سرمایه گذاری و سفته بازی در ارزهای دیجیتال چه تفاوتی دارند؟
سرمایهگذاری و سفته‌بازی (یا دلالی)، دو رویکرد متفاوت به بازارهای مالی هستند و تفاوت‌های مهمی دارند. افراد زیادی ممکن است سرمایهگذاری در بورس و ارزهای دیجیتال را نوعی دلالی یا سفته‌بازی بدانند. این افراد به دنبال خریدن یک سهم یا ارز در قیمت پایین و فروش آن در قیمت‌های بالاتر هستند، چون فکر می‌کنند قیمت سهام و ارزهای دیجیتال توسط گروه خاصی از افراد کنترل می‌شود و فقط باید در بازارهای مالی موج‌سواری کرد. چنین افرادی سرمایهگذاری درست و آینده‌دار را در داراییهای فیزیکی مانند مسکن، طلا، سکه، ماشین و ... می‌بینند، زیرا این دارایی‌ها همیشه با شیب ثابتی در حال افزایش قیمت هستند و احتمال ضرر در آنها نزدیک به صفر است.
با این حال باید بدانیم که سرمایهگذاری و سفته بازی دو رویکرد متفاوت به داراییهای مختلف هستند و می‌توان در هر بازاری آنها را به کار برد.
ما در این مقاله قصد داریم این دو مفهوم و رویکرد را برای شما توضیح دهیم و تفاوت‌های این دو را برای شما برشماریم. همچنین می‌خواهیم بدانیم که آیا سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال به معنی سفته‌بازی و نوسان‌گیری است یا می‌توانیم دید بلندمدت‌تری به آنها داشته باشیم؟ آیا می‌توانیم به سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال به چشم یک سرمایهگذاری مطمئن و کم ریسک نگاه کنیم؟
در انتهای این مقاله می‌توانید با نوع نگاه خودتان بیشتر آشنا شده و بدانید که یک سرمایه‌گذار هستید یا نوسان‌گیر؟
سرمایهگذاری چیست ؟
سرمایهگذاری میتواند اشکال مختلفی به خود بگیرد مثل سرمایهگذاری در حوزه‌های مالی، سرمایهگذاری در زمان و یا انرژی. در حوزه مالی، سرمایهگذاری بر روی محصولاتی مانند سهام، اوراق قرضه، صندوق‌های سرمایهگذاری، ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال و ... انجام می‌شود. سرمایه‌گذاران به دنبال کسب سود و درآمد از سرمایه خود در مدت زمانی نسبتا طولانی هستند و ریسک نسبتا کمی را برای سرمایه خود قبول می‌کنند. به عنوان مثال فردی ممکن است سهام یک شرکت را با قیمت ۱۰۰ تومان بخرد و به مدت چهار سال آن را نگه دارد. هدف او از این سرمایهگذاری بالا رفتن قیمت سهام و کسب درآمد از طریق سود سهام و افزایش قیمت آن است. سرمایهگذاری در طلا، مسکن و دیگر دارایی‌ها نیز به همین شکل است.
انواع سرمایهگذاری کدامند؟
در بیشتر اوقات، سرمایهگذاری به معنای خریدن یک دارایی و نگهداری آن برای بلندمدت است و به طور کلی سرمایه‌گذاری‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند: سرمایهگذاری سنتی و سرمایه‌گذاری‌های جایگزین.
سرمایه‌گذاری‌های سنتی
- سهام
- اوراق قرضه و اوراق اعتباری
- اوراق و سپرده‌گذاری با درآمد ثابت
- صندوق‌های سرمایهگذاری
- طلا و جواهرات
سرمایه‌گذاری‌های جایگزین
- املاک و مسکن
- سرمایهگذاری در شرکت‌های خصوصی
- کلکسیون‌های قدیمی
- نقاشی و آثار هنری
- سرمایهگذاری در محصولات مالی جدید
- ارزهای دیجیتال
- NFT یا توکن‌های غیر مثلی
چگونه می‌توان سرمایهگذاری خوبی انجام داد؟
سرمایهگذاری در بخش‌های مختلف نیازمند در نظر گرفتن المان‌های متفاوتی است که می‌توانند سرنوشت یک دارایی را مشخص کنند. در این میان تحلیل کردن و تحقیقات در مورد دارایی‌ها یکی از مهم‌ترین بخش‌های سرمایهگذاری است. سرمایه‌گذاران داراییهای مختلف، صنایع، ترند‌ها و اخبار بازار را دنبال می‌کنند و از تحلیل‌های فاندامنتال، تکنیکال و ... در استراتژی سرمایهگذاری خود استفاده می‌کنند. تحلیل فاندامنتال یا بنیادی به آنها کمک می‌کند تا ارزش یک دارایی را بسنجند و عواملی که در ارزش آن دخیل هستند را تحت نظر داشته باشند. در تحلیل تکنیکال ترندهای قیمتی و حجم معاملات، برای پیدا کردن فرصت‌های تازه در بازار دنبال می‌شوند.
مزایای سرمایهگذاری کدامند؟
سرمایهگذاری از کم شدن ارزش پول در طول زمان جلوگیری می‌کند و به افراد کمک می‌کند تا به اهداف مالی خود در آینده برسند. مهم‌ترین دلایل برای سرمایهگذاری در بازارهای مالی از جمله ارزهای دیجیتال عبارت‌اند از:
- سرمایهگذاری در داراییهای مختلف باعث افزایش ارزش سرمایه و پول افراد می‌شود و مطمئنا بهتر از سپرده‌گذاری در بانک و دریافت سودهای کم است.
- سود سرمایهگذاری به افراد کمک می‌کند تا از پس هزینه‌های اورژانسی خود مانند درمان و ... برآیند.
- در خانواده‌ها، می‌توان آینده فرزندان را به کمک سرمایهگذاری درست و اصولی تامین کرد و هزینه‌های ازدواج و تحصیل آنها را پرداخت کرد.
- یکی از مهم‌ترین مزایای سرمایهگذاری بلندمدت، کاهش مالیات پرداختی و کارمزد معاملات است. از این طریق هم سود زیادی عاید افراد می‌شود و هم با تعداد معاملات کم، هزینه کارمزد و مالیات به حداقل خود می‌رسد.
- سپرده‌گذاری پول در بانک نمی‌تواند در مقابل تورم گزینه خوبی به نظر برسد. تورم همیشه در حال افزایش است و ارزش پول در طول زمان کاهش پیدا می‌کند. سرمایهگذاری در داراییهای مستعدِ رشد میتواند سرمایه را از خطر کاهش ارزش حفظ کند و باعث مقابله با تورم شود.
سفته بازی یا دلالی چیست؟
سفته‌بازی معنای دقیقی ندارد اما می‌توان به طور کلی آن را یک خرید و فروش با احتمال شکست بالا تعریف کرد. سفته‌بازها سعی می‌کنند از تغییرات قیمتی در بازار سود ببرند و معاملاتی بسیار کوتاه انجام دهند. عموما سفته‌بازی ریسک و عدم قطعیت بالاتری دارد و براساس احتمالات انجام می‌شود. سفته‌بازها و دلالان به دنبال سودهای بزرگ هستند و معاملاتی باز می‌کنند که در کنار احتمال سود بالا، احتمال ضرر بالایی نیز دارند. با این حال سفته بازی با یک دید آگاهانه انجام می‌شود و تلاش دارد تا از روندهای بازار سود بگیرد.
به عنوان مثال شرکتی را در نظر بگیرید که در آینده‌ای نزدیک قرار است قراردادی مهم ببندد. این قرارداد میتواند مشتریان بسیاری به سمت شرکت سرازیر کند، اما احتمال انجام آن پنجاه پنجاه است. اگر قرارداد بسته شود سود بسیار بالایی نصیب سهامداران آن خواهد شد و در طرف مقابل اگر این اتفاق نیفتد شرکت ورشکسته می‌شود. این یک معامله با ریسک بسیار بالاست و معامله‌گران اطلاع بیشتری راجع به شرکت و قرارداد آن نخواهند داشت. معامله سهام این شرکت میتواند یک معامله سفته بازی باشد، چرا که براساس احتمال انجام می‌شود و درصد سود و زیان بالایی دارد.
سفته‌بازها و نوسان‌گیرهایی که بر روی ترندهای بازار معامله می‌کنند باید به حباب قیمتی هم توجه کنند. زمانی که قیمت یک دارایی به صورت فزاینده‌ای بالا رفته و حجم معاملات افزایش می‌یابد، احتمال اینکه قیمت‌ها وارد حباب شوند هم زیاد می‌شود. حباب قیمتی یک محدوده خطرناک است و هر لحظه احتمال ترکیدن حباب و سقوط قیمت‌ها وجود دارد.
تفاوت سرمایهگذاری و سفته‌بازی چیست ؟
⚠️این دو واژه گاهی اوقات به جای یکدیگر به کار می‌روند، چون شباهت‌های زیادی به هم دارند، اما ویژگی‌های مهمی این دو را از هم جدا می‌کنند. سرمایه‌گذاران و نوسان‌گیرها با هدف کسب سود وارد بازار می‌شوند و می‌خواهند از تراکنش‌های خود سود کسب کنند. مساله مهم در این میان **درصد ریسکی** است که در معاملات آنها وجود دارد.
به زبان ساده سرمایهگذاری به معنای خرید یک دارایی برای کسب سود در آینده است. سرمایه‌گذار با یک دید منطقی و بعد از تحقیقات بسیار، دست به خرید یک دارایی می‌زند که به احتمال زیاد در آینده ارزش بیشتری پیدا خواهد کرد. در طرف مقابل، سفته بازان ریسک بسیار بیشتری را متحمل می‌شوند و معاملاتی انجام می‌دهند که احتمال شکست بالایی دارند. در نتیجه می‌توانیم بگوییم که تفاوت اصلی میان سرمایهگذاری و سفته‌بازی، میزان ریسک معاملات است. سفته‌بازی یا نوسان‌گیری با درصد ریسک بالا شباهت زیادی به قمار دارد، اما سرمایهگذاری با ریسک کم، از تحقیقات بنیادی و تحلیل‌های مختلف سود می‌برد.
سرمایهگذاری و سفته‌بازی تفاوت‌های بسیاری دارند که عبارتند از:
１_ سرمایهگذاری به معنای خریدن یک دارایی برای کسب سود و درآمد در آینده است. در طرف مقابل سفته بازی به معاملات پرریسک گفته می‌شود که انتظار سود بالایی در کوتاه‌مدت دارند. نوسان‌گیرها می‌توانند با ابزارهای مالی مختلف مثل معاملات اهرمی، سرمایه خود را افزایش دهند و سود بیشتری کسب کنند.
２_ سرمایهگذاری معمولا در دوره زمانی طولانی‌تری انجام می‌شود. مثلا سرمایهگذاری در خانه و بیمه‌های زندگی، دوره‌های بلندمدت و چند ساله دارند. با این حال سفته بازی و نوسان‌گیری دید بسیار کوتاه‌مدت‌تری دارد.
３_ ریسک سرمایهگذاری کمتر از سفته‌بازی و نوسان‌گیری است و در محدوده میانگین قرار می‌گیرد. سرمایه‌گذاران می‌خواهند سود مناسبی را در طول زمان کسب کنند و اصل داراییشان از دست نرود. اما نوسان‌گیرها در زمانی کوتاه، سود زیادی از بازار انتظار دارند و در نتیجه ریسک معاملاتشان بسیار بالا می‌رود.
４_ سرمایه‌گذاران معمولا دارایی خود را سرمایهگذاری می‌کنند، اما نوسان‌گیرها و سفته‌بازها با دارایی دیگران معامله می‌کنند و وعده سودهای بالا می‌دهند.
５_ رویکرد سرمایهگذاری یک رویکرد محافظه‌کارانه و محتاطانه است اما سفته‌بازها و نوسان‌گیران رویکردی تهاجمی‌تر دارند.
６_ سرمایه‌گذاران می‌خواهند با افزایش ارزش یک دارایی سود کسب کنند، اما نوسان‌گیرها به تغییرات قیمتی یک دارایی اهمیت می‌دهند. تغییرات قیمتی ممکن است تنها براساس ارزش یک دارایی اتفاق نیفتد و عرضه و تقاضا، پامپ و دامپ و … نیز در آن تاثیرگذار است.
７_ تصمیم‌گیری برای سرمایهگذاری با تحقیقات بسیار و تمرکز بر روی فاکتورهای بنیادی مانند رتبه‌بندی، صورت‌های مالی و ... در یک شرکت یا موقعیت سرمایهگذاری صورت می‌پذیرد. در طرف مقابل نوسان‌گیری تنها بر اساس چارت و نیروهای دخیل در بازار و تصمیمات شخصی انجام می‌شود.
８_ در سفته‌بازی ممکن است معاملاتی با هدف افزایش قیمت انجام شوند و حجم معاملات به صورت ساختگی افزایش یابد. انواع مختلفی از معاملات ساختگی وجود دارد که توسط نوسان‌گیرها و سفته‌بازان انجام می‌شود و میتواند منجر به تغییرات قیمتی شود.
９_ سرمایه‌گذاران معمولا صبر و تحمل بیشتری دارند و نوسانات کوتاه‌مدتی بازار در تصمیمات آنها تاثیرگذار نیستند. در طرف مقابل سفته‌بازان و نوسان‌گیرها به نوسانات کوتاه‌مدت به شکل فرصت نگاه می‌کنند و سعی در کسب سود از آنها دارند.
معامله ارزهای دیجیتال، سرمایهگذاری است یا سفته‌بازی؟
حالا که تفاوت میان سرمایهگذاری و سفته بازی یا دلالی را متوجه شدیم، به این سوال می‌رسیم که خرید و فروش ارزهای دیجیتال سفته‌بازی است یا سرمایهگذاری؟ آیا بیت کوین و ارزهای دیجیتال را می‌توان به شکل یک سرمایهگذاری بلند مدت دید یا اینکه فقط باید از آنها نوسان گرفت و با تغییرات قیمتی همراه شد؟ آیا بیت کوین و ارزهای دیجیتال ارزش ذاتی دارند و این ارزش در طول زمان افزایش می‌یابد یا اینکه به زودی از بین خواهند رفت و دیگر اثری از ارزهای دیجیتال باقی نخواهد ماند؟
واقعیت این است که بیت کوین زمانی به وجود آمد که بانک‌ها و موسسات مالی سنتی در سراسر دنیا دچار یک مشکل عظیم شده و در حال ورشکستگی بودند. بانک‌های بزرگ امریکایی با انجام معاملات سفته‌بازی و خرید و‌فروش داراییهای پرریسک، سرمایه مشتریان خود را به خطر انداخته بودند و بحران مالی آنها را فراگرفته بود. بیت کوین در این بحبوحه خود را به دنیا معرفی کرد و وعده سیستم پرداختی غیرمتمرکز را به مردم داد که توسط هیچ بانکی کنترل نمی‌شود. سیستمی که به بلاک چین معروف است و هزاران کامپیوتر در سراسر دنیا امنیت آن را تامین می‌کنند. به همین دلیل بیت کوین ارزش پیدا کرد و توانست هواخواهان بسیاری در سراسر دنیا داشته باشد.
بعد از بیت کوین، اتریوم نسخه تازه‌ای از ارزهای دیجیتال را رونمایی کرد که بلاک چین پیشرفته‌تری داشت. این بلاک چین، امکان ایجاد قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را به وجود آورد و تکنولوژی‌های تازه مانند وب ۳ و اینترنت غیرمتمرکز را به همگان معرفی کرد. هر روزه شرکت‌ها و موسسات بیشتری در حال استفاده از تکنولوژی بلاک چین هستند و پذیرش این حوزه جدید به صورت فزاینده‌ای در حال افزایش است.
پس می‌توانیم نتیجه بگیریم که ارزهای دیجیتال نیز مانند داراییهای سنتی دارای ارزش‌اند و آینده درخشانی در انتظار آنهاست. پروژه‌های زیاد دیجیتالی در حال توسعه هستند و هر روز خبرهای تازه‌ای از رشد آنها به گوش می‌رسد. این ارزها روند اقتصادی تازه‌ای پدید آوردند که پتانسیل بالایی دارد و مطمئنا در آینده ارزش بیشتری پیدا می‌کند.
⚠️با این حال یکی از خصوصیات مهم ارزهای دیجیتال نوسانات بالای قیمتی آنهاست که فرصت‌های جذابی را برای سفته‌بازان باز کرده‌است. توکن‌های بسیاری در بازار وجود دارند که ارزشی ندارند و تنها با افزایش تقاضای ساختگی بالا می‌روند. به عبارتی پامپ و دامپی که در بازار ارزهای دیجیتال اتفاق می‌افتد، ضررهای بسیاری به سرمایه افرادی که بدون آگاهی و علم پا به این بازار گذاشته‌اند وارد می‌کند. در حال حاضر هزاران ارز دیجیتال در بازار موجود است که همه آنها ارزش ذاتی ندارند و ممکن است بعد از نوساناتی به راحتی از صحنه حذف شوند. ارزهایی که به شت کوین معروف‌اند و معامله‌گران با سودای یک شبه پولدار شدن آنها را خرید و فروش می‌کنند.
در ارزهای دیجیتال سرمایهگذاری کنیم یا از آنها نوسان بگیریم؟
سرمایهگذاری یا نوسان‌گیری در ارزهای دیجیتال کاملا به رویکرد شما بستگی دارد. همانطور که گفتیم این دو رویکرد تفاوت‌های بسیاری با هم دارند و افراد باید با توجه به اهداف خود آنها را انتخاب کنند. دید بلندمدت و سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال میتواند راهکاری مناسب و سودآور باشد، به این شرط که تحت تاثیر نوسانات کوتاه مدت قیمت نباشیم و با دانش زیاد وارد بازار شده‌باشیم. همانطور که در گذشته شاهد بودیم، ارزهای مهمی مانند بیت کوین و اتریوم سود خوبی در بلندمدت نصیب سرمایه‌گذاران خود کرده‌اند و در حال رشد هستند.
سفته‌بازی نیز میتواند استراتژی سوددهی در بازار ارزهای دیجیتال باشد، اما به دلیل ریسک و نوسانات بالا بهتر است قسمت کمتری از سرمایه خود را وارد نوسان‌گیری کنیم و اصول مدیریت مالی و تریدینگ را رعایت کنیم.
سخن پایانی
مفهوم "ارز دیجیتال"، مفهومی نسبتا جدید است. از این رو سرمایهگذاری پیرامون آن با اختلاف نظرات زیادی همراه است. سرمایه گذاری و سفته‌بازی دو استراتژی با رویکردی کاملا متفاوت هستند که معامله‌گران طبق اهداف خود یکی از آنها را انتخاب می‌کنند. به همین دلیل آگاهی از مفهوم سرمایهگذاری و سفته‌بازی، تفاوت‌ها و همچنین ریسک‌های موجود برای معامله‌گران لازم و ضروری است. بنابراین، در این مقاله به بررسی دقیق این دو استراتژی پرداختیم و تفاوت‌هایشان را بازگو کردیم تا بتوانید استراتژی مناسب خود را انتخاب و سود کنید.
