تزوس یک بلاک چین پیشرفته محسوب می‌شود که توجهات زیادی را در دنیای کریپتو به خود جلب کرده است. این پلتفرم که در سال 2018 راه‌اندازی شد، به‌واسطه مدل حاکمیتی منحصربه‌فردش، خود را از دیگر شبکه‌های بلاک چین متمایز کرد؛ مدلی که به ذی‌نفعان اجازه می‌دهد بدون نیاز به هاردفورک، پروتکل را ارتقا دهند. این رویکرد نوآورانه تزوس را قادر می‌سازد تا در طول زمان تکامل یابد و انعطاف‌پذیری، امنیت و پایداری خود را افزایش دهد. در این مقاله، همراه ما باشید چون می‌خواهیم ضمن معرفی این بلاک چین به مقایسه تزوس با ارزهای دیجیتال دیگر بپردازیم.
تزوس چیست؟
تزوس (Tezos) یک بلاک چین متنباز و خود ارتقادهنده بوده که برای ساخت و اجرای برنامهها و داراییهای غیرمتمرکز طراحی شده است. ذی‌نفعان تزوس مسئولیت مدیریت ارتقای پروتکل، از جمله اصلاحات انجام‌شده در خود فرایند حاکمیت را بر عهده دارند. توکن بومی این بلاک چین تحت نام تزی (tezzie) یا تز (Tez) شناخته می‌شود.
عرضه اولیه ارز تزوس که در سال 2018 بیش از ۲۳۰ میلیون دلار سرمایه جمع‌آوری کرده بود، یکی از بزرگ‌ترین ICOهای تاریخ ارزهای دیجیتال به شمار می‌رود. اگرچه مشکلات مدیریتی و حقوقی این پروژه را تا سال 2020 گرفتار کرده بود، اما اکنون این مشکلات حل شده‌اند.
تزوس (Tezos) چه مشکلاتی را حل میکند؟
قبل از مقایسه تزوس با ارزهای دیجیتال دیگر، باید ببینیم که این شبکه قصد دارد به چه چالش‌های کلیدی در فضای بلاک چین رسیدگی کند:
1- حاکمیت آنچین: تزوس یک مکانیزم منحصربه‌فرد خود اصلاح‌کننده (Self-Amendment) را معرفی کرده که به دارندگان توکن اجازه می‌دهد تا در مورد ارتقا و تغییرات پروتکل رأی دهند. این مدل حاکمیت آنچین (On-chain)، پلتفرم را قادر می‌سازد تا در طول زمان بدون نیاز به هارد فورک تکامل یابد و مشارکت جامعه و ایجاد اجماع را ارتقا دهد.
2- امنیت: Tezos از تکنیک‌های تأیید اعتبار رسمی (verification) برای افزایش امنیت و قابلیت اطمینان قراردادهای هوشمند و نرم‌افزارهای غیرمتمرکز ساخته‌شده بر روی پلتفرم استفاده میکند. با اثبات ریاضی درستی کد، تزوس خطر آسیب‌پذیری‌ها و سوءاستفاده‌ها را کاهش و اعتماد و اطمینان به اکوسیستم را افزایش می‌دهد.
3- مقیاس‌پذیری و عملکرد: تزوس از یک الگوریتم اجماع اثبات سهام نقدینگی (LPOS) برای دستیابی به توان عملیاتی بالا و تأیید سریع تراکنش‌ها استفاده کرده است. این ویژگی پلتفرم را قادر می‌سازد تا از طیف گسترده‌ای از برنامه‌های غیرمتمرکز پشتیبانی کند.
4- قابلیت همکاری و سازگاری: تزوس بهگونهای طراحی شده است که با دیگر استانداردها و پروتکل‌های بلاک چین سازگار باشد و امکان ادغام یکپارچه با سایر شبکه‌ها و برنامهها را فراهم کند. این ویژگی قابلیت همکاری، تعامل و هم‌افزایی را در میان اکوسیستم‌های بلاک چین مختلف ترویج کرده و ارزش کلی تزوس را افزایش می‌دهد.
مقایسه تزوس (XTZ) با رقبای اصلی خود چگونه است؟
تزوس تنها بلاک چینی نیست که از قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز پشتیبانی میکند. این بلاک چین با رقبای بزرگی در صنعت کریپتو روبه‌رو است که هر روز درحال نوآوری و ارتقا هستند. در ادامه به مقایسه تزوس با ارزهای دیجیتال دیگر می‌پردازیم.
تزوس و اتریوم
تزوس و اتریوم هر دو بلاک چین‌های محبوبی هستند که عملکرد قرارداد هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) را ارائه می‌دهند. یکی از تفاوت‌های کلیدی بین تزوس و اتریوم در مدل‌های حاکمیتی آنها نهفته است. تزوس از مکانیزم حاکمیتی آنچین بهره می‌برد که به دارندگان توکن اجازه می‌دهد در مورد ارتقا و تغییرات پروتکل پیشنهادی رأی دهند. این ویژگی تزوس را قادر می‌سازد بدون نیاز به هارد فورک، تکامل یافته و با پیشرفت‌های جدید سازگار شود و فرایند تصمیم‌گیری غیرمتمرکزتری را ارتقا دهد. از سوی دیگر، اتریوم به‌واسطه تصمیمات توسعه‌دهندگان اصلی به حاکمیت خارج از زنجیره تکیه میکند.
یکی دیگر از عوامل متمایز کننده بین تزوس و اتریوم، الگوریتم‌های اجماع آنها است. تزوس از مکانیزم اجماع اثبات سهام استیجاری (LPoS) استفاده میکند، در مقابل، اتریوم با ارتقا به اتریوم 2.0 درحال انتقال از مدل اثبات کار (PoW) به مدل اجماع اثبات سهام (PoS) است.
تزوس و سولانا
تزوس و سولانا هر دو در فضای مالی غیرمتمرکز (DeFi) و NFT مورد توجه قرار گرفته‌اند. تزوس از الگوریتم اجماع اثبات سهام (LPoS) استفاده کرده که در آن دارندگان توکن می‌توانند سهام (Stake) خود را به اعتبارسنج‌هایی که شبکه را ایمن و تراکنش‌ها را تأیید می‌کنند، واگذار نمایند. در مقابل، سولانا یک مکانیزم اجماع منحصربفرد اثبات تاریخچه (PoH) همراه با سیستم اثبات سهام (PoS) را به کار می‌گیرد که به‌عنوان اثبات تاریخچه-اثبات سهام (PoH-PoS) شناخته می‌شود. این رویکرد نوآورانه به Solana اجازه می‌دهد تا به توان عملیاتی بالا و تأخیر کم دست یابد.
یکی دیگر از عوامل متمایزکننده بین تزوس و سولانا رویکرد آنها نسبت به حاکمیت است. تزوس دارای یک مکانیزم حاکمیت آنچین می‌باشد، در مقابل، مدل حکمرانی سولانا بر شورایی از اعتبارسنج‌ها موسوم به بنیاد سولانا متکی است که بر ارتقا و توسعه شبکه نظارت میکند.
تزوس و کاردانو
کاردانو و تزوس از معماری‌ها و الگوریتم‌های اجماع متفاوتی استفاده می‌کنند. کاردانو از یک الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) به نام Ouroboros بهره می‌برد که بهگونهای طراحی شده است که نسبت به الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) که توسط بیت کوین استفاده می‌شود، کارآمدتر باشد. Ouroboros همچنین تضمین میکند که شبکه ایمن و مقیاس‌پذیر است.
از سوی دیگر، تزوس از یک الگوریتم اجماع به نام Liquid Proof of Stake یا LPoS استفاده میکند که شبیه به PoS است؛ اما با برخی تفاوت‌های کلیدی. LPoS به دارندگان توکن اجازه می‌دهد تا توکن‌های خود را به اعتبارسنج‌ها واگذار کرده تا در فرایند اجماع شرکت کنند؛ درحالی‌که به آنها اجازه می‌دهد در مورد ارتقا و تغییرات پروتکل رأی دهند.
از نظر فناوری، کاردانو دارای معماری لایه‌ای است که لایه‌های محاسباتی و تسویه را از هم جدا میکند و انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری بیشتری را امکان‌پذیر می‌سازد. از سوی دیگر، تزوس دارای یک پلتفرم Self-Amendment است که امکان مدیریت آنچین را فراهم میکند.
کاردانو و تزوس هر دو از توسعه قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) پشتیبانی می‌کنند. بااین‌حال، آنها از زبان‌های برنامه‌نویسی مختلفی برای قراردادهای هوشمند خود بهره می‌برند. کاردانو از Haskell، یک زبان برنامه‌نویسی کاربردی استفاده میکند که به‌خاطر امنیت بالای خود شناخته شده است؛ درحالی‌که تزوس از Michelson، زبانی که به‌طور خاص برای قراردادهای هوشمند طراحی شده، سود می‌برد.
کاردانو همچنین دارای یک پلتفرم اختصاصی برای توسعه نرم‌افزارهای غیرمتمرکز به نام Plutus است که شامل یک زبان قرارداد هوشمند سفارشی به نام Plutus Core می‌باشد. از سوی دیگر، تزوس از طیف گسترده‌ای از زبان‌های قرارداد هوشمند، از جمله Michelson ،Liquidity و ReasonLigo پشتیبانی میکند.
تزوس و پولکادات
شبکه تزوس بستری برای ایجاد اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند است. این پلتفرم دارای زبان قرارداد هوشمند بومی به نام Michelson می‌باشد که امکان استفاده از تست ریاضی برای تعیین منطق پشت هر قرارداد هوشمند را فراهم میکند و همچنین احتمال آسیب‌پذیری‌ها را کاهش می‌دهد.
کاربرد اصلی پولکادات (Polkadot)، امکان همکاری بین زنجیره‌ها است. هدف پولکادات تسهیل اینترنت بوده که در آن زنجیره‌های مستقل می‌توانند اطلاعات و تراکنش‌ها را بدون نیاز به اعتماد از طریق زنجیره رله (Relay chain) پولکادات مبادله کنند.
بلاک چین تزوس به سه بخش تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از پروتکل اجماع، پروتکل شبکه و پروتکل تراکنش. Tezos یک بلاک چین اثبات سهام (PoS) است و افرادی که ارز دیجیتال XTZ (توکن بومی بلاک چین تزوس) را در اختیار دارند می‌توانند به پیشنهادهایی برای ارتقای پروتکل که توسط توسعه‌دهندگان تزوس ارائه شده، رأی دهند.
پولکادات یک سیستم اثبات سهام نامزدشده (NPoS) است. دارندگان توکن DOT می‌توانند با استیک کردن توکن‌های خود در ایمن‌سازی شبکه شرکت کنند. آنها می‌توانند این کار را به دو صورت انجام دهند؛ با اجرای گره (Node) به‌عنوان اعتبارسنج و با نامزد شدن.
تزوس و فلو
فلو (Flow) یک بلاک چین متنباز است که برای توسعه‌دهندگان مناسب می‌باشد؛ زیرا برای اکوسیستم‌های باز ساخته شده و به کاربران امکان دسترسی آسان به دارایی‌ها و برنامهها را می‌دهد. Flow از مکانیزم اثبات سهام (PoS) برای دستیابی به اجماع بهره می‌برد که ولیدیتورها (Validators) را ملزم خواهد کرد تا تعداد معینی از توکن‌های FLOW را برای مشارکت در شبکه استیک کنند. در Flow، مکانیزم اعتبارسنجی عملکرد متفاوتی دارد؛ زیرا این شبکه وظایف اعتبارسنج‌ها را به چهار نوع گره جداگانه تقسیم میکند؛ توافق، تأیید، اجرا و جمع‌آوری. این چهار نوع گره با هم در فرایند اعتبارسنجی هر تراکنش شرکت خواهند کرد.
سازندگان Flow معتقدند که اگر وظایف تقسیم شوند، پردازش هر تراکنش سریع‌تر از سایر بلاک چین‌های رقیب خواهد بود. این به‌عنوان یک گزینه جایگزین برای شاردینگ (Sharding) عمل میکند؛ فناوری‌ای که به‌واسطه آن ذخیره‌سازی و منابع محاسباتی بلاک چین بین زنجیره‌های مختلف تقسیم می‌شود.
تزوس به‌دلیل مدل حاکمیت آنچین خود شناخته شده است، که به دارندگان توکن اجازه می‌دهد تا فعالانه در فرایندهای تصمیم‌گیری شرکت کنند. در مقابل، Flow برای پشتیبانی از برنامه‌های غیرمتمرکز و توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) با معماری منحصربه‌فرد خود طراحی شده است. تزوس مشارکت و شفافیت جامعه را از طریق مکانیزم‌های حاکمیتی خود در اولویت قرار می‌دهد، درحالی‌که Flow بر مقیاس‌پذیری و قابلیت استفاده برای توسعه‌دهندگانی که به‌دنبال ساخت اپلیکیشن‌های پیچیده هستند، تمرکز دارد. در نهایت، انتخاب بین Tezos و Flow به نیازها و اولویت‌های خاص توسعه‌دهندگان و کاربرانی که به‌دنبال استفاده از این پلتفرم‌ها برای راه‌حل‌های غیرمتمرکز خود هستند، بستگی دارد.
چه چیزی تزوس (XTZ) را متفاوت میکند؟
آنچه تزوس را از سایر بلاک چین‌ها متمایز میکند، می‌توان به‌طور خلاصه در سه نکته زیر بیان کرد:
- بهره‌وری انرژی: تزوس دارای ردپای کربن سالانه تقریباً معادل ردپای کربن 17 شهروند جهان است.
- جوایز پخت: تزوس نوعی از مکانیزم PoS به نام لیکویید استیکینگ را پیاده‌سازی میکند که به شرکت‌کنندگان اجازه می‌دهد XTZ خود را در ازای دریافت پاداش بیک (نه استیک) کنند. بیک (Bake) فرایندی است که تزوس برای افزودن بلوک‌های جدید تراکنش به زنجیره خود از آن استفاده میکند.
- ارتقا بدون نیاز به فورک: تزوس می‌تواند بدون نیاز به فورک (Fork) ارتقا یابد. فورک زمانی اتفاق می‌افتد که تغییری در وضعیت فعلی یک بلاک چین خاص ایجاد شود.
آینده تزوس (XTZ) چگونه است؟
با توجه به اینکه تزوس به تکامل و گسترش قابلیت‌های خود برای برآورده کردن نیازهای روبه‌رشد صنعت بلاک چین ادامه می‌دهد، آینده این پلتفرم امیدوارکننده به نظر می‌رسد.
تزوس در بخش‌های مختلف، از جمله امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) و توکن‌سازی دارایی‌ها مورد توجه قرار گرفته است. همانطور که توسعه‌دهندگان و پروژه‌های بیشتری تصمیم می‌گیرند بر روی این بلاک چین برنامه بسازند، این پلتفرم احتمالاً از منظر تعداد کاربران، تراکنش‌ها و توسعه اکوسیستم شاهد افزایش پذیرش و رشد خواهد بود.
شما می‌توانید به‌سادگی توکن XTZ را از بازار‌های ریالی و تتری (USDT) صرافی ارز دیجیتال اکسبیتو خریداری کنید. از مزایای خرید تزوس از صرافی اکسبیتو می‌توان به راحتی و سهولت استفاده، ثبت‌‌نام سریع و بدون معطلی، امنیت بالای کیف پول و استفاده از رمزعبور دومرحله‌ای و سرعت بالای انتقال در این پلتفرم اشاره کرد.
سخن پایانی
در این مقاله به مقایسه تزوس با ارزهای دیجیتال دیگر پرداختیم. تزوس به‌عنوان یک بلاک چین نوآورانه آینده امیدوارکننده‌ای در پیش رو دارد. ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن، مانند حاکمیت آنچین و تأیید رسمی، آن را از دیگر شبکه‌های بلاک چین متمایز کرده و به یک زیرساخت همه‌کاره و قوی برای طیف گسترده‌ای از کاربردها تبدیل میکند. با یک اکوسیستم روبه‌رشد، مشارکت‌های استراتژیک و تمرکز بر مقیاس‌پذیری و بهبود عملکرد، تزوس می‌تواند آینده اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و فناوری بلاک چین را شکل دهد.
