آیوتا یک ارز دیجیتال انقلابی است که از یک فناوری دفترکل توزیعشده منحصربه‌فرد به نام تنگل (Tangle) استفاده می‌کند. این پروژه که در سال 2015 تأسیس شد، به‌دنبال ارائه یک پلتفرم مقیاسپذیر و بدون کارمزد برای صنعت اینترنت اشیا (IoT) است. رویکرد نوآورانه بنیان‌گذاران آن، آیوتا را به یک بازیگر پیشرو در دنیای مالی غیرمتمرکز و تراکنشهای ماشین‌به‌ماشین تبدیل می‌کند؛ اما داستان آیوتا از کجا شروع شد و بنیان‌گذاران نخبه آن چه کسانی هستند؟ با ما همراه باشید.
ارز دیجیتال آیوتا (IOTA) چیست؟
آیوتا (MIOTA) یک دفترکل (Ledger) توزیعشده بوده که برای ثبت و اجرای تراکنش بین ماشین‌ها و دستگاه‌ها در اکوسیستم اینترنت اشیا (IoT) طراحی شده است. این دفترکل از یک ارز دیجیتال به نام MIOTA برای انجام تراکنشهای شبکه خود استفاده می‌کند. نوآوری کلیدی آیوتا فناوری تنگل (Tangle) است؛ سیستمی از گره‌ها که برای تأیید تراکنش‌ها استفاده می‌شود. آیوتا ادعا می‌کند که تنگل سریع‌تر و کارآمدتر از بلاک چین‌های معمولی مورد استفاده در ارزهای دیجیتال است.
!%Quote text=" باید به این نکته توجه داشت که بنیاد IOTA قراردادهایی با شرکت‌های برجسته مانند بوش و فولکس واگن امضا کرده است تا کاربرد این پلتفرم را در میان دستگاه‌های متصل گسترش دهد. " %!
تاریخچه پیدایش ارز دیجیتال آیوتا IOTA
سرگئی ایوانچگلو (Sergey Ivancheglo)، سرگئی پوپوف (Serguei Popov)، دیوید سونستبو (David Sønstebø) و دومینیک شینر (Dominik Schiener) با هم پروژه آیوتا را تأسیس کردند.
تاریخچه ارز دیجیتال آیوتا به پروژه جین (Jinn) برمی‌گردد. هدف آن پروژه توسعه سخت‌افزارهای کم‌هزینه و کم‌مصرف (عمدتاً پردازنده‌های همه‌کاره) برای استفاده در اکوسیستم اینترنت اشیا بود. جین در سپتامبر 2014 یک رویداد فروش عمومی برای توکن‌های خود برگزار کرد و تقریباً 100,000 توکن در طول این رویداد فروخته شد.
اما توکن Jinn موفق نبود؛ زیرا به‌عنوان اوراق بهادار شناخته می‌شد. همچنین هیچ شفافیتی در مورد وضعیت قانونی عرضه اولیه (ICO) این توکن وجود نداشت. در سال 2015، جین به IOTA تغییر نام داد و فروش دیگری را برگزار کرد. این توکن‌ها به‌عنوان توکن‌های کاربردی به بازار عرضه شدند. دارندگان توکن Jinn می‌توانستند توکن‌های خود را در سیستم جدید با هم مبادله کنند. به‌گفته دیوید سنستبو، IOTA به‌خاطر پروژه Jinn تولید شد؛ بنابراین منطقی است که ابتدا IOTA و سپس Jinn معرفی شود.
اولین تراکنش آیوتا آدرسی با موجودی تمام MIOTAهای قابل استخراج بود. اما گزارش‌ها حاکی از آن هستند که هنوز تصویری از این تراکنش در فضای آنلاین پیدا نشده است. کمی بعد این توکن‌ها بین آدرس‌های دیگر (متعلق به بنیان‌گذاران پروژه) توزیع شدند. تعداد کل MIOTAهایی که عرضه خواهند شد 27 کوادریلیون است. به‌گفته بنیان‌گذاران آیوتا، عرضه کل MIOTAها با حداکثر عدد صحیح مجاز در زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت مطابقت دارد. در عرض سه ماه پس از معرفی MIOTA در بازارهای ارزهای دیجیتال، این توکن در سال 2017 به ارزش بازار 14.5 میلیارد دلاری رسید. بااین‌حال، قیمت ارز دیجیتال آیوتا بعداً به‌همراه اکثر ارزهای دیجیتال دیگر سقوط کرد.
آشنایی با دیوید سونستبو (David Sonstebo)
دیوید سونستبو (David Sonstebo) یک کارآفرین سریالی بوده که به‌شدت درگیر اینترنت اشیا (IoT) و فناوری‌های دفترکل توزیعشده از جمله بلاک چین و تنگل، شهرهای هوشمند، هویت دیجیتال، حاکمیت الکترونیک و طراحی سخت‌افزاری نوآورانه است. سونستبو از بنیان‌گذاران بنیاد آیوتا میباشد. او همچنین به‌عنوان مدیر شرکت سیمولی (Simuli) که قبلاً تحت‌عنوان آزمایشگاه مجازی IoTIFY شناخته می‌شد، فعالیت می‌کرد.
در سال 2014، دیوید شرکت TBA/Stealth را در نروژ تأسیس کرد و نقش مدیرعامل را بر عهده گرفت. این استارت‌آپ در توسعه پردازنده‌های بسیار کم‌مصرف برای اینترنت اشیا تخصص داشت. یک سال بعد، در سال 2015، او آیوتا را با همراهی دومینیک شینر و سرگئی ایوانچگلو تأسیس کرد و در اکتبر 2017، به سمت ریاست مشترک بنیاد IOTA ارتقا یافت.
در می 2023، او در شرکت SPYCE5 در برلین آلمان سرمایه گذاری کرد. این شرکت خدمات زیرساخت، داده و هویت دیجیتال را هم برای بلاک چین و هم برای وب 3 ارائه می‌دهد.
جدایی از آیوتا
در سال 2018، هیئت‌مدیره IOTA اعلام کرد که از دیوید سونستبو جدا شده و اظهار داشت که منافع آنها به‌طور قابل توجهی با منافع بنیان‌گذار آن در تضاد است. این تصمیم به اتفاق آرا توسط هیئت نظارت به IOTA اتخاذ شد. متعاقباً، عکس دیوید از وب‌سایت IOTA حذف شد و ایمیل‌هایی که به آدرس او ارسال می‌شد، شروع به بازگشت کردند.
آیوتا گفت:
تصمیم برای جدایی، اگرچه دشوار بود، باید گرفته می‌شد. موارد متعددی وجود داشت که اقدامات دیوید با آنچه که بنیاد مطرح می‌کند همسو نبودند.
دیوید مخالفت خود را با انتصاب یک مدیرعامل اعلام کرد، اقدامی که توسط هیئت‌مدیره بنیاد IOTA رد شد. او همچنین در مورد مالکیت چندین پروژه اکوسیستم آتی آیوتا اختلاف نظر داشت.
او گفت:
هیئت‌مدیره از بی‌توجهی بنیاد آیوتا به امور مالی شروع به وحشت کرد و آنها متعاقباً برای تصاحب این پروژه‌ها وارد عمل شدند تا از رشد واقعی اکوسیستم IOTA اطمینان حاصل کنند. من مالکیت این پروژه‌ها و جریان‌های درآمد احتمالی آینده‌شان توسط هیئت‌مدیره را رد کردم.
پس از ماه‌ها بحث و گفت‌وگوی داخلی در مورد انتخاب مدیرعامل، تنش‌ها در سازمان بالا گرفت. دیوید سونستبو از دومینیک شینر، رئیس هیئت‌مدیره خواست استعفا دهد. دیوید همچنین مستقیماً اعضای مختلف هیئت‌مدیره را احضار کرد. او از یکی به‌دلیل عدم شرکت در جلسات و از دیگری به‌دلیل عدم همکاری نزدیک با او خواست از سمت بنیان‌گذار کناره‌گیری کنند. سرگئی ایوانچگلو اظهار داشت که درخواست استعفای دومینیک ناعادلانه بوده و تأکید کرد که IOTA طی ماه‌ها با تلاش جمعی توسعه یافته است. دیوید بعداً پیشنهاد کرد که این اختلاف عامل اصلی خروج او از سازمان بود.
سونستبو اظهار داشت:
من به کار بر روی IOTA با اعضای بنیاد، اعضای جامعه و شرکای خارجی ادامه خواهم داد. این نقطه پایان نیست.
پرداخت غرامت به قربانیان هک
در 12 فوریه 2020، کیف پول رسمی دسکتاپ آیوتا هدف حمله قرار گرفت و در نتیجه شبکه آیوتا در همان روز آفلاین شد. این شبکه تقریباً دو هفته غیرفعال بود. در 6 مارس 2020، دیوید سونستبو اعلام کرد که شخصاً غرامت تمام 46 قربانی هک را جبران می‌کند که مجموعاً 8.52 میلیون MIOTA بود که در آن زمان تقریباً 1.97 میلیون دلار ارزش داشت. او بر قصد خود برای پوشش تمام ضررها از منابع مالی شخصی تأکید کرد و همچنین اظهار داشت که بنیاد IOTA قصد دارد شبکه را در 10 مارس 2020 راه‌اندازی کند. وقتی با او در مورد هک مصاحبه شد، او پاسخ داد:
خود هک روی زیرساخت MoonPay اتفاق افتاد، اما به‌دلیل ادغام آن با کیف پول آیوتا، یک آسیب‌پذیری وجود داشت که توسط هکر مورد سوء‌استفاده قرار گرفت.
دیوید اظهار داشت:
«من آیوتا را با هدف ثروتمند کردن خودم یا هم‌بنیانگذارانم شروع نکردم. آیوتا واقعاً مردمی است. هدف ما ساخت اولین DLT واقعاً غیرمتمرکز، مقیاسپذیر و بدون کارمزد در جهان بوده تا آینده‌ای مستقل و ایمن را در بسیاری از صنایع تسریع کند. ما بیش از هر زمان دیگری به دستیابی به هدفی که چندین سال پیش برای رسیدن به آن برنامه ریزی کرده بودیم، نزدیک هستیم.
بنابراین، من تصمیم گرفتم از دارایی‌های شخصی خود (که 2 سال است به آن دست نزده‌ام) برای محافظت از Iota Foundation استفاده کنم. به‌این‌ترتیب می‌توانیم به این هدف بلندپروازانه ادامه دهیم. می‌خواهم تأکید کنم که هیچ فردی در داخل سازمان در این مورد مقصر نیست و من هیچ‌وقت به این اندازه به تیمی که ساخته‌ایم افتخار نکرده‌ام. حدود 2 میلیون دلار هزینه خواهد داشت؛ قطعاً پول زیادی است، اما اگر انگیزه اصلی من پول بود، در طول 2 سال گذشته فرصت کافی برای به حداکثر رساندن سود خود داشتم.»
آشنایی با دومینیک شینر (Dominik Schiener)
دومینیک شینر یک کارآفرین ایتالیایی، یکی از بنیان‌گذاران و رئیس بنیاد IOTA است. او بر مشارکت‌ها و تحقق چشم‌انداز پروژه آیوتا نظارت می‌کند.
حرفه اولیه
دومینیک شینر برای اولین‌بار در سال 2012 وارد حوزه بلاک چین شد. از آن زمان، فضای بلاک چین به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره او تبدیل گردیده است و او را به ایجاد «استارت‌آپ بیت کوین» خود در سوئیس و بریتانیا سوق داد.
شغل بلاک چین
در می 2012، شینر شرکت Fileyy را تأسیس نمود و به‌عنوان مدیرعامل آن خدمت کرد. هدف این استارت‌آپ ایجاد یک پلتفرم بازاریابی همکاری در فروش، ایجاد ارتباط بین تبلیغ‌کنندگان با شرکت‌های وابسته برای ترویج تبلیغات بود. پس از حدود 9 ماه مشارکت، در ژانویه 2013 آنجا را ترک کرد.
شینر شرکت Bithaus GmbH را در ژوئن 2014، واقع در زوگ سوئیس، تأسیس کرد. او همچنین سعی داشت یک صرافی ارز دیجیتال راه‌اندازی کند، اما شکست خورد.
همچنین در سال 2021، دومینیک در CredX سرمایه‌گذاری کرد؛ شرکتی که روی توکنیزه کردن دارایی‌های مالی در IOTA تمرکز دارد.
کارگو چین
در ژانویه 2016، دومینیک شینر اولین جایزه 30000 دلاری را در بزرگ‌ترین هکاتون بلاک چین در شانگهای به میزبانی شرکت Deloitte و Wanxiang برای پروژه CargoChain از آن خود کرد. CargoChain با ایجاد یک تاریخچه امن و دائمی از اسناد تجاری حیاتی در بلاک چین، قصد دارد تجارت بین‌المللی را دگرگون سازد.
این پلتفرم به همه طرف‌های درگیر در حمل‌و‌نقل محصول اجازه می‌دهد مبدا، مالکیت و مقصد محموله را ردیابی کنند.
سیستم سپرده خودکار
شینر یک سیستم سپرده خودکار با استفاده از قراردادهای هوشمند برای CargoChain توسعه داد. پس از موافقت با شرایط حمل‌و‌نقل، خریدار مبلغی را (توکن ETH) به سیستم امانی در قرارداد هوشمند ارسال می‌کند. این قرارداد وجوه را تا زمانی که خریدار آنها را آزاد کند یا شرایط از پیش تعریف‌شده برآورده شوند، حفظ می‌کند و فرایند معامله قابل اعتماد، مقرون‌به‌صرفه و به‌موقع را تضمین می‌کند.
آشنایی با سرگئی ایوانچگلو (Sergey Ivancheglo)
سرگئی ایوانچگلو یکی از بنیان‌گذاران IOTA است. ایوانچگلو علاوه‌بر کارش در آیوتا، در پروژه‌های کریپتو و بلاک چین دیگری نیز مشارکت داشته است.
حرفه اولیه
از دوران کودکی، ایوانچگلو به توسعه بازی‌های رایانه‌ای علاقه‌مند بوده است. با گذشت زمان، او وارد حوزه محاسبات توزیعشده شد و دانشی را کسب کرد که بعداً در زمینه DLTها به کار او آمد. او بعداً لیسانس علوم را با تمرکز بر الکترونیک و هوش مصنوعی به دست آورد.
ان ایکس تی
NXT یک پلتفرم غیرمتمرکز بلاک چین است که در نوامبر 2013 راه‌اندازی شد و یکی از پروژه‌های پیشگام اثبات سهام بلاک چین محسوب می‌شود. NXT چندین ویژگی نوآورانه را به فضای بلاک چین معرفی کرد؛ مانند تبادل دارایی داخلی و موارد دیگر. ایوانچگلو این پروژه را پایه‌گذاری کرد و در روزهای اولیه آن در جامعه NXT یک چهره تأثیرگذار بود.
IOTA
در سال 2015 ایوانچگلو IOTA (اتحاد اینترنت اشیا) را به‌همراه دیوید سونستبو، دومینیک شینر و دکتر سرگوئی پوپوف تأسیس کرد. این پروژه به‌عنوان یک چارچوب تراکنش مقیاسپذیر و بدون کارمزد طراحی شده است که بر روی اینترنت اشیا تمرکز دارد.
پروژه جین
پروژه Jinn که با هدف ساخت نوع جدیدی از پردازنده‌های سخت‌افزاری انجام شد توسط ایوانچگلو و سونستبو راه‌اندازی شد. توکن Jinn در ابتدا روی پلتفرم NXT حضور داشت؛ پروژه دیگری که ایوانچگلو با آن در ارتباط بود. توسعه این سخت‌افزار با چشم‌انداز پروژه IOTA، که ایوانچگلو نیز یکی از بنیان‌گذاران و مشارکت‌کننده اصلی آن به حساب می‌آمد، همسو بود.
کیوبیک
کیوبیک (Qubic) به پروتکلی اشاره دارد که چشم‌انداز IOTA را برای محاسبات مبتنی بر حد نصاب، که شامل مفاهیمی مانند ماشین‌های اوراکل، محاسبات برون‌سپاری‌شده، و قراردادهای هوشمند است، ترسیم می‌کند. پروتکل Qubic امکان ایجاد نوع جدیدی از اجماع را با معرفی مفهوم محاسبات مبتنی بر حد نصاب فراهم می‌کند.
سخن پایانی
آیوتا با فناوری انقلابی تنگل، یک تحول بزرگ را در دنیای ارزهای دیجیتال رقم زد. این پروژه با تمرکز بر نیازهای منحصربه‌فرد صنعت اینترنت اشیا، جایگاه خوبی را برای خود به‌عنوان یک پلتفرم قابل اعتماد و کارآمد برای تراکنشهای ماشین‌به‌ماشین ایجاد کرده است. IOTA با تیمی قوی از بنیان‌گذاران و چشم‌اندازی روشن برای آینده مالی غیرمتمرکز، به پیشبرد مرزهای فناوری بلاک چین ادامه می‌دهد و آماده است تا تأثیر قابل توجهی در اقتصاد دیجیتال بگذارد.
