‌NFT از گذشته تا آینده: آینده NFT در ایران و جهان به کدام سمت می‌رود؟

صحبت توکن‌های غیر‌مثلی این روزها در خیلی از محافل کریپتویی سر زبان‌ها افتاده است و درباره آینده آن احتمالات مختلفی داده می‌شود. همه سرمایه‌گذاران کریپتوکارنسی روی این مسئله اتفاق نظر ندارند که بازار NFT در آینده حتما رشد قابل قبولی خواهد داشت با این حال درصد زیادی از سرمایه گذاران به این مسئله باور دارند. دنیای فناوری و تکنولوژی هر لحظه در حال شگفت زده کردن ما با موضوعات جدید است و این که در آینده چه چیزهای خارق العاده ای قرار است مشاهده کنیم را کسی نمی‌داند. روزگاری بود که اینترنت به اندازه امروز همگانی نبود و خیلی‌ها از استفاده از آن واهمه داشتند. NFT هم اکنون در چنین حالتی است و تا همگانی شدن فاصله زیادی دارد با این حال پتانسیل بالای این بازار بر هیچکس پوشیده نیست. در مقاله پیش رو به بررسی NFT و آینده ای که در انتظار آن است خواهیم پرداخت.

NFT چیست؟

NFT در زبان انگلیسی مخفف کلمه Non-Fungible Token به معنای توکن غیرقابل معاوضه است. NFT نوعی ارز دیجیتال رمزگذاری شده است که یک اثر دیجیتالی را در بلاکچین سندنگاری می‌کند. NFT‌ها ابتدا کار خود را بر بستر اتریوم شروع کردند ولی اکنون بر زنجیره‌های دیگر نیز می‌توان آن‌ها را تولید کرد.

احتمالا این سوال برایتان ایجاد شده است که تعویض‌پذیری چیست؟ برای درک درست NFT باید با مقوله تعویض‌پذیری هم آشنا شوید. تعویض پذیری به معنای این است که بتوان یک دارایی را با دارایی دیگری به همان ارزش تعویض کرد. این دارایی باید قابلیت تقسیم شدن به قسمت‌های کوچک‌تر را نیز داشته باشد. مثلا یک بیت‌کوین را می‌توان با بیت‌کوین دیگری تعویض کرد یا آن را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کرد. در نتیجه ارزی که یک واحد از آن را بتوان در مقابل یک واحد دیگر از همان ارز مبادله کرد تعویض‌پذیر است.

امروزه NFT‌ها بیشتر در هنر و بازی های کارتی و متاورسی کاربرد دارند. در واقع بازی های مبتنی بر کریپتو از ویژگی منحصر به فرد بودن NFTها استفاده می‌کنند. بازی دسنترالند یک بازی متاورسی است که از NFT‌ها به خوبی در سیستم خود بهره برده است.

امروزه NFT‌ها بیشتر در هنر و بازی های کارتی و متاورسی کاربرد دارند. در واقع بازی های مبتنی بر کریپتو از ویژگی منحصر به فرد بودن NFTها استفاده می‌کنند. بازی دسنترالند یک بازی متاورسی است که از NFT‌ها به خوبی در سیستم خود بهره برده است.

ظهور nft ها چه مزایایی با خود به همراه داشته است؟

ظهور NFT‌ها در دنیای کریپتوکارنسی فرصت‌های زیادی به وجود آورده است. ‌NFTها به دنیای هنر، موسیقی، بازی های رایانه‌ای و حوزه‌های مختلف دیگر ورود کرده‌اند و توانستند جایی برای خود باز کنند. مهم‌ترین ویژگی NFT غیر قابل تعویض و یکتا بودن آن است. در واقع همین ویژگی است که آن را ارزشمند می‌کند.

مزایای ‌NFTها و استفاده از آن به عنوان یک عامل برای آینده بهتر

نگاه سرمایه‌گذاران و توسعه دهندگان بیشتر از این که به وضع کنونی NFT باشد، به آینده آن است. تغییراتی که NFT می‌تواند در آینده ارزهای دیجیتال و صنعت‌‌های متاثر از آن ایجاد کند بسیار حائز اهمیت هستند. در حال حاضر NFT در زمینه‌های مختلفی کاربرد دارد که در ادامه به بررسی برخی از آن‌ها خواهیم پرداخت.

• تشکیل انجمن‌ها و کامیونیتی‌ها

دارندگان یک مجموعه از NFT‌ها معمولا با یکدیگر کامیونیتی تشکیل می‌دهند به این معنا که درباره آن NFT با یکدیگر گفتگو می‌کنند. از معروف‌ترین کامیونیتی‌های NFT می‌توان به ApeCoin، Bored Ape و HUH اشاره کرد. کامیونیتی NFT در واقع تشکیل شده از افرادی با علایق و دیدگاه‌های مشترک است. این انجمن‌ها و کامیونیتی‌ها در دنیای ان‌اف‌تی حائز اهمیت هستند و اعتبار زیادی دارند. مثلا در حال حاضر جامعه‌ای از سوپراستارها مانند نیمار، مالون و... با اشتراک‌گذاری NFT‌های مجموعه Bored Ape Yacht Club که هر کدام از آنها حداقل 200 هزار دلار قیمت دارند حضور خود در این باشگاه گرانقیمت را یادآوری می کنند.

• بازی‌ها و کسب درآمد

بالاتر اشاره کردیم که یکی از مهم‌ترین کاربردهای NFT استفاده از آن در حوزه بازی‌های بلاکچینی است. این مورد یکی از بیشترین موارد استفاده در میان کاربردهای NFT را دارد. بازی‌های مختلفی این روزها خود را با بستر بلاکچین تطبیق داده‌اند و به جای امتیازات مرسوم در بازی‌ها از ‌NFTها به عنوان جایزه در بازی استفاده می‌کنند. این ‌NFTها را می‌توان به عنوان آواتار در بازی خرید و فروش کرد یا حتی در بازار آزاد فروخت. برخی بازی‌ها حتی ارز مخصوص به خود را برای خرید و فروش NFT درون بازی ایجاد کرده‌اند. کسب درآمد از این بازی‌ها یکی از دلایلی است که بازیکنان به سراغ این بازی‌ها می‌روند. بازی‌های بلاکچینی این فرصت را به بازی کننده می‌دهند که بتواند با فروش NFT یا به دست آوردن ارز درون بازی کسب درآمد کند.

• مستندات
  

هر سند و فایلی را می توان به NFT تبدیل کرد. ویژگی تبدیل اسناد به NFT این است که منبع آن تغییرناپذیر است و حتی اگر چندین بار ارسال شود باز این مشخص است که اولین کسی که این سند را به وجود آورده چه کسی بوده‌است. پس اگر یک دانشگاه تصمیم بگیرد که مدارک خود را با NFT به دانشجویان بدهد دیگر کسی نمی‌تواند یک مدرک جعلی از این دانشگاه خاص ارائه کند چرا که آدرس کیف پول ارائه دهنده مدرک های آن دانشگاه معلوم است. از جمله اسنادی که می توان با NFT ارائه کرد می‌توان گواهی‌نامه‌ها، مدارک تحصیلی، تاریخچه درمانی، پاسپورت‌ها و... را نام برد. اگر NFT جایگزین مدارک شود انتخاب یک مدیر از میان داوطلب‌ها می‌تواند با سرعت بیشتری انجام شود چرا که مدارک او به سرعت اعتبار سنجی خواهد شد.

آیا ‌nftها یک حباب زودگذر هستند؟

همانطور که گفتیم همه نگاه‌ها به NFT خوشبینانه نیست و برخی نیز آن را یک حباب زودگذر می‌دانند. البته اگر بخواهیم منصف باشیم بازار NFT‌ها اکنون نزدیک به نیمی از سهم بازار کریپتوکارنسی را در اختیار دارد که رقم قابل قبولی است. یکی از هنرمندان مجازی به نام بیپل (Beeple) توانست اثر خود را در قالب NFT به قیمت 69 میلیون دلار بفروشد. درست بعد از این فروش رسانه‌ها به بازار ‌NFTها توجه کردند.

این بازار هنوز در ابتدای راه خود است و حتی اگر یک حباب باشد می‌توان قبل از ترکیدن آن مقداری سود به دست آورد. بازی با حباب بازار یکی از بازی‌های خطرناکی است که سرمایه‌گذاران زبده انجام می‌دهند و اگرچه گاهی ضرر می‌کنند ولی بعضی اوقات هم پاداش ریسک خود را می‌گیرند.

nft‌ها چه اتفاقات بدی با خود به همراه داشته اند؟

با بر سر کار آمدن NFT برخی اتفاقات بد نیز در بازار کریپتوکارنسی رقم خورده است که باعث دریافت چند نمره منفی برای NFT‌ها شد. این موارد شامل کلاهبرداری‌ها، دریافت پول نقد، مسائل زیست محیطی و... هستند که هر‌کدام به نوعی آسیب‌پذیری بازار NFT را نشان دادند. در ادامه به بررسی جزئی تر این موارد می پردازیم:

کلاهبرداری

کلاهبرداری در دنیای NFT‌ها به شیوه های مختلفی انجام شده‌است. درست کردن حباب‌های قیمتی تا دزدیدن NFT‌های دیگران مواردی بودند که تاکنون رقم خورده‌اند. گاهی بعضی گروه‌ها و فروشندگان برای این که NFT خود را با قیمت بیش از حد ارزشش بفروشند حباب‌هایی در بازار ایجاد می‌کنند و خریداران با ضررهای هنگفتی روبه رو می‌شوند. از طرفی به خاطر این که این بازار غیرمتمرکز است و قانونگذاری درستی در خیلی از کشورها برای آن وجود ندارد راهی برای پیگیری و محاکمه این افراد وجود ندارد. روش دیگر کلاهبرداری دزدیدن توکن‌هاست که یک بار در پلتفرم اوپن‌سی (Open Sea) اتفاق افتاده است.

گرفتن پول نقد

با فراگیر شدن NFT‌ها برخی نگرانی‌ها نیز درباره آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. یکی از آن‌ها از استفاده از یک اثر هنری به عنوان پول نقد است. NFT قرار بود به عنوان احترام به اثر یک هنرمند ایجاد شود با این وجود تبدیل به پول نقدی شد که افراد فرصت طلب از آن استفاده می‌کنند. یک مثال درباره این موضوع Lazy Lions است که به صورت انبوه تولید و مانند پول نقد برای کنترل بازار به کار می‌رود.

فاجعه زیست محیطی

آسیبی که NFT به طبیعت وارد می کند یکی از مهم ترین ایراداتی است که به دنیای ‌NFTها وارد است. تولید NFT در شبکه بلاکچین اتریوم نیاز به مصرف اتریوم دارد همچنین همه تراکنش‌های مربوط به NFT از اتریوم استفاده می‌کنند. اتریوم هم همانطور که می‌دانید خیلی دوستدار طبیعت نیست.

علاوه براین نیاز به استخراج ارزهای دیجیتال باعث قدیمی شدن سخت افزارها خواهد شد و مقدار زیادی ضایعات الکترونیکی به وجود می‌آورد. این موضوع درباره مدارهای مجتمع‌هایی که به طور خاص برای استخراج رمز‌ارزها استفاده می‌شوند اهمیت بیشتری پیدا می‌کند چرا که این مدارها را نمی‌توان برای هدف دیگری استفاده کرد. به طور کل این شبکه باعث تولید سالانه 8 تا 12 هزار تن ضایعات الکترونیکی می‌شود.

پیش بینی آینده nft ها در ایران و جهان به چه صورت است؟

کسانی که به NFT نگاه مثبتی دارند معتقدند که تا 5 سال آینده ارزش بازار آن می‌تواند در یک حالت خوش بینانه تا 60 میلیارد دلار و در یک حالت بدبینانه تا 10 میلیارد دلار افزایش پیدا کند. این موضوع که آیا آینده NFT روشن است یا خیر در خیلی از محافل مربوط به تکنولوژی مورد بحث است.

اکنون 23.6 درصد از خرید و فروش ‌NFTها مربوط به NFT‌های هنری و کلکسیونی است. پیشبینی‌ها بر این است که این روند با افزایش حجم بازار NFT صعودی باقی بماند. از دیگر NFT‌های پرکاربرد ‌NFTهای موجود در صنعت گیم هستند. با توجه به این که دنیای متاورس هنوز ظرفیت‌های خود را به طور کامل نشان داده و جای رشد زیادی دارد، با رشد این بخش از بلاکچین NFT‌های مربوط به گیمینگ نیز با رشد زیادی مواجه خواهند شد.

اگر سری به نمودارها و آمارها هم بزنید رشد بلند مدت بازار NFT دور از انتظار به نظر نمی‌رسد. البته این نکته را باید در نظر بگیرید که همان‌قدر که اتفاقات غیرمنتظره سیاسی نظیر جنگ‌ها و توافق‌ها می‌تواند روی بازار کریپتو تاثیر بگذارد همانقدر هم بازار ‌NFTها از این اتفاقات تاثیر‌پذیر هستند.

آینده NFT در ایران از آینده آن در دنیا متفاوت نیست چرا که NFT یک مقوله جهانی است و در یک یا چند کشور سرنوشت متفاوتی ندارد. متاسفانه با توجه به این که ایرانی‌ها برای خرید NFT مجبور به استفاده از ابزارهای تغییر دهنده آی‌پی هستند نمی‌توان آمار درستی از این که چه مقدار از حجم خرید و فروش ها متعلق به ایرانی هاست ارائه داد. اما با توجه به ترندهایی که در میان فعالان عرصه کریپتو در ایران مشاهده می‌کنیم می‌توان گفت ایرانی‌ها بیشتر به خرید زمین‌های دیجیتالی و NFT‌های مربوط به حوزه گیم علاقه‌مند هستند.

سخن پایانی

NFT یک پدیده نوظهور در بلاک‌چین است که خیلی‌ها به آن به دیده فرصت نگاه می‌کنند و برخی نیز آن را آسیب زننده و خطرناک می‌دانند. با این حال NFT راه خود را ادامه خواهد داد و آینده به ما نشان می‌دهد که پتانسیل‌های این پدیده برای رشد تا چه حد است. تاکنون حجم معاملات این بازار بخش زیادی از کریپتوکارنسی را شامل می‌شود که با این حساب می‌توانیم بگوییم حداقل در حال حاضر NFT، پدیده موفقی بوده است.