تاریخ فناوریها نشان میدهد که رشد یک تکنولوژی میتواند بر پیشرفت دیگری تأثیر بگذارد. دانشمندان، با استفاده از اثرات متقابل فناوریهای گوناگون بر یکدیگر، به دستاوردهای جدیدی میرسند. این کشفیات جدید، دانش بشری را رو به جلو حرکت میدهد و زندگی انسانها را راحتتر میکند. در میان این تکنولوژیها، حتماً نام هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) و بلاک چین (Blockchain) را بهطور جداگانه شنیدهاید. اما آیا میدانید که این دو فناوری چه تأثیرات متقابلی بر یکدیگر دارند؟
در سالهای اخیر، هوش مصنوعی و بلاک چین، سروصدای زیادی کردهاند و در دنیای فناوری پیشتاز بودهاند. اغلب متخصصان معتقدند که این دو فناوری نقش مهمی را در پیشرفت صنایع، در سالهای آینده، خواهند داشت. در این بین، برخی از دانشمندان، روی تأثیر متقابل این دو فناوری بر یکدیگر تمرکز داشتهاند. این افراد بر این عقیدهاند که اگر هوش مصنوعی و بلاک چین به کمک یکدیگر بیایند، تأثیرات شگفتانگیزی در پی خواهند داشت. به همین خاطر، در این مقاله بهسراغ اثرات متقابل این دو تکنولوژی بر یکدیگر رفتهایم و به مواردی مانند فواید هوش مصنوعی و بلاکچین، خطرات هوش مصنوعی و بلاکچین، پیامدهای هوش مصنوعی و بلاکچین، و تمام مطالب مرتبط با این موضوع خواهیم پرداخت.
بلاک چین چیست؟
بلاک چین (Blockchain) فناوریای است که امکان اشتراکگذاری امن اطلاعات را برای همهی افراد فراهم میکند. برخلاف سیستمهای اطلاعاتی سنتی که اطلاعات را در پایگاههای داده ذخیره میکردند، اطلاعات بلاک چینها در دفتری به نام دفتر کل ثبت میشوند. بنابراین، بلاک چین را میتوان یک پایگاه اطلاعاتی غیرمتمرکز یا یک دفتر کل توزیعشده دانست. در واقع، بلاک چینها یک زنجیرهی بلوکی هستند که اطلاعات را در بلوکهای مختلف خود ذخیره میکنند. اطلاعاتی که در این بلوکها ذخیره میشوند، شفاف و غیرقابل تغییر هستند و هر بلوک یک آدرس یکتا و منحصربهفرد دارد.
سه ویژگی اساسی بلاکچینها عبارتاند از:
- بلاک چینها باید از نظر رمزنگاری ایمن باشند. در واقع، برای ثبت اطلاعات در یک بلوک به دو کد یا کلید رمزنگاری نیاز دارید. یکی از کلیدها بهعنوان آدرس محل ذخیرهسازی در نظر گرفته میشود و کلید دوم باید توسط خود شبکه احراز هویت شود تا هیچ تخلفی در اطلاعات صورت نگیرد.
- هر بلاک چین، یک گزارش دیجیتالی از تراکنشهای مختلف است؛ یعنی اینکه اطلاعات مربوط به تراکنشهای آنلاین در زنجیرهی بلوکی ثبت میشوند.
- از این بلاک چینها بهعنوان پایگاهی از اطلاعات در شبکههای خصوصی یا عمومی استفاده میشود.
هوش مصنوعی (Al) چیست؟
در پاسخ به اینکه هوش مصنوعی چیست، باید بگوییم که مفهوم هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) یا Al بهطور جدی از دههی 1950 میلادی مطرح شد و به توانایی ماشینها برای انجام کاری که فقط هوش انسانی قابلیت انجام آن را دارد، اشاره داشت. این تعریف هوش مصنوعی بسیار کلی بوده و در طول زمان تغییرات زیادی داشته است.
کیفیت هوش انسانی، یکی از مفاهیم بنیادینی است که ما را از سایر موجودات متمایز میکند. متخصصان، هوش را توانایی سازگارشدن، غلبه بر مشکلات، برنامهریزی، تصمیمگیری در موقعیتهای پیشبینینشده و آموختن دانشهای جدید میدانند. بنابراین، اگر هوش را پایهای برای تجربهی انسانی بدانیم، عجیب نیست که دانشمندان بخواهند آن را در کوششهای علمی بازسازی کنند. در نتیجه، تلاشهای علمی، هوش مصنوعی را به نقطهای رسانده است که امروزه یک هوش مصنوعی میتواند برخی از ویژگیهای انسانی زیر را داشته باشد:
- یادگیری
- حل مسئله
- درککردن
- هوش اجتماعی
- طیف محدودی از خلاقیت
امروزه دانشمندان، فناوری Al را در اشکال مختلفی مانند برنامه هوش مصنوعی در دسترس همگان گذاشتهاند و مردم میتوانند از فواید هوش مصنوعی در کارها و زندگی روزمرهی خود استفاده کنند. بنابراین، هوش مصنوعی در آینده بشر نقشی کلیدی دارد و همین مساله باعث شده است که بسیاری از افراد پیگیر عجایب هوش مصنوعی، این دنیای جذاب و پیامدهای هوش مصنوعی باشند.
برای مطالعه بیشتر: کاربردهای بلاکچین در صنایع مختلف
ترکیب بلاکچین و هوش مصنوعی چگونه انجام میشود؟
در سالهای اخیر دو فناوری بلاکچین و هوش مصنوعی کاربرد بسیار زیادی پیدا کردهاند و در صورتی که این دو فناوری در کنار یکدیگر قرار بگیرند، فواید هوش مصنوعی و بلاک چین بیشتر هم خواهدشد. به همین خاطر، در این بخش به مهمترین روشهای ترکیب بلاکچین و هوش مصنوعی خواهیم پرداخت.
تضمین اصالت اطلاعات هوش مصنوعی
بلاکچینها پایگاههای مطمئنی برای ذخیرهسازی اطلاعات هستند و شیوهی ثبت دادهها در زنجیرهی بلوکی، راهکاری را برای ذخیرهی اطلاعات هوش مصنوعی به ما نشان میدهد. هوش مصنوعی به تنهایی قابلیت ذخیرهسازی و دستهبندی باکیفیت اطلاعات را ندارد و با استفاده از بلاک چین میتواند بر این چالش غلبه کند. در صورتی که از بلاک چین برای ذخیرهسازی اطلاعات و حالتهای مختلف هوش مصنوعی استفاده شود، امنیت و کیفیت اطلاعات آن بالا میرود. در نتیجه، اعتماد کاربران به یکپارچگی اطلاعات و توصیههایی که هوش مصنوعی ارائه میکند، بیشتر شده و آینده هوش مصنوعی درخشانتر خواهد بود.
گسترش امور مالی غیرمتمرکز
امور مالی غیرمتمرکز، با استفاده از بلاک چینها، روزبهروز فراگیرتر میشود اما محدودیتهای بلاک چین، گسترش امور مالی غیرمتمرکز را دچار مشکل میکند. از سوی دیگر، سرعت پردازش اطلاعات توسط هوش مصنوعی (Al) بسیار بالا است. بنابراین، اگر فواید هوش مصنوعی را به دنیای بلاک چین و امور مالی غیرمتمرکز بیاوریم، سرعت پردازش تراکنشها افزایش خواهد یافت. بالارفتن سرعت انجام تراکنشهای بلاکچین، باعث میشود که امور مالی غیرمتمرکز، بتواند با سیستمهای مالی متمرکز و سنتی رقابت کند.
بهبود عملکرد اتوماسیون و قراردادهای هوشمند
⚠️یکی از ویژگیهای ممتاز بلاک چینها، قراردادهای هوشمند است. توسعهدهندگان با راهاندازی قراردادهای هوشمند بر بستر بلاکچینها، مشاغل و کسبوکار خود را اتوماتیک میکنند. بنابراین، بلاکچینها نقش مهمی در اتوماسیون ادارات، سازمانها و شرکتهای گوناگون برعهده دارد. از طرفی، باید به این نکته توجه داشت که قرارداد هوشمند، یکی از پیامدهای هوش مصنوعی است و با استفاده از Al کار میکند. در نتیجه، هوش مصنوعی موجود در قراردادهای هوشمند، به کمک بلاک چینها آمده است تا توسعهدهندگان بتوانند خدمات خود را اتوماتیک کنند.
از ترکیب هوش مصنوعی و بلاک چین در کدام زمینهها میتوان استفاده کرد؟
دیدیم که ترکیب بلاکچین و هوش مصنوعی در آینده بشر چه نقش مهمی برعهده دارند و میتوانند به پیشرفت فناوری و خدمات، در حوزههای گوناگون، کمک کنند. بنابراین، در این بخش، میخواهیم به حوزههای مختلفی بپردازیم که با استفاده از فواید هوش مصنوعی و بلاک چین، میتوانند امکانات بیشتری را برای همهی افراد فراهم کنند.
تأثیر هوش مصنوعی و بلاکچین بر حوزهی سلامت
یکی از مهمترین فواید هوش مصنوعی، به کاربرد آن در پزشکی و حوزهی سلامت برمیگردد، تا جایی که حتی رشته هوش مصنوعی در پزشکی تا مقطع دکتری هم دانشجو میپذیرد. کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی و سلامت عبارت است از:
- مدیریت برنامههای درمانی
- برنامهریزی داروهای سفارشی
- کمک به روند تشخیص و درمان بیماریها
- و بسیاری از موارد مهم حوزههای بهداشت عمومی
از سوی دیگر، بلاک چین میتواند به کمک هوش مصنوعی بیاید و با ذخیرهسازی سوابق و تاریخچهی درمانی بیماران، کارکرد هوش مصنوعی را ارتقا دهد. در نتیجه، هوش مصنوعی به تشخیص بیماریها و پیشرفت درمان کمک میکند و بلاک چین با ذخیرهسازی دقیق اطلاعات، سطح کیفی خدمات درمانی و حوزهی سلامت را افزایش خواهد داد.
تأثیر هوش مصنوعی و بلاکچین بر علوم زیستی
یکی از مهمترین پیامدهای هوش مصنوعی، بلاک چین و ترکیب این دو، پیشرفت علوم زیستی است. استفاده از هوش مصنوعی، در صنایع داروسازی، میزان موفقیت آزمایشهای بالینی را تا حد بسیار زیادی افزایش میدهد و از سوی دیگر، فناوری بلاک چین باعث شفافیت زنجیرهی تأمین دارو شده و شفافیت اطلاعات را بالا میبرد. بنابراین، ترکیب این دو فناوری در حوزهی داروسازی فواید زیر را بههمراه خواهد داشت:
- یکپارچگی و انسجام اطلاعات
- خودکارسازی مشارکت در آزمایشها
- استفاده از اتوماسیون برای جمعآوری دادهها
- بهبود نظارت بر بیماران
- آسانشدن مراحل اعطای مجوزهای خاص
- دسترسی آسان به اطلاعات
- شفافیت دادهها
- امکان مشارکت در آزمایشها
- تجزیه و تحلیل آسان اطلاعات آزمایشها
- تأثیر هوش مصنوعی و بلاکچین بر امور مالی
بلاکچین و هوش مصنوعی، با کمک یکدیگر، میتوانند باعث ارتقای سطح کیفی تراکنشهای امور مالی شوند. از یک سو، بلاک چینها با ذخیرهی اطلاعات در زنجیرهی بلوکی، از امور مالی تمرکززدایی میکنند و از سوی دیگر، هوش مصنوعی میتواند امنیت این فرایند را بالا ببرد و جلوی حملات سایبری را بگیرد. در نتیجه، وقتی سیستمهای مالی بر اساس بلاکچین و هوش مصنوعی بنا شوند، امنیتشان بسیار بالا رفته و کارایی بیشتری خواهند داشت.
تأثیر هوش مصنوعی و بلاکچین بر زنجیرهی تأمین
منظور از زنجیرهی تأمین، سیستمی شامل سازمانها، افراد، دادهها، فعالیتها و .. است که در مجموع باعث ارائهی محصول یا خدماتی خاص به مصرفکنندگان میشوند. در نتیجه، مجموع فعالیتها و اقدامات زنجیرهی تأمین، بهشکل یک محصول در اختیار مشتری نهایی قرار میگیرد و اگر بلاک چین و هوش مصنوعی به کمک زنجیرهی تامین بیایند، فواید زیر را در پی خواهند داشت:
- هوشمندسازی و افزودن اتوماسیون به تراکنشها
- افزایش اعتماد سازمانها، افراد و ...
- شفافیت در اشتراکگذاری دادهها
- دیجیتالیشدن فرایندهای کاغذی
- امکان پیگیری تمام فرایندها
ترکیب هوش مصنوعی و بلاک چین در زمینهی مالی غیرمتمرکز چگونه خواهد بود؟
همانطور که دیدید، آینده هوش مصنوعی و بلاک چین، به یکدیگر گره خورده است و زمانی که این دو فناوری را با هم ترکیب کنیم، فواید هوش مصنوعی و بلاکچین چندین برابر خواهد شد. یکی از مهمترین زمینههایی که با ترکیب فواید هوش مصنوعی و بلاک چین، دگرگون میشود، حوزهی امور مالی غیرمتمرکز (Defi) است. بنابراین، در این بخش به تأثیرات ترکیب این دو فناوری بر حوزهی دیفای میپردازیم.
پیشبینی زمان بهروزرسانی و رفع مشکلات
امور مالی غیرمتمرکز بر بستر بلاکچینها ایجاد شدهاند و این پلتفرمها برای بهبود عملکرد، افزایش ایمنی و جلوگیری از حملات سایبری نیاز به بهروزرسانی و رفع مشکلات دارند. در صورتی که توسعهدهندگان نرمافزارهای غیرمتمرکز، این مشکلات را دیر متوجه شوند، ممکن است که برای جلوگیری از آسیبها دیر شده باشد و مشکلات زیادی برای آنها ایجاد شود. در نتیجه، هوش مصنوعی میتواند به کمک امور مالی غیرمتمرکز بیاید و آسیبهای احتمالی را پیشبینی کند. این توانایی هوش مصنوعی به توسعهدهندگان کمک میکند که بتوانند، پیش از آسیبدیدن، نقاط ضعف را بفهمند و پلتفرمهای خود را بهروزرسانی کنند.
مدیریت هوشمند زنجیره تأمین در حوزهی دیفای
یکی از زمینههایی که با استفاده از زنجیرهی تأمین (Supply Chain)، خدمات مالی غیرمتمرکز را به کاربران ارائه میکند، دیفای است. پلتفرمها و نرمافزارهای غیرمتمرکزی که خدمات مالی را به کاربران عرضه میکنند، با استفاده از فواید هوش مصنوعی و بلاکچین، میتوانند مدیریت زنجیرهی تامین را هوشمندسازی کنند. ترکیب این دو فناوری، فواید زیر را برای زنجیرهی تامین بههمراه خواهد داشت:
- هوش مصنوعی به کمک زنجیرهی تأمین میآید تا توسعهدهندگان بتوانند جنبههای مختلف نیازهای مشتریان را پیشبینی کنند. بنابراین، هوشمندشدن زنجیرهی تأمین، بررسی و تحلیل اطلاعات آماری را اتوماتیک میکند.
- از سوی دیگر، با ذخیرهشدن اطلاعات کاربران و تمام مراحل زنجیرهی تأمین روی زنجیرهی بلوکی، دادهها در دسترس قرار گرفته و بسیار شفاف میشوند.
سازمان غیرمتمرکز خودگردان (DAO) با ترکیب Al و بلاکچین
منظور از سازمان غیرمتمرکز خودگردان (Decentralized Autonomous Organizations) یا DAO، سازمانی است که صفر تا صد آن توسط کاربران اداره میشود. این سازمانها، با استفاده از نظرسنجی از کاربرانشان، از شیوههای سازمانی سنتی تمرکززدایی میکنند. بنابراین، فناوری بلاک چین، گزینهی بسیار خوبی برای ذخیرهی اطلاعات چنین سازمانی محسوب میشود. استفاده از بلاک چین، باعث شفافیت اطلاعات و در عین حال افزایش امنیت کاربران میشود. از سوی دیگر، هوش مصنوعی میتواند مدیریت یک DAO را هوشمندسازی کند. در نتیجه، نیاز به مدیریت و نظارت یک شخص ثالث بهطور کامل برطرف میشود.
افزایش شفافیت و امنیت اطلاعات
هدف اصلی دیفای، تمرکززدایی از امور مالی سنتی است. در امور مالی غیرمتمرکز، تمام تراکنشها و امورمالی، بدون نیاز به نظارت یک شخص ثالث و یا وجود یک پایگاه متمرکز اطلاعات انجام میشود. بنابراین، فناوری بلاکچین بهترین گزینه برای ذخیرهسازی شفاف و غیرمتمرکز اطلاعات امور مالی غیرمتمرکز است. از سوی دیگر، هوش مصنوعی میتواند قدرت محاسباتی و پردازش اطلاعات قراردادهای هوشمند بلاک چینها را بالا ببرد و این مسئله باعث میشود که دیفای بتواند با امور مالی سنتی رقابت کند.
تأیید و احراز هویت در امور مالی غیرمتمرکز
پلتفرمهای گوناگونی در زمینهی امور مالی غیرمتمرکز فعالیت میکنند. فعالیت در بسیاری از این پلتفرمها، مثل صرافیها، نیاز به احراز هویت دارد. اگر مراحل احراز و تایید هویت در این پلتفرمها بهخوبی انجام نشود، ممکن است که کاربران دچار مشکل شوند. در نتیجه، هوش مصنوعی میتواند به کمک این پلتفرمها بیاید و فرایند احراز هویت را هوشمندسازی کند. در نهایت، اطلاعات هویتی کاربران روی زنجیرهی بلوکی ذخیرهسازی شده و بهراحتی در دسترس هوش مصنوعی قرار میگیرد.
پیشبینی و تحلیلی دادههای آماری بازار مالی
از دغدغههای اصلی معاملهگران و تحلیلگران بازارهای مالی، افزایش دقت تحلیل و بررسی نمودارهای بازارهای مالی است. یکی از پیامدهای هوش مصنوعی افزایش دقت تحلیل دادههای آماری و نمودارهای قیمت است. در نتیجه، با استفاده از هوش مصنوعی، دقت تحلیل معاملهگران بالا میرود و با استفاده از بلاک چین، میتوانند معاملات امنی را در زمینهی امور مالی غیرمتمرکز داشته باشند.
مزایا و معایب تلفیق هوش مصنوعی و بلاک چین چیست؟
همانطور که استفاده از هر فناوری، مزایا و معایب خاص خود را دارد، ترکیب این دو فناوری هم مزایا و معایبی دارد. به همین خاطر، در این بخش به بررسی مزایا و خطرات هوش مصنوعی و بلاکچین خواهیم پرداخت.
مزایای تلفیق هوش مصنوعی و بلاک چین
تلفیق هوش مصنوعی و بلاک چین مزایای گوناگونی دارد که در ادامه مهمترین مزایای آن را بیان میکنیم:
- بهبود امنیت: در حالت کلی، فناوری بلاک چین برای ذخیرهسازی اطلاعات بسیار ایمن است و در صورتی که با هوش مصنوعی ترکیب شود، سطح امنیت آن بیشتر هم خواهد شد.
- افزایش شفافیت: فناوری بلاک چین باعث غیرمتمرکز شدن امور مالی میشود و اگر با هوش مصنوعی تلفیق شود، شفافیت آن در فرایندها و تصمیمگیریها بیشتر میشود.
- اتوماسیون پیشرفته: با استفاده از هوش مصنوعی، فرایندها و تصمیمگیریها اتوماتیک میشود و زمانی که با بلاک چین ترکیب شود، فرایند اتوماسیون شفاف و ایمن خواهد بود.
- بهبود مدیریت اطلاعات: فناوری بلاک چین، گزینهی بسیار مناسبی برای ذخیرهسازی اطلاعات است و ترکیبشدن آن با هوش مصنوعی، روشی کارآمدتر را برای پردازش و تحلیل اطلاعات ارائه میدهد.
- افزایش مقیاسپذیری: یکی از اساسیترین محدودیتهای بلاک چینها مقیاسپذیری است. در صورتی که هوش مصنوعی به کمک بلاک چین بیاید، امکان افزایش تعداد تراکنشها در واحد زمان فراهم میشود.
معایب تلفیق هوش مصنوعی و بلاک چین
در کنار فواید هوش مصنوعی، مزایای بلاک چین و ترکیب این دو فناوری، ممکن است که چالشهایی هم وجود داشته باشد. بنابراین، در ادامه به مهمترین معایب تلفیق هوش مصنوعی و بلاکچین میپردازیم:
- چالشهای فنی: ادغام هوش مصنوعی و بلاک چین پیچیده است و به سطح بالایی از دانش فنی نیاز دارد. بنابراین، ترکیب این دو فناوری با یکدیگر برای شرکتهای کوچک کار دشواری است.
- مقیاسپذیری: فناوری بلاک چین هنوز در حال پیشرفت است و مشکل مقیاسپذیری دارد. بنابراین، ممکن است که نتواند حجم و پیچیدگی دادههای موردنیاز هوش مصنوعی را مدیریت کند.
- قوانین: مقررات روشنی برای استفاده از هوش مصنوعی و بلاک چین وجود ندارد و این مسئله ممکن است که مشکلی برای این نوآوری ایجاد کند.
- حریم خصوصی اطلاعات: استفاده از فناوری هوش مصنوعی به مقدار زیادی اطلاعات نیاز دارد و این مسئله ممکن است که بلاک چینها را با مشکل حفظ حریم خصوصی و امنیت این حجم از اطلاعات مواجه کند.
در حال حاضر چه استفادهای از فناوری بلاک چین و هوش مصنوعی میشود؟
با اینکه تلفیق هوش مصنوعی و بلاک چین در مرحلهی توسعه است اما در حال حاضر در برخی از زمینهها از ترکیب این دو فناوری استفاده میشود. به همین خاطر، در این بخش به کاربردهای فعلی تلفیق Al و بلاک چین میپردازیم.
هوش مصنوعی غیرمتمرکز (Decentralizes Al) چیست؟
یکی از کاربردهای بلاک چین، ایجاد سیستمهای هوش مصنوعی غیرمتمرکز است. در نتیجه، در یک هوش مصنوعی غیرمتمرکز، اطلاعات توسط چندین گره (Nodes) مدیریت میشوند و این مسئله باعث تمرکززدایی، شفافیت و افزایش ایمنی هوش مصنوعی میشود.
یادگیری فدراسیونی چیست؟
منظور از یادگیری فدراسیونی، مشارکتی یا پراکنده (Federated Learning)، روشی از یادگیری ماشینها است که در این مدل، بهجای اینکه تمام اطلاعات و مدلهای پردازش مورد نیاز هوش مصنوعی در یک سرور مرکزی جمعآوری شوند، از چند گره برای این کار استفاده میشود. در نتیجه، هر گره میتواند یک فرایند را آموزش دیده باشد و موضوع خاصی را پردازش کند. این مسئله با تمرکززدایی از آموزش ماشینی، باعث افزایش دقت هوش مصنوعی میشود.
شبکههای بلاک چین مبتنی بر هوش مصنوعی چگونهاند؟
برخی از شبکههای بلاک چین، با استفاده از هوش مصنوعی، کارایی خود را بهبود بخشیدهاند. برخی از مزایای چنین شبکههایی عبارتاند از:
- هوشمندسازی پیشبینی تراکم شبکه
- اتوماتیکشدن تنظیم میزان سختی استخراج (Mining)
هوش مصنوعی چه کمکی به قراردادهای هوشمند میکند؟
اصولاً قراردادهای هوشمند، فرآیندهای مورد نیاز توسعهدهندگان را بهصورت خودکار انجام میدهند. بنابراین، قراردادهای هوشمند برای اتوماتیکبودن به هوش مصنوعی وابستهاند. این قراردادهای هوشمند بر بستر بلاک چین راهاندازی میشوند و ذخیرهشدن اطلاعات در زنجیرهی بلوکی باعث افزایش شفافیت و امنیت تراکنشهای آنها میشود.
کاربرد هوش مصنوعی و بلاکچین در دوقلوهای دیجیتالی چیست؟
منظور از دوقلوی دیجیتالی (Digital Twin) شبیهسازی هر چیزی، مانند اشیا، کالاها و حتی رفتار مشتریان، در فضای دیجیتالی است. بنابراین، هوش مصنوعی میتواند به این شبیهسازی کمک کند و از سوی دیگر، این اطلاعات شبیهسازیشده میتوانند روی زنجیرهی بلوکی ذخیره شوند.
سخن پایانی
دنیای تکنولوژی روزبهروز گستردهتر میشود و بسیاری از فناوریها به کمک یکدیگر میآیند تا زندگی انسانها را راحتتر کنند. در این بین، آینده هوش مصنوعی، بلاک چین و ترکیب این دو فناوری از هم جداییناپذیر است. به همین خاطر، در این مقاله به بررسی نقش بلاک چین و هوش مصنوعی در آینده بشر پرداختیم و بسیاری از فواید هوش مصنوعی و بلاک چین را توضیح دادیم تا بهخوبی با این دو فناوری و تلفیق آنها آشنا شوید.