فرقی نمی‌کند که در کدام بازار مالی سرمایهگذاری کنید. سرمایه‌گذار ارز دیجیتال، بورس، سهام،املاک یا هر بازار مالی دیگری که باشید با اصطلاح‌های بازار صعودی یا بازار نزولی مواجه می‌شوید. در صورتی که این اصطلاحات را ندانید، سرمایهگذاری در بازار رمزارزها و هر بازار مالی دیگری برایتان دشوار خواهد بود. در ساده‌ترین تعریف، بازار صعودی بازاری است که قیمت ارز دیجیتال در آن در حال افزایش است، درحالی‌که یک بازار نزولی بازاری است که قیمتها در آن کاهش می‌یابند. بازارهایی که افت مستمر و یا قابل‌توجهی را تجربه می‌کنند، بازارهای نزولی یا بازار خرسی نامیده می‌شوند. در ادامه این مقاله بیشتر درباره این مفهوم با شما صحبت می‌کنیم.
بازار خرسی چیست؟
بازار خرسی به زمانی گفته میشود که یک بازار افت قیمت طولانی‌مدت را تجربه می‌کند. این بازارها معمولاً کاهش 20 درصدی یا بیشتر از اوج‌های قیمت اخیر خود را پشت سر می‌گذارند. بازارهای خرسی اغلب با کاهش قیمت در یک بازار همراه هستند، اما اوراق بهادار یا کالاهای منفرد هم ممکن است بازارهای خرسی داشته باشند، اگر در یک دوره زمانی طولانی افت قیمت 20 درصدی یا بیشتر را تجربه کنند. بازارهای خرسی ممکن است دو ماه یا بیشتر با رکودهای عمومی اقتصادی همراه باشند. بازارهای خرسی یا همان نزولی معمولاً با بازارهای صعودی مقایسه می‌شوند.
قیمت سهام عموماً منعکس‌کننده انتظارات آتی جریان‌های نقدی و سود شرکت‌ها است. با کاهش چشم‌انداز رشد و از بین رفتن انتظارات، قیمت سهام میتواند کاهش یابد. رفتار گله‌ای، ترس و عجله برای محافظت از ضررهای بازار میتواند منجر به دوره‌های طولانی افت قیمت دارایی‌ها شود.
در تحلیل تکنیکال یکی از تعریف‌های بازار خرسی این است که بازارها زمانی در محدوده نزولی قرار می‌گیرند که سهام بهطور متوسط حداقل ۲۰ درصد از بالاترین قیمت خود سقوط کند. اما 20 درصد یک عدد دلخواه است، همان‌طور که کاهش ۱۰ درصد یک معیار دلخواه برای اصلاح است. تعریف دیگر از بازار خرسی زمانی است که سرمایهگذاران ریسک‌پذیر کمتر از سرمایهگذاران ریسک گریز هستند. این نوع بازار خرسی میتواند ماه‌ها یا سال‌ها ادامه داشته باشد، زیرا سرمایهگذاران از حدس و گمان در مورد آینده بازار اجتناب می‌کنند.
معنی بازار خرسی
به نظر می‌رسد که نام بازار خرسی از نحوه حمله خرس به طعمه خود آمده است. خرس با کشیدن پنجه‌های خود به سمت پایین طعمه را از آن خود می‌کند. به همین دلیل است که بازارهایی با کاهش قیمت سهام، بازارهای خرسی نامیده می‌شوند. لازم است شما به عنوان کسی که به بازار کریپتو کارنسی وارد شده، دقیق درباره این بازار بدانید تا بتوانید قیمت ارزهای دیجیتال را پیش بینی کنید.
دلایل ایجاد بازار خرسی
علل ایجاد یک بازار خرسی معمولاً متفاوت هستند، اما به‌طورکلی، اقتصاد ضعیف یا کند، ترکیدن حباب‌های بازار، بیماری‌های همه‌گیر مانند کرونا، جنگ‌ها، بحران‌های ژئوپلیتیکی (جغرافیای سیاسی)، و تغییرات شدید در اقتصاد مانند تغییر به اقتصاد آنلاین عواملی هستند که ممکن است باعث ایجاد بازار خرسی شوند. نشانه‌های یک اقتصاد ضعیف یا کند معمولاً اشتغال کم، درآمد کم، تولید ضعیف و کاهش سود کسب‌وکار است. علاوه بر این، هرگونه مداخله دولت در اقتصاد نیز میتواند باعث ایجاد بازار خرسی شود.
به‌عنوان‌مثال، تغییر در نرخ مالیات یا نرخ داراییهای فدرال میتواند منجر به یک بازار خرسی شود. کاهش اعتماد سرمایهگذاران هم ممکن است نشانه شروع یک بازار خرسی باشد. زمانی که سرمایهگذاران بر این باورند که چیزی در شرف وقوع است، اقدامی انجام میدهند. مثلاً فروش سهام برای جلوگیری از ضرر یکی دیگر از دلایل شکل‌گیری بازار خرسی است. بازارهای خرسی می‌توانند چندین سال یا فقط چند هفته ادامه داشته باشند.
یک بازار خرسی ممکن است بین ۱۰ تا ۲۰سال طول بکشد. این بازار با بازدهی پایین‌تر از میانگین بر مبنای پایدار مشخص میشود. در بازارهای خرسی عمومی که سهام یا شاخص‌ها برای مدتی افزایش پیدا می‌کنند، این افزایش‌ها پایدار نمی‌مانند و قیمتها به سطوح پایین‌تر بازمی‌گردند. از سوی دیگر، یک بازار خرسی گردشی میتواند از چند هفته تا چند ماه ادامه پیدا کند.
پس از آن‌که بیت‌کوین در اردیبهشت سال ۱۴۰۰ رکورد تاریخی قیمت خود را شکست، قیمت ارزهای دیجیتال هم رشد کردند. با این حال، پیروزی رمزارزها دوام زیادی نداشت چون پس از هر صعودی شاهد بازار نزولی هستیم، قیمت بیت‌کوین و دیگر ارزهای دیجیتال روندی کاهشی را طی کردند.
از تابستان ۱۴۰۰ تا زمان نگارش این مقاله در تابستان ۱۴۰۱، ارزهای دیجیتال موج‌های ریزشی و افزایشی زیادی را پشت سرگذاشتند. با این همه، از بهمن ۱۴۰۰ تا خرداد ۱۴۰۱، موج‌های نزولی بیت‌کوین بیشتر شد و در این پنج ماه شاهد سه دوره ریزش قیمت برای این رمزارز بودیم. در این چند ماه بازار خرسی بوده و قیمت اولین ارز دیجیتال بازار به کمتر از ۳۰ هزار دلار رسیده است.
مراحل بازار خرسی
بازارهای خرسی معمولاً چهار مرحله مختلف دارند. در ادامه بااین چهار مرحله آشنا می‌شوید.
مرحله اول؛ خروج از بازار
با قیمت‌های بالا و تمایل بالای سرمایه‌گذار مشخص میشود. در پایان این مرحله، سرمایهگذاران شروع به خروج از بازار و کسب سود می‌کنند.
مرحله دوم؛ کاهش شدید قیمت
قیمت سهام به شدت کاهش می‌یابد. فعالیت‌های تجاری و سود شرکت‌ها کاهش می‌یابند و شاخص‌های اقتصادی که زمانی مثبت بوده‌اند، شروع به پایین‌تر آمدن از حد متوسط خود می‌کنند. برخی از سرمایهگذاران با شروع کاهش قیمت وحشت‌زده می‌شوند. از این موضوع به‌عنوان کاپیتولاسیون (تسلیم) یاد میشود.
مرحله سوم ؛ افزایش حجم معاملات
سفته بازان و محتکران وارد بازار ارزهای دیجیتال می‌شوند. این افراد، قیمت ارزهای دیجیتال و حجم معاملات را افزایش میدهند.
مرحله چهارم؛ کاهش روند معاملات
در چهارمین و آخرین مرحله از بازار خرسی، کاهش قیمت سهام به‌کندی ادامه پیدا می‌کند. ازآنجایی‌که قیمت‌های پایین و اخبار خوب دوباره شروع به جذب سرمایهگذاران می‌کنند، بازارهای خرسی (نزولی) به سمت بازارهای گاوی (صعودی) حرکت می‌کنند.
بازار خرسی یا اصلاح بازار
بازار خرسی را نباید با اصلاح بازار اشتباه گرفت. اصلاح بازار یک روند کوتاه‌مدت است که کمتر از دو ماه طول میکشد. درحالی‌که اصلاحات بازار زمان خوبی را برای سرمایهگذاران فراهم می‌کنند تا به بازار وارد شوند، بازارهای خرسی به‌ندرت نقاط ورود مناسبی را به سرمایهگذاران ارائه میدهند. این موضوع به این دلیل است که تعیین کف بازار خرسی تقریباً غیرممکن است. تلاش برای جبران زیان‌ها ممکن است جنگی طولانی و دشوار شود، مگر اینکه سرمایهگذاران در مدت کوتاهی سرمایهگذاری انجام بدهند یا از استراتژی‌های دیگری برای کسب سود در بازارهای در حال سقوط استفاده کنند.
بین سال‌های 1900 تا 2018، میانگین صنعتی داوجونز (DJIA) تقریباً 33 بازار خرسی داشت که بهطور میانگین هر سه سال یک باز اتفاق می‌افتادند. یکی از شاخص‌ترین بازارهای خرسی در تاریخ اخیر مصادف با بحران مالی جهانی بود که بین اکتبر 2007 و مارس 2009 رخ داد. در طول این مدت، میانگین صنعتی داوجونز (DJIA) 54 درصد کاهش یافت. همه‌گیری جهانی ویروس کووید 19 باعث ایجاد جدیدترین بازار خرسی در سال 2020 برای S&P 500 و DJIA شد. بازار نزدک اخیراً در مارس 2022 به دلیل ترس از جنگ در اوکراین، تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه و تورم بالا وارد بازار خرسی شد.
فروش کوتاه‌مدت در بازارهای خرسی چیست؟
سرمایهگذاران می‌توانند با فروش کوتاه‌مدت یا به اصطلاح شرت Short در بازار خرسی سود کسب کنند. این تکنیک شامل فروش سهام قرض گرفته‌شده و بازخرید آن‌ها با قیمت‌های پایین‌تر است. این روش یک تجارت بسیار پرخطر است و در صورت عدم موفقیت میتواند ضررهای سنگینی را به همراه داشته باشد. یک فروشنده کوتاه‌مدت باید قبل از ثبت سفارش فروش کوتاه خود، سهام را از یک کارگزاری قرض بگیرد. مبلغ سود و زیان فروشنده کوتاه‌مدت، تفاوت بین قیمت فروش سهام و بازخرید آن است که به آن سود پوشیده یا «covered» می‌گویند.
به‌عنوان‌مثال، یک سرمایه‌گذار ۱۰۰ سهم از یک سهام را به قیمت ۹۴ دلار می‌فروشد. قیمت آن سهام سقوط می‌کند و سهام به قیمت 84 دلار می‌رسد. سرمایه‌گذار روی هر سهم سود 10 دلار و در مجموع 100 سهام 1000 دلار سود می‌کند. اگر سهام بهطور غیرمنتظره‌ای بالاتر از قیمت فروش سهم معامله شود، سرمایه‌گذار مجبور میشود سهام را با قیمت بالاتر بازخرید کند که باعث زیان سنگین میشود.
ETFهای معکوس برای محافظت از سرمایه
ETF مخفف exchange traded fund یا صندوق‌های سرمایهگذاری رمزارزی است. برخی از تریدرها، از این صندوق‌ها استفاده می‌کنند تا ارزش داراییهای خود را حفظ کنند. ETFهای معکوس برای تغییر مقادیر در جهت مخالف طراحی شده‌‌اند، به این معنی که اگرETF معکوس برای یک رمزارز، یک درصد کاهش یابد، دارایی شما یک درصد افزایش می‌یابد. این مفهوم در بازار بورس به معنای صندوق‌های سرمایهگذاری مشترک است که می‌توان در آن از یک شاخص معین پیروی کرد. این موضوع در دنیای رمزارزها هم تاحدودی صادق است و ETFهای معکوس اهرمی قادر به ردیابی بازده شاخصی هستند که میتواند تا دو و سه برابر بزرگ شود. همچنین از ETFهای معکوس برای حدس و گمان یا محافظت از سبدهای سرمایهگذاری استفاده میشود.
کلام آخر
به طور کلی می‌توان گفت بازار ارزهای دیجیتال فراز و فرودهای فراوانی دارد که یکی از آن‌ها بازار خرسی است. اگر تا اینجای مقاله آمدید و همچنان پرسشی دارید، در بخش کامنت‌ها از ما بپرسی.
