در دنیای کریپتو، بیت کوین (BTC) همچنان رئیس است. با وجود این‌که امروزه حدود 1800 نوع مختلف سکه وجود دارد، بیت کوین از همه آنها مهم‌تر است و بیشترین خواهان را دارد. به عبارت دیگر، بیت کوین بر سایر سکه‌ها «تسلط» دارد. تسلط به زبان انگلیسی Dominance گفته می‌شود؛ پس وقتی درباره دامیننس بیت کوین حرف می‌زنیم، در حقیقت می‌خواهیم میزان تسلط بیت کوین را بر بازار بدانیم. دلیل تسلط بیت کوین بر بازار هم این است که این سکه، اولین رمز دیجیتالی است که پا به عرصه وجود گذاشت و به همین دلیل تا کنون اصالت خود را حفظ کرده است و لازم است برای بررسی وضعیت بازار، میزان تسلط این ارز دیجیتال را بررسی کنیم.
اگر برای اولین‌بار است که وارد دنیای رمزنگاری ارز دیجیتال می‌شوید، توصیه می‌کنیم در مورد تسلط بیت کوین و قدرت آن بیشتر یاد بگیرید. این کار به شما کمک می‌کند تا تصمیمات بسیار عاقلانه و حساب شده‌ای بگیرید. ما در این مقاله سعی می‌کنیم برخی از چیزهایی را که درباره دامیننس بیت کوین نیاز دارید، در اختیار شما قرار دهیم. پس تا پایان مقاله همراه ما باشید.
دامیننس چیست؟ تسلط بر بازار یعنی چه؟
دامیننس یا Dominance به معنای تسلط است. در دنیای ارز دیجیتال، وقتی راجع به دامیننس یک سکه خاص صحبت می‌کنیم، یعنی مشخص می‌کنیم که وضعیت آن ارز تا چه حد بر روی وضعیت بازار و سایر ارزهای دیجتال تاثیر دارد. در میان ارزها، سکه‌ای که به میزان قابل ملاحظه‌ای بر دیگران تسلط دارد، بیت کوین است. پس همیشه از دامیننس بیت کوین برای مشخص‌کردن وضعیت بازار استفاده می‌کنیم، نه دامیننس سایر سکه‌ها.
به طور کلی می‌توان گفت هر چه دامیننس بین کوین بیشتر باشد، به معنای این است که ارزهای دیگر خواهان کمتری دارند و برعکس وقتی سلطه بیت کوین کاهش یابد، یعنی سایر سکه‌ها رونق گرفته‌اند. با این حال این شاخص استفاده‌های دقیق‌تری هم دارد که درباره آن صحبت می‌کنیم.
دامیننس بیت کوین چیست؟
تسلط یا دامیننس بیت کوین، نفوذ بیت کوین در بازار کلی ارز دیجیتال است. به عبارت دیگر، سهم بیت کوین و تأثیر آن بر صنعت کریپتو را دامیننس بیت کوین می‌گویند. مثلا ممکن است گفته شود دامیننس بیت کوین 30 درصد یا 40 درصد است اما این عدد چگونه محاسبه می‌شود؟ برای محاسبه دامیننس بیت کوین از فرمول زیر استفاده می‌شود:
تسلط بیت کوین = ارزش بازار بیت کوین (Bitcoin Market Cap) ÷ کل ارزش بازار ارز دیجیتال (Total Crypto Market Cap)
برای درک ساز و کار فرمول بالا و استفاده از آن باید با مفاهیم موجود در فرمول آشنا شوید:
کل ارزش بازار ارز دیجیتال (Total Crypto Market Cap)
«ارزش بازار» یا «مارکت کپ»، یک اصطلاح رایج برای ارزیابی میزان ارزش بازار است. این اصطلاح معمولا به تخمین ارزش بازار یک شرکت با استفاده از سهام آن اشاره دارد. به عنوان مثال، اگر شرکت X، سهام خود را به قیمت 10 دلار بفروشد و کل سهام آن 50 تا باشد، ارزش بازار شرکت 500 دلار خواهد بود.
ارزش بازار بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال نیز به روشی مشابه محاسبه می‌شود. به عبارت برای پیدا کردن کل ارزش بازار ارز دیجیتال لازم است تعداد کل سکه‌هایی را که تاکنون استخراج شده در قیمت آنها ضرب کنیم تا ارزش کل بازار محاسبه گردد. این ارزش در حال حاضر 1.08 تریلیون دلار است که حدود یک دهم ارزش کل بازار طلا است که 10 تریلیون دلار تخمین زده می‌شود.
ارزش بازار بیت کوین (Bitcoin Market Cap)
«ارزش بازار بیت کوین» یا «مارک کپ بیت کوین» هم به شیوه‌ای مشابه محاسبه می‌شود. برای این کار، تعداد کل بیت کوین‌هایی را که تا کنون استخراج شده در قیمت هر بیت کوین ضرب می‌کنند. عدد به دست آمده در حقیقت بخشی از کل ارزش بازار ارز دیجیتال است. از آنجا که ارزش بازار بیت کوین بخش قابل ملاحظه‌ای از ارزش بازار کل را دارد، پس می‌توان نتیجه گرفت که بیت کوین بیشترین تسط را بر بازار دارد.
برای به دست آوردن میزان این تسلط، یا همان «دامیننس بیت کوین» ارزش بازار بیت کوین را بر ارزش کل بازار تقسیم می‌کنیم. این عدد در حال حاضر حدود 0.45 است. همان‌طور که می‌بینید، این ارز قدیمی بخش قابل ملاحظه‌ای از بازار را پوشش می‌دهد (کمی کمتر از نصف) و به همین دلیل هم میزان دامیننس بیت کوین نقش مهمی را بر کل بازار دارد.
اهمیت دامیننس بیت کوین
محاسبه و دانستن دامیننس بیت کوین از جهات مختلفی اهمیت دارد که برخی از آنها به شرح زیر هستند:
- به تعیین ارزش سایر ارزهای دیجیتال کمک می‌کند.
- به پیش‌بینی موقعیت بیت کوین در آینده نزدیک کمک می‌کند.
- به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیم عاقلانه‌ای را برای سرمایه‌گذاری بگیرند.
تاثیر دامیننس بیت کوین بر بازار ارز دیجیتال
اگر بخواهیم به‌طور خلاصه اهمیت‌های ذکرشده در بالا را در قالب تاثیر دامیننس در بازار ارز دیجیتال بررسی کنیم، می‌توانیم بگوییم که وقتی تسلط بیت کوین زیاد می‌شود، سرمایه‌گذاران متوجه می‌شوند که اوضاع سایر سکه‌ها چندان خوب نیست و افراد زیادی مایل به خرید آنها نیستند. همچنین متوجه می‌شود که وضعیت بیت کوین رو به بهبود است و سرمایه‌گذاری برای خرید آن عاقلانه است.
از طرف دیگر وقتی تسلط بیت کوین کم می‌شود، این مفهوم را به سرمایه‌گذار القا می‌کند که بازار ارزهای دیجیتالِ جایگزین در حال رونق‌گرفتن هستند، مردم به سایر سکه‌ها اعتماد دارند و در حال خرید آنها هستند. در این شرایط سرمایه‌گذاری روی سایر سکه‌ها عاقلانه است.
در سال 2021 دامیننس بیت کوین که در محدوده 73 درصد قرار داشت، همراه با ریزش بیتکوین به سمت پایین حرکت کرد و در محدوده حمایتی 38 درصد بصورت تریدینگ رنج درآمد.
در حال حاضر این محدوده حمایتی منشا شروع حرکت در سال 2018 است و قدرت بالایی دارد.
در واقع دامیننس بیت کوین بعد از گذشت 3 سال حرکت خود را شروع کرده و در حال ریکاوری شدن است. در این بازه گام های حرکتی با قدرت دیده می‌شوند که انتظار رشد را محتمل تر می‌سازند.
!%Quote text="⚠️ نکته کنکوری: صعودی شدن دامیننس بیتکوین به معنای سرازیر شدن سرمایه و نقدینگی از سمت آلت‌کوین‌ها به سمت بیت کوین است و عکس این موضوع نیز صادق است." %!
با این حال باید در نظر بگیرید که دنیای کریپتو بسیار پیچیده است و تنها با بررسی یک شاخص نمی‌توانید همه این نتایج را بگیرید. بررسی کاربردهای دامننس بیت کوین، به شما کمک می‌کند تصمیمات بهتری بگیرید.
کاربرد دامننس BTC در تحلیل بازار کریپتو
بیایید برخی از کاربردهای دامیننس BTC را با هم بررسی کنیم تا ببینیم این شاخص به چه کاری می‌آید.
1. مدیریت ریسک
سرمایه‌گذاران می‌توانند از دامیننس بیت کوین برای کمک به مدیریت ریسک کلی خود در بازار ارزهای دیجیتال استفاده کنند. به عنوان مثال، اگر ارزش بیت کوین در حال کاهش باشد، اما تسلط بیت کوین در حال افزایش باشد، این نشانه بازار نزولی بالقوه آلت‌کوین‌ها (کوین‌های دیگر) است. در این صورت، سرمایه‌گذارانی که به‌شدت روی آلت‌کوین‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند، ممکن است بخواهند برخی از سکه‌های خود را بفروشند و به سمت بیتکوین بروند.
سرمایه‌گذاران می‌توانند از تسلط بیت کوین به عنوان فشارسنج استفاده کنند تا به آنها کمک کند تا احساسات کلی بازار را بسنجند و در مورد چگونگی تنوع بخشیدن به سبد ارزهای دیجیتال خود تصمیم بگیرند.
2. شناسایی آلت‌کوین‌های مناسب
تسلط بیت کوین به معامله‌گران کمک می‌کند تا بفهمند کدام ارزهای دیجیتال بیشترین پتانسیل را دارند. وقتی سرمایه بیشتری به آلت‌کوین‌ها سرازیر می‌شود، ارزش بازار بیت کوین کاهش می‌یابد و تسلط بیت کوین شروع به کم‌شدن می‌کند. رصد بازار در این دوره به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا سکه‌هایی را که ارزش سرمایه‌گذاری دارند پیدا کنند.
به عنوان مثال، اگر ارزش بیت کوین در حال افزایش باشد، اما تسلط بیت کوین در حال کاهش باشد، این نشانه‌ای از بازار صعودی بالقوه برای آلت‌کوین‌ها است. در این صورت، سرمایه‌گذارانی که بیتکوین زیادی دارند، ممکن است بخواهند با سرمایه‌گذاری در آلت‌کوین‌ها، سود بیشتری به دست بیاورند.
3. تصمیم‌گیری بهتر در مورد سبد سهام
تسلط بیت کوین معیاری است که میتواند علاوه بر کمک به مدیریت ریسک و شناسایی سکه‌های بالقوه سودآور، به تصمیم‌گیری در مورد تعداد سکه‌های موجود در سبد سهام شما هم کمک کند. شما می‌توانید تصمیم بگیرید که در هر زمان چه سکه‌هایی در سبد شما سودآورتر هستند و مرتبا آنها را در جهت سود بیشتر تغییر دهید.
آینده دامیننس بیت کوین
برخی افراد بر این باورند که تسلط بیت کوین تنها به این دلیل بوده است که در گذشته ارزهای دیجیتال بسیار کمی وجود داشته است. اما با گذشت زمان، بیت کوین تأثیر کمتری بر بازار خواهد داشت. با این وجود به نظر می‌رسد که هنوز هم تسلط بیت کوین یک معیار محبوب است، به ویژه در میان طرفداران این سکه. هنگامی که به درستی استفاده شود، میتواند بینش مفیدی در مورد روندهایی که کل بازار ارزهای دیجیتال را تحت تاثیر قرار می‌دهد، ارائه دهد.
با این حال در مورد آینده نمی‌توانیم مطمئن باشیم. ظهور ارزهای دیجیتال نوظهور ممکن است کفه ترازو را به ضرر بیت کوین بچرخاند و از تسلط آن بر بازار بکاهد. وقتی زمانی فرا برسد که دیگر بیت کوین ارز قالب موجود در بازار نباشد، احتمالا تسلط آن هم کمتر می‌شود. ممکن است دامیننس در اختیار رمز ارز دیگری قرار گیرد و یا به طور متعال بین ارزهای مختلف تقسیم گردد. در حال حاضر نمی‌توان هیچ‌کدام از این‌ها را پیش‌بینی کرد. باید ببینیم روند بازار ارز دیجیتال چه چیزی را به‌دنبال خواهد آورد.
چالش‌های بیت کوین و تاثیرات آن بر دامیننس بیت کوین
استفاده از بیت کوین به عنوان یک ارز دیجیتال از سه چالش اصلی رنج می‌برد که این چالش‌ها می‌توانند آینده این ارز دیجیتال را تحت تاثیر قرار دهد:
- ارزش آن بیش از حد ناپایدار است.
- سرعت پردازش تراکنش بسیار کند است.
- کارمزد تراکنش‌ها خیلی زیاد است.
ارزش ناپایدار
ارزش بیت کوین غیرقابل اعتماد است و به‌طور معمول روزانه بین 1 تا 3 درصد تغییر می‌کند. این تغییر میتواند در طول یک ماه و یا یک سال کاملا قابل لمس باشد. علاوه بر این، ارزش بیت کوین میتواند به شدت کاهش یابد:
- پس از رسیدن به بالاترین سطح قیمت 1150 دلاری در نوامبر 2013، قیمت هر بیت کوین تا اواسط دسامبر به 500 دلار کاهش یافت و به مدت چهار سال بهبود نیافت.
- قیمت این ارز در اواخر سال 2017 به 19000 دلار رسید و سپس 83 درصد کاهش یافت و دوازده ماه بعد به 3200 دلار رسید.
- در آوریل 2021 به 63000 دلار رسید و در جولای به 29000 دلار رسید.
- در نوامبر 2021، به 67000 دلار رسید و اکنون حدود 31000 دلار است.
همان‌طور که می‌بینید علاوه بر نوسانات روزانه، بیت کوین تغییرات قیمت شدیدی داشته که ممکن است بر دامیننس بیت کوین در آینده تاثیر بگذارد. مردم نمی‌خواهند بر روی ارز دیجیتالی که نوسانات قیمت آن خیلی زیاد است سرمایه گذاری کنند؛ اما این برای دلالان سودآور است.
سرعت پردازش پایین
سرعت پردازش پایین یکی دیگر از اشکالات بیت کوین است. پردازش این سکه به علت محافظت از امنیت فناوری بلاکچین که ارز دیجیتال را ایمن می‌کند، کند است. در نتیجه محدودیت‌های عملی در تعداد تراکنش‌های روزانه وجود دارد که باعث می‌شود حتی تراکنش‌های ساده چند روز طول بکشد. شبکه‌های بلاکچین حدود هفت تراکنش در ثانیه را پردازش می‌کنند. با افزایش کاربران، زمان انتظار نیز افزایش خواهد یافت. سرعت پردازش آهسته تراکنش‌های ارز دیجیتال بیت کوین یک مانع بزرگ برای مقیاس‌پذیری آن است. این عامل به صورت مستمر بر دامیننس بیت کوین تاثیر می‌گذارد.
کارمزد تراکنش زیاد
کارمزد معاملات در ابتدا بخشی از سیستم اصلی نبود. همزمان با رشد بیت کوین در دهه گذشته، کاربران مجبور بودند مدت بیشتری منتظر بمانند تا تراکنش‌های خود را به بلاکچین اضافه کنند. کارمزدهای تراکنش به عنوان یک مکانیسم تشویقی به‌وجود آمد تا به کاربران اجازه دهد تا با سرعت بیشتری معامله را انجام دهند. در حالی که این مکانیزم ممکن است به نفع عده‌ای باشد، اما برای حل مشکل سرعت پردازش و به طور کلی مقدار انبوه توان مورد نیاز برای تراکنش‌های بلاکچین فایده‌ای ندارد. علاوه بر این، درحالی‌که کارمزدها ممکن است به اولویت‌بندی برخی معاملات کمک کند، هزینه‌های آنها میتواند اکثر معاملات را غیرعملی کند.
کلام آخر
دامیننس بیت کوین به معنای میزان تسلط بیت کوین بر بازار ارز دیجیتال است که بر اساس نسبت بازار این سکه به کل بازار ارز دیجیتال مشخص می‌شود. دامیننس بیت کوین ممکن است در آینده تغییر یابد. چالش‌های پیش روی این سکه، ممکن است از دلایل اصلی این تغییر باشد.
