اسلیپیج (Slippage) در بازار ارز دیجیتال

اگر در زمینه رمزنگاری تازه کار هستید، اسلیپیج (slippage) می‌تواند یک مفهوم گیج‌کننده باشد. اما درک آن بسیار مهم است، زیرا می‌تواند تأثیر زیادی بر معاملات شما داشته باشد. در این مقاله توضیح خواهیم داد که اسلیپیج چیست و چگونه در دنیای ارزهای دیجیتال کار می‌کند.

اسلیپیج چیست؟

در واژه اسلیپیچ یا Slipping به معنای لغزش است. این بدین معناست که قیمت در معامله دچار لغزش می‌شود. اسلیپیج تفاوت بین قیمتی است که انتظار دارید برای یک دارایی بپردازید و قیمت واقعی که می‌پردازید. اسلیپیج ممکن است هنگام خرید یا فروش دارایی اتفاق بیفتد و می‌تواند مثبت یا منفی باشد. اسلیپیج مثبت زمانی اتفاق می‌افتد که دارایی را با قیمتی کمتر از آنچه انتظار داشتید بخرید، در حالی که اسلیپیج منفی زمانی اتفاق می‌افتد که دارایی را با قیمتی کمتر از آنچه انتظار داشتید بفروشید.

اسلیپیج یک اتفاق رایج در معاملات کریپتو است و اغلب به دلیل ماهیت نوسان قیمت ارزهای دیجیتال ایجاد می‌شود. زمانی که بازار به سرعت در حال حرکت است، سفارش‌ها با قیمت‌هایی متفاوت از آنچه در ابتدا ذکر شده بود، پر می‌شوند. به همین دلیل مهم است که هنگام معامله ارزهای دیجیتال از یک سفارش قیمت محدود استفاده کنید، بنابراین می‌توانید قیمتی را که سفارشات شما با آن پر می‌شود کنترل کنید.

نمونه‌هایی از اسلیپیج (slippage)

هنگامی که یک معامله انجام می‌شود، قیمتی که در آن اتفاق می‌افتد، "قیمت کامل" نامیده می‌شود. قیمت کامل ممکن است به دلیل اسلیپیچ با قیمت سفارش معامله‌گر متفاوت باشد، این اغلب هنگام انجام سفارش بازار رخ می‌دهد. لغزش زمانی اتفاق می‌افتد که قبل از انجام معامله، بازار از قیمت سفارش بازار فاصله می‌گیرد. این ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:

• بازار به سرعت در حال حرکت است و خریدار یا فروشنده کافی به قیمت سفارش بازار برای پر کردن معامله وجود ندارد.

• کارگزار معامله‌گر نقدینگی کافی برای پر کردن معامله به قیمت سفارش را ندارد.

• معامله‌گر در حال ثبت سفارش بزرگ است و مارکت میکرها تمایلی به قبول تمام ریسک های مربوط به پر کردن آن ندارند.

لغزش می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر نتایج معاملات داشته باشد، به خصوص اگر بازار به سرعت در حال حرکت باشد. به عنوان مثال، فرض کنید یک معامله‌گر سفارش خرید 100 کوین TRX را به قیمت 50 دلار برای هر سکه داده است. با این حال، تا زمان انجام معامله، قیمت هر سکه به 51 دلار افزایش یافته است. معامله‌گر اسلیپیج 1 دلار را تجربه کرده‌است، متأسفانه این اسلیپیج به نفع او نبوده‌است.

لغزش می‌تواند به نفع تریدر عمل کند اگر بازار قبل از انجام معامله به نفع او حرکت کند. به عنوان مثال، فرض کنید یک معامله گر سفارش فروش 100 سکه رمزنگاری TRX را به قیمت 50 دلار برای هر سکه داده است. با این حال، تا زمان انجام معامله، قیمت هر سکه به 51 دلار افزایش یافته است. معامله گر 1 دلار اسلیپیج را به نفع خود تجربه کرده است.

اسلیپیج عامل مهمی است که باید در هنگام معامله در نظر گرفت و می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر نتایج معاملات داشته باشد. معامله‌گران باید همیشه به دنبال به حداقل رساندن اسلیپیج باشند و قبل از انجام هر معامله، به دنبال محاسبه لغزش باشند. علاوه بر این، آن‌ها باید از تأثیر بالقوه لغزش آگاه باشند و آن را در استراتژی‌های معاملاتی خود لحاظ کنند.

تحمل اسلیپیج یا Slippage Tolerance چیست؟

با تنظیم درصد تحمل اسلیپیج می توانید میزان قرار گرفتن در معرض اسلیپیج را کنترل کنید. تنظیم تحمل اسلیپیج خود در یک درصد مشخص به این معنی است که با تغییر قیمت در آن درصد، چه به سمت بالا و چه به سمت پایین، راحت هستید. به عنوان مثال، اگر تحمل اسلیپیج خود را روی 3٪ تنظیم کنید و می خواهید یک دارایی رمزنگاری به ارزش 100 دلار بخرید، به این معنی است که معامله از 103 دلار به عنوان حداکثر یا 97 دلار به عنوان حداقل قیمت راحت است. اگر قیمت به 104 یا 96 دلار کاهش یابد، صرافی معامله را انجام نخواهد داد.

تحمل اسلیپیج بسیار پایین باعث می‌شود یک معامله شکست بخورد اگر قیمت از درصد تعیین‌شده فراتر رود، مانند مثال بالا. سطح تحمل اسلیپیج بالا به شما امکان می دهد با وجود نوسانات قیمت، معاملات شما تکمیل شود. از تحمل اسلیپیج بالا معمولاً هنگام معامله در بازارهای پرنوسان یا پروژه‌های ارزهای دیجیتال با نقدینگی کمتر و حجم معاملات زیاد استفاده می‌شود، درست مانند پروژه راه‌اندازی کریپتو.

با این حال، درصد تحمل اسلیپیج بالا می‌تواند شما را در معرض دویدن جلویی قرار دهد. پیش‌روی فرآیند غیرقانونی سرمایه‌گذاری بر روی اطلاعات برای خرید و فروش پیشاپیش اوراق بهادار است. مهاجم یک تراکنش در انتظار را می‌بیند و سپس یک تراکنش بسیار بزرگتر را قبل و بعد از تراکنش معلق قرار می‌دهد. این عمل شما را مجبور می‌کند که بالاترین قیمت اسلیپیج ممکن را بر اساس تنظیمات خود بپذیرید و نفر اول از تفاوت ارزش سود می‌برد.

دلایل اسلیپیج

اسلیپیج اغلب در دوره‌هایی از نوسانات بالای قیمت بازار یا زمانی که نقدینگی پایین در بازار وجود دارد رخ می‌دهد. هنگامی که اسلیپیج رخ می‌دهد، می‌تواند اسلیپیج مثبت یا اسلیپیج منفی باشد. در هر صورت، تحمل اسلیپیج بر قیمتی که دارایی را با قیمت مورد انتظارتان معامله می‌کنید، تأثیر می‌گذارد. چند دلیل وجود دارد که چرا ممکن است اسلیپیج در بازارهای رمزنگاری رخ دهد:

نوسان قیمت شدید

بازار کریپتو با تغییرات سریع قیمت دارایی مشخص می شود. ماهیت بی ثبات بازار، سفارشات را مستعد اسلیپیج می‌کند. علاوه بر این، عواملی مانند تقاضا و عرضه، احساسات سرمایه‌گذار، تبلیغات کاربران و مقررات دولتی بر قیمت ارزهای دیجیتال تأثیر می‌گذارند. بازار به راحتی تحت تأثیر این عوامل قرار می‌گیرد زیرا نسبتاً جدید است.

نقدینگی پایین بازار

برخی از ارزهای دیجیتال محبوب نیستند. بنابراین، نقدینگی پایینی دارند و به همین دلیل مستعد اسلیپیج هستند. اگر توکن نقدینگی کمی داشته باشد، خریدار و فروشنده کمی وجود دارد. بنابراین، اگر سفارشی، به‌ویژه یک سفارش بزرگ، ثبت کنید، احتمال تغییر قیمت وجود دارد زیرا سیستم سفارش را انجام می‌دهد و قیمت را از اجرای شما خارج می‌کند.

هر چه بازار نقدینگی بیشتری داشته باشد، احتمال اسلیپیج زیاد قیمت ها کمتر می شود. فرض کنید می خواهید یک واحد از یک دارایی رمزنگاری را با قیمت 200 دلار بخرید. هنگامی که معامله را انجام می دهید، با بهترین قیمت در دفترچه سفارش انجام می شود. اگر بهترین سفارش فعلی فقط 0.5 واحد از آن دارایی را داشته باشد، به این معنی است که سفارش را نمی توان پر کرد. سپس سیستم سطح بعدی را جستجو می کند تا ببیند آیا می توان سفارش را تمدید کرد. با افزایش قیمت برای تکمیل سفارش، قیمت اجرای احتمالی نیز شروع به افزایش می‌کند. این بدان معناست که برای تکمیل سفارش باید هزینه بیشتری بپردازید.

استفاده از اهرم

یکی دیگر از دلایلی که ممکن است اسلیپیج در بازارهای کریپتو رخ دهد، استفاده از اهرم است. اهرم می‌تواند سود و زیان را افزایش دهد، که می تواند منجر به حرکات بارزتر قیمت و سطوح بالاتر اسلیپیج شود.

اسلیپیج در بازار ارز دیجیتال

در بازار سنتی، زمان‌بندی رویدادها و اطلاعیه‌های اصلی آسان‌تر است، زیرا اغلب از یک تقویم ساختاریافته و برنامه‌ریزی شده پیروی می‌کنند. با این حال، تا حد زیادی، بازار ارزهای دیجیتال هنوز آنقدر ساختارمند و باثبات نیست، زیرا فعالیت رسانه‌های اجتماعی یک اینفلوئنسر می‌تواند قیمت یک توکن را در کوتاه‌مدت تغییر دهد. در نتیجه، زمان‌بندی برخی از رویدادهایی که می‌توانند بازار را بی‌ثبات‌تر کنند، دشوار است.

بسیاری از ارزهای دیجیتال با نقدینگی پایین وجود دارند و فرار از لغزش هنگام معامله آن‌ها دشوار است. علاوه بر این، ممکن است هر بار معامله با سفارش محدود غیرممکن باشد، به خصوص اگر یک تریدر کوتاه مدت یا روزمره باشید. همانطور که سفارش بازار مستعد اسلیپیج هستند، اسلیپیج ممکن است چندان اهمیتی نداشته باشند اگر تفاوت قیمت‌ها حداقل باشد. اگر استراتژی شما به اجرای فوری تجارت نیاز دارد، می‌توانید تفاوت قیمت‌ها را به‌عنوان هزینه نوسانی برای انجام معاملات در نظر بگیرید، که باید تا حد امکان پایین نگه داشته شود.

چگونه از اسلیپیج جلوگیری کنیم؟

اسلیپیج‌ها ممکن است برای شما هزینه زیادی داشته باشد، به خصوص اگر شما یک معامله‌گر کوتاه مدت هستید که معاملات زیادی را انجام می دهید. با این حال، راه‌هایی برای حذف یا حداقل کاهش اثر اسلیپیج‌ها از معاملات شما وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. هنگام معامله ارزهای دیجیتال، چند کار وجود دارد که می‌توانید برای کاهش یا جلوگیری از وقوع لغزش انجام دهید.

سفارش محدود به جای سفارش بازار

همیشه با استفاده از پلتفرم معاملاتی خود به جای سفارش بازار، سفارشات محدود تنظیم کنید. این بدان معناست که شما فقط با یک قیمت خاص خرید یا فروش خواهید کرد، نه قیمت بالاتر یا پایین‌تر ناشی از عوامل بازار. مهم است که توجه داشته باشید که یک سفارش محدود تنها راه برای از بین بردن لغزش است. با انجام این کار، از برخی از نوسانات قیمتی که اغلب در بازار ارزهای دیجیتال رخ می‌دهد، جلوگیری می‌کنید.

معامله در بازار باثبات

سعی کنید در دوره‌هایی با نوسانات کم معامله کنید. این به شما کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کنید که سفارشات شما با قیمتی که می‌خواهید یا نزدیک به آن انجام می‌شود.

در صورت لزوم از توقف ضرر (Stop Loss) استفاده کنید. دستور توقف ضرر، سفارش خرید یا فروش اوراق بهادار زمانی است که به قیمت معینی برسد. اگر قیمت یک ارز دیجیتال به طور ناگهانی کاهش یابد، این می‌تواند به محدود کردن ضرر شما کمک کند.

صبر کنید!

صبور باشید؛ اغلب، بهترین زمان برای خرید یا فروش یک ارز دیجیتال زمانی است که هیچ رویداد خبری مهمی بر بازار وجود نداشته باشد. با انتظار برای این دوره‌های آرامش، می‌توانید از نوساناتی که اغلب در بازار ارزهای دیجیتال رخ می‌دهد، جلوگیری کنید.

در آخر، از استفاده از سفارشات محدود نترسید. ممکن است اجرای آن‌ها کمی بیشتر طول بکشد، اما وقتی سفارش شما با قیمتی که می‌خواهید یا نزدیک به آن تکمیل شود، خوشحال خواهید شد.

با رعایت این نکات، می‌توانید به کاهش میزان اسلیپیج‌هایی که ممکن است هنگام معامله ارزهای دیجیتال رخ دهد، کمک کنید. با این حال، مهم است که به یاد داشته باشید که همیشه ریسکی در هر نوع معامله وجود دارد و هرگز نباید بیش از آنچه که مایل به از دست دادن هستید سرمایه گذاری کنید.

اسلیپیج در صرافی‌های غیرمتمرکز

منظور از slippage در صرافی‌های غیرمتمرکز تفاوت قیمت توکن‌ها بین زمانی است که معامله‌تان را در شبکه بلاکچین قرار می‌دهید و زمانی که آن معامله یا تراکنش در شبکه تایید و نهایی می‌شود. به احتمال زیاد می‌دانید که در شبکه بلاکچین اتریوم هر کاربری که کارمزد یا Gas Fee بیشتری به ماینرها یا ولیدیتورها (validator) بپردازد، تراکنشش زودتر از سایرین انجام می‌شود و این ممکن است باعث شود تراکنشتان فورا و بلافاصله انجام نشود و مدت زمان قابل توجهی بگذرد تا در نهایت این اتفاق رخ دهد. از این رو، ممکن است در این خلال، کلا قیمت توکن‌هایی که در DEX آن‌ها را معامله کردید با قیمت اولیه تفاوت کند. به این تفاوت قیمت، slippage گفته می‌شود. در صرافی‌های غیرمتمرکز از طریق گزینه‌ای تحت عنوان Slippage Tolerance می‌توانید به صورت درصدی تعیین کنید که حاضرید معامله‌تان حداکثر با چند درصد اختلاف قیمت نسبت به قیمت جاری و کنونی انجام شود. به طور پیش فرض این گزینه روی 0.5 درصد تنظیم شده است.

دلایل اسلیپیج در صرافی غیرمتمرکز

این Slippage به دو دلیل می‌تواند رخ دهد: حجم بالای معاملات در شبکه و کمبود نقدینگی.

• بروز Slippage به دلیل بالا بودن حجم معاملات شبکه فرض کنید که می‌خواهید در صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ ETH‌هایتان را تبدیل به توکن UNI کنید. وقتی والت خودتان را به یونی سواپ متصل می‌کنید و در فیلدهای مربوطه جفت معاملاتی خودتان را جستجو و تعیین می‌کنید، یونی سواپ به شما نشان می‌دهد که در قبال مقدار ETH‌ای که قصد تبدیل آن را دارید چه مقدار توکن UNI دریافت خواهید کرد. در تصویر زیر مشاهده می‌کنید که اگر این مبادله را فورا و بلافاصله انجام دهید، در قبال ۱ توکن ETH تقریبا ۱۲۲ توکن UNI دریافت خواهید کرد. چرا با بولد کردن این قسمت روی آن تاکید کردیم؟ دلیلش Slippage است.

همانطور که می‌دانید صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) بر روی خود شبکه‌های بلاکچین همچون اتریوم (Eth)، شبکه هوشمند بایننس (BSC) و سولانا (Sol) اجرا می‌شوند. در نتیجه، معاملاتی که در DEX‌ها انجام می‌شوند بر خلاف صرافی‌های متمرکز فورا پردازش نمی‌شوند. بعبارتی، بعد از این که معامله‌تان را تایید و تسلیم شبکه بلاکچین می‌کنید تا وقتی که نهایتا توسط شبکه تایید می‌شود، مدتی طول می‌کشد و تاخیر وجود دارد. ممکن است در این خلال، قیمت و نرخ تبادل توکن‌ها با هم به میزان کم یا زیادی تغییر کند.
البته در بیشتر مواقع، Slippage تاثیر کمی بر قیمت دارد. به‌عنوان مثال، اگر معامله‌ی بالا را در نظر بگیریم، در حالی که یونی سواپ اعلام کرده بود که به ازای هر یک ETH خود می‌توانید حدود ۱۲۲ توکن UNI دریافت کنید، مقدار UNI‌ای که در نهایت می‌گیرید، ممکن است ۱۲۱ UNI شود یا اگر خوش‌شانس باشید حتی بیشتر از ۱۲۱ UNI‌ دریافت خواهید کرد. مواقعی که بازار یک رمزارز خاص بسیار داغ می‌شود و یا تراکنش‌ها و معاملات بسیار زیادی انجام می‌شوند (مثلا وقتی که بازار گاوی است)، در این موارد Slippage خیلی چشمگیرتر می‌شود و ممکن است به جای ۱۲۱ UNI شما ۱۱۸ UNI دریافت کنید.

• بروز Slippage در اثر کمبود نقدینگی صرافی‌های غیرمتمرکز به واقع صرفا پروتکل‌هایی هستند که خود کاربران نقدینگی لازم برای انجام معاملات در آنها را تامین می‌کنند و معاملات در آنها به کمک قراردادهای هوشمند امکان پذیر می‌شود. نقدینگی‌ای که کاربران برای DEX‌ها تامین می‌کنند، در استخرهای نقدینگی نگهداری می‌شوند. هر جفت معاملاتی هم استخر نقدینگی مخصوص خود را دارد که به صورت نصف به نصف بین دو توکن یا رمزارز معاملاتی تقسیم شده است.

وقتی در DEX‌ها معامله می‌کنید، می‌توان گفت که عملا یک توکن را سپرده‌گذاری می‌کنید و به جایش توکن دیگری را برداشت می‌کنید. هر چه معامله‌ای که انجام می‌دهید بزرگتر باشد و هر چه به طور کلی حجم معاملات بیشتر باشد، نقدینگی موجود در استخر نقدینگی بیشتر توازنش را از دست می‌دهد و در نتیجه Slippage قیمت رخ می‌دهد.

به طور مثال، اگر بخواهید ۱۰۰۰۰ توکن ETH را به توکن UNI تبدیل کنید، قیمت هر توکن UNI با توجه به میزان نقدینگی‌ای که در استخر نقدینگی آن DEX برای این جفت معاملاتی وجود دارد، نسبت به مظنه‌ای که در ابتدا به شما اعلام می‌شود افزایش خواهد یافت. هر چه نقدینگی کمتری در استخر وجود داشته باشد، معامله‌ای که در DEX انجام می‌دهید بیشتر تحت تأثیر Slippage قرار می‌گیرد.

اجتناب از اسلیپیج در DEXها

راه‌های متفاوتی برای جلوگیری از Slippage در صرافی‌های غیرمتمرکز وجود دارد که در صرافی‌های متمرکز امکان‌پذیر نیست. در ادامه به این راه‌ها خواهیم پرداخت.

• کارمزد یا Gas Fee بیشتری بپردازید. گاهی اوقات شبکه بلاکچین بسیار شلوغ است و همه سعی دارند تراکنش خودشان را زودتر در آن ثبت نهایی کنند، در چنین مواقعی اگر کارمزد یا Gas Fee کمی بپردازید و یا مقدار معمول و استاندارد آن را بپردازید احتمالا تا ساعت‌ها تراکنش شما انجام نخواهد گرفت و در حالت pending و معلق باقی می‌ماند.

هر چه مدت زمان بیشتری در این وضعیت pending بماند، قیمت‌ها هم بیشتر تغییر خواهند کرد و در نتیجه احتمالا توکن‌های کمتری در نتیجه معامله‌تان عایدتان خواهد شد. برای جلوگیری از این موارد، مقدار کارمزدی که می‌پردازید را افزایش دهید. البته لازم نیست خیلی در این کار زیاده روی کنید و باعث شوید که Gas Fee بالا و بالاتر برود اما حداقل آن را تا سطح کارمزدی که بالاتر رفته (fast gas) افزایش دهید.

• با استفاده از لایه ۲‌ها معامله کنید. درست است که با پرداخت Gas Fee بیشتر می‌توانید تراکنشتان را زودتر در شبکه بلاکچین ثبت کنید و از slippage جلوگیری کنید اما این راهکار مستلزم هزینه بیشتری برای شما است. اگر از راهکارهای مقیاس‌پذیری لایه دو برای انجام تراکنش‌هایتان استفاده کنید، دیگر لازم نیست Gas Fee بیشتری بپردازید، برعکس، لایه دوها هزینه انجام تراکنش‌هایتان را خیلی کمتر هم می‌کند. کاری که لایه ۲ها می‌کنند این است که مجموعه‌ای از تراکنش‌های شبکه بلاکچین اتریوم را از روی این شبکه بر می‌دارند و بعدا آن‌ها را به صورت دسته‌ای و یکجا و در قالب یک تراکنش واحد در شبکه اتریوم ثبت می‌کنند و به این طریق هم حجم تعاملات با شبکه اتریوم را کاهش می‌دهند و هم کارمزد انجام آن‌ها را. ضمن اینکه سرعت انجام تراکنش‌ها هم به این طریق افزایش می‌یابد و در نتیجه slippage کمتری هم رخ می‌دهد.

• میزان Slippage Tolerance را تنظیم کنید. بیشتر صرافی‌های غیرمتمرکز به شما امکان تنظیم Slippage Tolerance یا نادیده‌گیری اختلاف قیمت را می‌دهند که به صورت درصدی تعیین می‌شود. در موقعیت‌های مختلف می‌توانید با تنظیم مقدار آن، اطمینان حاصل کنید که تراکنشتان انتخاب می‌شود و انجام می‌گیرد.

کلام آخر
در این مقاله ما سعی کردیم مفهوم اسلیپ پیج یا لغزش قیمت را به صورت کلی توضیح داده و در صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز بررسی کنیم. اگر شما معامله‌گری هستید که قصد دارید در صرافی اکسبیتو اقدام به خرید ارزهای دیجیتال کنید، بهتر است تمام نکاتی که درباره اسلیپیج آموختید به کار بگیرید و مراقب معاملات خود مخصوصا در تایم فریم‌های کوتاه مدت باشید.