بیش از دو دهه است که شاهد حضور ارزهای دیجیتال در دنیای تکنولوژی و امور مالی هستیم. از زمان ظهور آن‌ها، دنیای مالی تحولات زیادی را به خود دیده است. اتریوم، دومین رمز ارز ارزشمند و یکی از محبوب‌ترین و بزرگترین بلاک چین‌ها در بازار کریپتو به شمار می‌رود. توکن‌های زیادی بر بستر این شبکه راه‌اندازی شده‌اند و از آن قدرت می‌گیرند. بااینحال، اهمیت اتریوم در مارکت ارز دیجیتال چیست؟ با ما در این مقاله از اکسبیتو همراه باشید تا ابتدا با ارز اتریوم و نحوه کارکرد شبکه آن بیشتر آشنا شویم، سپس به عوامل ارزشمندی Ethereum و محدویت‌های آن بپردازیم.
آشنایی با ارز دیجیتال اتریوم (ETH)
اتریوم یک شبکه بلاک چین غیرمتمرکز با قابلیت قرارداد هوشمند (Smart Contracts) است. توکن بومی این شبکه یعنی اتر (ETH) پس از بیت کوین، دومین ارز دیجیتال بزرگ جهان از نظر ارزش بازار محسوب می‌شود. نخستین‌بار در سال 2013، ایده کلی این ارز توسط ویتالیک بوترین ارائه شد. بااینحال، تاریخ عرضه اولیه آن برای ژوئیه 2015 به ثبت رسیده است.
اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (Decentralized Applications) گوناگون و بسیاری بر بستر این بلاک چین ساخته شده و فعالیت می‌کنند. این اپلیکیشنها سرویس‌های مختلفی در حوزه‌های مالی، گیمینگ، شبکه اجتماعی، هنر و غیره ارائه می‌دهند. وب‌سایت رسمی ETH، این ارز و شبکه را این‌گونه معرفی میکند: «اتریوم، یک تکنولوژی است که به‌عنوان خانه‌ای برای پول دیجیتال، پرداخت‌های جهانی و اپلیکیشنها ایفای نقش دارد.» این شبکه برای تمامی افراد از سراسر جهان در دسترس است و تنها نیازمندی آن، دسترسی به اینترنت قلمداد می‌شود.
شما می‌توانید هرچیزی که امکان مالکیت آن وجود دارد را بر روی این بلاک چین به NFT تبدیل کنید. امکان ارائه و معامله این توکن‌ها فراهم است و هرروز قابلیت‌های بیشتری برای NFTها بر روی این پلتفرم ارائه می‌شوند. تمامی عملیات و فعالیت‌ها بر روی این شبکه بدون دخالت نهاد و شخص ثالث صورت گرفته و واسطه در آن معنایی ندارد.
شبکه اتریوم چگونه کار میکند؟
در بخش پیشین این مقاله با ارز دیجیتال اتریوم و بلاک چین آن به‌طور کلی آشنا شدید. این اکوسیستم یکی از محبوب‌ترین‌ها در حوزه کریپتو به شمار می‌رود و روزانه بیش از 1 میلیون تراکنش توسط کاربران بر بستر این پلتفرم انجام می‌شوند.
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، اتریوم یک پلتفرم بلاک چین غیرمتمرکز بوده که شبکه‌ای پایاپای (Peer-to-Peer) جهت اجرا و تایید قراردادهای هوشمند ایجاد کرده است. این قراردادها به افراد امکان انجام تراکنش با یکدیگر بدون نیاز به نهاد متمرکز و ناظر را ارائه می‌دهند. اطلاعات تراکنش‌ها به‌طور غیرقابل دستکاری و امن در شبکه توزیع می‌شوند. کاربران برای انجام هر تراکنش بر بستر Ethereum باید مقداری اتر به‌عنوان کارمزد بپردازند.
در ابتدا، این شبکه مبتنی بر مکانیزم اجماع گواه کار (Proof of Work) فعالیت می‌کرد، اما در سپتامبر 2021 ارتقای مرج (The Merge) انجام شد و این بلاک چین را از PoW به الگوریتم گواه سهام (Proof of Stake) انتقال داد. این تغییر با کاهش مصرف انرژی این شبکه، منجر به بهبود پایداری آن شد. در حقیقت، این به‌روزرسانی بخشی از برنامه‌های بنیاد اتریوم جهت بهبود مقیاس‌پذیری، امنیت و پایداری این پلتفرم بود.
الگوریتم اجماع گواه سهام چگونه امنیت Ethereum را تامین میکند؟ در واقع در این مکانیزم، افراد میتوانند با استیک کردن یا سهام‌گذاری دارایی خود بر روی شبکه به‌عنوان اعتبارسنج حضور یابند. در ازای این کار و سپرده‌گذاری دارایی، آن‌ها پاداش دریافت می‌کنند.
چرا اتریوم ارزش ذاتی دارد؟
تا اینجای این مطلب از ارز دیجیتال اتریوم (ETH) و شبکه آن به‌طور کامل صحبت کردیم. این ارز و بلاک چین آن با ارائه کاربردهای گسترده و فراهم کردن بستری برای توسعه و نوآوری، در بازار کریپتو جایگاه برجسته‌ای دارند و به شهرت زیادی دست یافته‌اند. بااینحال، اهمیت اتریوم و ارزش ذاتی آن از کجا به دست می‌آیند؟ در این بخش از مطلب به عواملی که منجر به ارزشمندی این توکن می‌شوند، می‌پردازیم و آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
قابلیت قرارداد هوشمند
پلتفرم اتریوم با ارائه امکان استفاده از قراردادهای هوشمند بر روی آن، نظر بسیاری از کاربران و سازمان‌ها را به خود جلب کرده است. قرارداد هوشمند، برنامه‌ای بوده که بر روی یک بلاک چین ذخیره شده و به‌محض برقرار شدن شرایط آن، به‌طور خودکار اجرا می‌شود. معمولا از این برنامه‌ها جهت خودکارسازی فرایند اجرای یک توافق به کار می‌روند تا تمام طرفین، بی‌درنگ و بدون نیاز به واسطه از خروجی آن آگاهی یابند.
قراردادهای هوشمند در Ethereum، نوعی حساب اتریوم هستند؛ یعنی آن‌ها موجودی دارند و میتوانند هدف تراکنش‌ها قرار گیرند.
نوع جدیدی از ارتباط
اتریوم با وجود ماهیت غیرمتمرکز خود، روش و سبک جدیدی از ارتباط میان افراد را فراهم میکند. اکنون با بهره‌گیری از مفهوم تمرکززدایی و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، می‌توان پلتفرم‌های ارتباطات و شبکه اجتماعی جدیدی را به‌طور غیرمتمرکز توسعه داد. این پلتفرم‌ها به کاربران امکان برقراری ارتباط بدون حضور واسطه و سرورهای متمرکز را ارائه می‌دهند. ازاین‌طریق، اطلاعات و پیام‌های افراد در هیچ جایگاهی ذخیره نمی‌شوند و فقط دو طرف مکالمه به آن‌ها دسترسی دارند. این ویژگی، یکی از دلایل ارزش ذاتی و اهمیت اتریوم محسوب می‌شود.
مکانیزم گواه سهام
همانطور که پیش‌تر هم در این مقاله به آن اشاره شد، در ابتدا این اکوسیستم از الگوریتم اجماع گواه کار با بهره‌گیری از ماینرها استفاده می‌کرد، اما با ارتقای Merge این وضعیت تغییر یافت و اکنون الگوریتم Proof of Stake جهت حفظ امنیت و عملکرد شبکه به کار گرفته می‌شود.
این مکانیزم به‌دلیل ویژگی‌ها و ابعاد آن از جمله کاهش مصرف انرژی، بهبود توان پردازشی تراکنش، از بین بردن تاثیر مخرب بر محیط زیست و موارد مشابه، به رشد و حفظ ارزش ذاتی اتریوم به‌شدت کمک میکند.
سرعت و مقیاس‌پذیری
اتریوم با مهاجرت به الگوریتم PoS افزایش سرعت محسوسی را در انجام تراکنش‌ها و عملیات گوناگون بر بستر خود تجربه کرد. در حقیقت، سرعت بالاتر در نهایی‌سازی تراکنش‌ها بر روی Ethereum منجر به افزایش محبوبیت آن نزد کاربران شده و در نهایت ارزش آن را بهبود داده است. همچنین، استفاده از تکنولوژی‌های لایه 2 برای این بلاک چین کمک چشم‌گیری به بهبود مقیاس پذیری آن میکند.
اهمیت اتریوم به‌عنوان یک سیستم پرداختی و بستر اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز با رشد سرعت و مقیاس‌پذیری آن به‌شدت افزایش یافته است.
عرضه ضدتورمی
عرضه ضدتورمی در کریپتو زمانی انجام می‌شود که قیمت ارز دیجیتالی به‌دلیل کاهش یا رکود عرضه آن، افزایش می‌یابد. این اصل، از جذب سرمایه‌گذاران به آن ارز توسط ارزش بازار آن اطمینان حاصل میکند. بسیاری از رمز ارزها به شکل ضدتورمی طراحی نشده‌اند و اتریوم هم تا پیش از مرج، بر این اصل تکیه نمی‌کرد. این ویژگی با محدود کردن و کاهش ذخایر این توکن به حفظ ارزش ذاتی آن کمک محسوسی میکند.
پیوند با بیت کوین
بسیاری از آلت کوین‌های بازار از جمله اتریوم، با بزرگترین و نخستین رمز ارز جهان پیوند قیمتی دارند؛ یعنی هر زمانی که BTC رشد یا کاهش قیمت را تجربه میکند، ETH نیز در همان جهت دچار تغییرات قیمتی می‌شود. هرچند، قدرت این پیوند متغیر است و با توجه به اتفاقات و رویدادهای مرتبط با اتریوم، کم و زیاد خواهد شد.
مزایای اتریوم چیست؟
در بخش پیشین این مقاله با عوامل ارزش ذاتی Ethereum آشنا شدید. این عوامل میتوانند نقش موثری در جایگاه و اهمیت اتریوم داشته باشند. بااینحال، توجه به نقاط قوت برجسته این اکوسیستم هم مهم است. در ادامه، تعدادی از مهم‌ترین مزایای این شبکه را بررسی می‌کنیم.
شبکه گسترده و بزرگ
اتریوم شبکه بسیار بزرگ و قدرتمندی را تشکیل داده است. روزانه میلیون‌ها تراکنش بر روی آن انجام می‌شوند و تاکنون تعداد بی‌شماری از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بر بستر این اکوسیستم ساخته شده و همچنان ایجاد می‌شوند. همچنین، بیش از 75 میلیارد دلار دارایی در این اپلیکیشنها قفل شده‌اند. هرکسی می‌تواند به‌راحتی از این شبکه استفاده کند و برای این کار تنها به اینترنت نیاز دارد.
ارزش بازار بالا
اتریوم به‌عنوان دومین رمز ارز ارزشمند حوزه کریپتو، ارزش بازار بسیار زیادی دارد. این جایگاه به‌دنبال حجم معاملات و میزان فعالیت کاربران با استفاده از توکن ETH به دست آمده و ارزش بازار چشم‌گیر این ارز، آن را به گزینه‌ای مطلوب برای ذخیره ارزش دارایی و سرمایه برای سرمایه‌گذاران تبدیل کرده است.
نوآوری مداوم
نوآوری و ساختارشکنی، همراهِ جدایی‌ناپذیر دنیای کریپتو است و اهمیت اتریوم در این زمینه را نمی‌توان انکار کرد. اکوسیستم Ethereum با ساختار آزاد و دسترسی‌پذیری بالای خود، به تمام کاربران از سراسر جهان امکان ساخت و توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را ارائه می‌دهد. این موضوع، منجر به پیدایش ایده‌های جدید و نوین به‌شکل مستمر و همیشگی می‌شود و این شبکه را به‌طور مداوم با نوآوری‌های تازه، بهبود می‌دهد. توسعهدهندگان اتریوم همواره به‌دنبال راه‌های جدید برای بهتر ساختن آن هستند.
نبود واسطه
زمانی که بیت کوین معرفی شد، هدف اصلی آن فراهم کردن سیستمی برای انجام امور مالی بدون نیاز به واسطه و نهادهای متمرکز بود. اتریوم هم از همین قاعده پیروی میکند. این شبکه با ارائه امکان انجام تراکنش میان افراد به‌صورت کاملا غیرمتمرکز و بدون نیاز به هیچ‌گونه رابط و بستر دیگری، واسطه‌ها را در این‌گونه عملیات حذف کرده است.
اتریوم با چه محدودیت‌هایی مواجه است؟
در بخش پیشین این مقاله به مزایای Ethereum و تاثیر آن‌ها در اهمیت اتریوم پرداختیم. ویژگی‌های این پلتفرم و ارتقای Merge که سال 2022 انجام شد، نقاط قوت زیادی را برای آن در پی داشته‌اند. بااینحال، محدودیت‌ها و ضعف‌هایی هم برای این اکوسیستم وجود دارند که ممکن است برای برخی از کاربران بسیار پررنگ قلمداد شوند. در ادامه، به برخی از نقاط منفی برجسته ETH و بلاک چین آن اشاره می‌کنیم:
- کاهش سرعت انجام تراکنش در زمان شلوغی شبکه
- کارمزد نسبتا بالا حتی پس از ارتقای مرج
- وجود مشکلات مقیاس‌پذیری
- زبان برنامه‌نویسی پیچیده و سخت
این موارد وابسته به نوع کاربری و استفاده شما میتوانند در دیدگاهتان نسبت به این اکوسیستم تاثیرگذار باشند.
اتریوم چه تاثیری بر مارکت ارز دیجیتال می‌گذارد؟
در این مطلب تا اینجا با ارز دیجیتال ETH آشنا شدیم، سپس کارکرد شبکه اتریوم را بررسی کردیم، پس از آن به دلایل ارزش ذاتی Ethereum پرداختیم و مزایا و محدودیت‌های این پلتفرم را توضیح دادیم. این اکوسیستم یکی از محبوب‌ترین بلاک چین‌های دنیای کریپتو به شمار می‌رود.
حال این سوال پیش می‌آید که تاثیر این شبکه و توکن آن بر بازار ارزهای دیجیتال چیست؟ در حقیقت، Ethereum به‌عنوان شبکه‌ای شناخته می‌شود که قابلیت قراردادهای هوشمند را برای نخستین‌بار در حوزه بلاک چین ارائه داد. این اقدام، مفهوم Smart Contracts را وارد دنیای کریپتو کرد و به‌دنبال آن، شبکه‌های دیگری با این قابلیت راه‌اندازی شدند.
همچنین، اتریوم با ارائه بستری گسترده برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز امکان توسعه آن‌ها به‌شکل پررنگ و اساسی در بازار ارزهای دیجیتال را فراهم کرد.
سخن پایانی
در این مقاله از اکسبیتو ارز دیجیتال Ethereum را معرفی کردیم، کارکرد شبکه آن را توضیح دادیم، به دلایل ارزش ذاتی ETH و اهمیت اتریوم اشاره کردیم و از مزایا، محدودیت‌ها و تاثیر آن بر بازار کریپتو نوشتیم.
این شبکه با توکن بومی خود به‌عنوان یکی از ارزشمندترین اکوسیستم‌های بازار رمز ارزها، جایگاه بسیار پررنگی در این حوزه دارد. امکان انجام تراکنش، ایجاد قراردادهای هوشمند و ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز تنها برخی از قابلیت‌هایی هستند که این پلتفرم را ارزشمند می‌کنند و جایگاه آن را می‌سازند. در مجموع دنیای کریپتو به واسطه ویژگی‌ها و نوآوری‌های اتریوم، پیشرفت و تکامل زیادی را به خود دیده است.
