اگر می‌خواهید که یک پروژه‌ی ارز دیجیتال را به‌خوبی بشناسید، باید وایت پیپر (Whitepaper) آن را مطالعه کنید. وایت پیپر، برگه‌ی سفید یا سپیدنامه متنی است که توسط بنیان‌گذاران یک پروژه‌ی ارز دیجیتال ارائه میشود. در واقع، وایت پیپر شناسنامه‌ی ارزهای دیجیتال است و اهداف و چشم‌اندازهای پروژه‌های کریپتوکارنسی را توضیح میدهد. بررسی دقیق وایت پیپر ارزهای دیجیتال، هم برای سرمایهگذاران مناسب است و هم به کاربران یک پروژه‌ی کریپتو توصیه میشود.
از سوی دیگر، در میان پروژه‌های ارزهای دیجیتال، بازی‌های بلاک چین محبوبیت بسیار زیادی دارند. یکی از همین بازی‌های مشهور، دیسنترالند (Decentraland) با ارز دیجیتال اختصاصی مانا (MANA) است. این بازی غیرمتمرکز طرفداران زیادی دارد و ارز دیجیتال آن هم در بین سرمایهگذاران محبوب است. به‌خاطر همین، در این مقاله به‌سراغ وایت پیپر مانا و پروژه‌ی دیسنترالند رفته‌ایم تا آن را بهطور کامل به شما معرفی کنیم.
معرفی بازی دیسنترالند (Decentraland) و ارز دیجیتال مانا (MANA)
دیسنترالند (Decentraland) یک پلتفرم واقعیت مجازی سه‌بعدی است که با استفاده از آن، کاربران می‌توانند محتوا و برنامه‌های کاربردی را ایجاد کنند و کسب درآمد داشته باشند. این پلتفرم مبتنی بر بلاک چین اتریوم (Ethereum) بوده و با هدف ایجاد شبکه‌ای غیرمتمرکز و همه‌جانبه راه‌اندازی شده است. در واقع، دیسنترالند یک دنیای مجازی غیرمتمرکز است و کاربران آن می‌توانند صاحب زمین‌های مجازی شوند، زمین‌های یکدیگر را ببینند، با یکدیگر معاشرت کنند و دارایی‌های دیجیتال را به اشتراک بگذارند.
توکن اختصاصی پلتفرم دیسنترالند، مانا (MANA) است که به‌عنوان پول مجازی این بازی هم عمل می‌کند. توکن MANA بر اساس استاندارد ERC20 راه‌اندازی شده و کاربران با استفاده از این توکن، می‌توانند کالاها و خدمات مجازی را خرید و فروش کنند. از طرفی، دیسنترالند بازاری را به کاربران ارائه کرده است. با استفاده از این بازار، کاربران می‌توانند دارایی‌های دیجیتالی خود را مدیریت کرده و آنها را برای فروش ارائه کنند.
بررسی وایت پیپر دیسنترالند (Decentraland) و ارز MANA
دیسنترالند (Decentraland) زیرساختی را برای پشتیبانی از دنیای مجازی مشترک یا متاورس 2 (Metaverse 2) ارائه می‌کند. این زیرساخت شامل موارد زیر است:
- یک دفتر کل غیرمتمرکز برای مالکیت زمین
- یک پروتکل برای توصیف محتوای هر قطعه زمین
- یک شبکه‌ی همتابههمتا (P2P) برای تبادلات کاربران
هدف از راه‌اندازی دیسنترالند (Decentraland)
توسعه‌ی پلتفرم‌های بزرگی، مانند فیسبوک، به میلیون‌ها کاربر اجازه داده است که دور هم جمع شوند، بازی کنند و تعامل داشته باشند. این پلتفرم‌ها باعث شکل‌گیری جوامع آنلاین دیگر و بازی‌های مختلفی شدند. چنین پلتفرم‌هایی به‌صورت متمرکز و توسط افرادی خاص اداره می‌شوند. بنابراین، این افراد کنترل اطلاعات کاربران را در اختیار دارند و از این طریق، کسب درآمد می‌کنند. به‌خاطر همین، پلتفرم دیسنترالند (Decentraland) راه‌اندازی شده است تا پلتفرمی غیرمتمرکز را به کاربران ارائه کند. در این پلتفرم، سود اشتراک‌گذاری محتوا به خود کاربران تعلق دارد و مدیران این پروژه هیچ سهمی از تعاملات افراد نخواهند داشت.
تیم دیسنترالند کار بر روی پروژه را در سال 2015 آغاز کرد. در آن زمان، ارزهای دیجیتال در مراحل ابتدایی خود بودند و هنوز زیرساخت‌های بلاک چین پاسخگوی نیازهای کاربران نبودند. از آن زمان تا به حال، این زیرساخت‌ها پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته‌اند و امکانات خوبی را به کاربران ارائه می‌کنند. این مسئله باعث گسترش استفاده از ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین شد. بنابراین، افزایش استقبال از دنیای کریپتوکارنسی، مدیران دیسنترالند را به راه‌اندازی پلتفرمی غیرمتمرکز ترغیب کرد.
با اینکه شبکه‌ی اتریوم زیرساخت‌های بسیار خوبی را برای تجارت غیرمتمرکز فراهم کرده است اما هنوز از فقدان روشی کارآمد برای پرداختهای خرد و توان عملیاتی مناسب رنج می‌برد. در نتیجه، ارزهای دیجیتال به‌عنوان روشی نوین برای پرداختهای الکترونیکی، هنوز در حال توسعه هستند. مثلاً برای حل مشکل مقیاس‌پذیری بلاک چین‌ها، تراکنش‌ها باید به خارج از زنجیره‌ی اصلی اتریوم انتقال پیدا کنند تا سرعت و قدرت محاسباتی آنها بالاتر بروند. یکی از پروژه‌هایی که این کار را به‌خوبی انجام داده، شبکه‌ی لایتنینگ (Lightning) است. در همین راستا، پلتفرم دیسنترالند (Decentraland) آمده است تا پرداختهای کم‌هزینه و بدون واسطه را بین تولیدکنندگان محتوا و کاربران فراهم کند.
تاریخچه دیسنترالند (Decentraland)
دیسنترالند (Decentraland) با هدف اختصاص دادن مالکیت املاک مجازی مبتنی بر بلاک چین راه‌اندازی شد. در ابتدا، این املاک دیجیتالی به‌صورت پیکسل‌هایی بر روی یک شبکه‌ی دوبعدی پیاده‌سازی شدند. هر کدام از این پیکسل‌ها حاوی ابرداده‌هایی بودند که مشخصات مالک را تعیین می‌کردند و با یک رنگ مشخص می‌شدند. این دوره‌ی آزمایشی «عصر حجر دیسنترالند» (Decentraland’s Stone Age) نام داشت.
در اواخر سال 2016 میلادی، تیم توسعه‌دهنده‌ی این پروژه، «عصر برنز» (Bronze Age) را آغاز کرد. این دوره بر اساس دنیای مجازی سه‌بعدی بود و دنیا را به قطعات زمین‌های مختلفی تقسیم می‌کرد. مالکان این زمین‌ها توسط یک بسته‌ی حاوی کد هش (Hash) بلاک چین بیت کوین (Bitcoin) مشخص می‌شدند. از این طریق، کاربران می‌توانستند از یک جدول کد هش توزیع‌شده برای دانلود بسته‌ها، مدل‌ها و بافت‌های مربوط به زمین‌های مختلف استفاده کنند. برای این کار، کاربران باید به بخش «جهان» (World) در سایت دیسنترالند مراجعه می‌کردند.
دوره‌ی بعدی، «عصر آهن» (Iron Age) است. عصر آهن یک جامعه‌ی اقتصادی را ارائه کرده و بر اساس لایه‌های مالکیت زمین و اشتراک‌گذاری محتوا کار می‌کند. از طرفی، توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از سطح بالای دیسنترالند، برنامه‌های کاربردی را راه‌اندازی کنند و امکانات این پلتفرم را در اختیار کاربران خود بگذارند.
عصر آهن امکانات زیر را به کاربران دیسنترالند عرضه می‌کند:
- تبادلات همتابههمتا
- سیستم کدهای اسکریپت برای فعال کردن محتوای تعاملی
- سیستم پرداخت سریع و ارزان ارزهای دیجیتال برای تراکنش‌های درون دنیای مجازی
- یک لایه‌ی ارتباطی برای تجارت اجتماعی
- امکان اشتراک‌گذاری وضعیت، حالت صورت و بدن
- چت صوتی
و ...
جهان دیسنترالند (Decentraland) چگونه است؟
زمین‌های دیسنترالند (Decentraland) در مجاورت یکدیگر قرار دارند. این مسئله، امکان یکپارچه‌سازی محتوا و اطلاعات را فراهم می‌کند. بسته‌های مربوط به هر کدام از این قطعات زمین، قابلیت برقراری ارتباط و مجاورت را با تعداد محدودی زمین دیگر دارند. علاوه بر آن، محتوای بسته‌های زمین‌هایی که در مجاورت شما نیستند، از دور مشاهده می‌شوند. از این طریق، مدیریت هدفمند داده‌ها توسط مدیران پروژه فراهم میشود. علاوه بر آن، کاربران می‌توانند در بین زمین‌ها مسافرت کنند و با اتفاقات غیرمنتظره تعامل داشته باشند.
مبانی اقتصادی جهان دیسنترالند (Decentraland)
توسعه‌دهندگان می‌توانند بهطور کامل از تعاملات اقتصادی بین نرم‌افزارهای کاربردی خود و کاربران دیسنترالند (Decentraland) استفاده کنند. از این طریق، تجارت کالا، ارز و خدمات الکترونیکی فراهم میشود. بنابراین، دیسنترالند یک سیستم یکپارچه‌ی مالی را برای پرداختهای بین‌المللی، سریع و مقرون‌به‌صرفه در اختیار کاربران خود و نرم‌افزارهای غیرمتمرکز گذاشته است.
تیم ارائه‌کننده‌ی این پروژه در حال توسعه‌ی یک سیستم اسکریپت است تا توسعه‌دهندگان بتوانند تعاملات بین کاربران این پلتفرم و نرم‌افزارهای غیرمتمرکز را مدیریت کنند. بنابراین، برنامه‌نویسان این نرم‌افزارها به امکانات زیر دسترسی خواهند داشت:
- پرداختهای خرد سریع و ارزان
- بازی‌های Provably Fair
- ذخیره‌سازی غیرمتمرکز داده‌ها
- سایر ویژگی‌های مبتنی بر قراردادهای هوشمند
برای فراگیر شدن مبادلات کالاهای مجازی، باید انگیزه‌های لازم در کاربران ایجاد شوند. این کار از طریق توزیع مداوم آواتارها، آیتم‌ها و اسکریپت‌ها انجام میشود. بنابراین، هر کاربر هویت مستقلی خواهد داشت و امنیت هویت کاربران با امضاهای رمزنگاری‌شده تأمین میشود.
موارد استفاده از دیسنترالند (Decentraland)
پلتفرم دیسنترالند (Decentraland) به‌عنوان یک شبکه‌ی همه‌جانبه، خدمات گوناگونی را ارائه کرده و کاربردهای مختلفی دارد. به‌خاطر همین، در این بخش باید به بررسی کاربردهای پلتفرم دیسنترالند بپردازیم.
نرم‌افزارهای کاربردی
زبان برنامه‌نویسی دیسنترالند (Decentraland) امکان توسعه‌ی نرم‌افزارهای کاربردی، بازی‌ها، تصاویر متحرک سه‌بعدی و ... را فراهم می‌کند. این زبان برنامه‌نویسی برای طیف وسیعی از امکانات کاربرد دارد، مانند:
- اشیا
- بارگذاری بافت‌ها
- مدیریت فضای مجازی
- رمزگذاری تعاملات کاربران
- صداها
- پرداختهای الکترونیک
- تماس‌های خارجی
و ...
مدیریت محتوا
کاربران دیسنترالند می‌توانند در اطراف زمین‌ها گردش کنند. از این طریق، امکان مشاهده‌ی محتوای اختصاصی مالکان زمین‌ها فراهم میشود. بنابراین، هر مالک زمینی میتواند محتوای اختصاصی خود را تولید کرده و با دیگران به اشتراک بگذارد.
تبلیغات
صاحبان برندهای مختلف می‌توانند محصولات، خدمات و رویدادهای خود را روی بیلبوردهای جهان دیسنترالند تبلیغ کنند. در نتیجه، کاربرانی که در بین زمین‌ها گردش می‌کنند با این تبلیغات مواجه می‌شوند. از سوی دیگر، برندها می‌توانند زمین اختصاصی خود را داشته باشند و محصولات خود را از این طریق به دیگران معرفی کنند.
کلکسیون‌های دیجیتالی
کاربران دیسنترالند می‌توانند دارایی‌های ویژه، کمیاب و منحصربه‌فرد خود را به نمایش بگذارند. از این طریق، امکان انتشار، توزیع و جمع‌آوری کلکسیون‌های دیجیتالی در بلاک چین فراهم میشود. این دارایی‌ها در جهان دیسنترالند، توسط کدهای اسکریپت پیاده‌سازی شده و با سیستم نام‌گذاری پشتیبانی می‌شوند.
شبکه‌ی اجتماعی
گروه‌های آنلاین مختلف، مانند انجمن‌های آنلاین، گروه‌های چت، بازی‌های غیرمتمرکز و ... می‌توانند جوامع خود را با دیسنترالند ترکیب کنند. از سوی دیگر، جوامع آفلاین نیز می‌توانند با این پلتفرم ارتباط داشته باشند. بنابراین، برخی از کاربردهای اجتماعی دیسنترالند عبارتند از:
- آموزش و توسعه‌ی حرفه‌ای
- درمان
- گردشگری مجازی و سه‌بعدی
ساختار دیسنترالند (Decentraland) چگونه است؟
پروتکل دیسنترالند از سه لایه تشکیل شده است:
- لایه‌ی اجماع (Consensus)؛ برای پیگیری مالکیت زمین و محتوا
- لایه‌ی محتوای زمین (Land Content)؛ برای دانلود دارایی‌ها با استفاده از یک سیستم توزیع غیرمتمرکز
- لایه‌ی بلادرنگ یا زمان حقیقی (Real Time)؛ امکان برقراری ارتباط را بین کاربران فراهم می‌کند.
لایه‌ی اجماع دیسنترالند
دیسنترالند از یک قرارداد هوشمند بلاک چین اتریوم برای ایجاد دفتر مالکیت زمین‌ها استفاده می‌کند. هر زمین یک دارایی غیرقابل تعویض (NFT) است و با عنوان "LAND" شناخته میشود. هر زمین دارای مشخصات منحصربه‌فرد زیر است:
- مختصات منحصربه‌فرد (x,y)
- مالک زمین
- فایل مخصوص محتوای زمین
کاربران دیسنترالند با اتصال به شبکه‌ی اتریوم، می‌توانند آخرین وضعیت قرارداد هوشمند این شبکه را مشاهده کنند. از سوی دیگر، زمین‌ها با پرداخت توکن اختصاصی این پلتفرم، یعنی مانا (MANA)، خریداری می‌شوند. مانا یک توکن ERC20 است و با خرید هر زمین، مقداری از آن سوزانده میشود.
لایه‌ی محتوای زمین
دیسنترالند (Decentraland) از یک سیستم ذخیره‌سازی غیرمتمرکز برای توزیع محتوای مورد نیاز ساخت جهان مجازی استفاده می‌کند. بسته‌های محتوای هر زمین به قرارداد هوشمند این پروتکل متصل هستند. دیسنترالند برای ذخیره‌سازی داده‌ها از دو شبکه‌ی BitTorrent و Kademlia DHT استفاده می‌کند. از این طریق، دیسنترالند بدون نیاز به یک سیستم متمرکز عمل کرده و هزینه‌ی اشتراک‌گذاری محتوا را در اختیار خود کاربران می‌گذارد. بنابراین، قدرت نهاد مرکزی این پلتفرم از بین رفته و کاربران به مدیران اصلی این پروژه تبدیل می‌شوند.
از سوی دیگر، هر بسته‌ی محتوایی متشکل از موارد زیر است:
- فایل‌های محتوا: ارجاعات، بافت‌ها، فایل‌های صوتی
- نقطه‌ی ورود اسکریپت: سیستم اسکریپت نحوه‌ی قرارگیری محتوا را در بسته و همچنین رفتار داده‌ها را مدیریت می‌کند. این رفتارها شامل مواردی مانند موقعیت و حرکت اشیا، زمان و فرکانس صداهای پخش‌شده، تعاملات احتمالی با کاربران و ... است.
- تعاملات همتابههمتا: از این طریق، کاربران می‌توانند به سروری متصل شوند که وضعیت‌ها، موقعیت‌ها، چت‌ها و ... را مدیریت می‌کند.
لایه‌ی بلادرنگ یا زمان حقیقی
کاربران دیسنترالند (Decentraland) با استفاده از سرورهایی که مالکان زمین و یا اشخاص ثالث توسعه داده‌اند، تعاملات همتابههمتا را برقرار می‌کنند. بنابراین، برای غیرمتمرکز ماندن این پلتفرم، تعاملات کاربران باید از طریق سیستم همتابههمتا انجام شوند. به‌خاطر همین، لایه‌ی بلادرنگ (Real Time) کدهای اسکریپت مربوط به ارتباط کاربران را در اختیار مالکان زمین و توسعه‌دهندگان می‌گذارد. از طریق این لایه، ارتباطات اجتماعی کاربران فراهم میشود. برخی از این تعاملات عبارتند از:
- آواتارها
- موقعیت‌یابی سایر کاربران
- چت صوتی
- پیام‌رسانی
- تعامل با محیط مجازی
کانال‌های پرداخت دیسنترالند
دیسنترالند (Decentraland) با استفاده از الگوی پرداخت هاب و اسپوک (Hub and Spoke) امکان تراکنش‌های سریع و کم‌هزینه را فراهم می‌کند. این کانال پرداخت، به دو دلیل برای دیسنترالند جنبه‌ی حیاتی دارد:
- خریدهای داخلی
- ارتقای کیفیت خدمات و تعاملات همتابههمتا
پلتفرم‌های امروزی، خطرات احتمالی کارت‌های اعتباری را کاهش داده و کاربران برای انجام عملیات پرداخت به این پلتفرم‌ها اعتماد می‌کنند. مزیت این روش، پنهان ماندن هویت کاربران و انجام تراکنش‌های غیرمتمرکز است. دیسنترالند نیز امکان استفاده از خدمات و زیرساخت‌های این شبکه را با پرداخت ارز دیجیتال MANA فراهم کرده و هزینه‌های دریافتی صرف بهبود عملکرد پلتفرم می‌شوند.
سیستم هویت دیسنترالند
مالکیت زمین در دیسنترالند (Decentraland) از طریق یک سیستم هویتی مشخص میشود. این سیستم، شامل مختصات مربوط به زمین هر کاربر است. از طرفی، برای ایجاد انگیزه‌ی فعالیت و گسترش زمین‌ها، باید در کاربران انگیزه‌ی اقتصادی ایجاد شود. بنابراین، امکان خرید و فروش آواتارها، آیتم‌ها و اسکریپت‌ها در این جهان مجازی فراهم شده است.
از آنجایی که محتوای هر کاربر، منحصربه‌فرد و مخصوص به خود او است، برای هر محتوا حق کپی‌رایت رعایت میشود. در نتیجه، برای کاربران متخلف جریمه‌هایی در نظر گرفته شده است. از سوی دیگر، مالکیت محتوا با استفاده از سیستم هویت غیرمتمرکز و همین‌طور اختصاص دادن کلید خصوصی و امضاهای دیجیتالی به کاربران، مشخص میشود.
اقتصاد در جهان مجازی دیسنترالند
اقتصاد این جهان مجازی بر اساس دو ابزار زمین (LAND) و توکن مانا (MANA) تعیین میشود. بنابراین، در این بخش به توضیح چگونگی توزیع توکن MANA می‌پردازیم.
زمین (LAND) و توکن MANA
با راه‌اندازی عصر آهن (Iron Age)، دو دارایی کلیدی معرفی شد:
- زمین (LAND): زمین‌ها توکن‌های غیرقابل تعویض یا ان‌اف‌تی‌هایی (NFTs) هستند که جهان مجازی دیسنترالند را تشکیل میدهند. کاربران دیسنترالند برای ارائه‌ی محتواهای خود، به یک قطعه زمین نیاز دارند. قیمت هر قطعه زمین، 1000 مانا (1000 MANA) است.
- توکن مانا (MANA): مانا توکنی با استاندارد ERC20 است که برای مالکیت زمین‌ها و خرید و فروش آیتم‌های درون بازی کاربرد دارد. از سوی دیگر، از این توکن برای ارزش‌گذاری قطعات زمین‌های کاربران استفاده میشود. بنابراین، کاربران با روش‌های مختلفی، مانند خرید و فروش دارایی‌های دیجیتالی، مانا کسب می‌کنند.
تقویت شبکه‌ی دیسنترالند
مالکیت زمین‌های این جهان مجازی از طریق توکن مانا (MANA) به دست می‌آید. بنابراین، این توکن برای ایجاد ارزش بیشتر در شبکه و ساخت قطعات زمین جدید کاربرد دارد. از سوی دیگر، بابت تولید محتوا و تقویت شبکه‌ی دیسنترالند، به کاربران پاداشی پرداخت میشود. در کنار این پاداش‌ها، مسابقاتی هم در زمینه‌های هنر، بازی، برنامه‌های کاربردی و تجربیات فردی ارائه شده است. علاوه بر آن، به کاربران جدید کمک‌هزینه‌هایی پرداخت میشود تا بتوانند در این جهان مجازی فعالیت خود را آغاز کنند.
چالش‌های پیش روی دیسنترالند
با اینکه پلتفرم دیسنترالند (Decentraland) از فناوری‌های نوینی برای ارائه‌ی بهترین خدمات به کاربران خود استفاده می‌کند اما چالش‌هایی نیز پیش روی این جهان مجازی وجود دارد. اغلب این چالش‌ها به‌خاطر محدودیت‌های فعلی فناوری‌های غیرمتمرکز ایجاد می‌شوند. بنابراین، باید چالش‌ها پیش روی این پلتفرم را بررسی کنیم.
توزیع غیرمتمرکز محتوا
توزیع محتوا از طریق شبکه‌ی همتابههمتا (P2P) دو مشکل اساسی دارد:
- سرعت دانلود: سرعت بازیابی یک فایل از طریق شبکه‌ی همتابههمتا بسیار کند است. این مسئله، در مورد پلتفرمی مانند دیسنترالند که گرافیک سنگینی دارد، بسیار آزاردهنده است.
- در دسترس بودن: اطمینان از اینکه محتوا به‌صورت کامل در سرتاسر شبکه توزیع شود، دشوار است.
کدهای اسکریپت
کدهای اسکریپت عنصر بسیار مهمی برای ایجاد یک تجربه‌ی کاربری خوب هستند. برای اینکه کاربران بتوانند از کلیدهای خصوصی خود محافظت کنند و تراکنش‌های خرد را انجام دهند، APIهای کدهای اسکریپت باید ایمن باشند. از سوی دیگر، سادگی کاربری و استفاده از اسکریپت‌ها هم برای کاربران اهمیت زیادی دارد.
مدیریت محتوا
فیلتر کردن و دسته‌بندی سنی محتواهای خاصی مانند قمار، تصاویر آزاردهنده و جنسی در یک شبکه‌ی غیرمتمرکز بسیار دشوار است. بنابراین، مدیران این پروژه انتظار دارند که خود کاربران لیست سفیدی را از محتواهای قابل‌مشاهده تنظیم کرده و در اختیار یکدیگر بگذارند.
سخن پایانی
دیسنترالند (Decentraland) پلتفرمی توزیع‌شده را برای ایجاد یک دنیای مجازی غیرمتمرکز ارائه کرده است. توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از این پلتفرم، نرم‌افزارهای کاربردی خود را راه‌اندازی کرده و کسب درآمد داشته باشند. از سوی دیگر، کاربران این پلتفرم با خرید و توسعه‌ی زمین‌ها می‌توانند محتوای اختصاصی خود را بسازند و به دیگران عرضه کنند. تمام این پرداخت‌ها و تجارت‌های درون برنامه، از طریق توکن اختصاصی آن، یعنی MANA انجام می‌شوند.
