همزمان با آزمایش پتانسیل بلاکچین توسط سازمان‌های مختلف، بخش مالی نیز به دنبال ساخت برنامه‌های کاربردی مبتنی بر بلاکچین افتاد. دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز یکی از برنامه‌هایی است که با استفاده از بلاکچین ساخته شد. کاربردهای اقتصادی بلاکچین به‌قدری زیاد است که می‌تواند تمام خدمات مالی از پرداخت‌های آنلاین گرفته تا مدیریت کسب‌وکار و ذخیره ارزهای دیجیتال را به صورت غیرمتمرکز انجام دهد. در واقع هدف کلی بلاکچین تحول سیستم مالی سنتی است و با ظهور پدیده‌ای به نام امور مالی غیرمتمرکز Defi، بلاکچین قوی‌تر هم شده است.
یکی از وعده‌های بزرگ بلاکچین و ارزهای دیجیتال این است که ابزارهای مورد استفاده صنعت مالی را در اختیار گرفته و در همه‌جا در دسترس همه قرار دهند. اصطلاح فراگیر برای این انقلاب در نحوه ساخت، خرج و ارسال پول، دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز نامیده می‌شود. دیفای (Defi)، پروتکلی است که وام هم می‌دهد. در این مقاله می‌خواهیم نحوه وام گرفتن از این پروتکل را بیاموزیم.
دیفای چیست؟
امور مالی غیرمتمرکز اکوسیستمی از برنامه‌های مالی مبتنی بر فناوری بلاکچین است که بدون دخالت شخص ثالث یا یک نهاد مرکزی عمل می‌کند. همان‌طور که در مقاله دیفای چیست گفتیم، DeFi مخفف Decentralized Finance و به معنای امور مالی غیرمتمرکز است. دیفای از یک شبکه همتا به همتا (P2P) برای ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز استفاده می‌کند که همه را قادر می‌سازد بدون در نظر گرفتن وضعیت و مکان، دارایی‌های خود را به هم متصل کرده و مدیریت کنند. هدف دیفای ارائه یک محیط خدمات مالی منبع باز، شفاف و بدون مجوز است. قراردادهای هوشمند لایه پایه برای تامین مالی غیرمتمرکز هستند، زیرا خودشان اجرا می‌شوند و نیازی به نظارت یک واسطه ندارند.
معرفی وامهای دیفای
با برنامه‌هایی مانند میکر (Maker)و کامپاند (Compound)، هر فردی می‌تواند با هر اندازه‌ای وام بگیرد. وام گرفتن از پروتکل‌های دیفای بدون نیاز به افشای هویت خود و در عرض چند دقیقه دریافت کند. معمولاً ارائه‌دهندگان وام‌دهی DeFi وام‌هایی را با استیبل کوین‌هایی مانند دای (DAI) یا یو اس دی کوین (USDC) صادر می‌کنند و با پلتفرمهای جدید که قابلیت‌های وام‌دهی را برای ارزهای بیشتری مانند اتر (ETH)، زیرو ایکس (ZRX)، توکن بت (BAT) و آگور (REP) دارند ترکیب می‌شوند.
اگر ارز دیجیتال اتر داشته باشید به‌راحتی میتوانید آن را بهعنوان وثیقه قرار داده و وام بگیرید. شما میتوانید این ارز دیجیتال را از صرافی آنلاین ایرانی اکسبیتو خریداری کنید. به‌منظور عملکرد صحیح، همه وام‌ها با استفاده از ارزهای دیجیتال بهعنوان وثیقه تضمین می‌شوند. به لطف ظهور قراردادهای هوشمند، کاربران اکنون میتوانند به‌سادگی با قرار دادن داراییها در کیف پول خود بهعنوان وثیقه، فوراً فرآیند بررسی و تأیید وام را انجام دهند.
مراحل دریافت وام دیفای با استفاده از دائو میکر
برای دریافت وامهای دیفای با استفاده از میکر دائو (MakerDAO) مراحل زیر را انجام دهید:
مرحله 1:
اتر (ETH) را به کیف پول اتریوم خود مثل متامسک، لجر نانو اس یا ترزور واریز کنید.
مرحله 2:
به پورتال وثیقه وام بروید و به کیف پولی که اتر خود را به آن ارسال کرده‌اید متصل شوید.
مرحله 3:
روی دکمه «Open CDP» کلیک کنید تا میزان اتری را که می‌خواهید بهعنوان وثیقه ارسال کنید و مقدار دای که می‌خواهید وام بگیرید را مشخص کنید.
مرحله 4:
پس از بررسی شرایط دکمه Collateralize & Generate را فشار دهید. اتر شما بهعنوان وثیقه برداشت می‌شود و به‌جای آن دای به حساب شما واریز خواهد شد.
اصطلاحات مربوط به وام گرفتن از دیفای
حالا که با نحوه وام گرفتن دیفای آشنا شدید بهتر است اصطلاحات مفید این حوزه را نیز یاد بگیرید. قیمت انحلال، جریمه انحلال، نسبت وثیقه، حداقل نسبت و کارمزد ثبات از مهم‌ترین اصطلاح‌ها در وام گرفتن از دیفای هستند، در ادامه با مفاهیم هر کدام از این‌ها آشنا می‌شوید.
قیمت انحلال (Liquidation Price)
قیمتی که در آن وام شما به‌اجبار نقد می‌شود که به آن «کال مارجین» هم میگویند.
جریمه انحلال (Liquidation Penalty)
هزینه اجباری که در صورت فراخوانی مارجین پرداخت می‌شود. جریمه‌ها بهعنوان بخشی از وثیقه موجود محاسبه می‌شوند و بهصورت پویا از حساب شما کسر می‌شوند.
نسبت وثیقه (Collateralization Ratio)
شاخصی برای مشاهده میزان اهرم کیف پول شما. توصیه می‌شود یک نسبت حداقل 50 درصد بالاتر از انحلال اجباری خود را حفظ کنید تا نوسانات غیرمنتظره قیمت را در نظر بگیرید.
حداقل نسبت (Minimum Ratio)
نسبتی که در آن وثیقه شما به‌اجبار منحل خواهد شد، درصورتی‌که نسبت وثیقه شما کمتر از حداقل نسبت باشد.
کارمزد ثبات (Stability Fee)
کارمزدی که باید به اندازه دای وام گرفته‌شده پرداخت کنید.
چگونه می‌توانیم به‌راحتی از دیفای وام بگیریم؟
درحالی‌که ماهیت غیرقابل‌اعتماد وامهای دیفای هیجان‌انگیز است، موانع قابل‌توجهی برای ورود کاربران عادی به این سیستم وجود دارد. اول‌ازهمه، برای دریافت وام دیفای کاربران باید به‌خوبی با متامسک و صرافی‌های ثانویه برای خرید ارز دیجیتال و انتقال اتر به کیف پول مورد استفاده برای دریافت وام آشنا باشند. بیشتر پلتفرمهای وام‌دهی دیفای به نسبت‌های وثیقه گذاری بیشازحد نیاز دارند که معمولاً حدود 1.5 برابر مبلغ وام مورد نظر است. به‌عبارت‌دیگر، برای گرفتن وام 100 دلاری دای، باید 150 دلار اتر بهعنوان وثیقه در اختیار داشته باشید.
در نتیجه، این روند به‌طور خودکار درخواست هر فردی که به دنبال دریافت وام بدون وثیقه با درآمد اندک یا بدون درآمد است را حذف می‌کند. با توجه به اینکه دارایی‌هایی که بهعنوان وثیقه استفاده می‌شوند هنوز بسیار بی‌ثبات هستند، وامهای دیفای به میزان قابل‌توجهی به تحمل ریسک نیاز دارند. واقعیت دیگر این است که کارمزدهای صدور وام دائماً در حال تغییر هستند. برای مثال کارمزد وام در MakerDAO از 1 درصد به 22 درصد در بازه 4 ماهه افزایش یافته است. پس برای اینکه بتوانید پروسه وام گرفتن را آسان‌تر پشت سر بگذارید باید به این نکات توجه داشته باشید.
مزایای وام‌دهی دیفای
وام گرفتن در دیفای مزایای زیادی دارد که در اینجا به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
بهبود سرعت دریافت وام
مهم‌ترین مزیت فرآیندهای وام‌دهی دیجیتالی سرعت پردازش وام است. پلتفرمهای وام‌دهی توسط خدمات مبتنی بر ابر، تجزیه‌وتحلیل برای شناسایی و کشف تقلب و محاسبات ماشینی پشتیبانی می‌شوند. همه این فناوری‌ها در نهایت به سرعت بخشیدن به روند وام‌دهی کمک می‌کنند. به‌محض تایید وام، وام‌دهندگان پیشنهادات خود را از طریق قراردادهای الکترونیکی ارسال می‌کنند.
ثبات بیشتر در تصمیمات وام‌دهی
قوانینی که سیاست‌های اعتباری وام را توصیف می‌کنند، ثبات تصمیمات وام‌دهی را تضمین می‌کنند. اگر تغییری در ویژگی‌های متقاضی و ساختار معاملات دیده شود، وام توسط پذیره نویسان حذف می‌شود.
غیرمتمرکز بودن
وام‌دهی دیفای امکان دسترسی آزاد و بدون مجوز را برای کاربران فراهم می‌کند؛ به این معنی که هرکسی که کیف پول ارز دیجیتال دارد می‌تواند به برنامه‌های دیفای ساخته‌شده بر روی بلاکچین، بدون توجه به موقعیت جغرافیایی‌شان و بدون حداقل مقدار وجوه موردنیاز، دسترسی داشته باشد. معماری غیرمتمرکز بلاکچین، هماهنگی داده‌ها را تضمین می‌کند و امنیت و قابلیت حسابرسی را افزایش می‌دهد.
شفافیت
بلاکچین عمومی هر تراکنش را در شبکه پخش می‌کند و توسط هر کاربر در شبکه تأیید می‌شود. این سطح از شفافیت در مورد تراکنش‌ها امکان تجزیه‌وتحلیل داده‌های قوی را فراهم می‌کند و دسترسی تأییدشده را برای هر کاربر در شبکه تضمین می‌کند.
قابلیت برنامه‌ریزی
قراردادهای هوشمند قابل‌برنامه‌ریزی هستند، بهصورت خودکار انجام می‌شوند و امکان توسعه دارایی‌های دیجیتال و ابزارهای مالی جدید را فراهم می‌کنند.
وامهای سنتی چگونه هستند؟
با توجه به اینکه هزینه زندگی در کشورهای توسعه‌یافته در بالاترین حد خود قرار دارد، تعجبی ندارد که وامهای شخصی بدون وثیقه طرفداران زیادی داشته باشند. در سه‌ماهه اول سال 2019، اتحادیه اعتباری TransUnion موجودی‌های معوق در ایالات‌متحده را بیش از 120 میلیارد دلار تخمین زد که بیش از 5 برابر بیشتر از کل بازار ارزهای دیجیتال امروز اتریوم است. سیستم‌های سنتی وام‌دهی اکثر وام‌ها را به سه دسته تضمین شده، بدون وثیقه و وام با خطوط اعتباری تجاری طبقه‌بندی می‌کنند.
- وام تضمین‌شده: وامی که ضمانت آن یک وثیقه مانند ماشین، خانه و ... است.
- وام بدون وثیقه: وامی که بدون هیچ‌گونه وثیقه اساسی تأیید می‌شود.
- وام با خطوط اعتباری تجاری: بانک یا سرمایه‌گذاری که مقدار مشخصی اعتبار را برای مدت‌زمان نامشخصی به یک فرد یا شرکت ارائه می‌دهد.
درحالی‌که انواع مختلف وام اغلب توسط ارائه‌دهندگان تخصصی صادر می‌شود، فرآیند دریافت وام به‌خودی‌خود به‌طورکلی در سراسر جهان یکسان است. معمولاً ارائه‌دهندگان وام از افراد میخواهند که تعدادی اسناد ازجمله موارد زیر را ارائه دهند:
- مدارک شناسایی (گواهینامه رانندگی یا پاسپورت)
- اثبات درآمد (مثل ارائه صورتحساب بانکی)
- گواهی اقامت (قبض آب و برق)
- امتیاز اعتباری
- شماره تأمین اجتماعی یا شماره شناسایی کارمند
بسیاری از ارائه‌دهندگان وام اغلب در رابطه با اینکه به چه کسی و به چه میزانی وام بدهند محدودیت‌هایی دارند. محدودیت‌های رایج شامل سن، موقعیت جغرافیایی و حداقل آستانه درآمد افراد هستند.
تفاوت وام‌دهی دیفای و وام‌دهی سنتی
دیفای از تمام ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود استفاده می‌کند و در مقایسه با وامهای سنتی عملکرد فوق‌العاده‌ای دارد. وام دیفای شفافیت کامل را با دسترسی آسان‌تر به داراییها برای هر فرآیند انتقال پول بدون دخالت شخص ثالث ارائه می‌دهد. این سیستم ساده‌ترین فرآیند وام‌دهی را فراهم می‌کند. وام‌گیرنده باید یک حساب کاربری در پلتفرم دیفای ایجاد کند، یک کیف پول ارز دیجیتال داشته باشد و قراردادهای هوشمند را افتتاح کند.
درواقع وام هم برای وام‌دهندگان و هم برای وام‌گیرندگان سودمند است. مثلاً به سرمایه‌گذاران بلندمدت اجازه می‌دهد تا دارایی‌های خود را وام دهند و نرخ‌های بهره بالاتری کسب کنند. همچنین کاربران را قادر می‌سازد تا به اعتبار ارز فیات دسترسی داشته باشند تا وام‌هایی با نرخ‌های پایین‌تر از صرافی‌های غیرمتمرکز DEX دریافت کنند. علاوه بر این، کاربران میتوانند وام را در یک صرافی متمرکز برای یک ارز دیجیتال بفروشند و یا آن را به صرافی‌های غیرمتمرکز قرض دهند.
