برای سرمایهگذاری روی یک ارز دیجیتال، باید آن ارز را بادقت بررسی کنید. شناخت ارزهای دیجیتال به شما کمک می‌کند که به‌صورت هدف‌مند سرمایهگذاری کرده و سرمایه‌هایتان را در مسیر درستی هزینه کنید. یکی از روش‌های تحلیل بنیادین یا فاندامنتال ارزهای دیجیتال، مطالعه‌ی وایت پیپر (Whitepaper) آنها است. وایت پیپر، برگه‌ی سفید یا سپیدنامه متنی است که توسط بنیان‌گذاران یک پروژه‌ی ارز دیجیتال ارائه میشود و دلایل راه‌اندازی و اهداف پروژه‌ی آن ارز را توضیح میدهد. در واقع، وایت پیپر شناسنامه‌ی یک ارز دیجیتال است و بررسی دقیق آن، به شما کمک می‌کند که ارز دیجیتال موردنظرتان را به‌خوبی بشناسید.
از سوی دیگر، در سال‌های اخیر، توکن‌های هواداری طرف‌داران زیادی پیدا کرده‌اند. این توکن‌ها بین هواداران و مدیریت باشگاه‌های ورزشی ارتباط برقرار می‌کنند و تجربه‌ی جدیدی برای هواداران تیم‌های ورزشی محسوب می‌شوند. در همین راستا، پروژه‌ی چیلیز (Chiliz) و توکن اختصاصی آن، یعنی CHZ، روی گسترش توکن‌های هواداری تمرکز کرده‌اند. این ویژگی‌ها و پتانسیل پروژه‌ی چیلیز برای پیشرفت، توجه سرمایهگذاران را به این پروژه جلب کرده است. به‌خاطر همین، در این مقاله به سراغ وایت پیپر چیلیز رفته‌ایم تا آن را بادقت بررسی کنیم و با این پروژه‌ی ارز دیجیتال بیشتر آشنا شویم.
معرفی ارز دیجیتال چیلیز (Chiliz)
چیلیز (Chiliz) ارز دیجیتالی است که به هواداران کمک می‌کند تا تجربه‌ی منحصربه‌فردی را از طرف‌داری تیم محبوبشان داشته باشند. این پروژه با الهام از اجتماعات هواداری تیم‌های اسپانیایی و امکانات اختصاصی هواداران این تیم‌ها، از فناوری بلاک چین استفاده می‌کند تا نوع جدیدی را از ارتباط بین هواداران و تیم‌های ورزشی پایه‌گذاری کند. طرف‌داران تیم‌های ورزشی می‌توانند از توکن اختصاصی چیلیز، یعنی CHZ، استفاده کرده و توکن‌های هواداری تیم محبوبشان را خریداری کنند. برای انجام این کار، کاربران باید به پلتفرم Socios.com مراجعه کرده و از انواع توکن‌های هواداری بازدید و استفاده کنند.
چیلیز در سال 2012 و به‌عنوان بخشی از سازمان بین‌المللی ورزشی و سرگرمی "Mediarex Group" تأسیس شد. بااین‌حال، کار بر روی پلتفرم Socios در سال 2018 آغاز و توکن اختصاصی CHZ در این سال عرضه شد. در ادامه، وب‌سایت و اپلیکیشن Socios نیز در سال 2019 در اختیار کاربران قرار گرفت. اولین شریک تجاری چیلیز باشگاه ورزشی یوونتوس ایتالیا بود که در سال 2019، حدود 1.3 میلیون توکن هواداری را به فروش رساند.
وایت پیپر ارز دیجیتال چیلیز (Chiliz)
در ابتدای وایت پیپر ارز دیجیتال و پروژه‌ی چیلیز (Chiliz) درباره‌ی سلب مسئولیت از نظر قانونی صحبت کرده و در انتها سه مفهوم کلیدی را معرفی می‌کند:
- توکن چیلیز (Chiliz Token): توکن اختصاصی این پروژه، یعنی CHZ، یک توکن رمزنگاری‌شده‌ی غیرمتمرکز است که توسط استاندارد ERC20 راه‌اندازی شده و به کاربران کمک می‌کند تا توکن‌های هواداری یا فن توکن‌ها را خریداری کنند.
- توکن هواداری (Fan Token): توکن‌های هواداری به‌صورت رمزنگاری ایجاد شده و دارای مشخصات و نماد تیم‌های ورزشی هستند. فن توکن‌ها توسط نهاد دیگری ایجاد شده و در پلتفرم Socios.com قابل‌استفاده هستند. دارندگان توکن‌های هواداری می‌توانند در نظرسنجی‌های باشگاه محبوبشان مشارکت داشته باشند و ارتباط نزدیک‌تری را با این تیم‌ها برقرار کنند.
- کاربران: هر فردی که توکن اختصاصی این پروژه و یا توکن‌های هواداری را در اختیار دارد، به‌عنوان کاربر یا مشارکت‌کننده در چیلیز شناخته میشود.
پلتفرم Socios.com چه می‌کند؟
این پلتفرم توسط چیلیز (Chiliz) توسعه داده شده و به هواداران تیم‌ها و بازی‌های ورزشی اجازه میدهد که به تیم‌ها، بازی‌ها، لیگ‌ها و رویدادهای موردعلاقه‌ی خود دسترسی داشته باشند. پیش‌بینی میشود که هواداران زیادی از طریق این پلتفرم با باشگاه‌های محبوب خود ارتباط برقرار کنند. این مسئله، یک جامعه‌ی هواداری بزرگ را در سطح جهان ایجاد می‌کند. تمام این لیگ‌ها، بازی‌ها و تیم‌های ورزشی بر بستر بلاک چین تعریف می‌شوند. در نتیجه، کاربران با داشتن فن توکن‌ها می‌توانند در تصمیمات مدیریتی باشگاه‌های محبوبشان مشارکت داشته باشند.
هدف از توسعه‌ی پلتفرم Socios.com چه بوده است؟
هدف از توسعه‌ی این پلتفرم، تبدیل میلیاردها هوادار تیم‌ها و بازی‌های ورزشی، از تماشاگر به افرادی تأثیرگذار در مدیریت باشگاه‌ها بوده است؛ بنابراین، توکن CHZ که پلتفرم socios را تقویت می‌کند، میتواند کاربران زیر را به افرادی تأثیرگذار و تصمیم‌گیرنده در باشگاه‌های ورزشی تبدیل کند:
- بیش از 2.2 میلیون گیمر
- بیش از 380 میلیون هوادار ورزش‌های الکترونیکی
- میلیاردها هوادار تیم‌های فوتبال
ازآنجایی‌که بازار جهانی ورزش روز‌به‌روز گسترش می‌یابد، انتظار می‌رود که بازار ورزش‌های الکترونیکی نیز سالانه 32 درصد رشد داشته باشد. از طرفی، به نظر می‌رسد که فناوری بلاک چین بستر بسیار مناسبی برای برقراری ارتباط مؤثر بین هواداران و باشگاه‌های ورزشی باشد. به‌خاطر همین، چیلیز پلتفرم Socios را توسعه داده است تا تجربه‌ی جدیدی را از هواداری و کسب درآمد از این حوزه، به جامعه‌ی ورزشی پیشنهاد دهد.
چیلیز (Chiliz) چه فرصتی را برای هواداران ایجاد می‌کند؟
معمولاً هواداران فقط تماشاگر رویدادهای ورزشی هستند. آنها نمی‌توانند در تصمیمات مدیریتی تیم‌های ورزشی مشارکت کنند و روی باشگاه تأثیر بگذارند. این طرف‌داران تعاملی منفعل یا یک‌طرفه با باشگاه دارند و فقط بلیت‌ها و محصولات ورزشی را می‌خرند؛ بنابراین، فقط افرادی بر رویدادهای ورزشی تأثیر می‌گذارند که تیم ورزشی خودشان را راه‌اندازی کنند. از سوی دیگر، کسی که بخواهد در باشگاه‌ها شریک شود باید مبالغ زیادی را سرمایهگذاری کرده و دانش خود را در این زمینه به‌روز کند.
بنابراین، پروژه‌ی چیلیز و پلتفرم Socios تجربه‌ی جدیدی را از هواداری به طرف‌داران تیم‌های ورزشی ارائه می‌کنند. از این طریق، دیگر هواداران تیم‌ها و رویدادهای ورزشی منفعل نیستند و به‌صورت فعال در تصمیمات مدیریتی تیم‌های محبوبشان مشارکت خواهند داشت.
نوآوری در زمینه‌ی هواداری
پروژه‌ی چیلیز (Chiliz) و پلتفرم Socios به هواداران تیم‌های ورزشی اجازه میدهند که در تصمیمات مدیریتی تیم‌های محبوبشان مشارکت داشته باشند. این مشارکت از طریق فناوری بلاک چین مقیاس‌پذیر و ایجاد توکن‌های هواداری فراهم شده و باعث کمک مالی به باشگاه‌های ورزشی نیز میشود. این فن توکن‌ها با استفاده از قراردادهای هوشمند بلاک چین ایجاد و اجرا می‌شوند.
از طرفی، چیلیز مدیریت تیم‌های ورزشی را به یک سرگرمی تبدیل کرده و از سوی دیگر، درآمدزایی از طریق مشارکت در نظرسنجی‌ها را فراهم می‌کند؛ بنابراین، تصمیمات هواداری به طور مستقیم بر روی موفقیت باشگاه‌های ورزشی تأثیر می‌گذارند و ادامه‌ی روند این باشگاه‌ها را تعیین می‌کنند. تمام تیم‌های ورزشی، بازی‌ها و ورزش‌های الکترونیکی می‌توانند با کمک Socios، فن توکن خود را راه‌اندازی کنند و رابطه‌ی فعالی با هوادارانشان داشته باشند.
مرور کلی پلتفرم Socios.com
مدیران پروژه‌ی چیلیز 3 جنبه‌ی مختلف را برای پلتفرم Socios در نظر گرفته‌اند:
- هدف: رویا و هدف مدیران این پروژه ایجاد یک جامعه‌ی بزرگ و بین‌المللی هواداری است. آنها می‌خواهند بستری را برای افزایش تعامل بین هواداران و باشگاه‌های ورزشی فراهم کنند.
- موتور محرک: پلتفرم Socios از فناوری بلاک چین استفاده می‌کند تا محیطی را برای تعامل بین باشگاه‌ها و هواداران فراهم کند. این تعامل از طریق در اختیار داشتن توکن‌های هواداری و مشارکت در نظرسنجی‌ها انجام میشود.
- سوخت پلتفرم: توکن CHZ به‌عنوان سوخت پلتفرم Socios عمل می‌کند؛ بنابراین، تمام کاربران این پلتفرم برای دسترسی به امکانات مختلف هواداری و فن توکن‌ها، باید از این توکن استفاده کنند.
چه تصمیماتی را هوادارن می‌توانند بگیرند؟
هنگامی که طرف‌داران وارد پلتفرم Socios.com می‌شوند، با به‌دست‌آوردن توکن‌های چیلیز، می‌توانند در نظرسنجی‌ها مشارکت کنند؛ بنابراین، این کاربران به بخشی از سیستم تصمیم‌گیری باشگاه‌های ورزشی تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر، هرچه باشگاه‌ها موارد بیشتری را با هواداران به اشتراک بگذارند، قدرت کاربران نیز برای تصمیم‌گیری بیشتر میشود. تصمیم‌گیری‌های هواداران به‌صورت زیر است:
- تیم‌های فوتبال: تصمیم‌گیری درباره‌ی لباس سوم تیم در مسابقات، تأثیر روی ترکیب تیم در بازی‌های دوستانه و امکان انتخاب از بین پیشنهادهای هواداران دیگر
- تیم‌های ورزش‌های الکترونیکی: انتخاب مسابقات، بازی‌های نمایشی و مسابقات تمرینی
- تیم‌هایی که از پایه در Socios راه‌اندازی شوند: انتخاب بازیکنان تیم
- لیگ‌های الکترونیکی: تصمیم‌گیری درباره‌ی طول فصل، نوع مسابقات، حالت‌های بازی‌های جدید
حضور باشگاه‌های معروف در Socios.com
دو باشگاه سرشناس یوونتوس ایتالیا و پاری‌سن‌ژرمن فرانسه اولین تیم‌هایی هستند که توکن‌های هواداری خود را در پلتفرم Socios راه‌اندازی کرده و به هوادارانشان ارائه می‌کنند. از این طریق یک اقتصاد مبتنی بر نظرسنجی ایجاد شده و هواداران به بخش مهمی از این باشگاه‌های فوتبال تبدیل می‌شوند. برای انجام این کار، قرارداد چندساله‌ای بین مدیران یوونتوس و پاری‌سن‌ژرمن با مدیران پلتفرم Socios بسته شده و این دو باشگاه ورزشی به‌عنوان اولین شرکای تجاری چیلیز معرفی شده‌اند.
همچنین، انتظار می‌رود که در آینده‌ای نزدیک، باشگاه‌های ورزشی سرشناس دیگری در Socios حضور پیدا کرده و توکن‌های هواداری خود را راه‌اندازی کنند؛ بنابراین، باشگاه‌ها باید سطح مشارکت هوادارانشان را تعیین و فن توکن‌ها را در این پلتفرم ایجاد کنند. در نتیجه، هواداران می‌توانند توکن‌های هواداری را بخرند و در نظرسنجی‌های باشگاه محبوبشان مشارکت کنند. هوادارانی که حتی یک عدد توکن هواداری داشته باشند، از حق رأی برخوردار خواهند بود.
اعتبار نظرسنجی‌ها چگونه تأیید میشود؟
تمام تیم‌های ورزشی و ورزش‌های الکترونیکی که در پلتفرم Socios حضور دارند، با تعداد مشخصی توکن هواداری شروع به کار می‌کنند. این توکن‌ها برای ارائه‌ی حق تصمیم‌گیری به هواداران، ایجاد می‌شوند. فن توکن‌ها به‌وسیله‌ی قراردادهای هوشمند اجرا شده و شرایط رأی‌گیری را فراهم می‌کنند. پس از اینکه تعداد رأی‌ها به آستانه‌ی مشخصی برسد، نتایج رأی‌گیری مشخص می‌شوند.
از سوی دیگر، استفاده از فناوری بلاک چین، این تیم‌های ورزشی را به سازمان‌هایی دموکراتیک تبدیل می‌کند؛ بنابراین، سازمان‌های نیمه‌مستقلی متشکل از قراردادهای هوشمند ایجاد می‌شوند که در تصمیمات حاکمیتی خود، با هوادارانشان مشورت می‌کنند.
قراردادهای هوشمند توکن‌های هواداری روی زنجیره‌ی جانبی Socios اجرا می‌شوند و تضمین می‌کنند که فقط دارندگان فن توکن‌ها می‌توانند در نظرسنجی شرکت کنند. در سوی مقابل، مدیران این تیم‌ها نیز نمی‌توانند در نظرسنجی‌ها دخالت کنند و از این طریق، امنیت رأی‌گیری‌ها افزایش می‌یابد.
تعیین قیمت و تعداد توکن‌های هواداری
هنگامی که تیم جدیدی در Socios.com ثبت‌نام می‌کند، باید تعداد و قیمت اولیه‌ی فن توکن‌های خود را مشخص کند. از این طریق مشخص میشود که هواداران با چه قیمتی باید توکن‌ها را بخرند. همچنین امکان پیش‌خرید تعدادی از توکن‌های هواداری برای کاربران فراهم میشود. از سوی دیگر، محدودیت‌هایی برای عرضه‌ی توکن‌ها در نظر گرفته شده است تا یک کاربر مشخص نتواند همه‌ی فن توکن‌ها را در اختیار بگیرد.
خرید و فروش فن توکن‌ها
هوادارانی که تعدادی فن توکن را در اختیار دارند، به بازار Socios دسترسی خواهند داشت. این افراد می‌توانند با استفاده از این بازار، حق رأی یا توکن‌های هواداری خود را برای فروش بگذارند. قیمت این توکن‌ها را هر کاربر بر اساس تعداد CHZ مشخص می‌کند؛ اما این دلیل نمی‌شود که توکن‌ها با قیمت دل‌خواه کاربران به فروش برسند. بازار Socios به خریداران پایین‌ترین قیمت هر توکن هواداری را نشان میدهد و در صورت فروخته شدن آن توکن‌ها، قیمت‌های بالاتر نمایش داده می‌شوند.
امنیت اکوسیستم چیلیز (chiliz) چگونه است؟
اکوسیستم چیلیز (Chiliz) و پلتفرم Socios.com دو جنبه را برای امنیت شبکه در نظر می‌گیرند:
- کاربران: در این زمینه، ایجاد اطمینان در مورد ارزش توکن‌های چیلیز و حفظ امنیت نظرسنجی‌ها اهمیت دارد.
- شریک‌های تجاری: در مورد تیم‌ها و باشگاه‌های ورزشی، حفاظت از درآمد آنها و تحویل به‌موقع این درآمدها مهم است.
علاوه‌برآن، ایجاد امنیت فقط از طریق اعتمادسازی صورت نمی‌گیرد؛ بلکه باید زیرساخت‌های امنی برای این پلتفرم فراهم شوند.
به‌خاطر همین، این پلتفرم فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند را به‌عنوان بستری برای اجرای توکن‌های هواداری انتخاب کرده است؛ بنابراین، پلتفرم Socios به‌صورت یک زنجیره‌ی جانبی در بلاک چین اتریوم (Ethereum) راه‌اندازی شده و از قراردادهای هوشمند این شبکه استفاده می‌کند. از این طریق، همه‌ی تیم‌ها و باشگاه‌ها می‌توانند به‌صورت یک سازمان نیمه‌مستقل فعالیت کرده و نظرسنجی‌های مختلفی را برای تصمیمات حاکمیتی خود ایجاد کنند.
زنجیره‌ی جانبی Socios از الگوریتم اثبات سهام (PoA) برای ایجاد بلوک‌های جدید استفاده می‌کند. در نتیجه، الگوریتم اثبات سهام هزینه‌ی تراکنش‌ها را پایین می‌آورد و سازمان‌ها می‌توانند با هزینه‌ی کمتری از امکانات این پلتفرم استفاده کنند.
زنجیره‌ی جانبی Socios.com چگونه کار می‌کند؟
همه‌ی فعالیت‌هایی که در پلتفرم Socios.com انجام می‌شوند، به‌صورت دائمی بر روی دفترکل عمومی بلاک چین قرار می‌گیرند. تمام این تراکنش‌ها از طریق استاندارد ERC20 انجام شده و امکان توزیع و مبادله‌ی CHZ و فن توکن‌ها را فراهم می‌کنند. این توکن‌ها در بلاک چین اصلی اتریوم منتشر می‌شوند و زنجیره‌ی Socios به‌عنوان پُلی بین چیلیز و توکن‌ها عمل می‌کند؛ بنابراین، همه‌ی کاربران می‌توانند اطلاعات مربوط به پلتفرم Socios را در این زنجیره مشاهده کنند.
کاربرد اتریوم و استاندارد ERC20 در چیلیز
اتریوم (Ethereum) یک پلتفرم غیرمتمرکز است که قراردادهای هوشمند را اجرا می‌کند. این قراردادهای هوشمند بدون هیچ‌گونه تقلب، خرابی، سانسور و دخالت شخص ثالث اجرا می‌شوند. این قراردادها بر روی یک بلاکچین سفارشی اجرا شده و از این طریق، زیرساختی جهانی و قدرتمند برای نرم‌افزارهای غیرمتمرکز فراهم میشود؛ بنابراین، توسعه‌دهندگان می‌توانند، با استفاده از این بلاکچین، بازارها و قراردادهای گوناگونی را ایجاد کنند که در زمینه‌های مختلفی کاربرد دارند.
یکی از استانداردهای شبکه‌ی اتریوم برای صدور توکن‌ها، ERC20 است. توکنی که بر اساس استاندارد ERC20 ایجاد شود، باید از قوانین قرارداد هوشمند این استاندارد پیروی کند؛ بنابراین، این استاندارد اتریوم، صدور و مبادله‌ی توکن‌ها را ساده می‌کند. علاوه‌برآن، ویژگی‌های دیگر اتریوم به چیلیز کمک می‌کنند که به اهداف خود نزدیک‌تر شود. این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:
- اتریوم بلاک چینی منبع‌باز است و این مسئله به شفافیت چیلیز کمک می‌کند.
- این شبکه یک جعبه‌ابزار بسیار کامل را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار میدهد تا بتوانند نرم‌افزارها، قراردادهای هوشمند و سایر پلتفرم‌های مبتنی بر بلاک چین را ایجاد کنند.
- اتریوم از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی (Solidity) استفاده می‌کند. این زبان توسط جامعه‌ی بزرگ و فعالی از برنامه‌نویسان پشتیبانی میشود.
- برخلاف بسیاری از شبکه‌های دیگر، اتریوم آزمون خود را پس داده و از نظر عملی کارایی‌اش را ثابت کرده است.
- زبان برنامه‌نویسی قراردادهای هوشمند اتریوم تورینگ کامل (Turing Complete) است؛ یعنی اینکه با درنظرگرفتن زمان و در صورت صحیح بودن کدها، میتواند هر مسئله‌ی پیچیده‌ای را حل کند.
- اتریوم یک اکوسیستم بالغ است و از ابزارهای مختلفی برای ارتقای این شبکه استفاده می‌کند.
- این شبکه از انواع الگوریتم‌های اجماع استفاده می‌کند تا عملکرد بسیار بهتری را نسبت به شبکه‌های دیگر ثبت کند.
- شبکه‌ی اتریوم، در آینده، به طور کامل از الگوریتم اثبات سهام استفاده خواهد کرد.
درآمدهای Socios.com از چه راهی به دست می‌آید؟
هزینه‌ی خدمات این پلتفرم پایین و تعداد تراکنش‌های آن بالا است. در نتیجه، چیلیز هزینه‌ی اندکی را بابت کارمزدهای Socios در نظر گرفته که از این طریق، درآمدهای این پروژه تأمین می‌شوند. با این حال، شرکت در نظرسنجی‌ها و رأی‌دادن همیشه رایگان است و فقط به تهیه‌ی توکن‌های هواداری نیاز دارد. پلتفرم Socios بابت تمام تراکنش‌های مربوط به نقل‌و‌انتقالات و مبادلات توکن‌های باشگاه‌های ورزشی کارمزدهای اندکی را در نظر گرفته است. همچنین، استفاده از خدمات سرگرمی و بازی نیز برای کاربران هزینه‌هایی را به‌همراه دارد.
درآمد باشگاه‌ها و شرکای تجاری چیلیز چگونه است؟
هزینه‌ی فروش اولیه‌ی فن توکن‌ها مستقیماً به خود باشگاه‌ها و شرکای تجاری پرداخت میشود. از سوی دیگر، مقداری از کارمزدهای مربوط به نقل‌و‌انتقالات توکن‌های هواداری نیز به حساب باشگاه‌ها واریز میشود. البته این پرداخت‌ها مختص باشگاه‌ها نیست و تمام شرکای تجاری، از جمله لیگ‌ها و توسعه‌دهندگان، از این درآمدها استفاده خواهند کرد؛ بنابراین، پلتفرم Socios محیطی را برای کسب درآمد دوطرفه‌ی باشگاه‌ها و هواداران ایجاد کرده است.
سخن پایانی
در گذشته سازمان‌ها، شرکتها و باشگاه‌های ورزشی سعی می‌کردند که با ارائه‌ی سهام، هواداران را در سازمان خود شریک کنند. این نوع از شراکت، صرفاً از جنبه‌ی مالی اتفاق می‌افتد. بااین‌حال، امروزه توکن‌های هواداری روشی نوین را برای تعامل بین هواداران و باشگاه‌های ورزشی پیشنهاد داده‌اند. این نوع از مشارکت، هم جنبه‌های مالی را به همراه دارد و هم هواداران را در تصمیمات حاکمیتی شریک می‌کند. در همین راستا، پروژه‌ی چیلیز (Chiliz) و پلتفرم Socios.com گام مهمی در مسیر ارتقای سبک هواداری محسوب می‌شوند.
