ویتالیک بوترین، به عنوان یکی از اصلی‌ترین فعالان عرصه کریپتوکارنسی تاکنون طرح‌های بلند پروازانه و موفقیت‌آمیزی شروع کرده که مهم‌ترین آنها اتریوم بوده است. آقای بوترین در کنار اتریوم به طرح‌های دیگری نیز پرداخته که توکن soulbound یکی از آن‌هاست. بسیاری از کاربران عرصه ارزهای دیجیتال معتقدند سول‌باندها قادر به نشان دادن قدرت بالای NFT در ترکیب با وب3 هستند. در این مطلب قرار است توکن مقید روح را مورد بررسی قرار داده و بگوییم چه تحولاتی در عرصه کریپتوکارنسی به وجود خواهد آورد.
توکن Soulbound (SBT) چیست؟
توکن‌های سول‌باند که با نام اختصاری SBT شناخته میشوند، در واقع توکن‌هایی برای شناسایی هویت افراد، ویژگیها یا دستاوردهای آنها هستند. این توکنها که نوعی NFT به حساب می‌آیند برخلاف NFTهای معمولی قابل انتقال به غیر نیستند. NFT نوعی توکن غیرمثلی است که نمی‌توان آن را جعل یا کپی کرد و با کد شناسایی مخصوص خود در بلاک چین شناخته می‌شود. ویژگی مهم این توکنها «قابل خرید و فروش بودن» آن‌هاست ولی توکن‌های سول‌باند علی رغم این که ویژگی‌های NFT را در خود جای داده‌اند، قابل معاوضه و خرید و فروش نیستند.
وقتی یک NFT به عنوان سول‌باند ضرب می‌شود، دیگر نمی‌توان آن را به کیف پول دیگری انتقال داد. از این توکن برای شناسایی هویت، مدارک دانشگاهی، گواهینامه، تاریخچه و... استفاده خواهد شد. فراگیر شدن این توکنها احتمال جعل و تقلب در مدارک را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
سول‌باند، به دنبال تغییر مفهوم NFT به چیزی بیشتر از کسب درامد و جمع آوری کلکسیون است. هر فردی می‌تواند چند مدل توکن سول داشته باشد، به عنوان مثال سول آموزشی، نشان دهنده تاریخچه تحصیلی فرد و سول دارویی، نشان دهنده سوابق پزشکی و دارویی او است.
توکن‌های سول باند (Soulbound) یا SBT چگونه کار می‌کنند؟
در حال حاضر، فقدان اعتماد مهم‌ترین چالشی است که وب3 با آن دست و پنجه نرم می‌کند و SBT برای حل همین چالش قدم به میدان گذاشته است. برای مثال، همانطور که بانک سابقه مالی افراد را برای وام دادن به آنها ثبت و بررسی می‌کند، SBT هم می‌تواند سابقه قرض‌های یک کاربر در حوزه دیفای را ثبت کند.
SBT همچنین می‌تواند جایگزینی برای شیوه حاکمیتی دائو (DAO) باشد. در دائو، تعداد رای هر فرد براساس تعداد توکن‌های او محاسبه می‌شود ولی با SBT می‌توان معیار تعداد رای را براساس فعالیت‌های کاربران و تعامل آنها با جامعه در نظر گرفت. این روش رای دادن، اکثریت قدرت را در اختیار کاربرانی که اعتبار و خوشنامی بیشتری دارند قرار می‌دهد.
استفاده از SBT برای رای‌گیری‌های دائو، می‌تواند احتمال رخ دادن حمله Sybil را کاهش دهد. حملات Sybil مهم‌ترین خطری هستند که در حال حاضر مدل حاکمیتی دائو را تهدید می‌کنند. در این نوع حمله، شخص یا گروهی اکثریت توکن‌های حاکمیتی یک دائو را خریداری کرده و همه رای‌گیری‌ها را طبق نظر خود پیش می‌برند. از آن جایی که SBT ذات عمومی و قابل تاییدی دارد، می‌تواند به شناسایی این گروه‌ها کمک و از رخ دادن حملات Sybil پیشگیری کند.
در حال حاضر نیز توکن‌های SBT به صورت محدود وجود داشته و فعال هستند. به عنوان مثال Binance Account Bound نخستین SBT در زنجیره بایننس چین است که از نظر بازاری ارزشی ندارد و قابل خرید و فروش یا انتقال نیست. کاربرد SBT این است که احراز هویت مشتریان بایننس را نهایی کند. علاوه براین پروتکل‌های متمرکز می‌توانند از این توکنها برای آسان کردن سیستم رای‌دهی دائو و ایردراپ‌ها استفاده کنند.
تاریخچه توکن‌های سول باند (Soulbound) یا SBT چیست؟
در ماه ژانویه سال 2022 بود که ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، در یک پست بلاگی توکن‌های سول‌باند را معرفی کرد. شاید برایتان جالب باشد که او ایده این توکن را از بازی محبوب World of Warcraft دریافت کرده است. در این بازی آیتم‌هایی با عنوان سول‌باند وجود دارند که قابل معامله و انتقال نیستند.
بعدها در ماه می 2022 بوترین و چند تن از همفکرانش از جمله E.Glen Weil و Puja Ohlhaver مفهوم سول‌باند را در مقاله‌ای با عنوان «اجتماع غیرمتمرکز: یافتن روح وب3» منتشر کردند. در این مقاله بیان شد که توکن‌های سول‌باند، نوعی توکن غیرقابل انتقال هستند که برای نشان دادن هویت افراد در جامعه غیرمتمرکز به کار می‌روند. براساس این مقاله، توکن‌های سول‌باند نشان دهنده تعهدات، اعتبارنامه‌ها و ارتباطات هستند.
موارد استفاده توکن‌های Soulbound (SBT) چیست؟
طیف استفاده از توکن‌های SBT وسیع است و اگر دانشگاه‌ها، مراکز اداری، بانک‌ها و... آن را به رسمیت بشناسند، می‌توان در موارد مختلفی از آن بهره برد. کاربردهایی که در ادامه توضیح خواهیم داد تنها تعدادی از موارد استفاده توکن SBT هستند که نسبت به دیگر کاربردها، بیشتر به چشم می‌آیند.
- سوابق تحصیلی
یکی از موارد کاربرد توکن‌های سول‌باند، صدور آنها به عنوان سوابق تحصیلی فرد است. وقتی یک دانشجو در سیستم آموزشی فارغ تحصیل می‌شود، دانشگاه‌ها مدارکی را برای اثبات این که او توانسته مراحل مختلف تحصیلی را پشت سر بگذارد صادر می‌کنند. در چارچوب هویت غیرمتمرکز، موسسه آموزشی (مانند دانشگاه) می‌تواند صادرکننده توکن SBT باشد و آن را برای دانشجویان خود صادر کند. دانشجویان نیز در پایان دوره تحصیلی خود این توکنها را دریافت و مانند مدرک تحصیلی از آن استفاده می‌کنند.
در چنین موردی، SBT شامل مدرک دانشجویی، نشان عضویت در دانشگاه و تاییدیه مدارک خواهد بود. استفاده از این توکن به عنوان مدرک سوابق تحصیلی، این تضمین را ایجاد خواهد کرد که کسی نتواند این سوابق را جعل کرده یا آنها را تغییر دهد. علت این موضوع به ذات غیرقابل انتقال و فروش توکن SBT باز می‌گردد.
- درخواست‌های شغلی
مانند سوابق تحصیلی، توکن SBT می‌تواند سوابق شغلی و تاریخچه کار حرفه‌ای یک فرد را نیز در خود ذخیره کند. شرکت‌ها می‌توانند سابقه شغلی کارکنانشان، مانند پروژه‌‌ها، دست‌آوردها و اطلاعات دیگر را در توکن SBT قرار دهند. کارمندان نیز وقتی دنبال یافتن کار جدید هستند، برای ارائه سوابق شغلی خود به شرکت‌های دیگر می‌توانند از این توکنها استفاده کنند. این توکن در واقع به عنوان اثبات مهارت فرد در زمینه کاری خود، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- سوابق درمانی
از SBT همچنین می‌توان در حوزه بهداشت و درمان بهره برد. در این مورد، سوابق درمانی فرد در توکن سول‌باند او قرار داده می‌شود و او می‌تواند با استفاده از این توکن به آسانی، برای تغییر پزشک یا ارائه دهنده خدمات درمانی اقدام کند. در حالت معمولی مراجعه‌کنندگان به یک مرکز پزشکی باید با پر کردن فرم‌های متعدد، سوابق درمانی خود را ارائه دهند. این کار هم زمانبر و هم خسته کننده است، در حالی که با استفاده از توکن SBT به راحتی و در کمترین زمان می‌توان سوابق درمانی را به مرکز پزشکی ارائه داد.
- معاملات NFT
با استفاده از توکن‌های SBT می‌توان از سواستفاده از نام هنرمندان در فروش NFTها، جلوگیری کرد. هنرمندان واقعی که NFT تولید می‌کنند، قادر خواهند بود توکن SBT را به کالکشن ان‌اف‌تی خود متصل نمایند. خریداران نیز می‌توانند SBT این افراد را با یکدیگر مقایسه و در صورت تایید هویت نسبت به خریداری کالکشن اقدام کنند. در واقع توکن SBT نشان خواهد داد که یک مجموعه NFT تا چه حد معتبر است.
- حاکمیت
⚠️بالاتر به کاربردهای حاکمیتی توکن SBT اشاراتی داشتیم. نکته دیگری که باید به این موضوع اضافه کنیم این است که پروژه‌هایی که با استفاده از ایردراپ، توکن‌های حاکمیتی را بین کاربران خود توزیع می‌کنند، می‌توانند با استفاده از SBT کاربرانی که واقعا به پروژه آنها علاقه دارند را شناسایی نمایند. از آن جایی که معمولا بسیاری از کاربران به محض دریافت ایردراپ تصمیم به فروش آن می‌گیرند، استفاده از توکن‌های SBT برای شناسایی دوست‌داران پروژه، باعث بهتر و منطقی‌تر برگزار شدن رای‌گیری‌ها می‌شود.
- گیمینگ
از SBT می‌توان در حوزه گیمینگ نیز استفاده کرد. فعالیت‌های کاربران در وب3 می‌تواند با توکن SBT ردیابی شود و نهایتا از این توکنها در آواتار بازی‌ها استفاده کرد. اگر تنها راه بالا رفتن سطح بازیکن، خوب بودن رفتارش در حوزه وب3 باشد، او می‌تواند با این کار، مهارت‌ها و تجارب خود را در بازی ارتقا دهد.
- کاربردهای دیگر
علاوه بر مواردی که در بالا ذکر کردیم، توکن‌های SBT کاربردهای دیگری هم دارد. از جمله این موارد می‌توان به استفاده از آنها برای صدور گواهینامه رانندگی و نشان اعتبار افراد در حوزه دیفای اشاره کرد. به علاوه، می‌توان از این توکنها به عنوان سندی مالی استفاده کرد. به عنوان مثال موسسه‌ای که به یک فرد وام می‌دهد می‌تواند از این توکن به عنوان سند پرداخت پول استفاده کند و بعد از پایان بازپرداخت، آن را ابطال نماید.
مزایا استفاده توکن‌های سول باند (Soulbound) یا SBT چیست؟
استفاده از SBTها مزایای زیادی به همراه دارد که در ادامه تعدادی از آنها را برایتان شرح خواهیم داد:
- توکن‌های سول‌باند، در مستندسازی و تایید دیجیتال بسیار کاربردی هستند. از آن جایی که توکن‌های SBT به یک روح (SOUL) متصلند قابل جعل نیستند و این موضوع اصالت آنها را تضمین می‌کند.
- با استفاده از این توکنها می‌توان فرایند استخدام افراد در مشاغل را سرعت بخشید و همچنین کیفیت انتخاب را بالا برد. از آنجایی که سوابق شغلی فرد در توکن او ذخیره می‌شود و از طرفی ارائه این توکن به شرکت‌ها، به آسانی انجام می‌شود، فرایند مصاحبه شغلی سریع‌تر و با کیفیت‌تر پیش خواهد رفت.
- از SBT می‌توان برای نشان دادن هویت و تاریخچه افرادی که در پروژه‌های متاورس حضور دارند استفاده کرد. این مسئله باعث امنیت بیشتر و قابل اعتماد‌تر شدن فضای متاورس خواهد شد.
- با استفاده از توکن‌های SBT پلتفرم‌های وام‌دهی غیرمتمرکز از ارائه خدمات به افراد غیرقابل اعتماد در امان می‌مانند.
آیا توکن‌های سول باند (Soulbound) یا SBT به بازار عرضه شده‌اند؟
اگرچه سازندگان مفهوم این توکن انتظار داشتند تا پایان 2022 استفاده از آن شروع شود ولی اکنون که در سال 2023 قرار داریم هنوز این اتفاق رخ نداده است. در سال 2023 یک کمپانی برای نشان دادن ظرفیت‌های SBT در بلاک چین، شروع به ارائه پاسپورت وب3 کرد. از این پاسپورت می‌توان برای دسترسی به محصولات شرکای MoonPay و دیگر برندها استفاده کرد. با این حال، MoonPay تنها شرکتی است که تاکنون از SBT در این ابعاد استفاده کرده است.
در کل آینده این توکنها روشن به نظر می‌رسد ولی برای گسترش استفاده از آن باید زیرساخت‌های مناسب ایجاد شود و مراکز بزرگ آن را بپذیرند.
سخن پایانی
بر اساس آنچه خالق اتریوم معتقد است، توکن‌های سول‌باند می‌توانند به تایید هویت کاربران و تاریخچه آنها در فضای وب3 کمک زیادی کنند که نهایتا این موضوع منجر به ایمن‌تر شدن و قابل اعتماد‌تر شدن فضای اینترنت نسل 3 خواهد شد. با این حال این توکنها برای فراگیر شدن نیاز به زمان زیادی دارند.
