از زمان پیدایش فناوری بلاک چین، ارزهای دیجیتال گوناگونی به بازار کریپتو معرفی شده‌اند. هرکدام از این ارزها هدف خاصی را دنبال می‌کنند؛ بااین‌حال، بسیاری از آنها به‌عنوان جایگزینی برای ارزهای فیات و یا همان پول‌های رایج کشورها به بازار آمده‌اند. اگرچه ارزهای دیجیتال از سیستم‌های مالی سنتی تمرکززدایی می‌کنند و بازارشان بر اساس تقاضای بازار تنظیم میشود؛ اما نوسانات بالای این ارزها، یکی از موانع اصلی تبدیل‌شدن آنها به ارزی رایج برای تجارت جهانی بوده است. این چالش باعث تولد ارزهای دیگری با عنوان استیبل کوین‌ها (Stablecoins) شد.
معمولاً استیبل کوین‌ها توسط دارایی‌های دیگری پشتیبانی می‌شوند تا قیمتشان ثابت بماند. در واقع، این ارزهای دیجیتال قیمتی برابر با یک دارایی دیگر، مانند دلار، یورو، طلا و... دارند و بر اساس نوسانات قیمت آن دارایی، ارزششان تغییر می‌کند. یکی از همین استیبل کوین‌ها، دای (DAI) با قیمتی برابر با 1 دلار آمریکا است. ازآنجایی‌که استیبل کوین‌های مختلفی در بازار وجود دارند که قیمتی برابر با دلار دارند، در این مقاله، به‌سراغ وایت پیپر ارز دیجیتال دای (DAI) رفته‌ایم تا ببینیم که چه چیزی این ارز را از سایر استیبل کوین‌ها متمایز می‌کند.
معرفی ارز دیجیتال DAI
دای (DAI) استیبل کوینی الگوریتمی محسوب میشود که توسط «میکردائو» (MakerDAO) ارائه شده است. میکردائو یک سازمان خودمختار غیرمتمرکز (DAO) بوده که کاملاً توسط کاربران خود اداره میشود. در 18 دسامبر 2017، DAI توسط میکردائو، بر روی بلاک چین اتریوم راه‌اندازی شد تا بتواند قیمت خود را برابر با 1 دلار حفظ کند.
برخلاف سایر استیبل کوین‌ها که توسط یک نهاد مرکزی اداره می‌شوند، DAI کاملاً غیرمتمرکز است و توسط قراردادهای هوشمند شبکه‌ی اتریوم مدیریت میشود. از طرفی، میکردائو یک پلتفرم وام‌دهی کریپتو است و چون ارزهای دیجیتال دارای نوساناتی هستند و روی ارزش وثیقه تأثیر می‌گذارند، ارز دیجیتال دای به میکردائو کمک می‌کند که جلوی انحلال وثیقه‌ها را بگیرد. در واقع، کاربرانی که از میکردائو وام می‌گیرند، باید مقدار DAI اخذ شده را به‌همراه میزان بهره بازپرداخت کنند.
مقدمه وایت پیپر ارز دیجیتال DAI
پروتکل میکر (Maker) که به‌عنوان سیستم «چند وثیقه‌ای دای» (Multi Collateral Dai) یا MCD نیز شناخته میشود، به کاربران اجازه میدهد که دارایی‌های خود را به‌عنوان وثیقه به تأیید «حاکمیت میکر» (Maker Governance) برسانند و استیبل کوین دای (DAI) را تولید کنند. منظور از حاکمیت میکر قوانین و سازماندهی پروتکل میکر بر اساس تصمیمات جامعه‌ی این پلتفرم است.
از طرفی، دای (DAI) ارز دیجیتالی غیرمتمرکز، بی‌طرف و با پشتوانه‌ی وثیقه است که قیمتی برابر با 1 دلار آمریکا دارد. ازآنجایی‌که نوسانات این استیبل کوین نسبت به ارزهای دیجیتال رایج کمتر است، در برابر تورم مقاوم بوده و میتواند آزادی اقتصادی و فرصت‌های جدید تجاری را برای همه فراهم کند.
به‌خاطر همین، وایت پیپر DAI سعی می‌کند که توضیحی ساده و کاربرپسند را از پروتکل میکر که بر روی بلاک چین اتریوم ساخته شده، ارائه کند.
میکردائو (MakerDAO) چیست؟
میکردائو (MakerDAO) پروژه‌ای منبع‌باز بر بستر بلاک چین اتریوم است که به‌صورت یک سازمان غیرمتمرکز خودگردان (DAO)، در سال 2014، راه‌اندازی شد. در واقع، این پروژه توسط افرادی از سراسر جهان که توکن حاکمیتی MKR را در اختیار دارند، اداره میشود. دارندگان این توکن می‌توانند بر اساس یک مدل حاکمیتی علمی و بر اساس اصول زیر در حاکمیت میکردائو مشارکت داشته باشند:
- رأی‌گیری اجرایی
- نظرسنجی حاکمیتی
- پروتکل میکر
این موارد به دارندگان MKR کمک می‌کنند که درمورد ریسک‌های مالی DAI تصمیم بگیرند تا این ارز دیجیتال پایدار، شفاف و کارآمد باقی بماند. به‌این‌ترتیب، وزن رأی هر کاربر بر اساس مقدار توکنی که در اختیار دارد، تعیین میشود؛ یعنی هرچه توکن بیشتری را قفل کرده باشید، رأی شما تأثیر بیشتری در تصمیمات حاکمیتی میکردائو خواهد داشت.
پروتکل میکردائو (MakerDAO)
پروتکل میکردائو (MakerDAO Protocol) که بر روی بلاک چین اتریوم ساخته شده، به کاربران اجازه میدهد که ارز دیجیتال دای را ایجاد کنند. عناصر اصلی این پروتکل عبارت‌اند از:
- استیبل کوین DAI
- صندوق وثیقه‌ی میکر (Maker Collateral Vaults)
- اوراکل‌ها (Oracles)
- رأی‌گیری
همچنین، این پروتکل با رأی‌گیری درباره‌ی متغیرهای کلیدی، مانند هزینه‌های پایداری، انواع وثیقه و... ، اداره میشود. از این طریق، پروتکل میکر به بزرگ‌ترین نرم‌افزار غیرمتمرکز (dApp) بلاک چین اتریوم تبدیل شد که در ابعاد گسترده‌ای موردتوجه قرار گرفته است.
معرفی بنیاد میکر (Maker Foundation)
بنیاد میکر (Maker Foundation) که بخشی از جامعه‌ی جهانی میکر (Maker) است، پروتکل میکر را با همکاری چندین شریک تجاری، ایجاد و راه‌اندازی کرد. در حال حاضر، این بنیاد روی جامعه‌ی میکر کار می‌کند تا باعث تمرکززدایی کامل این پروژه شود.
معرفی بنیاد دای (Dai Foundation)
بنیاد دای (Dai Foundation) مستقل از بنیاد میکر بوده و در دانمارک راه‌اندازی شده و به‌صورت خودگردان اداره میشود. این بنیاد برای محافظت از دارایی‌های نامشهود کلیدی جامعه‌ی میکر، مانند علائم تجاری، حق کپی از کدها و... ، پایه‌گذاری شده است. این بنیاد بر اساس قوانینی سخت و محکم عمل می‌کند تا بتواند از این دارایی‌ها مراقبت کند.
معرفی کلی میکردائو (MakerDAO)
از سال 2015، پروژه‌ی میکر توسط افرادی در سراسر جهان که با هم روی کدهای این پروژه کار می‌کردند، توسعه یافت. در سال 2017، اولین وایت پیپر این پروژه، درباره‌ی «سیستم اصلی استیبل کوین دای» (SAI) منتشر شد. این وایت پیپر توضیح میدهد که چگونه کاربران می‌توانند با استفاده از قراردادهای هوشمند اتریوم و سیستم دای، «موقعیت‌های وام با وثیقه» (CDPs) را ایجاد کنند. در آن موقع، اتریوم (ETH) تنها دارایی‌ای بود که به‌عنوان وثیقه پذیرفته می‌شد.
همچنین، در آن وایت پیپر، طرحی برای ارتقای سیستم دای ارائه شده بود که به این سیستم کمک می‌کرد تا در آینده از دارایی‌های بیشتری پشتیبانی کند. از این طریق، در سال 2019، این طرح عملی شد و سیستم به شکل امروزی درآمد. در نتیجه، سیستم استیبل کوین دای که با عنوان پروتکل میکر شناخته میشود، همه‌ی دارایی‌های مبتنی بر اتریوم را که به تأیید جامعه برسد، به‌عنوان وثیقه می‌پذیرد. همچنین، اعضای این جامعه درباره‌ی روش‌های کنترل ریسک نیز تصمیم‌گیری می‌کنند. به‌این‌ترتیب، نظرسنجی به یکی از بخش‌های حیاتی میکردائو تبدیل شد.
مقدمه‌ای بر میکردائو (MakerDAO)
با توجه به ناامیدی مردم به امور مالی متمرکز و شکست سیستم‌های سنتی موجود، فناوری بلاک چین توانست فرصت‌های جدیدی را ایجاد کند. ازآنجایی‌که در این فناوری، اطلاعات بین سیستم‌های کامپیوتری مختلف ثبت می‌شوند، افراد مختلف می‌توانند بدون نیاز به یک نهاد مرکزی، به شفافیت اطلاعاتی دست پیدا کنند. از این طریق، سیستمی شفاف، بی‌طرف و کارآمد پدید می‌آید که میتواند ساختار مالی جهانی را بهبود ببخشد و بیشتر در خدمت منافع عمومی باشد. در واقع، بیت کوین برای رسیدن به این اهداف پایه‌گذاری شد. اگرچه بیت کوین به‌عنوان ارز دیجیتال از جهات مختلفی موفق است؛ اما به‌خاطر محدودیت عرضه و ماهیت سوداگرانه‌اش، نوسانات زیادی دارد و نمی‌تواند به‌عنوان ابزاری جهانی برای مبادله موفق شود.
به‌این‌ترتیب، موفقیت استیبل کوین دای (DAI)، دقیقاً در نقطه‌ی شکست بیت کوین، آغاز میشود. یعنی اینکه دای با حفظ ثبات و جلوگیری از نوسانات بالا، میتواند به جایگزین مناسبی برای ارزهای فیات تبدیل شود. در نتیجه، DAI ارز دیجیتالی غیرمتمرکز، بی‌طرف و شفاف است که ارزشی برابر با یک دلار آمریکا دارد.
از زمان انتشار اولین استیبل کوین این پروژه در سال 2017، پذیرش استیبل کوین توسط کاربران افزایش زیادی داشته است. این مسئله باعث شده که نرم‌افزارهای غیرمتمرکز (dApps) به ابزار مناسبی برای مبادله در حوزه‌ی دیفای دست پیدا کنند. باید به این نکته توجه داشت که استیبل کوین DAI یک نوآوری مهم در این زمینه است و از روشی مشابه پول‌های رایج برای حفظ ارزش استفاده می‌کند. با اینکه پروژه‌های مختلفی تا کنون معرفی شده‌اند که استیبل کوین‌هایی را برای حفظ ارزش ثابت ارائه کرده‌اند؛ اما ازآنجایی‌که این استیبل کوین‌ها دارای پشتوانه‌ی مرکزی هستند، با فلسفه‌ی ارزهای دیجیتال مغایرت دارند.
مروری بر پروتکل میکر و ویژگی‌های آن
در این بخش از وایت پیپر DAI به ویژگی‌های کلی پروتکل میکر (Maker Protocol) می‌پردازیم.
پروتکل میکر (Maker Protocol)
پروتکل میکر (Maker Protocol) یکی از بزرگ‌ترین نرم‌افزارهای مبتنی بر بلاک چین اتریوم است. این پروتکل که توسط جامعه‌ی میکر و شرکای خارجی ایجاد شده، اولین نرم‌افزار حوزه‌ی دیفای (Defi) است که با استقبال عمومی مواجه شد. دارندگان توکن MKR می‌توانند توکن‌های خود را در یک قرارداد هوشمند قفل کرده و در تصمیمات حاکمیتی این پروتکل شرکت کنند. از این طریق، پروتکلی شفاف، غیرمتمرکز و کارآمد پدید می‌آید.
استیبل کوین دای (DAI Stablecoin)
استیبل کوین دای (DAI Stablecoin) ارز دیجیتالی غیرمتمرکز، بی‌طرف و شفاف محسوب میشود که با پشتوانه‌ای از وثیقه، به ارزش دلار آمریکا متصل شده است. این استیبل کوین که توسط سایر بلاک چین‌های معروف نیز پشتیبانی شده، در کیف پول‌های ارز دیجیتال و پلتفرم‌های مختلف نگهداری میشود.
ایجاد، دسترسی و استفاده از DAI بسیار ساده است. در واقع، کاربران با ارائه‌ی وثیقه به صندوق وثیقه‌ی میکر (Maker Collateral Vaults) می‌توانند این استیبل کوین را ایجاد کنند. از این طریق، دای به گردش درمی‌آید و به‌عنوان نقدینگی در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. همچنین، برخی از کاربران DAI را از طریق صرافی‌ها می‌خرند و از آن برای مبادلات مختلف استفاده می‌کنند.
در نتیجه، پس از ایجاد و یا خرید دای، این کوین نیز مانند ارزهای دیگر، کاربردهای زیر را خواهد داشت:
- ارسال این استیبل کوین به افراد دیگر
- استفاده از DAI به‌عنوان ابزاری برای خریدوفروش کالاها
- نگهداری و پس‌انداز این استیبل کوین
⚠️نکته قابل‌توجه این است که DAI توسط وثیقه‌ی اضافی پشتیبانی میشود. یعنی هر واحد از این استیبل کوین که در گردش است، پشتوانه‌ای با ارزش بالاتر دارد. در ضمن، همه‌ی تراکنش‌های مربوط به DAI به‌صورت عمومی در بلاک چین اتریوم ثبت می‌شوند.
دای (DAI) چه شباهتی به پول دارد؟
به‌طور کلی پول 4 کارکرد دارد:
- ذخیره‌ی ارزش
- وسیله‌ی مبادله
- واحد محاسبه
- استاندارد پرداخت معوق
در واقع، DAI طوری طراحی شده است که تمام این کارکردها را داشته باشد.
ذخیره‌ی ارزش (Store of Value)
دای (DAI) یک دارایی است که ارزش خود را در طول زمان، بدون کاهش قابل‌توجه، حفظ می‌کند. از آنجایی که دای (DAI) یک استیبل کوین است، میتواند در بازارهای پرنوسان، به‌عنوان ابزاری برای ذخیره‌ی ارزش عمل کند.
وسیله‌ی مبادله (Medium of Exchange)
منظور از وسیله‌ی مبادله، هر ابزاری است که میتواند معرف یک استاندارد ارزش باشد و برای کاربردهایی مانند خرید، فروش و مبادله‌ی کالاها استفاده شود. استیبل کوین دای میتواند در سراسر جهان چنین کاربردی داشته باشد.
واحد محاسبه (Unit of Account)
واحد محاسبه استانداردی برای اندازه‌گیری ارزش است که برای قیمت‌گذاری کالاها و خدمات استفاده میشود. مثلاً دلار، یورو، پوند و... واحدهای محاسبه هستند. در حال حاضر، دای قیمتی برابر با 1 دلار دارد.
استاندارد پرداخت معوق (Standard of Deferred Payment)
دای (DAI) برای پرداخت بدهی‌ها در پروتکل میکر استفاده میشود؛ مثلاً کاربران می‌توانند از این ارز برای حفظ پایداری و یا بستن حساب خود استفاده کنند. این ویژگی، دای را از سایر استیبل کوین‌ها متمایز می‌کند.
دارایی‌های وثیقه (Collateral Assets)
دای (DAI) به‌وسیله‌ی وثیقه‌هایی که در صندوق میکر سپرده‌گذاری می‌شوند، ایجاد و پشتیبانی میشود. منظور از دارایی وثیقه، دارایی‌ای دیجیتالی است که توسط دارندگان توکن MKR تأیید میشود. یعنی کاربران می‌توانند یک دارایی مبتنی بر اتریوم را که به تأیید دارندگان MKR رسیده است، به‌عنوان وثیقه برای ایجاد DAI ارائه کنند. همچنین، کاربران می‌توانند درمورد ریسک‌ها و فاکتورهای تثبیت قیمت تصمیم‌گیری کنند.
صندوق‌های میکر (Maker Vaults)
کاربران می‌توانند از همه‌ی دارایی‌های تأییدشده برای ایجاد DAI استفاده کنند. این فرایند توسط قراردادهای هوشمندی به‌عنوان «صندوق‌های میکر» (Maker Vaults) اجرا میشود. علاوه‌بر آن، کاربران می‌توانند با استفاده از رابط‌های کاربری مختلف، این قراردادهای هوشمند را ایجاد کنند. ایجاد این قراردادها دشوار نیست؛ اما برای ساختن DAI به وثیقه‌ای با ارزش بیشتر نیاز دارید. اصولاً این قراردادها غیرقانونی هستند و تا زمانی که ارزش وثیقه کمتر از حد مجاز نشود، کاربران کنترل کامل وثیقه‌ی خود را بر عهده خواهند داشت.
تعامل با قرارداد هوشمند Maker Vaults
برای تعامل با این قراردادهای هوشمند، باید مراحل زیر را دنبال کنید:
1_ با استفاده از یک رابط کاربری و ارائه‌ی وثیقه‌ی موردنیاز، یک Vault را ایجاد کنید.
2_ با اجرای Vault و قفل‌کردن وثیقه، DAI را تولید کنید.
3_ برای حفظ ارزش DAI باید بهره‌ی معوق را بپردازید.
4_ با بازپرداخت DAI و بهره‌ی معوق، می‌توانید وثیقه‌ی خود را برداشت کنید.
انحلال نقدینگی کاربران مخرب
برای اینکه از وجود وثیقه برای تمام بدهی‌های معوق اطمینان حاصل شود، کاربرانی که مخرب شناسایی شوند، وثیقه‌ی آنها منحل خواهد شد. این فرایند به‌صورت خودکار انجام میشود و جزئیات آن توسط دارندگان MKR تعیین خواهد شد.
مزایده‌های پروتکل میکر
این مزایده‌ها به پروتکل میکر اجازه میدهند که حتی زمانی که اطلاعات قیمت وثیقه در دسترس نیست، قراردادهای هوشمند بدهی را متعادل کنند. در واقع، پروتکل میکر دارایی‌های به‌دست‌آمده از انحلال را دریافت و سپس آنها را به حراج می‌گذارد. به این کار، حراج یا مزایده‌ی وثیقه گفته میشود. از طریق این حراج‌ها، مقادیری DAI به دست می‌آید که برای جبران کسری پرداخت‌های معوقه استفاده میشود تا همچنان ارزش DAI در محدوده‌ی موردنظر ثابت بماند.
عناصر کلیدی خارجی
علاوه‌بر قراردادهای هوشمند، میکردائو از عناصری خارجی نیز استفاده می‌کند تا عملکرد موفقی داشته باشد. در این بخش از وایت پیپر DAI به این عناصر می‌پردازیم.
نگهبانان (Keepers)
منظور از نگهبان، فرایندی خودکار است که فرصت‌های مناسب آربیتراژگیری را شناسایی می‌کند تا نقدینگی موردنیاز یک سیستم غیرمتمرکز را فراهم کند. پروتکل میکر نیز از نگهبانان برای حفظ نقدینگی موردنیاز، به‌صورت زیر استفاده می‌کند:
- وقتی قیمت بالا می‌رود، DAI را می‌فروشند.
- زمانی که قیمت پایین می‌آید، DAI را می‌خرند.
- موقع انحلال وثیقه، در مزایده‌ها شرکت می‌کنند.
اوراکل‌های قیمتی (Price Oracles)
برای انجام به‌موقع انحلال وثیقه، پروتکل میکر به اطلاعات دقیق و به‌روز قیمتی نیاز دارد. این قیمت‌ها از طریق زیرساخت‌های اوراکل‌های قیمتی در اختیار پروتکل میکر قرار می‌گیرند. هر اوراکل از گره‌هایی به نام «خوراک اوراکل» (Oracle Feeds) استفاده می‌کند. اوراکل‌های قابل‌اعتماد توسط دارندگان MKR تعیین می‌شوند تا اطلاعات قیمتی را در اختیار پروتکل میکر بگذارند. همچنین، تعداد Feed نیز توسط همین تصمیم‌گیرندگان مشخص میشود.
از طرفی، برای جلوگیری از خراب‌کارانی که می‌خواهند اغلب اوراکل‌ها را به کنترل خود درآورند، به‌جای دریافت مستقیم قیمت از اوراکل، پروتکل میکر قیمت‌ها را از طریق «ماژول امنیتی اوراکل» (OSM) دریافت می‌کند. این ماژول یک لایه‌ی امنیتی میان پروتکل و اوراکل است که قیمت را به مدت یک ساعت به تعویق می‌اندازد تا درمورد صحت آن تصمیم‌گیری شود.
اوراکل‌های اضطراری (Emergency Oracles)
اوراکل‌های اضطراری توسط دارندگان توکن MKR انتخاب می‌شوند و به‌عنوان آخرین سد دفاعی دربرابر کاربران مخربی که سعی می‌کنند اغلب اوراکل‌ها را در دست بگیرند، عمل می‌کنند. این اوراکل‌ها می‌توانند اوراکل‌های قیمتی را مسدود کنند تا کاربران مجبور نشوند که در مدت کوتاهی دارایی‌های خود را از پروتکل خارج کنند.
تیم‌های میکر (Maker Teams)
تیم‌های میکر گروه‌هایی خارجی هستند که از طریق سیستم «حاکمیت میکر» (Maker Governance) با میکر قرارداد می‌بندند و به شریک آن تبدیل می‌شوند. در واقع، جامعه‌ی Maker تصمیم می‌گیرند که به چه خدماتی نیاز است و در نتیجه، چه تیم‌هایی می‌توانند با این پروژه قرارداد امضا کنند.
نرخ بهره پس‌اندازهای دای (Dai Savings Rate)
افرادی که برای ایجاد نقدینگی در پروتکل میکر (Maker Protocol)، دارایی‌های خود را سپرده‌گذاری می‌کنند، بهره‌ای را با ارز دیجیتال DAI دریافت خواهند کرد. میزان سپرده‌گذاری در این پروتکل محدودیتی ندارد و کاربران هر میزانی که بخواهند، می‌توانند سرمایهگذاری کنند. همچنین، امکان برداشت دارایی‌ها، همیشه وجود دارد.
میزان درآمد سرمایهگذاران از سپرده‌گذاری در این پروتکل، بر اساس یک سیستم جهانی اندازه‌گیری، با عنوان DSR، تعیین میشود. وقتی که قیمت DAI از سطح موردنظر منحرف شود، اعضای جامعه می‌توانند برای اصلاح DSR به‌صورت زیر تصمیم‌گیری کنند:
- اگر قیمت بازار DAI بالاتر از 1 دلار باشد، دارندگان MKR می‌توانند تصمیم بگیرند که DSR را به‌تدریج کاهش دهند تا با کاهش تقاضا، قیمت به سمت 1 دلار بازگردد.
- اگر قیمت بازار DAI کمتر از 1 دلار باشد، دارندگان MKR تصمیم می‌گیرند که با افزایش تدریجی DSR، تقاضا افزایش پیدا کرده و قیمت به 1 دلار برگردد.
- معمولاً تعدیل DSR به‌صورت هفتگی اتفاق می‌افتد و اعضای جامعه می‌توانند در طول هفته با مطالعه‌ی اخبار و اطلاعات مورد نیاز، درباره‌ی افزایش و یا کاهش آن تصمیم بگیرند.
حاکمیت پروتکل میکر (Maker Protocol Governance)
در این بخش از وایت پیپر ارز دیجیتال دای (DAI) درباره‌ی حاکمیت پروتکل این پروژه صحبت می‌کنیم.
استفاده از توکن MKR در حاکمیت
نشان اختصاری توکن بومی پروتکل میکر، MKR است. دارندگان این توکن می‌توانند در تصمیمات حاکمیتی این پروتکل مشارکت داشته باشند. البته، ارائه‌ی پیشنهادات جدید برای نظرسنجی، ربطی به داشتن این توکن ندارد و همه می‌توانند پیشنهاد خود را برای رأی‌گیری ارائه کنند. البته باید به این نکته توجه داشت که تصمیمات حاکمیتی سریع اجرا نمی‌شوند؛ اما تصمیماتی که به ماژول‌های قیمتی مربوط می‌شوند، در کمتر از 24 ساعت اعمال خواهند شد. این تأخیر به پروتکل کمک می‌کند که در صورت نیاز، جلوی تصمیم‌گیری‌ها مخرب را بگیرد.
تصمیم‌گیری حاکمیتی بر اساس رأی‌گیری
در عمل، فرایند حاکمیتی Maker شامل نظرسنجی‌ها و پیشنهادات است. در واقع، پیش از اینکه تصمیمات نهایی شوند، کاربران باید در نظرسنجی شرکت کرده و به اجماع برسند. این رأی‌گیری‌ها به سیستم کمک می‌کنند که همیشه به‌روز بماند و نیازهای جامعه را برطرف کند. مدیریت این نظرسنجی‌ها نیز برعهده‌ی قراردادهای هوشمند است. در واقع، برای هر پیشنهاد قرارداد هوشمندی ایجاد میشود که تنها یکبار میتواند اجرا شود. در صورت تأیید پیشنهاد، قرارداد هوشمند به‌طور خودکار تغییرات را در سیستم حاکمیتی اعمال می‌کند. البته پیش از نظرسنجی نهایی، دارندگان MKR باید به پیشنهادات معتبر نیز رأی بدهند.
نقش MKR در افزایش سرمایه
علاوه‌بر نقش MKR در حاکمیت پروتکل میکر، این توکن به‌عنوان عاملی برای افزایش سرمایه‌ی پروتکل نیز استفاده میشود. اگر بدهی سیستم از سطح مشخصی بیشتر شود، مقداری MKR برای ایجاد نقدینگی مورد نیاز، به مزایده گذاشته میشود.
مسئولیت‌های دارندگان MKR
دارندگان MKR می‌توانند در نظرسنجی‌ها شرکت کنند و درباره‌ی موارد زیر تصمیم بگیرند:
- تعیین دارایی جدید برای ارائه‌ی وثیقه، به‌همراه درنظرگرفتن ریسک‌های احتمالی آن
- تغییر متغیرهای ریسک یک دارایی و یا افزودن متغیرهای جدید به آن
- تغییر نرخ بهره DAI
- انتخاب Oracle Feeds
- انتخاب اوراکل‌های اضطراری
- ارتقای سیستم
مکانیزم حاکمیت Maker طوری طراحی شده است که انعطاف‌پذیر و قابل‌تغییر باشد. به‌خاطر همین، ممکن است که در آینده، شیوه‌ی پیشنهادات و نظرسنجی‌ها هم تغییر کنند.
پارامترهای ریسک کنترل‌شده
هر قرارداد هوشمند وثیقه، دارای مجموعه‌ای از پارامترهای کنترل ریسک است. این پارامترها بر اساس نوع وثیقه و تصمیمات اعضای جامعه تعیین می‌شوند. به‌خاطر همین، در این بخش، به این پارامترها می‌پردازیم.
پارامترهای کلیدی ریسک
پارامترهای کلیدی ریسک عبارت‌اند از:
- سقف بدهی: حداکثر میزان بدهی‌ای است که میتواند توسط یک وثیقه ایجاد شود. اعضای جامعه باید برای سقف بدهی وثیقه‌های مختلف تصمیم بگیرند تا از وجود تنوع کافی برای ایجاد سبد سرمایه‌ای متنوع، اطمینان حاصل شود. پس از اینکه یک وثیقه به سقف بدهی برسد، ایجاد بدهی بیشتر غیرممکن خواهد بود.
- کارمزد پایداری: این کارمزد باید بیش از میزان DAI تولید شده در سال تعیین شود.
- نسبت انحلال: نسبت انحلال پایین مربوط به زمانی میشود که انتظار نوسانات کمی را از بازار داریم و نسبت بالا مربوط به نوسانات بالای بازار است.
- جریمه‌ی انحلال: کارمزدی است که به مجموع بدهی معوقه در هنگام انحلال افزوده میشود. این جریمه باعث میشود که مالکان صندوق مراقب حفظ ارزش وثیقه‌ی خود باشند.
- مدت مزایده‌ی وثیقه: این گزینه مدت‌زمان حراج وثیقه را مشخص می‌کند.
- حجم مزایده: این پارامتر میزان وثیقه‌ی ارائه‌شده در مزایده را تعیین می‌کند.
کاهش ریسک توسط حاکمیت
تصمیمات مورد نیاز برای کاهش ریسک‌های احتمالی، توسط جامعه‌ی حاکمیتی میکر گرفته می‌شوند. برخی از این خطرات عبارت‌اند از:
- حمله‌ای به زیرساخت‌های قراردادهای هوشمند توسط یک کاربر مخرب انجام شود.
- رویداد قوی سیاه (Black Swan) که یک حمله‌ی نادر و بحرانی به سیستم است.
- خطاهایی که منجر به قیمت‌گذاری نادرست می‌شوند.
- ایجاد مشکلاتی پیچیده‌ای که پیش‌بینی نشده‌اند.
- بنیاد میکر منحل شود.
- چالش‌های مربوط به فناوری‌های جدید که پیش‌بینی نشده باشند.
مکانیزم‌های ثبات قیمت DAI
در این بخش از وایت پیپر DAI به مکانیزم‌های می‌پردازیم که ثبات قیمت این استیبل کوین را تضمین می‌کنند.
قیمت هدف DAI
قیمت هدف دای برای تعیین ارزش دارایی‌های ارائه‌شده برای وثیقه استفاده میشود. پروژه‌ی میکردائو قیمت هدف DAI را برابر با 1 دلار در نظر گرفته است.
خاموشی اضطراری
زمانی که پروتکل حملات مخرب گسترده‌ای را شناسایی کند، به‌صورت خودکار خاموش میشود. در واقع، این آخرین راه‌حل برای جلوگیری از آسیب به سیستم است. در نتیجه، با شناسایی اقداماتی مانند هک، نقض امنیت و بازار غیرمنطقی پروتکل میتواند خودش را خاموش کند.
خاموشی اضطراری 3 مرحله دارد:
- پروتکل Maker مسدود میشود و صاحبان صندوق، دارایی‌های خود را برداشت می‌کنند.
- مزایده‌ی وثیقه‌های موجود آغاز می‌شوند.
- دارندگان DAI ارزهای خود را ارائه می‌کنند تا وثیقه‌های خود را برداشت کنند.
چشم‌انداز پروتکل میکر (Maker Protocol)
چشم‌انداز میکردائو ارائه‌ی ابزاری جامع برای انتقال ارزش در نرم‌افزارهای غیرمتمرکز حوزه‌ی دیفای است. در واقع، انتظار می‌رود که بازار DAI به اندازه‌ی کل جهان بلاک چین بزرگ شود. همچنین، این ارز دیجیتال میتواند به حوزه‌های دیگر و صنایع مختلف نیز راه پیدا کند. به‌خاطر همین، در ادامه لیستی از بازارهای فعلی و بالقوه‌ی DAI ارائه میشود:
- سرمایه‌ی در گردش، پوشش ریسک و اهرمی برای وثیقه
- بازرگانی، معاملات برون‌مرزی و حواله‌ها
- موسسات خیریه و NGOها
- پیش‌بینی بازار بر اساس یک ارز پایدار
اوراکل‌های درحال‌توسعه
میکردائو اولین پروژه‌ای بود که اوراکل‌های قابل‌اعتماد را روی بلاک چین اتریوم راه‌اندازی کرد. از این طریق، بسیاری از نرم‌افزارهای غیرمتمرکز می‌توانند به قیمت‌های دقیق و لحظه‌ای بازار دسترسی داشته باشند. از طرفی، انتظار می‌رود که سیستم حاکمیت میکردائو با توجه به نیازهای آینده‌ی پروتکل، در مورد ایجاد اوراکل‌های جدید، تصمیم‌گیری کند.
سخن پایانی
پروتکل میکر (Maker Protocol) به کاربران اجازه میدهد که با ارائه‌ی وثیقه، استیبل کوین DAI را بر بستر بلاک چین اتریوم ایجاد کنند. دای استیبل کوینی غیرمتمرکز است که توسط هیچ شخص ثالثی مدیریت نمی‌شود و میتواند به‌صورت بی‌طرفانه و بدون مرز فعالیت کند. همچنین، همیشه DAI توسط وثیقه‌ی بیشتری پشتیبانی میشود تا بتواند قیمت خود را برابر با 1 دلار حفظ کند.
