اقتصاد دنیای عجیب و غریبی است که سروکار داشتن با آن می‌تواند برای هر کسی جالب باشد. جهان به سمت دیجیتال شدن در حرکت است و به نظر می‌رسد که در آینده‌ی نزدیک، رشد ابعاد گوناگون اقتصاد دیجیتال را شاهد خواهیم بود. در اقتصاد سنتی، اقتصاددانان با استفاده از داده‌های رسمی عرضه پول بر انتشار یک ارز نظارت می‌کنند. اعدادی که آن‌ها گزارش می‌کنند بسته به کشوری که در آن هستند معمولاً M1، M2 و M3 یا M4 نیز نامیده می‌شوند. توضیح عمیق در مورد چهار دسته M فراتر از تحلیل در این مقاله است. فقط بدانید که M1 اندازه‌گیری سیال‌ترین پول‌ها است، M2 سیالی کمتری دارد و این اعداد به شفافیت و نظارت بر جنبه‌های مختلف عرضه ارز کمک می‌کنند. در حال حاضر، مفاهیم جدیدی با توجه به گسترش فناوری‌ها در اقتصاد به وجود آمده‌اند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، اقتصاد توکنی است. با ما همراه شوید تا درباره‌ی پیوند اقتصاد و فناوری بیشتر بدانید.
اقتصاد توکنی چیست؟
اعدادی که در چند خط بالا ذکر کردیم را به خاطر بیاورید. این اعداد اهمیت زیادی دارند، چرا که در طول تاریخ پادشاهان، ملکه‌ها و دولت‌ها عادت داشته‌اند که برای کشور خود پول‌سازی کنند. به نظر می‌رسد که اداره یک کشور یا جنگیدن بسیار پرهزینه بوده است. در گذشته، افزایش درآمد یا متعادل کردن بودجه به هیچ عنوان ساده نبوده و کشورها برای حفظ منابع و سرمایه‌های خود باید به جمع‌آوری و تولید پول مشغول می‌شدند.
در دنیای مدرن نیز دولت‌ها به جمع‌آوری سرمایه و بهبود چرخه‌ی اقتصادی خود نیاز دارند. از طرفی، با توجه به مواردی مانند کمک‌های مالی بانکی و یا همه‌گیری یک پدیده‌ی غیرمنتظره مثل ویروس کرونا، دولت‌های سراسر جهان موظفند تا مقادیر قابل‌توجهی ارز جدید را تولید کنند. در حالی که دولت‌ها بر این فرآیند نظارت دارند، ایجاد ارز اضافی می‌تواند باعث کاهش آهسته یا گاهی سریع در ارزش پول موجود در کشور شود. ما به این کاهش «تورم» می‌گوییم و زمانی که قیمت چیزهایی که می‌خریم سال‌به‌سال افزایش پیدا می‌کند بیشتر این موضوع را درک می‌کنیم.
Tokenomics یا اقتصاد توکنی در چند سال اخیر به یک اصطلاح رایج برای توصیف محاسبات و مشوق‌های حاکم بر دارایی‌های رمزنگاری تبدیل شده است. اقتصاد توکنی شامل همه چیز در مورد نحوه عملکرد دارایی و همچنین نیروهای روانی یا رفتاری است که می‌تواند ارزش آن را در درازمدت تحت تأثیر قرار دهد.
پروژههایی که با توکنومیکس‌های خوب طراحی‌شده به‌احتمال‌زیاد در بلندمدت موفق خواهند شد، زیرا آن‌ها اقدامات مناسبی برای تشویق به خرید و نگهداری توکن خود انجام داده‌اند. پروژههایی با توکنومیکس ضعیف محکوم به شکست هستند، زیرا مردم در اولین برخورد خود با مشکل به‌سرعت توکن‌های خود را می‌فروشند. اگر به خرید یک دارایی رمزنگاری فکر می‌کنید، درک توکنومیکس یکی از مفیدترین قدم‌هایی است که می‌توانید برای تصمیم‌گیری خود بردارید..
اقتصاد توکنی برای رمز ارز چیست؟
توکن در اصل یک ارز دیجیتال مبتنی بر یک بلاکچین است که می‌تواند با بلاکچین دیگری مبادله شود و انگیزه‌های زیادی را برای دارندگان توکن فراهم کند. برای خرید توکن باید از صرافی استفاده کنید. صرافی ایرانی اکسبیتو برای خرید و فروش توکن و ارزهای دیجیتال برای کاربران ایرانی طراحی شده، اما قبل از خرید ارز دیجیتال بهتر است ارز دیجیتال مورد نظر را ازلحاظ اقتصاد توکنی بررسی کنید.
توکنومیکس با جفت شدن دو کلمه توکن و اقتصاد شکل می‌گیرد. کلمه توکنومیکس اساساً به اقتصاد یک رمز ارز اشاره دارد. توکنومیکس یا اقتصاد توکنی به تمام ویژگی‌های توکن رمزنگاری اشاره دارد که آن را برای سرمایه‌گذاران جذاب می‌کند. توکنومیکس برای یک توکن رمزنگاری خاص معمولاً به‌طور کامل در وایت پیپر پروژه موردبحث قرار می‌گیرد و به شما در درک عملکرد، هدف، خط‌مشی و موارد بیشتر در مورد توکن رمزنگاری کمک می‌کند. همان‌طور که در اقتصاد معمولی دو نیروی عرضه و تقاضا از اهمیت زیادی برخوردار هستند، درک عرضه و تقاضا در توکنومیکس هم به ما درک خوبی از مطلوبیت یک توکن یا ارز دیجیتال در بازار ارزهای دییجتال می‌دهد.
چرا اقتصاد توکنی هنگام سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال مهم است؟
ست کلارمن در کتاب سرمایه‌گذاری معروف خود به نام Margin of Safety توضیح می‌دهد که «در کوتاه‌مدت عرضه و تقاضا به‌تنهایی قیمت‌های بازار را تعیین می‌کنند». اگر این جمله را باور کنیم و آن را برای دارایی‌های دیجیتال با استفاده از فناوری بلاکچین و همچنین بازار سهام اعمال کنیم می‌فهمیم که عرضه و تقاضا هم برای دلال‌ها و هم برای سرمایه‌گذاران اهمیت حیاتی دارد.
در این صورت تعدادی فاکتور وجود دارد که باید هنگام بررسی اقتصاد توکنی ارزهای دیجیتال در نظر گرفت. شاید مهم‌ترین مورد این باشد که بدانیم ارز دیجیتال چگونه استفاده خواهد شد. آیا ارتباط واضحی بین استفاده از پلتفرم یا سرویس در حال ساخت و دارایی وجود دارد؟ اگر وجود داشته باشد، احتمالاً یک سرویس رو به رشد نیاز به خرید و استفاده به وجود می‌آید که درنهایت به افزایش قیمت کمک می‌کند. اگر وجود نداشته باشد، توکن برای چه چیزی می‌تواند مورداستفاده قرار بگیرد؟
استفاده از اقتصاد توکنی در تعیین ارزش ارزهای دیجیتال
توکن های اقتصادی با عبارت دیگر Tokenomics به‌عنوان یک راهنما برای درک میزان ارزش یک دارایی در آینده مفید است. به‌عنوان‌مثال، بسیاری از افرادی که به‌تازگی وارد بازار ارزهای دیجیتال شده‌اند، فکر می‌کنند که اگر ارز مورد نظر آن¬ها به اندازه بیت کوین ارزشمند شود، یک روز ثروتمند خواهند شد، درحالی‌که این موضوع در واقعیت ممکن است هرگز امکان‌پذیر نباشد.
به‌عنوان‌مثال، بیایید به دو ارز دیجیتال بیت کوین کش و ترون فکر کنیم. بیت کوین کش همان عرضه کل بیت کوین را دارد، بنابراین فکر کردن به اینکه ممکن است یکی به اندازه دیگری باارزش شود در طول زمان امکان‌پذیر خواهد بود. بااین‌حال، باوجود بیش از 100 میلیارد ترون، برای اینکه یک ارز هزاران دلار ارزش داشته باشد، ترون باید به باارزش‌ترین تجارت در تاریخ جهان تبدیل شود که البته احتمالش کم است.
چه عواملی در اقتصاد توکنی ارزهای دیجیتال گنجانده شده است؟
به بیان ساده، هر عاملی که حتی از راه دور به ارزش توکن مربوط می‌شود و بر روی آن تأثیر می‌گذارد باید هنگام بررسی اقتصاد توکنی آن در نظر گرفته شود. در زیر فهرستی از برخی از معیارهای کلیدی را آورده‌ایم که باید هنگام تصمیم‌گیری درباره ارزش توکن دیجیتال بررسی کنید. قابل‌ذکر است بیشتر عواملی که توکنومیکس رمز ارز را تشکیل می‌دهند معمولاً در وب‌سایت‌هایی مانند CoinMarketCap و CoinGecko یافت می‌شوند، اما همچنان با وایت پیپر پروژه تأیید می‌شوند.
1. تخصیص و توزیع توکن‌ها
این موضع را بررسی کنید تا مطمئن شوید که از نحوه توزیع توکن مطلع هستید. دو راه اساسی برای تولید بیشتر توکن¬های رمزنگاری وجود دارد: آن‌ها یا از قبل استخراج می‌شوند یا از طریق عرضه اولیه منتشر می‌شوند. عرضه اولیه زمانی است که یک ارز دیجیتال استخراج و کسب شده و تحت اداره کل جامعه باشد. هیچ دسترسی اولیه به یک توکن قبل از عمومی کردن آن‌ها وجود ندارد. بیت کوین، دوج کوین و YFI نمونه‌های خوبی از این موضوع هستند. برعکس، ماینینگ زمانی است که تعدادی از توکن‌های رمزنگاری‌شده تولید و بین برخی از آدرس‌های انحصاری (معمولاً توسعه‌دهندگان پروژه، سایر اعضای تیم و سرمایه‌گذاران اولیه) قبل از عرضه عمومی، توزیع می‌شوند.
این روزها اکثر پروژه‌های رمزنگاری با توکن‌های از پیش استخراج‌شده عرضه می‌شوند، بنابراین نباید نگران توزیع یک پروژه باشید، زیرا برخی از توکن‌ها قبل از اجرای آن پروژه ساخته شده‌اند. بااین‌حال، بررسی کنید که آیا کیف پولی وجود دارد که درصد قابل‌توجهی از عرضه توکن در گردش را ذخیره می‌کند، زیرا خطر بزرگی وجود دارد که ارز دیجیتال یکهو توزیع شود و قیمت توکن را در یک‌لحظه کاهش دهد. از سوی دیگر، اگر یک پروژه توکن‌های خود را بین تعداد زیادی از شرکت‌کنندگان توزیع می‌کند، می‌توانید فرض کنید که پروژه قانونی است و واقعاً به توسعه بیشتر خود اهمیت می‌دهد.
2. تأمین توکن
یکی از مؤلفه‌های اصلی توکنومیکس رمز ارز، تأمین آن است. اکنون سه نوع عرضه وجود دارد که باید در مورد ارزهای دیجیتال بررسی کنید. عرضه در گردش، عرضه کل و حداکثر عرضه. عرضه در گردش یک توکن تعداد توکن‌هایی است که تاکنون صادر شده و در حال حاضر در گردش هستند. کل عرضه توکن، تعداد توکن‌هایی است که در حال حاضر در جهان وجود دارد، به‌استثنای مواردی که ممکن است سوخته باشند. و درنهایت، حداکثر عرضه یک توکن، حداکثر تعداد توکن‌هایی است که می‌توان از آن توکن تولید کرد.
برای برخی توکن‌ها، حداکثر عرضه مشخصی وجود ندارد. اگر متوجه شدید که عرضه در گردش یک توکن خاص به‌طور منظم توسط توسعه‌دهندگان پروژه در طول زمان افزایش یافته است، می‌توانید فرض کنید که ارزش توکن در آینده افزایش خواهد یافت. از طرف دیگر، اگر تعداد زیادی توکن به‌طور هم‌زمان یا مکرراً منتشر شود، ممکن است ارزش توکن کاهش پیدا کند.
3. سرمایه بازار
ارزش بازار یک توکن، کل میزان سرمایه‌گذاری شده در پروژه ارز دیجیتال را نشان می‌دهد. در کنار ارزش بازار، می‌توانید ارزش بازار لیکویید شده یک پروژه را نیز بررسی کنید. درصورتی‌که حداکثر عرضه توکن قبلاً در گردش بوده باشد، ارزش بازار تئوری خواهد بود. این موضوع ارزش یک توکن را مشخص می‌کند. هرچه ارزش بازار یک توکن بالاتر باشد و عرضه در گردش آن کمتر باشد، در آینده می‌تواند ارزشمندتر باشد.
4. مدل توکن
مطمئن شوید که می‌دانید توکن تورمی است یا کاهش‌دهنده. یک توکن تورمی (مانند پول فیات) حداکثر عرضه را ندارد و با گذشت زمان به تولید ادامه خواهد داد. یک مدل توکن کاهش‌دهنده برعکس است، جایی که حداکثر عرضه توکن در بازار وجود دارد، مانند 21 میلیون بیت کوین. بیشتر توکن‌های اثبات سهام مانند ETH تورمی هستند تا به اعتبارسنجی‌ها و نمایندگان در شبکه پاداش دهند. البته برخی از توکن‌های رمزنگاری دارای یک مدل توکن دوگانه نیز هستند، مانند MKR و DAI MakerDAO که در آن‌ها یک توکن برای تأمین مالی در اکوسیستم و دیگری یک توکن کاربردی است.
کلام پایانی
Tokenomics یا اقتصاد توکنی یک مفهوم فوق‌العاده مهم است که وقتی می‌خواهید تصمیم بگیرید که در کدام ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کنید باید آن را درک کرده باشید، زیرا فاکتورهای گنجانده‌شده قطعاً بر سرمایه‌گذاری شما تأثیر می‌گذارند، اما به خاطر داشته باشید که هنگام تلاش برای ارزش‌گذاری یک ارز دیجیتال باید به دنبال پاسخ برخی سؤالات دیگر نیز باشید.
به‌عنوان‌مثال، شما باید به دنبال جزئیات مربوط به تیم پروژه و پیشینه اعضای تیم باشید (آن‌ها را در رسانه‌های اجتماعی جستجو کنید) و عملکرد تاریخی توکن، موارد استفاده از آن و در صورت امکان داده‌های به‌دست‌آمده از تجزیه‌وتحلیل فنی آن را نیز بررسی کنید.
