌اند. به عنوان مثال می‌توانید پروژه‌هایی مشاهده کنید که برای توسعه پلتفرم‌های شرکتی، پرداخت‌های ارز دیجیتال، حمایت از حفظ حق چاپ نقاشی‌ها، موسیقی و... بوجود آمده‌اند. با در نظر گرفتن این مقدمه در ادامه به بررسی انواع پروژههای بلاک چین خواهیم پرداخت:
NFT
بازار NFT در سال‌های گذشته توانسته خود را به یکی از محبوب‌ترین بخش‌های ارز دیجیتال تبدیل کند. به فروش رفتن برخی NFTها با مبالغ بسیار بالا در صدر اخبار مربوط به کریپتوکارنسی قرار گرفته است. پروژههای NFT هم به عنوان موضوعی رسانه‌ای و هم به عنوان یک هنر دیجیتال شناخته می‌شوند. یکی از پلتفرم‌های معروفی که پروژههای NFT در آن به فروش می‌رسند Opensea است. اگر سری به این پلتفرم بزنید قطعا قیمت‌ها شما را شگفت زده خواهد کرد. یکی از ویژگی‌های NFT که باعث محبوبیت بیشتر آن شده این است که پروسه ساخت آسانی دارد و هر کاربری می‌تواند هنر خود را به NFT تبدیل کرده و به فروش برساند. البته این نکته را باید اضافه کرد که به فروش رساندن کالکشن‌های NFT نیازمند بازاریابی و تلاش زیادی است.
Metaverse
در یک سال گذشته پروژههای متاورسی به خصوص بازی‌های این حوزه بر سر زبان‌ها افتاده‌اند. دیسنترالند یکی از بازی‌های محبوبی است که در زمینه متاورس توانسته به جایگاه خوبی دست پیدا کند. متاورس در واقع یک دنیای مجازی با عناصر دنیای واقعی است. البته خلاقیت‌هایی که میتوان در این زمینه اجرا کرد بسیار گسترده هستند. در پروژههای متاورس، کاربران می‌توانند از NFTها نیز استفاده کنند. در بازی‌های متاورسی معمولا آیتم‌ها را با ارزهای دیجیتال خرید و فروش می‌کنند. قیمت آیتم این بازی‌ها هم درست مثل قیمت ارزهای دیجیتال دارای نوسان هستند. حتی شرکت‌های بزرگ نیز از این بازی‌ها استقبال کردند و در برخی بازی‌های متاورسی مغازه و زمین خریداری نمودند تا با استفاده از آن‌ها اجناس خود را تبلیغ کرده و به فروش برسانند.
DeFi
به صرافی‌های غیرمتمرکزی که در حوزه بلاک چین فعالیت دارند دیفای می‌گویند. در حال حاضر صدها صرافی غیرمتمرکز مختلف به صورت قرارداد هوشمند راه‌اندازی شده‌اند که توانستند به سهم خود، بخش زیادی از معاملات کریپتوکارنسی را به سرانجام برسانند. اگرچه هنوز سهم این صرافی‌ها از مقدار تراکنش‌های کریپتوکارنسی اندک است ولی پیشبینی می‌شود این سهم در سال‌های آینده با توسعه صرافی‌های غیرمتمرکز افزایش پیدا کند. در حال حاضر اکثر صرافی‌های غیرمتمرکز بر بستر اتریوم راه‌اندازی شده‌اند. با توجه به میزان بالای کارمزد تراکنش در شبکه اتریوم این احتمال وجود دارد که شاهد افزایش صرافی‌های غیرمتمرکز بر شبکه‌های دیگری نظیر بایننس اسمارت چین باشیم.
Web 3.0
وب3 نسل جدیدی از اینترنت است که از به هم پیوستن دادهها به صورت غیرمتمرکز شکل می‌گیرد. وب3 دارای ویژگی‌هایی است که به کارگیری تکنولوژی‌ها و فناوری‌های جدید را در آن ممکن می‌سازد. در حال حاضر نیز پروژههای متعددی در حوزه وب3 نوآوری‌های خود را معرفی می‌کنند و هر روز تعداد بیشتری از این پروژه‌ها مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرند. ویژگی‌هایی نظیر نبود سانسور؛ نداشتن قطعی، یکپارچگی، هماهنگی با قراردادهای هوشمند و… نشان از آینده مثبت نسل سوم اینترنت می‌دهد.
چگونه می‌توانیم درباره یک پروژه رمزنگاری جدید تحقیق کنیم؟
برای این که درباره یک پروژه کریپتوکارنسی تحقیق کنید منابع اطلاعاتی مختلفی پیش روی شما قرار دارد. برای این که بتوانید یک پروژه خوب را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید باید این منابع را بررسی کرده و در ابتدای کار به درستی یا نادرستی اطلاعاتشان پی‌ببرید. در ادامه به راه‌هایی اشاره می‌کنیم که با استفاده از آن‌ها می‌توانید درباره پروژههای رمزنگاری جدید تحقیق و آن‌ها را با یکدیگر مقایسه نمایید.
- بررسی وب سایت پروژه
اولین قدمی که باید در مسیر تحقیق درباره یک پروژه کریپتو انجام دهید، بررسی وبسایت آن است. در وبسایت پروژه می‌توانید نکات مختلفی درباره آن پیدا کنید. به عنوان مثال قابلیت‌ها و ویژگی‌های اصلی پروژه در وبسایت آن قابل مشاهده است. وبسایت پروژه باید به صورت شفاف همه اطلاعات را در اختیار کاربران قرار دهد. در چند سال اخیر توجه به این موضوع بیشتر شده است. اگر وبسایت پروژه شفافیت کافی نداشت و اطلاعات درستی در اختیار شما قرار نداد، باید درباره سرمایه‌گذاری در آن پروژه تجدید نظر کنید.
- بررسی شبکه‌های اجتماعی
درباره بررسی پروژههای کریپتویی، جامعه کاربران آن پروژه حرف اول را می‌زند. زیرا شبکه‌های اجتماعی در رشد پروژههای کریپتوکارنسی نقش زیادی دارند. میم‌کوین‌هایی مثل دوج و شیبا رشد بی‌نظیر خود را مدیون فعالیت کاربرانشان در شبکه‌های اجتماعی هستند. برای بررسی این که یک پروژه با جامعه کاربران خود چقدر تعامل دارد می‌توانید اکانت شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر آن‌ها را بررسی کنید.
- خواندن وایت‌پیپر
هر پروژه کریپتویی که منتشر می‌شود یک وایت‌پیپر دارد. با خواندن وایت‌پیپر می‌توانید چشم‌انداز، اهداف و تکنولوژی‌های پشت پروژه کریپتویی مد نظر خود را بررسی کنید. برای خواندن وایت‌پیپر پروژه داشتن مهارت‌های تکنیکی نیز مهم است. در صورت نداشتن این مهارت‌ها موضوعاتی نظیر مکانیزم اجماع، تکنولوژی‌های اساسی، مقیاس‌پذیری و شبکه را متوجه نخواهید شد.
- بررسی صفحه کوین‌مارکت‌کپ
صفحه کوین مارکت کپ یک پروژه نیز اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار می‌دهد. در این صفحه می‌توانید اطلاعات حجم بازار، قیمت، شبکه‌های اجتماعی، وبسایت، صرافی‌ها و... را مشاهده کنید. حتی پروژههای نوظهور نیز صفحه اطلاعاتی در کوین‌مارکت‌کپ دارند. در این صفحه می‌توانید نظر دیگر کاربران درباره آن ارز را نیز ببینید.
چگونه یک پروژه بلاک چین را ارزیابی کنیم؟
در بالا به کلیاتی درباره این که از کجا میتوان اطلاعات دقیق درباره پروژههای کریپتوکارنسی به دست آورد بیان کردیم. با این حال این موضوع مهم است که بتوانید این اطلاعات را به درستی تفسیر کنید. در ادامه برخی روش‌های ارزیابی اطلاعات پروژه‌ها را بررسی خواهیم کرد:
- بررسی وایت‌پیپر
وایت پیپر فایل پی‌دی‌افی است که در آن اهداف، نمودارها و آمارهای مربوط به یک پروژه ارز دیجیتال به وضوح بیان می‌شود. وایت‌پیپر با هدف توجیه سرمایه‌گذاران درباره پروژه صورت می‌گیرد. سعی بر این است که وایت‌پیپرها بیان ساده و کوتاه داشته باشند. بخش‌های مختلف یک وایت‌پیپر عبارت هستند از: چکیده، مقدمه، طرح مشکل، راهکار مورد نظر، جزئیات فنی، معرفی توکن و معرفی تیم توسعه دهنده.
با توجه به اطلاعاتی که در وایت‌پیپر مقاله قرار دارد، بررسی آن برای سرمایه‌گذاران بسیار با اهمیت است.
- تحقیق درباره تیم توسعه دهنده
اگر می‌خواهید در پروژههای کلاهبرداری سرمایه‌گذاری نکنید، حتما تحقیق درباره تیم توسعه دهنده را مدنظر داشته باشید. پروژههای کلاهبرداری از نام‌ها و تصاویر جعلی به عنوان تیم توسعه دهنده استفاده می‌کنند. وقتی درباره تیم پشت پروژه تحقیق می‌کنید در نظر داشته باشید که در سابقه آن‌ها یک یا چند پروژه موفق وجود داشته باشد. تیم‌های بدون سابقه یا با سابقه بد، برای سرمایه‌گذاری مناسب نیستند.
- شناخت رهبری تیم
یکی دیگر از مواردی که در تحقیقات باید به دقت بررسی کنید، سابقه مدیر تیم توسعه دهنده است. این که مدیر تیم دارای چه مدرکی است و تاکنون چه سابقه‌ای داشته می‌تواند بر آینده پروژه تاثیرگذار باشد.
- آشنا شدن با جامعه پروژه کریپتو
بالاتر اشاره کردیم که جامعه کریپتویی پروژه ارز دیجیتال در رشد آن تاثیر بسیار زیادی دارد. بخش زیادی از تعامل جامعه کریپتویی را می‌توانید در سرور دیسکورد پروژه ببینید. معمولا در سرورهای دیسکورد گفتگو بین کاربران شکل می‌گیرد و نظراتشان را درباره آینده پروژه بیان می‌کنند. توییتر گزینه دیگری است که تعاملات جامعه یک پروژه کریپتویی، به خوبی خود را در آن نشان می‌دهد. احتمال رشد پروژه‌ای که جامعه آن به رشدش امیدوار هستند از پروژه‌ای که طرفداران آن کم یا ناامید هستند بیشتر است.
- درک تکنولوژی پروژه
پروژههای آینده‌دار، معمولا قرار است چیز جدیدی به دنیای بلاک چین اضافه کنند. این که بتوانید تکنولوژی ارائه شده توسط پروژه را درک کنید برای سرمایه‌گذاری اهمیت زیادی دارد. البته اگر درست نگاه کنیم، درک تکنولوژی پشت پروژه‌ها برای همه افراد ممکن نیست چرا که گاهی نیاز به داشتن مقداری دانش فنی و تخصص دارد.
- درک چشم‌انداز
با تحقیق و ارزیابی درباره چشم اندازه پروژه کریپتویی خواهید دانست که تا چند سال آینده امید به سوددهی آن وجود خواهد داشت. برای درک چشم‌انداز پروژه باید ببینید مدیران آن برای آینده چه برنامه‌ریزی کرده‌اند. برای رسیدن به این درک، باید نقشه راه، مقالات و اخبار پیرامون پروژه را بررسی کنید.
- بررسی نقشه راه
نقشه راه پروژه کریپتویی باید بیانگر چشم‌انداز، اهداف، ارتقاهای فنی، مشارکت جامعه و برنامه‌های پیش رو باشد. در این نقشه راه یک خط زمانی هم تعریف می‌شود که پروژه برنامه‌های خود را طبق آن پیش خواهد برد.
- تحقیق درباره سابقه و اعتبار
اگر می‌خواهید درباره ارزی تحقیق کنید که چند سال سابقه دارد و کاربران متعددی استفاده از آن پروژه را تجربه کرده‌اند، باید درباره اعتبار و شهرت آن نیز ارزیابی‌های کافی انجام دهید. این کار را می‌توانید با خواندن دیدگاه‌های کاربران و منتقدین درباره پروژه انجام دهید.
- بررسی توکنومیک ارز
قوانینی که درباره عرضه، ضرب و سوزاندن توکن‌های یک پروژه حاکم است، توکنومیک نامیده می‌شود. برای سرمایه‌گذاری در پروژههای کریپتویی در نظر گرفتن توکنومیک بسیار اهمیت دارد. چراکه میزان عرضه و تعداد سکه‌ها بر میزان نوسان قیمت آن‌ها تاثیر خواهد داشت.
- بررسی داده‌های قیمت
⚠️یکی از مهمترین بخش‌هایی که باید برای سرمایه‌گذاری بررسی کنید تاریخچه قیمتی و تحلیل تکنیکال قیمت است. تاریخچه قیمتی اطلاعات بسیار ارزشمندی درباره چشم‌اندازهای پیش روی پروژه کریپتویی ارائه میکند. اگر در نمودار نوسانات شدید پیدا کردید حتما اخبار و... را درباره آن روز مورد بررسی قرار دهید.
سخن پایانی
هرروزه پروژههای کریپتویی متعددی به کاربران معرفی می‌شوند ولی پیدا کردن موارد سودبخش سخت است. بهتر است در سرمایه‌گذاری عجله نکنید و به اندازه کافی برای تحقیقات وقت بگذارید. نکات بالا در پیدا کردن پروژه‌هایی با پتانسیل رشد به شما کمک خواهد کرد. در عین حال بهتر است دانش خود را درباره تحلیل‌های تکنیکالی و فاندامنتالی نیز افزایش دهید تا انتخاب هوشمندانه‌تری داشته باشید.
