بیت کوین (BTC) یک ارز دیجیتال است که در سال ۲۰۰۹ توسط شخصی به نام ساتوشی ناکاموتو ایجاد شد. این ارز دیجیتال در بلاکچینی به همین نام کار می‌کند. بلاکچین بیت کوین تمام تراکنش‌ها را با تاریخچه‌ها و مالکان آن‌ها به ثبت می‌رساند.
بیت کوین برخلاف ارزهای سنتی توسط بانک مرکزی صادر نمی‌شود و هیچ نهادی روی آن نظارت و کنترل ندارد؛ یعنی کاملاً غیرمتمرکز است. بیت کوین اولین و محبوب‌ترین ارز دیجیتال بازار است. سرمایهگذاری در بازار ارزهای دیجیتال ریسک زیادی دارد، چون عوامل مختلفی روی قیمت آن تاثیر می‌گذارند. قیمت بیت کوین هم مانند ارزهای دیجیتال دیگر متغیر است و اگر دانش این بازار را داشته باشید میتوانید سود خوبی از معاملات و یا حتی نگهداری بیت کوین به دست بیاورید.
با مطالعه و کسب علم درباره این بازار میتوانید بفهمید که چه چیزی بر قیمت بیت کوین تأثیر می‌گذارد و ارزش واقعی بیت کوین چگونه تعیین می‌شود.
ارزش واقعی ارزهای دیجیتال چگونه تعیین می‌شود؟
ارزهای دیجیتال یک روش خوب برای درآمدزایی و سرمایهگذاری هستند که امروزه طرفداران زیادی دارند. اما یک عامل در مورد ارزهای دیجیتال وجود دارد که همیشه سرمایه‌گذاران را نگران می‌کند و آن‌هم نوسان است. قیمت ارزهای دیجیتال از همان ابتدا تغییرات زیادی را پشت سر گذاشته و همیشه در حال تغییر هستند. در اینجا این سؤال پیش می‌آید که چه چیزی ارزش واقعی ارزهای دیجیتال را تعیین می‌کند و باعث تغییرات آن‌ها می‌شود؟ در ادامه برایتان توضیح می‌دهیم.
تقاضا
ارزهای دیجیتال بر خلاف ارز فیات (دلار و ...) قابل‌لمس و قابل‌مشاهده نیستند، اما ازنظر کاربرد کاملاً به آن‌ها شباهت دارند. ارزش هر دو نوع ارز با توجه به پذیرش و استفاده آن‌ها در بین مردم مشخص می‌شود. تقاضا اولین عاملی است که ارزش یک ارز دیجیتال را تعیین می‌کند. با افزایش کاربردهای یک ارز دیجیتال تقاضای آن نیز افزایش می‌یابد که به‌نوبه خود باعث افزایش قیمت ارز دیجیتال می‌شود. این مورد یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش یا کاهش قیمت ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر بوده است.
تعداد گره‌ها یا Node count
این مورد به کیف پول‌های فعال در رابطه با ارز دیجیتال موردنظر اشاره دارد که در اینترنت یا سایت اصلی آن ارز یافت می‌شود. گره همچنین عاملی است که تعیین می‌کند آیا یک ارز دیجیتال می‌تواند بر بحران‌های بازار غلبه کند یا خیر.
هزینه تولید
وقتی یک ارز دیجیتال می‌خواهد به بازار معرفی شود، به هزینه‌های زیادی برای معرفی نیاز دارد. هزینه‌های مربوط به استخراج ارز دیجیتال، تبلیغات و ... بر قیمت ارز تاثیر می‌گذارند. هر چه هزینه‌های تولید بالاتر باشند، ارزش ارز نیز بالاتر می‌رود.
تعداد عرضه
هرچه تعداد ارز بیشتری به بازار عرضه شود قیمت آن می‌تواند کمتر باشد، زیرا آن ارز همیشه در دسترس است، اما اگر تعداد یک ارز دیجیتال محدود باشد قیمت آن‌هم بیشتر می‌شود.
بلاک چین
هر ارز دیجیتال بر روی یک بلاکچین ایجاد می‌شود. سرمایه‌گذاران مبتدی معمولاً به سراغ ارزهایی می‌روند که بلاکچین آن‌ها قوی باشد، اما سرمایه‌گذاران حرفه‌ای به دنبال بلاکچین‌های آینده‌دار هستند.
تنظیم بازار
معامله‌گران حرفه‌ای در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنند که با خرید و فروش‌های خود بازار را تنظیم می‌کنند. به این افراد نهنگ یا (whales) می‌گویند که معمولاً باعث افزایش یا کاهش ارزش یک ارز دیجیتال می‌شوند.
محاسبه ارزش واقعی بیت کوین چگونه انجام می‌شود؟
یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر قیمت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال عرضه و تقاضا است. قیمت یک ارز دیجیتال معمولاً به تعداد خریداران و فروشندگان آن بستگی دارد. مثلاً هر چه تعداد خریداران یک ارز بیشتر شود، قیمت آن نیز افزایش می‌یابد.
بیت کوین (BTC) یک ارز دیجیتال است که برخلاف ارزهای فیات مانند دلار، پوند، یورو و ین، توسط هیچ دولت یا نهاد قانونی صادر نمی‌شود. تعداد کسب‌وکارهایی که بیت کوین را می‌پذیرند هر روز در حال افزایش است و باعث افزایش ارزش آن می‌شود. بااین‌حال، این ارز دیجیتال به‌شدت به دلیل مسائل امنیتی و نوسانات با مشکل مواجه شده است. حتی در اوج محبوبیت این ارز هم سوالاتی مانند اینکه چه چیزی ارزش بیت کوین را تعیین می‌کند، چه کسی قیمت بیت کوین را تعیین می‌کند و اینکه آیا بیت کوین ارزش ذاتی دارد یا خیر مطرح می‌شوند.
ارزش واقعی بیت کوین قابل پیشبینی نیست، زیرا عوامل مختلفی بر روی قیمت بیت کوین تأثیر می‌گذارند. مثلاً پویایی بازار یا عرضه و تقاضا، ارزش بیت کوین را نیز تعیین می‌کند. اگر تعداد خریداران بیت کوین بیشتر از فروشندگان آن باشند، احتمالاً قیمت این ارز دیجیتال افزایش می‌یابد.
چه پارامترهایی در تعیین ارزش بیت کوین دخیل هستند؟ ازآنجایی‌که بیت کوین یک ارز غیرمتمرکز است، ابزارهای سیاست پولی، نرخ‌های تورم و رشد اقتصادی اثرگذار در ارزش پول‌های فیات، بر قیمت بیت کوین تأثیری ندارند. بیت کوین بیشتر به‌عنوان یک کالا برای سرمایهگذاری و ذخیره ارزش عمل می‌کند، بنابراین عوامل زیر بر قیمت آن تأثیر دارند:
- عرضه و تقاضای بیت کوین
- هزینه تولید بیت کوین از طریق استخراج
- تعداد رقیبان بیت کوین
- مقررات حاکم بر فروش و استفاده از بیت کوین
- رسانه‌ها و اخبار
عرضه بیت کوین
عرضه یک کالا یا خدمات نقش ویژه‌ای در تعیین قیمت آن دارد. یک کالای کمیاب مطمئناً قیمت بالایی دارد، درحالی‌که کالاهایی که تعداد زیادی از آن‌ها وجود دارد معمولاً ارزان‌تر هستند. عرضه بیت کوین مقدار مشخصی است و تا ۲۱ میلیون تعیین شده است.
وقتی بیت کوین به این تعداد برسد دیگر تولید نمی‌شود، به همین دلیل هر سال تعداد مشخصی بیت کوین به بازار عرضه می‌شود و هرسال این مقدار رو به کاهش است. بنابراین عرضه بیت کوین در آینده کم می‌شود و تقاضا برای آن افزایش می‌یابد.
تقاضای بیت کوین
بیت کوین در سال‌های اخیر توجه سرمایه‌گذاران و خرده‌فروشی‌ها را به خود جلب کرده است. تقاضای این ارز دیجیتال درنتیجه‌ی افزایش پوشش رسانه‌ای و تبلیغات افزایش پیدا می‌کند. بیت کوین در کشورهایی مانند ونزوئلا با تورم بالا و پول کم‌ارزش محبوب شده است. علاوه بر این، بیت کوین برای کسانی که از آن برای انتقال مبالغ هنگفت برای فعالیت‌های غیرقانونی استفاده می‌کنند بسیار محبوب است.
به جز این موارد، بیت کوین در بعضی فروشگاه‌ها به‌عنوان روشی برای پرداخت شناخته می‌شود. این یعنی کاهش عرضه در آینده با افزایش تقاضای بیت کوین همراه است تا در نهایت قیمت بیت کوین را افزایش دهد. بااین‌وجود، قیمت بیت کوین این روزها به‌شدت تحت تاثیر نوسانات اقتصاد جهانی قرار گرفته است.
هزینه تولید بیت کوین
هزینه‌های تولید نقش اساسی در تعیین قیمت هر کالا دارند. بیت کوین هم از این قضیه مستثنا نیست. طبق برخی تحقیقات، قیمت بیت کوین در بازار ارزهای دیجیتال ارتباط نزدیکی با هزینه نهایی تولید آن دارد.
برای بیت کوین، هزینه تولید تقریباً مجموع هزینه‌های ثابت مستقیم مانند زیرساخت، برق مورد نیاز برای استخراج ارز دیجیتال و هزینه‌های غیرمستقیم مربوط به سطح دشواری معادلات آن است. استخراج بیت کوین شامل شبکه‌ای از ماینرها است که برای حل یک معادله رمزگذاری شده با یکدیگر رقابت می‌کنند. اولین ماینری که بتواند این معادله را حل کند برنده جایزه بیت کوین‌های تازه ضرب شده و هرگونه کارمزد تراکنش از زمان پیدا شدن آخرین بلوک می‌شود.
تعداد رقیبان بیت کوین
اگرچه بیت کوین اولین و شناخته‌شده‌ترین ارز دیجیتال است، صدها ارز دیگر هم بعد از آن به بازار آمده و با این ارز رقابت می‌کنند. از سال ۲۰۲۲، بیت کوین در تجارت بازارهای ارزهای دیجیتال حرف اول را میزند، اما سلطه آن به‌مرورزمان کاهش پیدا کرده است. در سال ۲۰۱۷، بیت کوین بیش از ۸۰ درصد از کل سرمایه در بازارهای ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده بود، اما این میزان در سال ۲۰۲۲ به کمتر از ۵۰ درصد کاهش یافته است.
دلیل اصلی این امر افزایش آگاهی تیم‌های توسعه‌دهنده و حل مشکلات موجود در بازار ارزهای دیجیتال بود. مثلاً اتریوم به دلیل رونق امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) به‌عنوان یک رقیب سرسخت برای بیت کوین شناخته می‌شود. اتریوم حدود 20 درصد از ارزش کل بازارهای ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده است.
سایر ارزهای دیجیتال که همچنان معرفی می‌شوند در حال افزایش طرفداران خود هستند. تتر (USDT)، بایننس کوین (BNB)، و سولانا (Solana) چند ارز دیجیتال هستند که می‌خواهند جای بیت کوین را بگیرند. این روزها تقاضا و آگاهی مردم در مورد ارزهای دیجیتال افزایش یافته است. بیت کوین به‌عنوان استانداردی برای اکوسیستم ارزهای دیجیتال از این توجه بهره برده و قیمت آن همچنان بالاتر از سایر ارزهای دیجیتال است.
مقررات حاکم بر فروش و استفاده از بیت کوین
بیت کوین پس از یک بحران مالی ناشی از کاهش مقررات در بازار مشتقات منتشر شد. خود این ارز دیجیتال کنترل نشده باقی مانده و به خاطر اکوسیستم بدون مرز و مقررات خود شهرت پیدا کرده است. مقررات خاصی برای کنترل قیمتی بیت کوین وجود ندارد. نبود مقررات به این معنی است که می‌توان بیت کوین را آزادانه در سراسر مرزها مورد استفاده قرار داد و مانند سایر ارزها تحت کنترل نهادهای دولتی مانند بانک مرکزی قرار ندارد. بااین‌حال، دولت‌ها به دنبال این هستند که قوانینی را برای بیت کوین تنظیم کنند.
ممنوعیت معاملات بیت کوین در چین در سپتامبر ۲۰۲۱ بر عرضه و تقاضای این ارز دیجیتال تأثیر گذاشت. استخرهای ماینینگ بیت کوین در چین مجبور شدند وسایل خود را جمع کنند و به کشورهای دوستدار ارزهای دیجیتال بروند. به همین دلیل قیمت بیت کوین از حدود ۵۱۰۰۰ دلار در ابتدای سپتامبر به حدود ۴۱۰۰۰ دلار در پایان ماه کاهش یافت، سپس به‌سرعت دوباره افزایش قیمت را آغاز کرد. در حال حاضر قیمت بیت کوین به دلیل مشکلات موجود در جهان مانند جنگ، کاهش رشد اقتصادی و ... به حدود ۲۳۶۴۷ دلار کاهش یافته است.
رسانه‌ها و اخبار
رسانه‌ها و اخبار همیشه در تلاش هستند تا سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان به بازار ارزهای دیجیتال را از آخرین تغییرات آگاه کنند. رسانه‌ها و پوشش خبری هم به نفع و هم به ضرر قیمت بیت کوین کار می‌کنند. هرگونه تغییر در هر یک از عواملی که ذکر کردیم به‌سرعت در رسانه‌ها منتشر می‌شود و می‌تواند بر قیمت بیت کوین تاثیر بگذارد. خبرهای خوب باعث افزایش و خبرهای بد باعث کاهش قیمت بیت کوین می‌شوند. ترکیبی از عرضه، تقاضا، هزینه‌های تولید، رقابت، قوانین و پوشش رسانه‌ای در مورد بیت کوین بر دیدگاه سرمایه‌گذاران تأثیر می‌گذارد و قیمت بیت کوین را افزایش و کاهش می‌دهد.
فاصله ارزش واقعی بیت کوین با قیمت BTC
عدم اطمینان در مورد ارزش ذاتی بیت کوین و قیمت فعلی آن این ارز را به یک دارایی بسیار بیثبات تبدیل می‌کند. ازآنجایی‌که تعداد محدودی بیت کوین وجود دارد، عرضه این ارز هرروز کاهش می‌یابد. برای حفظ ثبات قیمتی باید تقاضا با نرخ تورم مطابقت داشته باشد. بازار بیت کوین در مقایسه با سایر صنایع بسیار کوچک است و پوشش رسانه‌ای به‌تنهایی می‌تواند قیمت آن را بالا یا پایین ببرد. به‌عنوان‌مثال، اخبار مربوط به تمایل تسلا به پذیرش بیت کوین ارزش آن را به سمت بالا یا پایین سوق می‌دهد و باعث نوسان قیمت بیت کوین می‌شود.
در حال حاضر ارزش واقعی بیت کوین با قیمت این ارز فاصله زیادی دارد. برای اینکه بتوان در بازار ارزهای دیجیتال با خرید و فروش بیت کوین سود به دست آورد می‌توان نسبت ارزش واقعی بیت کوین به قیمت فعلی آن را محاسبه کرد. به این نسبت NVT می‌گویند.
نسبت NVT بیت کوین که به آن نسبت ارزش شبکه به تراکنش‌های بیت کوین نیز می‌گویند، بیشتر یا کمتر بودن ارزش قیمت بیت کوین نسبت به ارزش واقعی آن را نشان می‌دهد. این نسبت به سرمایه‌گذاران و معامله گران بازار ارزهای دیجیتال کمک می‌کند تا قیمت فعلی بیت کوین را نسبت به ارزش واقعی آن محاسبه کنند تا ببینند قیمت بیت کوین بیش از ارزش واقعی آن است یا کمتر از آن. تنها کاری که برای تعیین ارزش واقعی بیت‌کوین، باید انجام داد این است که ارزش بازار بیت کوین را بر حجم تراکنش ۹۰ روزه تقسیم کرد.
NVT=(ارزش واقعی بیت‌کوین)/(قیمت فعلی بیت‌کوین)
برای به دست آوردن ارزش شبکه بیت‌کوین نسبت به تراکنش‌های آن می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:
ارزش واقعی بیت‌کوین=(حجم تراکنش ۹۰ روزه)/(ارزش کل بازار بیت کوین)
محاسبه نسبت ارزش واقعی بیت کوین به قیمت فعلی آن بسیار آسان است. فقط کافی است ارزش بازار فعلی بیت کوین را بر حجم تراکنش 24 ساعته گذشته آن برحسب دلار تقسیم کنید. در نهایت قیمت بیت کوین هم با این‌همه محبوبیت ثبات ندارد و نمیتوان از آن به‌عنوان یک سرمایهگذاری کم‌خطر یاد کرد. تنها روشی که به شما در سود کردن کمک می‌کند این است که با آگاهی و علم وارد بازار ارزهای دیجیتال شوید.
