تفاوت بیت‌کوین با سایر ارزهای دیجیتال چیست؟

با ظهور بیت کوین (BTC)، ارزهای دیجیتال گوناگونی متولد شدند. برخی از آن‌ها شهرت زیادی دارند و بعضی دیگر هنوز ناشناخته‌اند. بسیاری از کاربران، ارزهای جدید را فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاری به حساب می‌آورند و به‌سراغ آن‌ها می‌روند. ازآنجایی‌که بیت کوین ارزش بازار بالایی دارد، نسبت به سایر ارزهای دیجیتال ثبات بیشتری داشته و طول موج‌های قیمتی‌اش کوتاه‌تر هستند. ازاین‌رو، بسیاری از تریدرها ترجیح می‌دهند که ارزهای جدیدتر را معامله کنند تا سود بیشتری را به دست آورند. بااین‌حال، آیا می‌دانستید که بیت کوین با سایر رمز ارزها تفاوت‌هایی اساسی دارد؟

اگرچه فناوری BTC نسبت به ارزهای دیگر قدیمی‌تر بوده و از محدودیت‌های فراوانی رنج می‌برد، اما سرمایه‌گذاری بر روی این رمز ارز ارتباط چندانی به فناوری‌اش ندارد. در واقع، تفاوت بیت کوین با سایر ارزهای دیجیتال از اخلاق کاربران این رمز ارزها ناشی می‌شود. دارندگان BTC به‌گونه‌ای فعالیت می‌کنند تا یک انقلاب صلح‌آمیز مالی را رقم بزنند. در سوی مقابل، اغلب سرمایه‌گذاران ارزهای دیگر صرفاً به‌دنبال کسب سودهای زیادند و چندان به تحولات بنیادین توجهی ندارند. این مسئله بر روی کیفیت سرمایه‌گذاری روی انواع رمز ارزها هم تأثیر می‌گذارد. ازاین‌رو، در این مقاله از اکسبیتو، قصد داریم که این تفاوت‌ها را برایتان شرح دهیم.

معرفی بیت کوین (BTC)

در سال 2008، شخصی ناشناس، با نام مستعار «ساتوشی ناکاموتو» (Satoshi Nakamoto)، مقاله‌ای را درباره یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز و همتابه‌همتا منتشر کرد. در سال 2009، ناکاموتو بر اساس همین مقاله، با استخراج بلوک پیدایش، اولین واحدهای بیت کوین را به بازار ارائه داد. BTC به‌عنوان اولین رمز ارز دنیا، به هیچ نهاد متمرکزی وابسته نیست و به کاربران اجازه می‌دهد که مبادلات خود را بدون نیاز به نظارت شخص ثالث انجام دهند.

در ابتدای پیدایش بیت کوین، این ارز دیجیتال قیمت چندانی نداشت و حتی یک شخص با پرداخت 10 هزار BTC، دو عدد پیتزا خرید که این اولین تراکنش بیت کوین بود. بااین‌حال، رشد امور مالی غیرمتمرکز و پیدایش ارزها و صرافی‌های گوناگون، باعث پذیرش بیشتر این رمز ارز شدند؛ ازاین‌طریق، قیمت بیت کوین افزایش یافت و امروزه به یکی از ستون‌های اقتصاد جهانی تبدیل شده است.

درحال‌حاضر، بیت کوین پادشاه دنیای کریپتو محسوب می‌شود و حتی دولت‌ها و سرمایه‌گذاران کلان هم به سرمایه‌گذاری روی آن علاقه دارند. اگر شما هم قصد خرید BTC را دارید، می‌توانید با استفاده از صرافی ارز دیجیتال اکسبیتو، به‌راحتی و در کمترین زمان ممکن، این ارز سرشناس را تهیه کنید. اکسبیتو امکان خرید بیت کوین را با کمترین قیمت و پایین‌ترین کارمزد برای شما فراهم کرده است.

چرا بیت کوین از سایر کریپتوکارنسی‌ها متمایز است؟

گفتیم که سرمایه‌گذاری بر روی بیت کوین با سایر ارزهای دیجیتال تفاوت‌هایی بنیادین دارد. بااین‌حال، برای درک این مطلب باید توضیحات بیشتری را ارائه کنیم؛ به همین خاطر، در این بخش، بررسی خواهیم کرد که چرا بیت کوین از سایر کریپتوکارنسی‌ها متمایز است.

بیت کوین سیستمی قانون‌مند است که رهبر و حاکم ندارد

در دوران کرونا، حاکمان و دولت‌ها قوانین سخت‌گیرانه‌ای را برای شهروندان در نظر گرفتند و آن‌ها را به انجام اقداماتی بهداشتی وادار کردند که در بسیاری از موارد، مشکوک به نظر می‌رسیدند. این حاکمان نشان دادند که چندان قابل اعتماد نیستند. به‌خاطر همین، وجود داشتن یک سیستم پولی مستقل که به سیاست‌مداران طماع وابسته نباشد، مطلوب به نظر می‌رسد. خوشبختانه ایجاد چنین سیستم غیرمتمرکزی امکان‌پذیر است.

درحال‌حاضر، اغلب امور مالی رایج، توسط دولت‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات مدیریت می‌شوند. این گروه‌ها، با توجه به نیازها و صلاحدید خود، برای اقدامات مالی آتی تصمیم‌گیری می‌کنند.

از طرفی، بسیاری از ارزهای نوظهور هم تقریباً چنین شرایطی را دارند؛ یعنی گروهی از افراد با اهداف بلند‌پروازانه و به‌دنبال کسب سودهای کلان، آن‌ها را راه‌اندازی کرده‌اند. برخی از آن‌ها نیز برنامه‌ریزی دقیقی ندارند و بنیان‌گذارانشان می‌توانند تصمیمات خود را تغییر دهند. در عوض، نحوه صدور واحدهای بیت کوین از پیش مشخص شده است. در واقع، این رمز ارز بر اساس کدهایی تعیین‌شده و با مشارکت عموم کاربران تولید می‌شود. هرکسی که قانون معین شبکه بیت کوین را بپذیرد، می‌تواند یک گره را ایجاد کرده و به استخراج این ارز دیجیتال مشغول شود. همچنین، استخراج بیت کوین کاملاً دموکراتیک است؛ زیرا فرقی نمی‌کند که شما یک ساتوشی دارید و یا اینکه صدها BTC را در اختیار داشته باشید، بلکه این شبکه بین کاربران فرقی قائل نمی‌شود و همگان در فرایند استخراج، با یکدیگر برابرند.

یکی دیگر از اقدامات مفید ساتوشی ناکاموتو این بود که پس از استخراج بلوک پیدایش، ناپدید شد. به‌این‌ترتیب، هیچ شخصی حقیقی‌ای وجود ندارد که مورد تعقیب قرار بگیرد، به دادگاه دعوت شود و یا اینکه بخواهد در پروتکل تغییراتی را ایجاد کند. ازاین‌رو، بیت کوین سیستمی قانون‌مند است که رهبر و حاکم ندارد.

بیت کوین واقعاً غیرمتمرکز است

تقریباً تمام پروژه‌های دنیای کریپتو، ادعا می‌کنند که غیرمتمرکز هستند؛ اما در واقع، این تنها یک عبارت تبلیغاتی است. غیرمتمرکز بودن برای افرادی اهمیت دارد که نمی‌خواهند به استبداد مالی دولت‌ها تن دهند و علاقه‌مندند که در یک اقتصاد آزاد و بدون سانسور فعالیت کنند. در واقع، اگر یک سیستم واقعاً متمرکز باشد، در برابر حملات استبدادی نهادهای نظارتی تاب می‌آورد و مقاومت می‌کند. برای مثال، کشور چین استخراج بیت کوین را ممنوع اعلام کرد، اما این شبکه همچنان با قدرت به کار خود ادامه داد.

برخی از افراد معتقدند که تمرکززدایی یک طیف است، یعنی هر پروژه‌های می‌تواند درجاتی از تمرکززدایی را داشته باشد؛ اما این فرضیه صحیح نیست. به این معنا که یک پروژه یا غیرمتمرکز است و یا اینکه متمرکز به حساب می‌آید. برای مثال، اگر بلاک چینی بتواند 72 ساعت آفلاین شود و یا اینکه برای ایجاد تغییرات در پروتکل، مدتی کار را تعطیل کند، پس این پروژه غیرمتمرکز محسوب نمی‌شود.

درصورتی‌که یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز نباشد، سرمایه‌های شما را در معرض خطر قرار می‌دهد؛ چراکه توسعه‌دهندگان آن می‌توانند با توجه به خواسته‌های خود، هر تغییراتی را در فرایندها اعمال کنند. در سوی مقابل، بیت کوین کاملاً غیرمتمرکز است، زیرا قدرت هش این شبکه در تمام جهان و بر روی میلیون‌ها کامپیوتر توزیع شده است و کپی‌های متعددی از وضعیت این بلاک چین بر روی گره‌های متعددی قرار گرفته‌اند.

بیت کوین در برابر سانسور مقاوم است

یکی دیگر از ویژگی‌های بیت کوین، فراهم کردن آزادی بیان است. برخی از نظریه‌پردازان اعتقاد دارند که مفهوم «پول» یک «سخنرانی» محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر، شاهد سانسورهای فراوانی بوده‌ایم که حتی افراد سرشناس را هم محدود کرده‌اند. برای مثال، رئیس جمهورهای مستقر آمریکا اجازه ندارند که در توییتر فعالیت کنند یا پزشکانی که به افشاگری درباره واقعیات مربوط به کرونا پرداختند، مجوز حرفه‌ای خود را از دست دادند. این میزان سلطه‌گری و سانسور توسط دولت‌ها غیرقابل پذیرش است.

درصورتی‌که پول را یک سخنرانی در نظر بگیریم، عدم سانسور مالی هم اهمیت فراوانی پیدا می‌کند. در همین راستا، بیت کوین هیچ محدودیتی را در راستای سرکوب افراد اعمال نکرده است. اگر گروهی تلاش کنند تا شخصی نتواند تراکنش‌هایش را در بلوکی قرار دهد، فرد مورد نظر اجازه دارد که تراکنش‌های خود را به بلوک بعدی منتقل کند.

بااین‌حال، همه ارزهای دیجیتال در برابر سانسور مقاوم نیستند. مثلاً در سال 2016، بلاک چین اتریوم توسط یک سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) مورد سوءاستفاده قرار گرفت و ازاین‌طریق، 150 میلیون دلار به سرقت رفت. این سرقت به‌وسیله‌ی ایجاد یک هاردفورک رخ داد تا اتفاقی طبیعی به نظر برسد. ازاین‌رو، اگر اشخاصی بتوانند کدهای شبکه‌ای را عوض کنند، قادر هستند که سرقت خود را طبیعی جلوه دهند. علاوه‌بر آن، بسیاری از پلتفرم‌ها و کیف پول‌های بین‌المللی ساکنان کشورهایی، مانند ایران و ونزوئلا را به‌خاطر تحریم‌های آمریکا، مسدود کرده‌اند. همان‌طور که می‌دانید، مسدود کردن افراد با آزادی بیان مغایرت دارد.

بیت کوین در برابر مصادره مقاوم است

مسئله‌ی مقاومت در برابر مصادره پیچیده بوده و باید آن را به‌دقت شرح دهیم. ماهیت BTC به‌گونه‌ای است که تن به مصادره نمی‌دهد. اخیراً این ادعا زیر سوال رفت؛ چراکه بیت کوین‌های جمع‌آوری‌شده توسط «کاروان آزادی کانادا» (Canadian Freedom Convoy) توسط دولت این کشور مصادره شدند. زمانی که پلیس کانادا به اعضای این جنبش حمله کرد، توانست یک کلید خصوصی را توقیف کند. بااین‌حال، آن‌ها نتوانستند به همه وجوه BTC دسترسی داشته باشند؛ زیرا برخی از بیت کوین‌های این معترضان سیاسی در کیف پول‌های چندامضایی قفل شده بودند. در نتیجه، مصون بودن بیت کوین در برابر توقیف‌های قانونی کافی نیست، بلکه وقتی دولت‌ها تصمیم به مصادره اموال افراد می‌گیرند و به کلیدهای خصوصی آن‌ها دسترسی پیدا می‌کنند، مصونیت BTC زیرسوال می‌رود.

در واقع، اگر گروه معترضان کلید خصوصی خود را تحویل نمی‌دادند، رمز ارزهایشان هم مصون می‌ماندند؛ پس امکان مصادره BTC به خود کاربران هم بستگی دارد. همچنین، اخیراً گروهی از هکرها که 120 هزار بیت کوین را به سرقت برده‌ بودند، توسط پلیس آمریکا دستگیر شدند. در طول تحقیقات، پلیس فهمید که کلیدهای خصوصی هکرها در فضای ذخیره‌سازی ابری نگهداری می‌شود؛ بنابراین، FBI توانست این بیت کوین‌ها را نیز مصادره کند. درصورتی‌که این تبهکاران هوشمندانه‌تر عمل می‌کردند و بیت کوین‌ها را در حساب‌های چندامضایی قرار می‌دادند، دست پلیس هیچ‌وقت به وجوه آن‌ها نمی‌رسید.

از سوی دیگر، هکری که با نصب نرم‌افزار ماینینگ غیرقانونی بر روی سیستم کاربران، 1700 BTC را کلاهبرداری کرده بود، هرگز کلیدهای خصوصی خود را افشا نکرد و تنها به دو سال زندان محکوم شد. پس بیت کوین در برابر مصادره مقاوم است، اگر شما خودتان کلیدهای خصوصی‌تان را لو ندهید.

بیت کوین راه‌اندازی عادلانه‌ای داشت

در ابتدا، ساتوشی ناکاموتو بیت کوین را در یک شبکه اجتماعی عمومی برای همگان توضیح داد. در سال 2009 نیز این ارز دیجیتال راه‌اندازی شد و هرکسی قادر بود که به‌ازای هزینه برق مصرفی و حل کردن تابع ریاضی شبکه، BTC به دست آورد. بااین‌حال، این درجه از عدالت در مورد سایر رمز ارزها صدق نمی‌کند؛ برای مثال، بنیان‌گذاران اتریوم 9.9 درصد از توکن‌های اولیه را به خود اختصاص دادند و ازاین‌طریق، نسبت به سایر کاربران برتری پیدا کردند. در همین راستا، مشهورترین مدیر اتریوم، یعنی «ویتالیک بوترین» (Vitalik Buterin)، این تخصیص‌ها را امری کاملاً طبیعی تلقی می‌کند. بوترین یکی از طرفداران نفوذ ارزش‌های فردگرایانه در صنعت بلاک چین بوده و طرفدار راه‌اندازی شبکه‌های ایدئالیستی است.

در واقع، پیدایش بیت کوین فرصتی بود تا آحاد مختلف جامعه، برای یکبار در زندگی‌شان، به یک سیستم مالی عادلانه دسترسی داشته باشند. بنابر اطلاعات ارائه‌شده، ناکاموتو هیچ توکنی را به خودش اختصاص نداد و تمام واحد‌های BTC را به کاربران و استخراج‌کنندگان واگذار کرد. ازاین‌طریق، هرکسی که منابع لازم را داشته باشد، می‌تواند به ماینینگ بیت کوین اقدام کند و از این فرصت مالی عادلانه بهره ببرد.

بیت کوین بر اساس الگوریتم اثبات کار (PoW) صادر می‌شود

شبکه بیت کوین بر اساس مکانیزم اجماع «اثبات کار» (PoW) به حیات خود ادامه می‌دهد؛ یعنی گره‌هایی که به استخراج BTC مشغول‌اند مسئول تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلوک‌های جدید هستند. در عوض، اغلب ارزهای جدیدتر از الگوریتم اجماع «اثبات سهام» (PoS) بهره می‌برند. در این مکانیزم، کاربران با سهام‌گذاری توکن‌هایشان به گره تبدیل شده و تراکنش‌ها را تأیید می‌کنند. در اثبات سهام، افرادی که توکن‌های زیادتری را ارائه دهند، قدرت بیشتری پیدا کرده و می‌توانند در پروتکل تغییراتی را ایجاد کنند. این قضیه به‌طور وحشتناکی به عملکرد دولت‌های جهان شباهت دارد؛ زیرا اغلب شرکت‌های بزرگ دنیا از قدرت و نفوذ خود برای لابی کردن با سیاست‌مداران استفاده می‌کنند. در عوض، الگوریتم اجماع بیت کوین بیانگر این است که همه افراد قدرتی برابر دارند.

بااینکه بسیاری از کارشناسان استفاده بیت کوین از برق را برای محیط‌زیست آسیب‌زا می‌دانند، اما در اصل، دسترسی همه افراد به برق، آن‌ها را در مرتبه‌ای برابر با یکدیگر قرار می‌دهد. بنابراین، ماینرها باید مقداری از بیت کوین‌های استخراج‌شده را بفروشند تا بتوانند هزینه برق مصرفی خود را بپردازند و دوباره به فعالیتشان ادامه دهند.

بیت کوین کمیاب است

برخلاف اغلب دارایی‌های موجود، حسابرسی بیت کوین به‌سادگی انجام می‌شود. هرکسی که گرهی را در اختیار داشته باشد، با اجرای دستور "gettxoutsetinfo" به‌راحتی می‌تواند اطلاعاتی را درباره تعداد توکن‌های در گردش، بلوک‌های ثبت‌شده و... به دست آورد. این شفافیت یکی از دلایلی است که بیت کوین را از سایر رمز ارزها متمایز می‌کند؛ زیرا کاربران می‌توانند تمام اطلاعات مورد نیازشان را دریافت کنند. در ضمن، کاربرانِ بیت کوین، برای محاسبه این فاکتورها، به حسابرسان نیازی ندارند و می‌توانند به‌صورت مستقل عمل کنند.

علاوه‌بر آن، محدود بودن عرضه BTC به 21 میلیون واحد، یکی از نوآوری‌های این رمز ارز است. هیچ‌کس نمی‌تواند این تعداد را تغییر دهد، زیرا همیشه افرادی وجود دارند که وضعیت اصلی شبکه را بر روی کامپیوتر خود داشته و زنجیره را به همان شکل امتداد می‌دهند. پس، هرگونه دستکاری در عرضه، باعث ایجاد یک هاردفورک خواهد شد.

تفاوت‌های بیت کوین با سایر ارزهای دیجیتال کدامند؟

در بخش قبلی، بررسی کردیم که بیت کوین چگونه از سایر ارزهای دیجیتال متمایز است. دیدیم که این رمز ارز برتری‌های فراوانی نسبت به توکن‌های نوظهور دارد و این موارد، BTC را به پیشتاز دنیای کریپتو تبدیل می‌کنند. در ادامه، قصد داریم که تفاوت‌های بیت کوین با سایر ارزهای دیجیتال را به‌صورت موردی شرح دهیم.

هدف اصلی (Main Aim)

بیت کوین پدید آمد تا تبادلات مالی را تسهیل کند و محدودیت‌های دولتی را از میان بردارد. البته این شبکه با مشکل مقیاس‌پذیری هم مواجه است؛ به همین خاطر، ارزهای دیگری ساخته شدند تا کارمزد تراکنش‌ها را کاهش دهند. در ضمن، بعضی از آن‌ها امنیت بیشتری را هم برای کاربران فراهم می‌کنند.

تجارت یا معامله (Trade)

کاربرد اصلی بیت کوین تجارت همتابه‌همتا بوده و کاربردهای دیگری برای آن تعریف نشده‌اند. بااین‌حال، ارزهای دیگر در کنار کارایی‌های مختلفشان، امکان معامله و تجارت را هم برای کاربران فراهم می‌کنند.

محبوبیت (Popularity)

بیت کوین محبوب‌ترین رمز ارز دنیا بوده و به‌عنوان پادشاه کریپتو شناخته می‌شود. بااینکه بعد از BTC، ارزهای دیجیتال گوناگونی به بازار آمدند، اما هیچ‌کدامشان نتوانستند محبوبیتی به اندازه بیت کوین کسب کنند.

استراتژی (Strategy)

استراتژی اصلی بیت کوین کاهش هزینه‌های مالی برای افراد تأثیرگذار بازار بوده و می‌خواهد سرعت مبادلات را نیز افزایش دهد؛ بااین‌حال، این رمز ارز با محدودیت‌هایی نیز دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. در سوی مقابل، سایر ارزهای دیجیتال قصد دارند که مبادله‌ کالاها و خدمات را در محیطی امن فراهم کرده و معاملاتی غیرمتمرکز را بدون دخالت بانک‌ها و نهادهای نظارتی، برای کاربران به ارمغان بیاورند.

وضعیت (Status)

بااینکه امکان مشاهده تاریخچه تراکنش‌های بیت کوین در دفترکل توزیع‌شده وجود دارد، اما عموماً این داده‌ها به‌صورت اعدادی بی‌معنی هستند و هیچ‌کس نمی‌تواند پیام معناداری را از آن‌ها دریافت کند. در واقع، تاریخچه تراکنش‌های BTC قابل مشاهده هستند، اما طرفین معاملات با اسامی مستعار دیده می‌شوند.

در سوی مقابل، برخی از ارزهای جدیدتر با هدف ارائه درجه بالاتری از محرمانگی پدید آمده‌اند؛ به‌طوری که هیچ‌کس نمی‌تواند به داده‌های تراکنش‌های این رمز ارزها دسترسی داشته باشد. این داده‌ها با استفاده از فنون رمزنگاری پیچیده ثبت می‌شوند و امکان رمزگشایی آن‌ها برای افراد وجود ندارد.

همچنین، عده‌ای از ارزهای جدیدتر هم هستند که نسبت به بیت کوین شفافیت بالاتری دارند. ازاین‌رو، این ارزها می‌توانند با صنایع دیگر همکاری کنند و وضعیت تراکنش‌ها را در اختیار همه ذی‌نفعان قرار دهند.

سخن پایانی

بیت کوین (BTC) محبوب‌ترین و بزرگ‌ترین ارز دیجیتال دنیا است که در سبد سرمایه بسیاری از افراد قرار دارد. پس از بیت کوین، رمز ارزهای گوناگونی به بازار آمدند که به آلت کوین‌ها مشهور شده‌اند. برخی از آلت کوین‌ها قصد دارند که محدودیت‌های BTC را برطرف کنند و به رقیبی برای این ارز شناس تبدیل شوند. ازاین‌رو، بعضی از کارشناسان ارزهای جدیدتر را برای سرمایه گذاری به افراد معرفی می‌کنند. بااین‌حال، اگر به مقایسه ویژگی‌ها و اهداف ارزهای گوناگون بپردازیم و تفاوت‌های بیت کوین با سایر ارزهای دیجیتال را در نظر بگیریم، خواهیم دید که BTC برتری‌های فراوانی نسبت به سایر توکن‌ها دارد. شاید بتوان مهم‌ترین ویژگی‌ متمایز بیت کوین را فراهم کردن سیستم مالی‌ای غیرمتمرکز، همتابه‌همتا و بدون نظارت شخص ثالث در نظر گرفت که این سیستم هیچ‌گاه تن به سانسور نمی‌دهد.